Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๖. ฉฎฺฐวโคฺค
6. Chaṭṭhavaggo
(๖๐) ๘. ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติอาทิกถา
(60) 8. Pathavīdhātu sanidassanātiādikathā
๔๖๕. ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติ? อามนฺตาฯ รูปํ รูปายตนํ รูปธาตุ นีลํ ปีตกํ โลหิตกํ โอทาตํ จกฺขุวิเญฺญยฺยํ จกฺขุสฺมิํ ปฎิหญฺญติ จกฺขุสฺส อาปาถํ อาคจฺฉตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
465. Pathavīdhātu sanidassanāti? Āmantā. Rūpaṃ rūpāyatanaṃ rūpadhātu nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātaṃ cakkhuviññeyyaṃ cakkhusmiṃ paṭihaññati cakkhussa āpāthaṃ āgacchatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติ? อามนฺตาฯ จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Pathavīdhātu sanidassanāti? Āmantā. Cakkhuñca paṭicca pathavīdhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ‘‘จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณ’’นฺติ – อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? นตฺถิฯ ‘‘จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณ’’นฺติ – อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ‘‘จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณ’’นฺติ – อเตฺถว สุตฺตโนฺต, โน จ วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘จกฺขุญฺจ ปฎิจฺจ ปถวีธาตุญฺจ อุปฺปชฺชติ จกฺขุวิญฺญาณ’’นฺติฯ
Cakkhuñca paṭicca pathavīdhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇanti? Āmantā. ‘‘Cakkhuñca paṭicca pathavīdhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Natthi. ‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttantoti? Āmantā. Hañci ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti – attheva suttanto, no ca vata re vattabbe – ‘‘cakkhuñca paṭicca pathavīdhātuñca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti.
๔๖๖. น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปถวีธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ ปสฺสติ ภูมิํ ปาสาณํ ปพฺพตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปสฺสติ 1 ภูมิํ ปาสาณํ ปพฺพตํ, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘ปถวีธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ…เป.…ฯ
466. Na vattabbaṃ – ‘‘pathavīdhātu sanidassanā’’ti? Āmantā. Nanu passati bhūmiṃ pāsāṇaṃ pabbatanti? Āmantā. Hañci passati 2 bhūmiṃ pāsāṇaṃ pabbataṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘pathavīdhātu sanidassanā’’ti…pe….
น วตฺตพฺพํ – ‘‘อาโปธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ ปสฺสติ อุทกนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปสฺสติ อุทกํ, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘อาโปธาตุ สนิทสฺสนาติ…เป.…ฯ
Na vattabbaṃ – ‘‘āpodhātu sanidassanā’’ti? Āmantā. Nanu passati udakanti? Āmantā. Hañci passati udakaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘āpodhātu sanidassanāti…pe….
น วตฺตพฺพํ – เตโชธาตุ สนิทสฺสนาติ? อามนฺตาฯ นนุ ปสฺสติ อคฺคิํ ชลนฺตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปสฺสติ อคฺคิํ ชลนฺตํ, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘เตโชธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ…เป.…ฯ
Na vattabbaṃ – tejodhātu sanidassanāti? Āmantā. Nanu passati aggiṃ jalantanti? Āmantā. Hañci passati aggiṃ jalantaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘tejodhātu sanidassanā’’ti…pe….
น วตฺตพฺพํ – ‘‘วาโยธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ ปสฺสติ วาเตน รุเกฺข สญฺจาลิยมาเนติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปสฺสติ วาเตน รุเกฺข สญฺจาลิยมาเน, เตน วต เร วตฺตเพฺพ – ‘‘วาโยธาตุ สนิทสฺสนา’’ติ…เป.…ฯ
Na vattabbaṃ – ‘‘vāyodhātu sanidassanā’’ti? Āmantā. Nanu passati vātena rukkhe sañcāliyamāneti? Āmantā. Hañci passati vātena rukkhe sañcāliyamāne, tena vata re vattabbe – ‘‘vāyodhātu sanidassanā’’ti…pe….
ปถวีธาตุ สนิทสฺสนาติอาทิกถา นิฎฺฐิตาฯ
Pathavīdhātu sanidassanātiādikathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑๐. ปถวีธาตุสนิทสฺสนาติอาทิกถาวณฺณนา • 10. Pathavīdhātusanidassanātiādikathāvaṇṇanā