| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā |
๑๐. ปถวีขณนสิกฺขาปทวณฺณนา
10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
๘๖. กฎสกฺขรา เสตมตฺติกา วิย มุทุกา สกฺขรชาติฯ ‘‘อกตปพฺภาเรติ อวลญฺชิตพฺพฎฺฐานทสฺสนตฺถํ วุตฺต’’นฺติ ลิขิตํฯ ‘‘อโนวสฺสกฎฺฐานทสฺสนตฺถ’’นฺติ วตฺตพฺพํฯ มูสิกุกฺกุรนฺติ มูสิกาหิ อุทฺธฎปํสุฯ สุทฺธจิตฺตาติ กิญฺจาปิ ‘‘เอวํ ปวฎฺฎิเต ปถวี ภิชฺชิสฺสตี’’ติ ชานนฺติ, โน ปน เจ ปถวีเภทตฺถิกา, สุทฺธจิตฺตา นาม โหนฺติฯ ปํสุอาทโย เทฺว โกฎฺฐาสา อาปตฺติกราฯ เกจิ ‘‘สพฺพจฺฉนฺนาทีสุ อุปเฑฺฒ ทุกฺกฎสฺส วุตฺตตฺตา สเจ ทุกฺกฎํ, ยุตฺต’’นฺติ วทนฺติฯ ตตฺถ ยุตฺตํ ตาทิสสฺส วตฺถุโน สมฺภวา, อิธ ปน ชาตปถวี จ อชาตปถวี จาติ เทฺวเยว วตฺถูนิ, ตสฺมา ทฺวินฺนํ เอเกน ภวิตพฺพนฺติ น ยุตฺตํฯ เอตฺถาปิ ทุกฺกฎวจนํ อตฺถีติ เจ? ตํ ปน สญฺญาวเสน, น วตฺถุวเสนาติ น ยุตฺตเมวฯ
86.Kaṭasakkharā setamattikā viya mudukā sakkharajāti. ‘‘Akatapabbhāreti avalañjitabbaṭṭhānadassanatthaṃ vutta’’nti likhitaṃ. ‘‘Anovassakaṭṭhānadassanattha’’nti vattabbaṃ. Mūsikukkuranti mūsikāhi uddhaṭapaṃsu. Suddhacittāti kiñcāpi ‘‘evaṃ pavaṭṭite pathavī bhijjissatī’’ti jānanti, no pana ce pathavībhedatthikā, suddhacittā nāma honti. Paṃsuādayo dve koṭṭhāsā āpattikarā. Keci ‘‘sabbacchannādīsu upaḍḍhe dukkaṭassa vuttattā sace dukkaṭaṃ, yutta’’nti vadanti. Tattha yuttaṃ tādisassa vatthuno sambhavā, idha pana jātapathavī ca ajātapathavī cāti dveyeva vatthūni, tasmā dvinnaṃ ekena bhavitabbanti na yuttaṃ. Etthāpi dukkaṭavacanaṃ atthīti ce? Taṃ pana saññāvasena, na vatthuvasenāti na yuttameva.
๘๗. อคฺคิํ กาตุํ วฎฺฎตีติ เอตฺถ เอตฺตาวตา อุสุมํ คณฺหาติ, ตสฺมา วฎฺฎตีติ เกจิฯ เอวํ สติ ปถวิยา อคฺคิมฺหิ กเต ทูรโตปิ ภูมิ อุณฺหา โหติ, ตตฺตกํ โกเปตพฺพํ สิยา, น จ กปฺปติ, ตสฺมา ยสฺมิํ ฐาเน ปตติ, ตํ โส อคฺคิ ฑหติ, ตสฺมา วฎฺฎตีติ เอเกฯ อฑหิเตปิ ‘‘อทฑฺฒาย ปถวิยา อคฺคิํ ฐเปตุํ น วฎฺฎตี’’ติ วุตฺตตฺตา อตฺตนา ปาตนาเยว โทโส ปติเต อุปทาเหติ เวทิตพฺพํฯ
87.Aggiṃ kātuṃ vaṭṭatīti ettha ettāvatā usumaṃ gaṇhāti, tasmā vaṭṭatīti keci. Evaṃ sati pathaviyā aggimhi kate dūratopi bhūmi uṇhā hoti, tattakaṃ kopetabbaṃ siyā, na ca kappati, tasmā yasmiṃ ṭhāne patati, taṃ so aggi ḍahati, tasmā vaṭṭatīti eke. Aḍahitepi ‘‘adaḍḍhāyapathaviyā aggiṃ ṭhapetuṃ na vaṭṭatī’’ti vuttattā attanā pātanāyeva doso patite upadāheti veditabbaṃ.
ปถวีขณนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
สมโตฺต วณฺณนากฺกเมน มุสาวาทวโคฺค ปฐโมฯ
Samatto vaṇṇanākkamena musāvādavaggo paṭhamo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๑. มุสาวาทวโคฺค • 1. Musāvādavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๑๐. ปถวีขณนสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๑๐. ปถวีขณนสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑๐. ปถวีขณนสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๐. ปถวีขณนสิกฺขาปทํ • 10. Pathavīkhaṇanasikkhāpadaṃ
