Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
౧౦. పథవీఖణనసిక్ఖాపదవణ్ణనా
10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
౮౬. దసమసిక్ఖాపదే – జాతా చ పథవీ అజాతా చ పథవీతి ఇమేహి పదేహి జాతపథవిఞ్చ అజాతపథవిఞ్చ దస్సేతి. అప్పపాసాణాదీసు అప్పా పాసాణా ఏత్థాతి అప్పపాసాణాతి ఏవమత్థో దట్ఠబ్బో. తత్థ ముట్ఠిప్పమాణతో ఉపరి పాసాణాతి వేదితబ్బా, ముట్ఠిప్పమాణా సక్ఖరా. కథలాతి కపాలఖణ్డాని. మరుమ్బాతి కటసక్ఖరా. వాలికాతి వాలుకాయేవ. యేభుయ్యేన పంసుకాతి తీసు కోట్ఠాసేసు ద్వే కోట్ఠాసా పంసు, ఏకో పాసాణాదీసు అఞ్ఞతరో. అదడ్ఢాపీతి ఉద్ధనపత్తపచనకుమ్భకారావాపాదివసేన తథా తథా అదడ్ఢా. సా పన విసుం నత్థి, సుద్ధపంసుఆదీసు అఞ్ఞతరావ వేదితబ్బా. యేభుయ్యేనసక్ఖరాతి బహుతరా సక్ఖరా. హత్థికుచ్ఛియం కిర ఏకపచ్ఛిపూరం ఆహరాపేత్వా దోణియం ధోవిత్వా పథవియా యేభుయ్యేన సక్ఖరభావం ఞత్వా సయం భిక్ఖూ పోక్ఖరణిం ఖణింసు. యాని పన మజ్ఝే ‘‘అప్పపంసు అప్పమత్తికా’’తి ద్వే పదాని, తాని యేభుయ్యేనపాసాణాదిపఞ్చకమేవ పవిసన్తి తేసంయేవ హి ద్విన్నం పభేదదస్సనమేతం. సయం ఖణతి ఆపత్తి పాచిత్తియస్సాతి ఏత్థ పహారే పహారే పాచిత్తియం వేదితబ్బం. సకిం ఆణత్తో బహుకమ్పి ఖణతీతి సచేపి సకలదివసం ఖణతి, ఆణాపకస్స ఏకంయేవ పాచిత్తియం. సచే పన కుసితో హోతి, పునప్పునం ఆణాపేతబ్బో. తం ఆణాపేత్వా ఖణాపేన్తస్స వాచాయ వాచాయ పాచిత్తియం. అయం తావ పాళివణ్ణనా.
86. Dasamasikkhāpade – jātā ca pathavī ajātā ca pathavīti imehi padehi jātapathaviñca ajātapathaviñca dasseti. Appapāsāṇādīsu appā pāsāṇā etthāti appapāsāṇāti evamattho daṭṭhabbo. Tattha muṭṭhippamāṇato upari pāsāṇāti veditabbā, muṭṭhippamāṇā sakkharā. Kathalāti kapālakhaṇḍāni. Marumbāti kaṭasakkharā. Vālikāti vālukāyeva. Yebhuyyena paṃsukāti tīsu koṭṭhāsesu dve koṭṭhāsā paṃsu, eko pāsāṇādīsu aññataro. Adaḍḍhāpīti uddhanapattapacanakumbhakārāvāpādivasena tathā tathā adaḍḍhā. Sā pana visuṃ natthi, suddhapaṃsuādīsu aññatarāva veditabbā. Yebhuyyenasakkharāti bahutarā sakkharā. Hatthikucchiyaṃ kira ekapacchipūraṃ āharāpetvā doṇiyaṃ dhovitvā pathaviyā yebhuyyena sakkharabhāvaṃ ñatvā sayaṃ bhikkhū pokkharaṇiṃ khaṇiṃsu. Yāni pana majjhe ‘‘appapaṃsu appamattikā’’ti dve padāni, tāni yebhuyyenapāsāṇādipañcakameva pavisanti tesaṃyeva hi dvinnaṃ pabhedadassanametaṃ. Sayaṃ khaṇati āpatti pācittiyassāti ettha pahāre pahāre pācittiyaṃ veditabbaṃ. Sakiṃ āṇatto bahukampi khaṇatīti sacepi sakaladivasaṃ khaṇati, āṇāpakassa ekaṃyeva pācittiyaṃ. Sace pana kusito hoti, punappunaṃ āṇāpetabbo. Taṃ āṇāpetvā khaṇāpentassa vācāya vācāya pācittiyaṃ. Ayaṃ tāva pāḷivaṇṇanā.
అయం పన పాళిముత్తకవినిచ్ఛయో – ‘‘పోక్ఖరణిం ఖణా’’తి వదతి, వట్టతి. ఖతాయేవ హి పోక్ఖరణీ నామ హోతి, తస్మా అయం కప్పియవోహారో. ఏస నయో ‘‘వాపిం తళాకం ఆవాటం ఖణా’’తిఆదీసుపి. ‘‘ఇమం ఓకాసం ఖణ, ఇమస్మిం ఓకాసే పోక్ఖరణిం ఖణా’’తి వత్తుం పన న వట్టతి. ‘‘కన్దం ఖణ, మూలం ఖణా’’తి అనియామేత్వా వత్తుం వట్టతి. ‘‘ఇమం వల్లిం ఖణ, ఇమస్మిం ఓకాసే కన్దం వా మూలం వా ఖణా’’తి వత్తుం న వట్టతి. పోక్ఖరణిం సోధేన్తేహి యో కుటేహి ఉస్సిఞ్చితుం సక్కా హోతి తనుకకద్దమో, తం అపనేతుం వట్టతి, బహలం న వట్టతి. ఆతపేన సుక్ఖకద్దమో ఫలతి, తత్ర యో హేట్ఠా పథవియా అసమ్బద్ధో, తమేవ అపనేతుం వట్టతి. ఉదకేన గతట్ఠానే ఉదకపప్పటకో నామ హోతి, వాతప్పహారేన చలతి, తం అపనేతుం వట్టతి.
Ayaṃ pana pāḷimuttakavinicchayo – ‘‘pokkharaṇiṃ khaṇā’’ti vadati, vaṭṭati. Khatāyeva hi pokkharaṇī nāma hoti, tasmā ayaṃ kappiyavohāro. Esa nayo ‘‘vāpiṃ taḷākaṃ āvāṭaṃ khaṇā’’tiādīsupi. ‘‘Imaṃ okāsaṃ khaṇa, imasmiṃ okāse pokkharaṇiṃ khaṇā’’ti vattuṃ pana na vaṭṭati. ‘‘Kandaṃ khaṇa, mūlaṃ khaṇā’’ti aniyāmetvā vattuṃ vaṭṭati. ‘‘Imaṃ valliṃ khaṇa, imasmiṃ okāse kandaṃ vā mūlaṃ vā khaṇā’’ti vattuṃ na vaṭṭati. Pokkharaṇiṃ sodhentehi yo kuṭehi ussiñcituṃ sakkā hoti tanukakaddamo, taṃ apanetuṃ vaṭṭati, bahalaṃ na vaṭṭati. Ātapena sukkhakaddamo phalati, tatra yo heṭṭhā pathaviyā asambaddho, tameva apanetuṃ vaṭṭati. Udakena gataṭṭhāne udakapappaṭako nāma hoti, vātappahārena calati, taṃ apanetuṃ vaṭṭati.
పోక్ఖరణీఆదీనం తటం భిజ్జిత్వా ఉదకసామన్తా పతతి, సచే ఓమకచాతుమాసం ఓవట్ఠం, ఛిన్దితుం వా భిన్దితుం వా వట్టతి, చాతుమాసతో ఉద్ధం న వట్టతి. సచే పన ఉదకేయేవ పతతి, దేవే అతిరేకచాతుమాసం ఓవట్ఠేపి ఉదకేయేవ ఉదకస్స పతితత్తా వట్టతి. పాసాణపిట్ఠియం సోణ్డిం ఖణన్తి, సచే తత్థ పఠమమేవ సుఖుమరజం పతతి, తఞ్చే దేవేన ఓవట్ఠం హోతి, చాతుమాసచ్చయేన అకప్పియపథవీసఙ్ఖ్యం గచ్ఛతి. ఉదకే పరియాదిణ్ణే సోణ్డిం సోధేన్తేహి తం వికోపేతుం న వట్టతి. సచే పఠమమేవ ఉదకేన పూరతి, పచ్ఛా రజం పతతి, తం వికోపేతుం వట్టతి. తత్థ హి దేవే వస్సన్తేపి ఉదకేయేవ ఉదకం పతతీతి. పిట్ఠిపాసాణే సుఖుమరజం హోతి, దేవే ఫుసాయన్తే అల్లీయతి, తమ్పి చాతుమాసచ్చయేన వికోపేతుం న వట్టతి. సచే పన అకతపబ్భారే వమ్మికో ఉట్ఠితో హోతి, యథాసుఖం వికోపేతుం వట్టతి. సచే అబ్భోకాసే ఉట్ఠహతి, ఓమకచాతుమాసం ఓవట్ఠోయేవ వట్టతి. రుక్ఖాదీసు ఆరుళ్హఉపచికామత్తికాయపి ఏసేవ నయో. గణ్డుప్పాదగూథమూసికుక్కరగోకణ్టకాదీసుపి ఏసేవ నయో.
Pokkharaṇīādīnaṃ taṭaṃ bhijjitvā udakasāmantā patati, sace omakacātumāsaṃ ovaṭṭhaṃ, chindituṃ vā bhindituṃ vā vaṭṭati, cātumāsato uddhaṃ na vaṭṭati. Sace pana udakeyeva patati, deve atirekacātumāsaṃ ovaṭṭhepi udakeyeva udakassa patitattā vaṭṭati. Pāsāṇapiṭṭhiyaṃ soṇḍiṃ khaṇanti, sace tattha paṭhamameva sukhumarajaṃ patati, tañce devena ovaṭṭhaṃ hoti, cātumāsaccayena akappiyapathavīsaṅkhyaṃ gacchati. Udake pariyādiṇṇe soṇḍiṃ sodhentehi taṃ vikopetuṃ na vaṭṭati. Sace paṭhamameva udakena pūrati, pacchā rajaṃ patati, taṃ vikopetuṃ vaṭṭati. Tattha hi deve vassantepi udakeyeva udakaṃ patatīti. Piṭṭhipāsāṇe sukhumarajaṃ hoti, deve phusāyante allīyati, tampi cātumāsaccayena vikopetuṃ na vaṭṭati. Sace pana akatapabbhāre vammiko uṭṭhito hoti, yathāsukhaṃ vikopetuṃ vaṭṭati. Sace abbhokāse uṭṭhahati, omakacātumāsaṃ ovaṭṭhoyeva vaṭṭati. Rukkhādīsu āruḷhaupacikāmattikāyapi eseva nayo. Gaṇḍuppādagūthamūsikukkaragokaṇṭakādīsupi eseva nayo.
గోకణ్టకో నామ గావీనం ఖురచ్ఛిన్నకద్దమో వుచ్చతి. సచే పన హేట్ఠిమతలేన భూమిసమ్బన్ధో హోతి, ఏకదివసమ్పి న వట్టతి. కసితట్ఠానేపి నఙ్గలచ్ఛిన్నమత్తికాపిణ్డం గణ్హన్తస్స ఏసేవ నయో. పురాణసేనాసనం హోతి అచ్ఛదనం వా వినట్ఠచ్ఛదనం వా, అతిరేకచాతుమాసం ఓవట్ఠం జాతపథవీసఙ్ఖ్యమేవ గచ్ఛతి. తతో అవసేసం ఛదనిట్ఠకం వా గోపానసీఆదికం ఉపకరణం వా ‘‘ఇట్ఠకం గణ్హామి గోపనసిం భిత్తిపాదం పదరత్థరణం పాసాణత్థమ్భం గణ్హామీ’’తి సఞ్ఞాయ గణ్హితుం వట్టతి. తేన సద్ధిం మత్తికా పతతి, అనాపత్తి. భిత్తిమత్తికం గణ్హన్తస్స పన ఆపత్తి. సచే యా యా అతిన్తా తం తం గణ్హాతి, అనాపత్తి.
Gokaṇṭako nāma gāvīnaṃ khuracchinnakaddamo vuccati. Sace pana heṭṭhimatalena bhūmisambandho hoti, ekadivasampi na vaṭṭati. Kasitaṭṭhānepi naṅgalacchinnamattikāpiṇḍaṃ gaṇhantassa eseva nayo. Purāṇasenāsanaṃ hoti acchadanaṃ vā vinaṭṭhacchadanaṃ vā, atirekacātumāsaṃ ovaṭṭhaṃ jātapathavīsaṅkhyameva gacchati. Tato avasesaṃ chadaniṭṭhakaṃ vā gopānasīādikaṃ upakaraṇaṃ vā ‘‘iṭṭhakaṃ gaṇhāmi gopanasiṃ bhittipādaṃ padarattharaṇaṃ pāsāṇatthambhaṃ gaṇhāmī’’ti saññāya gaṇhituṃ vaṭṭati. Tena saddhiṃ mattikā patati, anāpatti. Bhittimattikaṃ gaṇhantassa pana āpatti. Sace yā yā atintā taṃ taṃ gaṇhāti, anāpatti.
అన్తోగేహే మత్తికాపుఞ్జో హోతి, తస్మిం ఏకదివసం ఓవట్ఠే గేహం ఛాదేన్తి, సచే సబ్బో తిన్తో చాతుమాసచ్చయేన జాతపథవీయేవ. అథస్స ఉపరిభాగోయేవ తిన్తో, అన్తో అతిన్తో, యత్తకం తిన్తం తం కప్పియకారకేహి కప్పియవోహారేన అపనామేత్వా సేసం యథాసుఖం వళఞ్జేతుం వట్టతి. ఉదకేన తేమేత్వా ఏకాబద్ధాయేవ హి జాతపథవీ హోతి, న ఇతరాతి.
Antogehe mattikāpuñjo hoti, tasmiṃ ekadivasaṃ ovaṭṭhe gehaṃ chādenti, sace sabbo tinto cātumāsaccayena jātapathavīyeva. Athassa uparibhāgoyeva tinto, anto atinto, yattakaṃ tintaṃ taṃ kappiyakārakehi kappiyavohārena apanāmetvā sesaṃ yathāsukhaṃ vaḷañjetuṃ vaṭṭati. Udakena temetvā ekābaddhāyeva hi jātapathavī hoti, na itarāti.
అబ్భోకాసే మత్తికాపాకారో హోతి, అతిరేకచాతుమాసం చే ఓవట్ఠో జాతపథవీసఙ్ఖ్యం గచ్ఛతి. తత్థ లగ్గపంసుం పన అల్లహత్థేన ఛుపిత్వా గహేతుం వట్టతి. సచే ఇట్ఠకపాకారో హోతి, యేభుయ్యేనకథలట్ఠానే తిట్ఠతి, యథాసుఖం వికోపేతుం వట్టతి. అబ్భోకాసే ఠితమణ్డపత్థమ్భం ఇతో చితో చ సఞ్చాలేత్వా పథవిం వికోపేన్తేన గహేతుం న వట్టతి, ఉజుకమేవ ఉద్ధరితుం వట్టతి. అఞ్ఞమ్పి సుక్ఖరుక్ఖం వా సుక్ఖఖాణుకం వా గణ్హన్తస్స ఏసేవ నయో. నవకమ్మత్థం పాసాణం వా రుక్ఖం వా దణ్డకేహి ఉచ్చాలేత్వా పవట్టేన్తా గచ్ఛన్తి, తత్థ పథవీ భిజ్జతి, సచే సుద్ధచిత్తా పవట్టేన్తి, అనాపత్తి. అథ పన తేన అపదేసేన పథవిం భిన్దితుకామాయేవ హోన్తి, ఆపత్తి. సాఖాదీని కడ్ఢన్తానమ్పి పథవియం దారూని ఫాలేన్తానమ్పి ఏసేవ నయో.
Abbhokāse mattikāpākāro hoti, atirekacātumāsaṃ ce ovaṭṭho jātapathavīsaṅkhyaṃ gacchati. Tattha laggapaṃsuṃ pana allahatthena chupitvā gahetuṃ vaṭṭati. Sace iṭṭhakapākāro hoti, yebhuyyenakathalaṭṭhāne tiṭṭhati, yathāsukhaṃ vikopetuṃ vaṭṭati. Abbhokāse ṭhitamaṇḍapatthambhaṃ ito cito ca sañcāletvā pathaviṃ vikopentena gahetuṃ na vaṭṭati, ujukameva uddharituṃ vaṭṭati. Aññampi sukkharukkhaṃ vā sukkhakhāṇukaṃ vā gaṇhantassa eseva nayo. Navakammatthaṃ pāsāṇaṃ vā rukkhaṃ vā daṇḍakehi uccāletvā pavaṭṭentā gacchanti, tattha pathavī bhijjati, sace suddhacittā pavaṭṭenti, anāpatti. Atha pana tena apadesena pathaviṃ bhinditukāmāyeva honti, āpatti. Sākhādīni kaḍḍhantānampi pathaviyaṃ dārūni phālentānampi eseva nayo.
పథవియం అట్ఠిసూచికణ్టకాదీసుపి యంకిఞ్చి ఆకోటేతుం వా పవేసేతుం వా న వట్టతి. పస్సావధారాయ వేగేన పథవిం భిన్దిస్సామీతి ఏవం పస్సావమ్పి కాతుం న వట్టతి, కరోన్తస్స భిజ్జతి, ఆపత్తి. విసమభూమిం సమం కరిస్సామీతి సమ్ముఞ్జనియా ఘంసితుమ్పి న వట్టతి, వత్తసీసేనేవ హి సమ్మజ్జితబ్బం. కేచి కత్తరయట్ఠియా భూమిం కోట్టేన్తి, పాదఙ్గుట్ఠకేన విలిఖన్తి, ‘‘చఙ్కమితట్ఠానం దస్సేస్సామా’’తి పునప్పునం భూమిం భిన్దన్తా చఙ్కమన్తి, సబ్బం న వట్టతి. వీరియసమ్పగ్గహత్థం పన సమణధమ్మం కరోన్తేన సుద్ధచిత్తేన చఙ్కమితుం వట్టతి, ‘‘హత్థం ధోవిస్సామా’’తి పథవియం ఘంసన్తి, న వట్టతి. అఘంసన్తేన పన అల్లహత్థం పథవియం ఠపేత్వా రజం గహేతుం వట్టతి. కేచి కణ్డుకచ్ఛుఆదీహి ఆబాధికా ఛిన్నతటాదీసు అఙ్గపచ్చఙ్గాని ఘంసన్తి న వట్టతి.
Pathaviyaṃ aṭṭhisūcikaṇṭakādīsupi yaṃkiñci ākoṭetuṃ vā pavesetuṃ vā na vaṭṭati. Passāvadhārāya vegena pathaviṃ bhindissāmīti evaṃ passāvampi kātuṃ na vaṭṭati, karontassa bhijjati, āpatti. Visamabhūmiṃ samaṃ karissāmīti sammuñjaniyā ghaṃsitumpi na vaṭṭati, vattasīseneva hi sammajjitabbaṃ. Keci kattarayaṭṭhiyā bhūmiṃ koṭṭenti, pādaṅguṭṭhakena vilikhanti, ‘‘caṅkamitaṭṭhānaṃ dassessāmā’’ti punappunaṃ bhūmiṃ bhindantā caṅkamanti, sabbaṃ na vaṭṭati. Vīriyasampaggahatthaṃ pana samaṇadhammaṃ karontena suddhacittena caṅkamituṃ vaṭṭati, ‘‘hatthaṃ dhovissāmā’’ti pathaviyaṃ ghaṃsanti, na vaṭṭati. Aghaṃsantena pana allahatthaṃ pathaviyaṃ ṭhapetvā rajaṃ gahetuṃ vaṭṭati. Keci kaṇḍukacchuādīhi ābādhikā chinnataṭādīsu aṅgapaccaṅgāni ghaṃsanti na vaṭṭati.
౮౭. ఖణతి వా ఖణాపేతి వాతి అన్తమసో పాదఙ్గుట్ఠకేనపి సమ్మజ్జనీసలాకాయపి సయం వా ఖణతి, అఞ్ఞేన వా ఖణాపేతి. భిన్దతి వా భేదాపేతి వాతి అన్తమసో ఉదకమ్పి ఛడ్డేన్తో సయం వా భిన్దతి, అఞ్ఞేన వా భిన్దాపేతి. దహతి వా దహాపేతి వాతి అన్తమసో పత్తమ్పి పచన్తో సయం వా దహతి, అఞ్ఞేన వా దహాపేతి. యత్తకేసు ఠానేసు అగ్గిం దేతి వా దాపేతి వా తత్తకాని పాచిత్తియాని. పత్తం పచన్తేనపి హి పుబ్బే పక్కట్ఠానేయేవ హి పచితబ్బో. అదడ్ఢాయ పథవియా అగ్గిం ఠపేతుం న వట్టతి. పత్తపచనకపాలస్స పన ఉపరి అగ్గిం ఠపేతుం వట్టతి. దారూనం ఉపరి ఠపేతి , సో అగ్గి తాని దహన్తో గన్త్వా పథవిం దహతి, న వట్టతి. ఇట్ఠకకపాలాదీసుపి ఏసేవ నయో.
87.Khaṇati vā khaṇāpeti vāti antamaso pādaṅguṭṭhakenapi sammajjanīsalākāyapi sayaṃ vā khaṇati, aññena vā khaṇāpeti. Bhindati vā bhedāpeti vāti antamaso udakampi chaḍḍento sayaṃ vā bhindati, aññena vā bhindāpeti. Dahati vā dahāpeti vāti antamaso pattampi pacanto sayaṃ vā dahati, aññena vā dahāpeti. Yattakesu ṭhānesu aggiṃ deti vā dāpeti vā tattakāni pācittiyāni. Pattaṃ pacantenapi hi pubbe pakkaṭṭhāneyeva hi pacitabbo. Adaḍḍhāya pathaviyā aggiṃ ṭhapetuṃ na vaṭṭati. Pattapacanakapālassa pana upari aggiṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati. Dārūnaṃ upari ṭhapeti , so aggi tāni dahanto gantvā pathaviṃ dahati, na vaṭṭati. Iṭṭhakakapālādīsupi eseva nayo.
తత్రాపి హి ఇట్ఠకాదీనంయేవ ఉపరి ఠపేతుం వట్టతి. కస్మా? తేసం అనుపాదానత్తా. న హి తాని అగ్గిస్స ఉపాదానసఙ్ఖ్యం గచ్ఛన్తి. సుక్ఖఖాణుసుక్ఖరుక్ఖాదీసుపి అగ్గిం దాతుం న వట్టతి. సచే పన పథవిం అప్పత్తమేవ నిబ్బాపేత్వా గమిస్సామీతి దేతి, వట్టతి. పచ్ఛా నిబ్బాపేతుం న సక్కోతి, అవిసయత్తా అనాపత్తి. తిణుక్కం గహేత్వా గచ్ఛన్తో హత్థే డయ్హమానే భూమియం పాతేతి, అనాపత్తి. పతితట్ఠానేయేవ ఉపాదానం దత్వా అగ్గిం కాతుం వట్టతీతి మహాపచ్చరియం వుత్తం. దడ్ఢపథవియా చ యత్తకం ఠానం ఉసుమాయ అనుగతం, సబ్బం వికోపేతుం వట్టతీతి తత్థేవ వుత్తం. యో పన అజాననకో భిక్ఖు అరణీసహితేన అగ్గిం నిబ్బత్తేత్వా హత్థేన ఉక్ఖిపిత్వా ‘‘కిం కరోమీ’’తి వదతి, ‘‘జాలేహీ’’తి వత్తబ్బో, ‘‘హత్థో డయ్హతీ’’తి వదతి, ‘‘యథా న డయ్హతి తథా కరోహీ’’తి వత్తబ్బో. ‘‘భూమియం పాతేహీ’’తి పన న వత్తబ్బో. సచే హత్థే డయ్హమానే పాతేతి ‘‘పథవిం దహిస్సామీ’’తి అపాతితత్తా అనాపత్తి. పతితట్ఠానే పన అగ్గిం కాతుం వట్టతీతి కురున్దియం వుత్తం.
Tatrāpi hi iṭṭhakādīnaṃyeva upari ṭhapetuṃ vaṭṭati. Kasmā? Tesaṃ anupādānattā. Na hi tāni aggissa upādānasaṅkhyaṃ gacchanti. Sukkhakhāṇusukkharukkhādīsupi aggiṃ dātuṃ na vaṭṭati. Sace pana pathaviṃ appattameva nibbāpetvā gamissāmīti deti, vaṭṭati. Pacchā nibbāpetuṃ na sakkoti, avisayattā anāpatti. Tiṇukkaṃ gahetvā gacchanto hatthe ḍayhamāne bhūmiyaṃ pāteti, anāpatti. Patitaṭṭhāneyeva upādānaṃ datvā aggiṃ kātuṃ vaṭṭatīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Daḍḍhapathaviyā ca yattakaṃ ṭhānaṃ usumāya anugataṃ, sabbaṃ vikopetuṃ vaṭṭatīti tattheva vuttaṃ. Yo pana ajānanako bhikkhu araṇīsahitena aggiṃ nibbattetvā hatthena ukkhipitvā ‘‘kiṃ karomī’’ti vadati, ‘‘jālehī’’ti vattabbo, ‘‘hattho ḍayhatī’’ti vadati, ‘‘yathā na ḍayhati tathā karohī’’ti vattabbo. ‘‘Bhūmiyaṃ pātehī’’ti pana na vattabbo. Sace hatthe ḍayhamāne pāteti ‘‘pathaviṃ dahissāmī’’ti apātitattā anāpatti. Patitaṭṭhāne pana aggiṃ kātuṃ vaṭṭatīti kurundiyaṃ vuttaṃ.
౮౮. అనాపత్తి ఇమం జానాతిఆదీసు ‘‘ఇమస్స థమ్భస్స ఆవాటం జాన, మహామత్తికం జాన, థుసమత్తికం జాన, మహామత్తికం దేహి, థుసమత్తికం దేహి, మత్తికం ఆహర, పంసుం ఆహర, మత్తికాయ అత్థో, పంసునా అత్థో, ఇమస్స థమ్భస్స ఆవాటం కప్పియం కరోహి, ఇమం మత్తికం కప్పియం కరోహి, ఇమం పంసుం కప్పియం కరోహీ’’తి ఏవమత్థో వేదితబ్బో.
88.Anāpatti imaṃ jānātiādīsu ‘‘imassa thambhassa āvāṭaṃ jāna, mahāmattikaṃ jāna, thusamattikaṃ jāna, mahāmattikaṃ dehi, thusamattikaṃ dehi, mattikaṃ āhara, paṃsuṃ āhara, mattikāya attho, paṃsunā attho, imassa thambhassa āvāṭaṃ kappiyaṃ karohi, imaṃ mattikaṃ kappiyaṃ karohi, imaṃ paṃsuṃ kappiyaṃ karohī’’ti evamattho veditabbo.
అసఞ్చిచ్చాతి పాసాణరుక్ఖాదీని వా పవట్టేన్తస్స కత్తరదణ్డేన వా ఆహచ్చ ఆహచ్చ గచ్ఛన్తస్స పథవీ భిజ్జతి, సా ‘‘తేన భిన్దిస్సామీ’’తి ఏవం సఞ్చిచ్చ అభిన్నత్తా అసఞ్చిచ్చ భిన్నా నామ హోతి. ఇతి అసఞ్చిచ్చ భిన్దన్తస్స అనాపత్తి. అసతియాతి అఞ్ఞవిహితో కేనచి సద్ధిం కిఞ్చి కథేన్తో పాదఙ్గుట్ఠకేన వా కత్తరయట్ఠియా వా పథవిం విలిఖన్తో తిట్ఠతి, ఏవం అసతియా విలిఖన్తస్స వా భిన్దన్తస్స వా అనాపత్తి. అజానన్తస్సాతి అన్తోగేహే ఓవట్ఠం ఛన్నం పథవిం ‘‘అకప్పియపథవీ’’తి న జానాతి, ‘‘కప్పియపథవీ’’తి సఞ్ఞాయ వికోపేతి, ‘‘ఖణామి భిన్దామి దహామీ’’తి వా న జానాతి , కేవలం సఙ్గోపనత్థాయ ఖణిత్తాదీని వా ఠపేతి, డయ్హమానహత్థో వా అగ్గిం పాతేతి, ఏవం అజానన్తస్స అనాపత్తి. సేసం ఉత్తానమేవ.
Asañciccāti pāsāṇarukkhādīni vā pavaṭṭentassa kattaradaṇḍena vā āhacca āhacca gacchantassa pathavī bhijjati, sā ‘‘tena bhindissāmī’’ti evaṃ sañcicca abhinnattā asañcicca bhinnā nāma hoti. Iti asañcicca bhindantassa anāpatti. Asatiyāti aññavihito kenaci saddhiṃ kiñci kathento pādaṅguṭṭhakena vā kattarayaṭṭhiyā vā pathaviṃ vilikhanto tiṭṭhati, evaṃ asatiyā vilikhantassa vā bhindantassa vā anāpatti. Ajānantassāti antogehe ovaṭṭhaṃ channaṃ pathaviṃ ‘‘akappiyapathavī’’ti na jānāti, ‘‘kappiyapathavī’’ti saññāya vikopeti, ‘‘khaṇāmi bhindāmi dahāmī’’ti vā na jānāti , kevalaṃ saṅgopanatthāya khaṇittādīni vā ṭhapeti, ḍayhamānahattho vā aggiṃ pāteti, evaṃ ajānantassa anāpatti. Sesaṃ uttānameva.
తిసముట్ఠానం – కాయచిత్తతో వాచాచిత్తతో కాయవాచాచిత్తతో చ సముట్ఠాతి. కిరియం, సఞ్ఞావిమోక్ఖం, సచిత్తకం, పణ్ణత్తివజ్జం, కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, తిచిత్తం, తివేదనన్తి.
Tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti. Kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
పథవీఖణనసిక్ఖాపదం దసమం.
Pathavīkhaṇanasikkhāpadaṃ dasamaṃ.
సమత్తో వణ్ణనాక్కమేన ముసావాదవగ్గో పఠమో.
Samatto vaṇṇanākkamena musāvādavaggo paṭhamo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧౦. పథవీఖణనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౧౦. పథవీఖణనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧౦. పథవీఖణనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧౦. పథవీఖణనసిక్ఖాపదం • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadaṃ