| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਪਥવੀਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Pathavīkammavipākotikathāvaṇṇanā
੪੯੨. ਇਦਾਨਿ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯਸਂવਤ੍ਤਨਿਯਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਆਧਿਪਚ੍ਚਸਂવਤ੍ਤਨਿਯਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਰਾਨਂ ਭਾવੋ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਨਾਮ , ਅਧਿਪਤੀਨਞ੍ਚ ਭਾવੋ ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ ਨਾਮ, ਪਥવਿਸ੍ਸਰਿਯਆਧਿਪਚ੍ਚਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਸਂ ‘‘ਪਥવੀ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਥવੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਸੁਖવੇਦਨੀਯਾਤਿਆਦਿ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਸਭਾવਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ વਿਪਾਕੇਸੁ ਫਸ੍ਸੋ ਸੁਖવੇਦਨੀਯਾਦਿਭੇਦੋ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਚ ਸਞ੍ਞਾਦਯੋ ਚ ਸੁਖવੇਦਨਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾਦਯੋ ਸਞ੍ਞਾਦੀਹਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਸਾਰਮ੍ਮਣਾ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨੇਸਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਆવਟ੍ਟਨਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆવਜ੍ਜਨਂ, ਕਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਭੂਤਾ ਚੇਤਨਾ, ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਇਟ੍ਠવਿਪਾਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾ, ਪਣਿਧਾਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਾ ਮੂਲਤਣ੍ਹਾ, ਕਿਂ ਤੇ ਏવਰੂਪਾ ਪਥવੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਰੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਟਿਲੋਮਪੁਚ੍ਛਾਦੀਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇવ।
492. Idāni pathavī kammavipākotikathā nāma hoti. Tattha yasmā ‘‘atthi issariyasaṃvattaniyaṃ kammaṃ, ādhipaccasaṃvattaniyaṃ kamma’’nti ettha issarānaṃ bhāvo issariyaṃ nāma , adhipatīnañca bhāvo ādhipaccaṃ nāma, pathavissariyaādhipaccasaṃvattanikañca kammaṃ atthīti vuttaṃ. Tasmā yesaṃ ‘‘pathavī kammavipāko’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pathavīti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Sukhavedanīyātiādi kammavipākasabhāvadassanavasena vuttaṃ. ‘‘Phasso hotī’’tiādinā nayena niddiṭṭhesu vipākesu phasso sukhavedanīyādibhedo hoti. So ca saññādayo ca sukhavedanādīhi sampayuttā, vedanādayo saññādīhi, sabbepi sārammaṇā, atthi ca nesaṃ purecārikaāvaṭṭanādisaṅkhātaṃ āvajjanaṃ, kammapaccayabhūtā cetanā, yo tattha iṭṭhavipāko, tassa patthanā, paṇidhānavasena pavattā mūlataṇhā, kiṃ te evarūpā pathavīti pucchati. Itaro paṭikkhipati. Paṭilomapucchādīni uttānatthāneva.
੪੯੩. ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋ ਪਰੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣੋਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਕਮ੍ਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਰੂਪਞ੍ਚ ਪਥવੀਆਦੀਨਂਯੇવ ਚ ਸਾਧਾਰਣਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਸਾਧਾਰਣਮਞ੍ਞੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪਰਸਮਯਤੋ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਥવਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਪਥવਿਂ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਿਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪਥવਿਂ ਅਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤਾਨਂ વਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਅਖੇਪੇਤ੍વਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਸਮਯવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਞ੍ਹਿ ਖੇਪੇਤ੍વਾવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ। ਸਕਸਮਯੇ ਪਨ ਕਤੋਕਾਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਪਾਕਂ ਅਖੇਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਤੇਸਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਥવੀ ਸਾਧਾਰਣવਿਪਾਕਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨવਿਪਾਕੋਯੇવ ਹੋਤਿ। ਤਂ વਿਪਾਕਭਾવੇਨ ਠਿਤਂ ਅਖੇਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਇਤਰੋ ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਫਸ੍ਸਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਸਾਧਾਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਪਥવੀਸਮੁਦ੍ਦਸੂਰਿਯਚਨ੍ਦਿਮਾਦਯੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਸਾਧਾਰਣਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ।
493. Kammavipāko paresaṃ sādhāraṇoti pañhe phassādayo sandhāya paṭikkhipati, kammasamuṭṭhānaṃ rūpañca pathavīādīnaṃyeva ca sādhāraṇabhāvaṃ sandhāya paṭijānāti. Asādhāraṇamaññesanti suttaṃ parasamayato āharitvā dassitaṃ. Sabbe sattā pathaviṃ paribhuñjantīti pañhe pathaviṃ anissite sandhāya paṭikkhipati, nissite sandhāya paṭijānāti. Pathaviṃ aparibhuñjitvā parinibbāyantīti pañhe āruppe parinibbāyantānaṃ vasena paṭijānāti. Kammavipākaṃ akhepetvāti idaṃ parasamayavasena vuttaṃ. Kammavipākañhi khepetvāva parinibbāyantīti tesaṃ laddhi. Sakasamaye pana katokāsassa kammassa uppannaṃ vipākaṃ akhepetvā parinibbānaṃ natthi. Tesañca laddhiyā pathavī sādhāraṇavipākattā uppannavipākoyeva hoti. Taṃ vipākabhāvena ṭhitaṃ akhepetvā parinibbānaṃ na yujjatīti codetuṃ vaṭṭati. Itaro laddhivasena paṭikkhipati. Cakkavattisattassa kammavipākanti pañhe asādhāraṇaṃ phassādiṃ sandhāya paṭikkhipati, sādhāraṇaṃ sandhāya paṭijānāti. Pathavīsamuddasūriyacandimādayo hi sabbesaṃ sādhāraṇakammavipākoti tesaṃ laddhi.
੪੯੪. ਇਸ੍ਸਰਿਯਸਂવਤ੍ਤਨਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ ਨਾਮ ਬਹੁਧਨਤਾ। ਆਧਿਪਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਸੇਸਜਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸੇ વਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤੇਹਿ ਗਰੁਕਾਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਅਧਿਪਤਿਭਾવੋ। ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਲਾਭવਸੇਨ ਤਂਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਨ ਜਨਕવਸੇਨ। ਤਸ੍ਮਾ વਿਪਾਕਭਾવੇ ਅਸਾਧਕਮੇਤਨ੍ਤਿ।
494. Issariyasaṃvattaniyanti ettha issariyaṃ nāma bahudhanatā. Ādhipaccaṃ nāma sesajane attano vase vattetvā tehi garukātabbaṭṭhena adhipatibhāvo. Tattha kammaṃ paṭilābhavasena taṃsaṃvattanikaṃ nāma hoti, na janakavasena. Tasmā vipākabhāve asādhakametanti.
ਪਥવੀ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Pathavī kammavipākotikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੬੯) ੭. ਪਥવੀ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾ • (69) 7. Pathavī kammavipākotikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਪਥવੀਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Pathavīkammavipākotikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਪਥવੀਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੋਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Pathavīkammavipākotikathāvaṇṇanā
