Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ३४. पथवीनिद्देसो

    34. Pathavīniddeso

    पथवी चाति –

    Pathavī cāti –

    २४२.

    242.

    जाताजाताति दुविधा, सुद्धमत्तिकपंसुका।

    Jātājātāti duvidhā, suddhamattikapaṃsukā;

    जातादड्ढा च पथवी, बहुमत्तिकपंसुका।

    Jātādaḍḍhā ca pathavī, bahumattikapaṃsukā;

    चातुमासाधिकोवट्ठपंसुमत्तिकरासि च॥

    Cātumāsādhikovaṭṭhapaṃsumattikarāsi ca.

    २४३.

    243.

    सुद्धसक्खरपासाणमरुम्बकथलवालुका।

    Suddhasakkharapāsāṇamarumbakathalavālukā;

    दड्ढा च भूमि येभुय्यसक्खरादिमहीपि च।

    Daḍḍhā ca bhūmi yebhuyyasakkharādimahīpi ca;

    दुतिया वुत्तरासि च, चातुमासोमवट्ठको॥

    Dutiyā vuttarāsi ca, cātumāsomavaṭṭhako.

    २४४.

    244.

    द्वे भागा तीसु भागेसु, मत्तिका यस्स भूमिया।

    Dve bhāgā tīsu bhāgesu, mattikā yassa bhūmiyā;

    येभुय्यमत्तिका एसा, सेसेसुपि अयं नयो॥

    Yebhuyyamattikā esā, sesesupi ayaṃ nayo.

    २४५.

    245.

    पाचित्ति खणने जाते, जातसञ्‍ञिस्स दुक्‍कटं।

    Pācitti khaṇane jāte, jātasaññissa dukkaṭaṃ;

    द्वेळ्हस्साजातसञ्‍ञिस्स, नापत्ताणापने तथा॥

    Dveḷhassājātasaññissa, nāpattāṇāpane tathā.

    २४६.

    246.

    पहारे पहारापत्ति, खणमानस्स अत्तना।

    Pahāre pahārāpatti, khaṇamānassa attanā;

    एकायाणत्तिया एका, नानाणत्तीसु वाचसो॥

    Ekāyāṇattiyā ekā, nānāṇattīsu vācaso.

    २४७.

    247.

    ‘‘इमं ठानमिमं कन्दमिध वापिं खणेत्थ च।

    ‘‘Imaṃ ṭhānamimaṃ kandamidha vāpiṃ khaṇettha ca;

    जालेहग्गि’’न्ति वा वत्तुं, नियमेत्वा न वट्टति॥

    Jālehaggi’’nti vā vattuṃ, niyametvā na vaṭṭati.

    २४८.

    248.

    ‘‘थम्भस्सिमस्सावाटं वा, मत्तिकं जान माहर।

    ‘‘Thambhassimassāvāṭaṃ vā, mattikaṃ jāna māhara;

    करोहि कप्पियञ्‍चे’’ति, वचनं वट्टतेदिसं॥

    Karohi kappiyañce’’ti, vacanaṃ vaṭṭatedisaṃ.

    २४९.

    249.

    असम्बद्धं पथविया, सुक्खकद्दमआदिकं।

    Asambaddhaṃ pathaviyā, sukkhakaddamaādikaṃ;

    कोपेतुं तनुकं लब्भमुस्सिञ्‍चनीयकद्दमं॥

    Kopetuṃ tanukaṃ labbhamussiñcanīyakaddamaṃ.

    २५०.

    250.

    गण्डुप्पादं उपचिकामत्तिकं मूसिकुक्‍किरं।

    Gaṇḍuppādaṃ upacikāmattikaṃ mūsikukkiraṃ;

    चातुमासाधिकोवट्ठं, लेड्डादिञ्‍च न कोपये॥

    Cātumāsādhikovaṭṭhaṃ, leḍḍādiñca na kopaye.

    २५१.

    251.

    पतिते वापिआदीनं, कूले उदकसन्तिके।

    Patite vāpiādīnaṃ, kūle udakasantike;

    पासाणे च रजे लग्गे, पतिते नवसोण्डिया॥

    Pāsāṇe ca raje lagge, patite navasoṇḍiyā.

    २५२.

    252.

    वम्मिके मत्तिकाकुट्टे, अब्भोकासुट्ठिते तथा।

    Vammike mattikākuṭṭe, abbhokāsuṭṭhite tathā;

    येभुय्यकथलट्ठाने, तिट्ठतिट्ठककुट्टको॥

    Yebhuyyakathalaṭṭhāne, tiṭṭhatiṭṭhakakuṭṭako.

    २५३.

    253.

    थम्भादिं गण्हितुं भूमिं, सञ्‍चालेत्वा विकोपयं।

    Thambhādiṃ gaṇhituṃ bhūmiṃ, sañcāletvā vikopayaṃ;

    धाराय भिन्दितुं भूमिं, कातुं वा विसमं समं॥

    Dhārāya bhindituṃ bhūmiṃ, kātuṃ vā visamaṃ samaṃ.

    २५४.

    254.

    सम्मुञ्‍जनीहि घंसितुं, कण्टकादिं पवेसितुं।

    Sammuñjanīhi ghaṃsituṃ, kaṇṭakādiṃ pavesituṃ;

    दस्सेस्सामीति भिन्दन्तो, भूमिं चङ्कमितुं पदं॥

    Dassessāmīti bhindanto, bhūmiṃ caṅkamituṃ padaṃ.

    २५५.

    255.

    घंसितुं अङ्गपच्‍चङ्गं, कण्डुरोगी तटादिसु।

    Ghaṃsituṃ aṅgapaccaṅgaṃ, kaṇḍurogī taṭādisu;

    हत्थं वा धोवितुं भूमिं, घंसितुं न च कप्पति॥

    Hatthaṃ vā dhovituṃ bhūmiṃ, ghaṃsituṃ na ca kappati.

    २५६.

    256.

    थम्भादिउजुकुद्धारो, पासाणादिपवट्टनं।

    Thambhādiujukuddhāro, pāsāṇādipavaṭṭanaṃ;

    साखादिकड्ढनं रुक्खलताच्छेदनफालनं॥

    Sākhādikaḍḍhanaṃ rukkhalatācchedanaphālanaṃ.

    २५७.

    257.

    सेको पस्सावआदीनं, सुद्धचित्तस्स वट्टति।

    Seko passāvaādīnaṃ, suddhacittassa vaṭṭati;

    अल्‍लहत्थं ठपेत्वान, रजग्गाहो च भूमिया॥

    Allahatthaṃ ṭhapetvāna, rajaggāho ca bhūmiyā.

    २५८.

    258.

    अग्गिस्स अनुपादाने, कपाले इट्ठकाय वा।

    Aggissa anupādāne, kapāle iṭṭhakāya vā;

    पातेतुं लब्भते अग्गिं, भूमियं वावसे सतीति॥

    Pātetuṃ labbhate aggiṃ, bhūmiyaṃ vāvase satīti.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact