Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ခုဒ္ဒသိက္ခာ-မူလသိက္ခာ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
၃၄. ပထဝီနိဒ္ဒေသော
34. Pathavīniddeso
ပထဝီ စာတိ –
Pathavī cāti –
၂၄၂.
242.
ဇာတာဇာတာတိ ဒုဝိဓာ၊ သုဒ္ဓမတ္တိကပံသုကာ။
Jātājātāti duvidhā, suddhamattikapaṃsukā;
ဇာတာဒဍ္ဎာ စ ပထဝီ၊ ဗဟုမတ္တိကပံသုကာ။
Jātādaḍḍhā ca pathavī, bahumattikapaṃsukā;
စာတုမာသာဓိကောဝဋ္ဌပံသုမတ္တိကရာသိ စ။
Cātumāsādhikovaṭṭhapaṃsumattikarāsi ca.
၂၄၃.
243.
သုဒ္ဓသက္ခရပာသာဏမရုမ္ဗကထလဝာလုကာ။
Suddhasakkharapāsāṇamarumbakathalavālukā;
ဒဍ္ဎာ စ ဘူမိ ယေဘုယ္ယသက္ခရာဒိမဟီပိ စ။
Daḍḍhā ca bhūmi yebhuyyasakkharādimahīpi ca;
ဒုတိယာ ဝုတ္တရာသိ စ၊ စာတုမာသောမဝဋ္ဌကော။
Dutiyā vuttarāsi ca, cātumāsomavaṭṭhako.
၂၄၄.
244.
ဒ္ဝေ ဘာဂာ တီသု ဘာဂေသု၊ မတ္တိကာ ယသ္သ ဘူမိယာ။
Dve bhāgā tīsu bhāgesu, mattikā yassa bhūmiyā;
ယေဘုယ္ယမတ္တိကာ ဧသာ၊ သေသေသုပိ အယံ နယော။
Yebhuyyamattikā esā, sesesupi ayaṃ nayo.
၂၄၅.
245.
ပာစိတ္တိ ခဏနေ ဇာတေ၊ ဇာတသညိသ္သ ဒုက္ကဋံ။
Pācitti khaṇane jāte, jātasaññissa dukkaṭaṃ;
ဒ္ဝေဠ္ဟသ္သာဇာတသညိသ္သ၊ နာပတ္တာဏာပနေ တထာ။
Dveḷhassājātasaññissa, nāpattāṇāpane tathā.
၂၄၆.
246.
ပဟာရေ ပဟာရာပတ္တိ၊ ခဏမာနသ္သ အတ္တနာ။
Pahāre pahārāpatti, khaṇamānassa attanā;
ဧကာယာဏတ္တိယာ ဧကာ၊ နာနာဏတ္တီသု ဝာစသော။
Ekāyāṇattiyā ekā, nānāṇattīsu vācaso.
၂၄၇.
247.
‘‘ဣမံ ဌာနမိမံ ကန္ဒမိဓ ဝာပိံ ခဏေတ္ထ စ။
‘‘Imaṃ ṭhānamimaṃ kandamidha vāpiṃ khaṇettha ca;
ဇာလေဟဂ္ဂိ’’န္တိ ဝာ ဝတ္တုံ၊ နိယမေတ္ဝာ န ဝဋ္ဋတိ။
Jālehaggi’’nti vā vattuṃ, niyametvā na vaṭṭati.
၂၄၈.
248.
‘‘ထမ္ဘသ္သိမသ္သာဝာဋံ ဝာ၊ မတ္တိကံ ဇာန မာဟရ။
‘‘Thambhassimassāvāṭaṃ vā, mattikaṃ jāna māhara;
ကရောဟိ ကပ္ပိယဉ္စေ’’တိ၊ ဝစနံ ဝဋ္ဋတေဒိသံ။
Karohi kappiyañce’’ti, vacanaṃ vaṭṭatedisaṃ.
၂၄၉.
249.
အသမ္ဗဒ္ဓံ ပထဝိယာ၊ သုက္ခကဒ္ဒမအာဒိကံ။
Asambaddhaṃ pathaviyā, sukkhakaddamaādikaṃ;
ကောပေတုံ တနုကံ လဗ္ဘမုသ္သိဉ္စနီယကဒ္ဒမံ။
Kopetuṃ tanukaṃ labbhamussiñcanīyakaddamaṃ.
၂၅၀.
250.
ဂဏ္ဍုပ္ပာဒံ ဥပစိကာမတ္တိကံ မူသိကုက္ကိရံ။
Gaṇḍuppādaṃ upacikāmattikaṃ mūsikukkiraṃ;
စာတုမာသာဓိကောဝဋ္ဌံ၊ လေဍ္ဍာဒိဉ္စ န ကောပယေ။
Cātumāsādhikovaṭṭhaṃ, leḍḍādiñca na kopaye.
၂၅၁.
251.
ပတိတေ ဝာပိအာဒီနံ၊ ကူလေ ဥဒကသန္တိကေ။
Patite vāpiādīnaṃ, kūle udakasantike;
ပာသာဏေ စ ရဇေ လဂ္ဂေ၊ ပတိတေ နဝသောဏ္ဍိယာ။
Pāsāṇe ca raje lagge, patite navasoṇḍiyā.
၂၅၂.
252.
ဝမ္မိကေ မတ္တိကာကုဋ္ဋေ၊ အဗ္ဘောကာသုဋ္ဌိတေ တထာ။
Vammike mattikākuṭṭe, abbhokāsuṭṭhite tathā;
ယေဘုယ္ယကထလဋ္ဌာနေ၊ တိဋ္ဌတိဋ္ဌကကုဋ္ဋကော။
Yebhuyyakathalaṭṭhāne, tiṭṭhatiṭṭhakakuṭṭako.
၂၅၃.
253.
ထမ္ဘာဒိံ ဂဏ္ဟိတုံ ဘူမိံ၊ သဉ္စာလေတ္ဝာ ဝိကောပယံ။
Thambhādiṃ gaṇhituṃ bhūmiṃ, sañcāletvā vikopayaṃ;
ဓာရာယ ဘိန္ဒိတုံ ဘူမိံ၊ ကာတုံ ဝာ ဝိသမံ သမံ။
Dhārāya bhindituṃ bhūmiṃ, kātuṃ vā visamaṃ samaṃ.
၂၅၄.
254.
သမ္မုဉ္ဇနီဟိ ဃံသိတုံ၊ ကဏ္ဋကာဒိံ ပဝေသိတုံ။
Sammuñjanīhi ghaṃsituṃ, kaṇṭakādiṃ pavesituṃ;
ဒသ္သေသ္သာမီတိ ဘိန္ဒန္တော၊ ဘူမိံ စင္ကမိတုံ ပဒံ။
Dassessāmīti bhindanto, bhūmiṃ caṅkamituṃ padaṃ.
၂၅၅.
255.
ဃံသိတုံ အင္ဂပစ္စင္ဂံ၊ ကဏ္ဍုရောဂီ တဋာဒိသု။
Ghaṃsituṃ aṅgapaccaṅgaṃ, kaṇḍurogī taṭādisu;
ဟတ္ထံ ဝာ ဓောဝိတုံ ဘူမိံ၊ ဃံသိတုံ န စ ကပ္ပတိ။
Hatthaṃ vā dhovituṃ bhūmiṃ, ghaṃsituṃ na ca kappati.
၂၅၆.
256.
ထမ္ဘာဒိဥဇုကုဒ္ဓာရော၊ ပာသာဏာဒိပဝဋ္ဋနံ။
Thambhādiujukuddhāro, pāsāṇādipavaṭṭanaṃ;
သာခာဒိကဍ္ဎနံ ရုက္ခလတာစ္ဆေဒနဖာလနံ။
Sākhādikaḍḍhanaṃ rukkhalatācchedanaphālanaṃ.
၂၅၇.
257.
သေကော ပသ္သာဝအာဒီနံ၊ သုဒ္ဓစိတ္တသ္သ ဝဋ္ဋတိ။
Seko passāvaādīnaṃ, suddhacittassa vaṭṭati;
အလ္လဟတ္ထံ ဌပေတ္ဝာန၊ ရဇဂ္ဂာဟော စ ဘူမိယာ။
Allahatthaṃ ṭhapetvāna, rajaggāho ca bhūmiyā.
၂၅၈.
258.
အဂ္ဂိသ္သ အနုပာဒာနေ၊ ကပာလေ ဣဋ္ဌကာယ ဝာ။
Aggissa anupādāne, kapāle iṭṭhakāya vā;
ပာတေတုံ လဗ္ဘတေ အဂ္ဂိံ၊ ဘူမိယံ ဝာဝသေ သတီတိ။
Pātetuṃ labbhate aggiṃ, bhūmiyaṃ vāvase satīti.