Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੩੪. ਪਥવੀਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
34. Pathavīniddeso
ਪਥવੀ ਚਾਤਿ –
Pathavī cāti –
੨੪੨.
242.
ਜਾਤਾਜਾਤਾਤਿ ਦੁવਿਧਾ, ਸੁਦ੍ਧਮਤ੍ਤਿਕਪਂਸੁਕਾ।
Jātājātāti duvidhā, suddhamattikapaṃsukā;
ਜਾਤਾਦਡ੍ਢਾ ਚ ਪਥવੀ, ਬਹੁਮਤ੍ਤਿਕਪਂਸੁਕਾ।
Jātādaḍḍhā ca pathavī, bahumattikapaṃsukā;
ਚਾਤੁਮਾਸਾਧਿਕੋવਟ੍ਠਪਂਸੁਮਤ੍ਤਿਕਰਾਸਿ ਚ॥
Cātumāsādhikovaṭṭhapaṃsumattikarāsi ca.
੨੪੩.
243.
ਸੁਦ੍ਧਸਕ੍ਖਰਪਾਸਾਣਮਰੁਮ੍ਬਕਥਲવਾਲੁਕਾ।
Suddhasakkharapāsāṇamarumbakathalavālukā;
ਦਡ੍ਢਾ ਚ ਭੂਮਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਕ੍ਖਰਾਦਿਮਹੀਪਿ ਚ।
Daḍḍhā ca bhūmi yebhuyyasakkharādimahīpi ca;
ਦੁਤਿਯਾ વੁਤ੍ਤਰਾਸਿ ਚ, ਚਾਤੁਮਾਸੋਮવਟ੍ਠਕੋ॥
Dutiyā vuttarāsi ca, cātumāsomavaṭṭhako.
੨੪੪.
244.
ਦ੍વੇ ਭਾਗਾ ਤੀਸੁ ਭਾਗੇਸੁ, ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਯਸ੍ਸ ਭੂਮਿਯਾ।
Dve bhāgā tīsu bhāgesu, mattikā yassa bhūmiyā;
ਯੇਭੁਯ੍ਯਮਤ੍ਤਿਕਾ ਏਸਾ, ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਅਯਂ ਨਯੋ॥
Yebhuyyamattikā esā, sesesupi ayaṃ nayo.
੨੪੫.
245.
ਪਾਚਿਤ੍ਤਿ ਖਣਨੇ ਜਾਤੇ, ਜਾਤਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ।
Pācitti khaṇane jāte, jātasaññissa dukkaṭaṃ;
ਦ੍વੇਲ਼੍ਹਸ੍ਸਾਜਾਤਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ, ਨਾਪਤ੍ਤਾਣਾਪਨੇ ਤਥਾ॥
Dveḷhassājātasaññissa, nāpattāṇāpane tathā.
੨੪੬.
246.
ਪਹਾਰੇ ਪਹਾਰਾਪਤ੍ਤਿ, ਖਣਮਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ।
Pahāre pahārāpatti, khaṇamānassa attanā;
ਏਕਾਯਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਏਕਾ, ਨਾਨਾਣਤ੍ਤੀਸੁ વਾਚਸੋ॥
Ekāyāṇattiyā ekā, nānāṇattīsu vācaso.
੨੪੭.
247.
‘‘ਇਮਂ ਠਾਨਮਿਮਂ ਕਨ੍ਦਮਿਧ વਾਪਿਂ ਖਣੇਤ੍ਥ ਚ।
‘‘Imaṃ ṭhānamimaṃ kandamidha vāpiṃ khaṇettha ca;
ਜਾਲੇਹਗ੍ਗਿ’’ਨ੍ਤਿ વਾ વਤ੍ਤੁਂ, ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਨ વਟ੍ਟਤਿ॥
Jālehaggi’’nti vā vattuṃ, niyametvā na vaṭṭati.
੨੪੮.
248.
‘‘ਥਮ੍ਭਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸਾવਾਟਂ વਾ, ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਜਾਨ ਮਾਹਰ।
‘‘Thambhassimassāvāṭaṃ vā, mattikaṃ jāna māhara;
ਕਰੋਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਞ੍ਚੇ’’ਤਿ, વਚਨਂ વਟ੍ਟਤੇਦਿਸਂ॥
Karohi kappiyañce’’ti, vacanaṃ vaṭṭatedisaṃ.
੨੪੯.
249.
ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਂ ਪਥવਿਯਾ, ਸੁਕ੍ਖਕਦ੍ਦਮਆਦਿਕਂ।
Asambaddhaṃ pathaviyā, sukkhakaddamaādikaṃ;
ਕੋਪੇਤੁਂ ਤਨੁਕਂ ਲਬ੍ਭਮੁਸ੍ਸਿਞ੍ਚਨੀਯਕਦ੍ਦਮਂ॥
Kopetuṃ tanukaṃ labbhamussiñcanīyakaddamaṃ.
੨੫੦.
250.
ਗਣ੍ਡੁਪ੍ਪਾਦਂ ਉਪਚਿਕਾਮਤ੍ਤਿਕਂ ਮੂਸਿਕੁਕ੍ਕਿਰਂ।
Gaṇḍuppādaṃ upacikāmattikaṃ mūsikukkiraṃ;
ਚਾਤੁਮਾਸਾਧਿਕੋવਟ੍ਠਂ, ਲੇਡ੍ਡਾਦਿਞ੍ਚ ਨ ਕੋਪਯੇ॥
Cātumāsādhikovaṭṭhaṃ, leḍḍādiñca na kopaye.
੨੫੧.
251.
ਪਤਿਤੇ વਾਪਿਆਦੀਨਂ, ਕੂਲੇ ਉਦਕਸਨ੍ਤਿਕੇ।
Patite vāpiādīnaṃ, kūle udakasantike;
ਪਾਸਾਣੇ ਚ ਰਜੇ ਲਗ੍ਗੇ, ਪਤਿਤੇ ਨવਸੋਣ੍ਡਿਯਾ॥
Pāsāṇe ca raje lagge, patite navasoṇḍiyā.
੨੫੨.
252.
વਮ੍ਮਿਕੇ ਮਤ੍ਤਿਕਾਕੁਟ੍ਟੇ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੁਟ੍ਠਿਤੇ ਤਥਾ।
Vammike mattikākuṭṭe, abbhokāsuṭṭhite tathā;
ਯੇਭੁਯ੍ਯਕਥਲਟ੍ਠਾਨੇ, ਤਿਟ੍ਠਤਿਟ੍ਠਕਕੁਟ੍ਟਕੋ॥
Yebhuyyakathalaṭṭhāne, tiṭṭhatiṭṭhakakuṭṭako.
੨੫੩.
253.
ਥਮ੍ਭਾਦਿਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਭੂਮਿਂ, ਸਞ੍ਚਾਲੇਤ੍વਾ વਿਕੋਪਯਂ।
Thambhādiṃ gaṇhituṃ bhūmiṃ, sañcāletvā vikopayaṃ;
ਧਾਰਾਯ ਭਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਭੂਮਿਂ, ਕਾਤੁਂ વਾ વਿਸਮਂ ਸਮਂ॥
Dhārāya bhindituṃ bhūmiṃ, kātuṃ vā visamaṃ samaṃ.
੨੫੪.
254.
ਸਮ੍ਮੁਞ੍ਜਨੀਹਿ ਘਂਸਿਤੁਂ, ਕਣ੍ਟਕਾਦਿਂ ਪવੇਸਿਤੁਂ।
Sammuñjanīhi ghaṃsituṃ, kaṇṭakādiṃ pavesituṃ;
ਦਸ੍ਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਭਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ, ਭੂਮਿਂ ਚਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਪਦਂ॥
Dassessāmīti bhindanto, bhūmiṃ caṅkamituṃ padaṃ.
੨੫੫.
255.
ਘਂਸਿਤੁਂ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਂ, ਕਣ੍ਡੁਰੋਗੀ ਤਟਾਦਿਸੁ।
Ghaṃsituṃ aṅgapaccaṅgaṃ, kaṇḍurogī taṭādisu;
ਹਤ੍ਥਂ વਾ ਧੋવਿਤੁਂ ਭੂਮਿਂ, ਘਂਸਿਤੁਂ ਨ ਚ ਕਪ੍ਪਤਿ॥
Hatthaṃ vā dhovituṃ bhūmiṃ, ghaṃsituṃ na ca kappati.
੨੫੬.
256.
ਥਮ੍ਭਾਦਿਉਜੁਕੁਦ੍ਧਾਰੋ, ਪਾਸਾਣਾਦਿਪવਟ੍ਟਨਂ।
Thambhādiujukuddhāro, pāsāṇādipavaṭṭanaṃ;
ਸਾਖਾਦਿਕਡ੍ਢਨਂ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਚ੍ਛੇਦਨਫਾਲਨਂ॥
Sākhādikaḍḍhanaṃ rukkhalatācchedanaphālanaṃ.
੨੫੭.
257.
ਸੇਕੋ ਪਸ੍ਸਾવਆਦੀਨਂ, ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਟ੍ਟਤਿ।
Seko passāvaādīnaṃ, suddhacittassa vaṭṭati;
ਅਲ੍ਲਹਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾਨ, ਰਜਗ੍ਗਾਹੋ ਚ ਭੂਮਿਯਾ॥
Allahatthaṃ ṭhapetvāna, rajaggāho ca bhūmiyā.
੨੫੮.
258.
ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ ਅਨੁਪਾਦਾਨੇ, ਕਪਾਲੇ ਇਟ੍ਠਕਾਯ વਾ।
Aggissa anupādāne, kapāle iṭṭhakāya vā;
ਪਾਤੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤੇ ਅਗ੍ਗਿਂ, ਭੂਮਿਯਂ વਾવਸੇ ਸਤੀਤਿ॥
Pātetuṃ labbhate aggiṃ, bhūmiyaṃ vāvase satīti.