Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๓๔. ปถวีนิเทฺทโส
34. Pathavīniddeso
ปถวี จาติ –
Pathavī cāti –
๒๔๒.
242.
ชาตาชาตาติ ทุวิธา, สุทฺธมตฺติกปํสุกา;
Jātājātāti duvidhā, suddhamattikapaṃsukā;
ชาตาทฑฺฒา จ ปถวี, พหุมตฺติกปํสุกา;
Jātādaḍḍhā ca pathavī, bahumattikapaṃsukā;
จาตุมาสาธิโกวฎฺฐปํสุมตฺติกราสิ จฯ
Cātumāsādhikovaṭṭhapaṃsumattikarāsi ca.
๒๔๓.
243.
สุทฺธสกฺขรปาสาณมรุมฺพกถลวาลุกา;
Suddhasakkharapāsāṇamarumbakathalavālukā;
ทฑฺฒา จ ภูมิ เยภุยฺยสกฺขราทิมหีปิ จ;
Daḍḍhā ca bhūmi yebhuyyasakkharādimahīpi ca;
ทุติยา วุตฺตราสิ จ, จาตุมาโสมวฎฺฐโกฯ
Dutiyā vuttarāsi ca, cātumāsomavaṭṭhako.
๒๔๔.
244.
เทฺว ภาคา ตีสุ ภาเคสุ, มตฺติกา ยสฺส ภูมิยา;
Dve bhāgā tīsu bhāgesu, mattikā yassa bhūmiyā;
เยภุยฺยมตฺติกา เอสา, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ
Yebhuyyamattikā esā, sesesupi ayaṃ nayo.
๒๔๕.
245.
ปาจิตฺติ ขณเน ชาเต, ชาตสญฺญิสฺส ทุกฺกฎํ;
Pācitti khaṇane jāte, jātasaññissa dukkaṭaṃ;
เทฺวฬฺหสฺสาชาตสญฺญิสฺส, นาปตฺตาณาปเน ตถาฯ
Dveḷhassājātasaññissa, nāpattāṇāpane tathā.
๒๔๖.
246.
ปหาเร ปหาราปตฺติ, ขณมานสฺส อตฺตนา;
Pahāre pahārāpatti, khaṇamānassa attanā;
เอกายาณตฺติยา เอกา, นานาณตฺตีสุ วาจโสฯ
Ekāyāṇattiyā ekā, nānāṇattīsu vācaso.
๒๔๗.
247.
‘‘อิมํ ฐานมิมํ กนฺทมิธ วาปิํ ขเณตฺถ จ;
‘‘Imaṃ ṭhānamimaṃ kandamidha vāpiṃ khaṇettha ca;
ชาเลหคฺคิ’’นฺติ วา วตฺตุํ, นิยเมตฺวา น วฎฺฎติฯ
Jālehaggi’’nti vā vattuṃ, niyametvā na vaṭṭati.
๒๔๘.
248.
‘‘ถมฺภสฺสิมสฺสาวาฎํ วา, มตฺติกํ ชาน มาหร;
‘‘Thambhassimassāvāṭaṃ vā, mattikaṃ jāna māhara;
กโรหิ กปฺปิยเญฺจ’’ติ, วจนํ วฎฺฎเตทิสํฯ
Karohi kappiyañce’’ti, vacanaṃ vaṭṭatedisaṃ.
๒๔๙.
249.
อสมฺพทฺธํ ปถวิยา, สุกฺขกทฺทมอาทิกํ;
Asambaddhaṃ pathaviyā, sukkhakaddamaādikaṃ;
โกเปตุํ ตนุกํ ลพฺภมุสฺสิญฺจนียกทฺทมํฯ
Kopetuṃ tanukaṃ labbhamussiñcanīyakaddamaṃ.
๒๕๐.
250.
คณฺฑุปฺปาทํ อุปจิกามตฺติกํ มูสิกุกฺกิรํ;
Gaṇḍuppādaṃ upacikāmattikaṃ mūsikukkiraṃ;
จาตุมาสาธิโกวฎฺฐํ, เลฑฺฑาทิญฺจ น โกปเยฯ
Cātumāsādhikovaṭṭhaṃ, leḍḍādiñca na kopaye.
๒๕๑.
251.
ปติเต วาปิอาทีนํ, กูเล อุทกสนฺติเก;
Patite vāpiādīnaṃ, kūle udakasantike;
ปาสาเณ จ รเช ลเคฺค, ปติเต นวโสณฺฑิยาฯ
Pāsāṇe ca raje lagge, patite navasoṇḍiyā.
๒๕๒.
252.
วมฺมิเก มตฺติกากุเฎฺฎ, อโพฺภกาสุฎฺฐิเต ตถา;
Vammike mattikākuṭṭe, abbhokāsuṭṭhite tathā;
เยภุยฺยกถลฎฺฐาเน, ติฎฺฐติฎฺฐกกุฎฺฎโกฯ
Yebhuyyakathalaṭṭhāne, tiṭṭhatiṭṭhakakuṭṭako.
๒๕๓.
253.
ถมฺภาทิํ คณฺหิตุํ ภูมิํ, สญฺจาเลตฺวา วิโกปยํ;
Thambhādiṃ gaṇhituṃ bhūmiṃ, sañcāletvā vikopayaṃ;
ธาราย ภินฺทิตุํ ภูมิํ, กาตุํ วา วิสมํ สมํฯ
Dhārāya bhindituṃ bhūmiṃ, kātuṃ vā visamaṃ samaṃ.
๒๕๔.
254.
สมฺมุญฺชนีหิ ฆํสิตุํ, กณฺฎกาทิํ ปเวสิตุํ;
Sammuñjanīhi ghaṃsituṃ, kaṇṭakādiṃ pavesituṃ;
ทเสฺสสฺสามีติ ภินฺทโนฺต, ภูมิํ จงฺกมิตุํ ปทํฯ
Dassessāmīti bhindanto, bhūmiṃ caṅkamituṃ padaṃ.
๒๕๕.
255.
ฆํสิตุํ องฺคปจฺจงฺคํ, กณฺฑุโรคี ตฎาทิสุ;
Ghaṃsituṃ aṅgapaccaṅgaṃ, kaṇḍurogī taṭādisu;
หตฺถํ วา โธวิตุํ ภูมิํ, ฆํสิตุํ น จ กปฺปติฯ
Hatthaṃ vā dhovituṃ bhūmiṃ, ghaṃsituṃ na ca kappati.
๒๕๖.
256.
ถมฺภาทิอุชุกุทฺธาโร, ปาสาณาทิปวฎฺฎนํ;
Thambhādiujukuddhāro, pāsāṇādipavaṭṭanaṃ;
สาขาทิกฑฺฒนํ รุกฺขลตาเจฺฉทนผาลนํฯ
Sākhādikaḍḍhanaṃ rukkhalatācchedanaphālanaṃ.
๒๕๗.
257.
เสโก ปสฺสาวอาทีนํ, สุทฺธจิตฺตสฺส วฎฺฎติ;
Seko passāvaādīnaṃ, suddhacittassa vaṭṭati;
อลฺลหตฺถํ ฐเปตฺวาน, รชคฺคาโห จ ภูมิยาฯ
Allahatthaṃ ṭhapetvāna, rajaggāho ca bhūmiyā.
๒๕๘.
258.
อคฺคิสฺส อนุปาทาเน, กปาเล อิฎฺฐกาย วา;
Aggissa anupādāne, kapāle iṭṭhakāya vā;
ปาเตตุํ ลพฺภเต อคฺคิํ, ภูมิยํ วาวเส สตีติฯ
Pātetuṃ labbhate aggiṃ, bhūmiyaṃ vāvase satīti.