Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ទីឃនិកាយ • Dīghanikāya

។ នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស។

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

ទីឃនិកាយោ

Dīghanikāyo

បាថិកវគ្គបាឡិ

Pāthikavaggapāḷi

១. បាថិកសុត្តំ

1. Pāthikasuttaṃ

សុនក្ខត្តវត្ថុ

Sunakkhattavatthu

១. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា មល្លេសុ វិហរតិ អនុបិយំ នាម ¹ មល្លានំ និគមោ។ អថ ខោ ភគវា បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ អនុបិយំ បិណ្ឌាយ បាវិសិ។ អថ ខោ ភគវតោ ឯតទហោសិ – ‘‘អតិប្បគោ ខោ តាវ អនុបិយាយំ ² បិណ្ឌាយ ចរិតុំ។ យំនូនាហំ យេន ភគ្គវគោត្តស្ស បរិព្ពាជកស្ស អារាមោ, យេន ភគ្គវគោត្តោ បរិព្ពាជកោ តេនុបសង្កមេយ្យ’’ន្តិ។

1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā mallesu viharati anupiyaṃ nāma ³ mallānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya anupiyaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva anupiyāyaṃ ⁴ piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti.

២. អថ ខោ ភគវា យេន ភគ្គវគោត្តស្ស បរិព្ពាជកស្ស អារាមោ, យេន ភគ្គវគោត្តោ បរិព្ពាជកោ តេនុបសង្កមិ។ អថ ខោ ភគ្គវគោត្តោ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘ឯតុ ខោ, ភន្តេ, ភគវា។ ស្វាគតំ, ភន្តេ, ភគវតោ។ ចិរស្សំ ខោ, ភន្តេ, ភគវា ឥមំ បរិយាយមកាសិ យទិទំ ឥធាគមនាយ។ និសីទតុ, ភន្តេ, ភគវា, ឥទមាសនំ បញ្ញត្ត’’ន្តិ។ និសីទិ ភគវា បញ្ញត្តេ អាសនេ។ ភគ្គវគោត្តោបិ ខោ បរិព្ពាជកោ អញ្ញតរំ នីចំ អាសនំ គហេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ភគ្គវគោត្តោ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘បុរិមានិ, ភន្តេ, ទិវសានិ បុរិមតរានិ សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ ឯតទវោច – ‘បច្ចក្ខាតោ ទានិ មយា, ភគ្គវ, ភគវា។ ន ទានាហំ ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាមី’តិ។ កច្ចេតំ, ភន្តេ, តថេវ, យថា សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ អវចា’’តិ? ‘‘តថេវ ខោ ឯតំ, ភគ្គវ, យថា សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ អវច’’។

2. Atha kho bhagavā yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Bhaggavagottopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘purimāni, bhante, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘paccakkhāto dāni mayā, bhaggava, bhagavā. Na dānāhaṃ bhagavantaṃ uddissa viharāmī’ti. Kaccetaṃ, bhante, tatheva, yathā sunakkhatto licchaviputto avacā’’ti? ‘‘Tatheva kho etaṃ, bhaggava, yathā sunakkhatto licchaviputto avaca’’.

៣. បុរិមានិ, ភគ្គវ, ទិវសានិ បុរិមតរានិ សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មំ ឯតទវោច – ‘បច្ចក្ខាមិ ទានាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ។ ន ទានាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមី’តិ។ ‘ឯវំ វុត្តេ, អហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘អបិ នុ តាហំ, សុនក្ខត្ត, ឯវំ អវចំ, ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ត្វំ វា បន មំ ឯវំ អវច – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ឥតិ កិរ, សុនក្ខត្ត, នេវាហំ តំ វទាមិ – ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហីតិ។ នបិ កិរ មំ ត្វំ វទេសិ – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមីតិ។ ឯវំ សន្តេ, មោឃបុរិស, កោ សន្តោ កំ បច្ចាចិក្ខសិ? បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច ⁵ តេ ឥទំ អបរទ្ធ’ន្តិ។

3. Purimāni, bhaggava, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘paccakkhāmi dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ. Na dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti. ‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ, ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Passa, moghapurisa, yāvañca ⁶ te idaṃ aparaddha’nti.

៤. ‘ន ហិ បន មេ, ភន្តេ, ភគវា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោតី’តិ។ ‘អបិ នុ តាហំ, សុនក្ខត្ត, ឯវំ អវចំ – ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហិ, អហំ តេ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សាមី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ត្វំ វា បន មំ ឯវំ អវច – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមិ, ភគវា មេ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ឥតិ កិរ, សុនក្ខត្ត, នេវាហំ តំ វទាមិ – ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហិ, អហំ តេ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សាមី’តិ; នបិ កិរ មំ ត្វំ វទេសិ – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមិ, ភគវា មេ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតី’តិ។ ឯវំ សន្តេ, មោឃបុរិស , កោ សន្តោ កំ បច្ចាចិក្ខសិ? តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, កតេ វា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ អកតេ វា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ យស្សត្ថាយ មយា ធម្មោ ទេសិតោ សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយា’តិ? ‘កតេ វា, ភន្តេ, ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ អកតេ វា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ យស្សត្ថាយ ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយា’តិ។ ‘ឥតិ កិរ, សុនក្ខត្ត, កតេ វា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ, អកតេ វា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយេ, យស្សត្ថាយ មយា ធម្មោ ទេសិតោ, សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយ។ តត្រ, សុនក្ខត្ត, កិំ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ កតំ ករិស្សតិ? បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច តេ ឥទំ អបរទ្ធ’ន្តិ។

4. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’ti. ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti; napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa , ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Kate vā, bhante, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya bhagavatā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kataṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti.

៥. ‘ន ហិ បន មេ, ភន្តេ, ភគវា អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេតី’តិ ⁷? ‘អបិ នុ តាហំ, សុនក្ខត្ត, ឯវំ អវចំ – ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហិ, អហំ តេ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេស្សាមី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ត្វំ វា បន មំ ឯវំ អវច – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមិ, ភគវា មេ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេស្សតី’តិ? ‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’។ ‘ឥតិ កិរ, សុនក្ខត្ត, នេវាហំ តំ វទាមិ – ឯហិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, មមំ ឧទ្ទិស្ស វិហរាហិ, អហំ តេ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេស្សាមីតិ។ នបិ កិរ មំ ត្វំ វទេសិ – អហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ឧទ្ទិស្ស វិហរិស្សាមិ, ភគវា មេ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេស្សតី’តិ។ ឯវំ សន្តេ, មោឃបុរិស, កោ សន្តោ កំ បច្ចាចិក្ខសិ? តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, បញ្ញត្តេ វា អគ្គញ្ញេ, អបញ្ញត្តេ វា អគ្គញ្ញេ, យស្សត្ថាយ មយា ធម្មោ ទេសិតោ, សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយា’តិ? ‘បញ្ញត្តេ វា, ភន្តេ, អគ្គញ្ញេ, អបញ្ញត្តេ វា អគ្គញ្ញេ, យស្សត្ថាយ ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ, សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយា’តិ។ ‘ឥតិ កិរ, សុនក្ខត្ត, បញ្ញត្តេ វា អគ្គញ្ញេ, អបញ្ញត្តេ វា អគ្គញ្ញេ, យស្សត្ថាយ មយា ធម្មោ ទេសិតោ, សោ និយ្យាតិ តក្ករស្ស សម្មា ទុក្ខក្ខយាយ។ តត្រ, សុនក្ខត្ត, កិំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញត្តំ ករិស្សតិ? បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច តេ ឥទំ អបរទ្ធំ’។

5. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā aggaññaṃ paññapetī’ti ⁸? ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Paññatte vā, bhante, aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya bhagavatā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ aggaññaṃ paññattaṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’.

៦. ‘អនេកបរិយាយេន ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, មម វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ – ឥតិបិ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាតិ។ ឥតិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, អនេកបរិយាយេន មម វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ។

6. ‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘អនេកបរិយាយេន ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, ធម្មស្ស វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ – ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោ សន្ទិដ្ឋិកោ អកាលិកោ ឯហិបស្សិកោ ឱបនេយ្យិកោ បច្ចត្តំ វេទិតព្ពោ វិញ្ញូហីតិ។ ឥតិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, អនេកបរិយាយេន ធម្មស្ស វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ។

‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘អនេកបរិយាយេន ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, សង្ឃស្ស វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ – សុប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, ឧជុប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, ញាយប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, សាមីចិប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, យទិទំ ចត្តារិ បុរិសយុគានិ អដ្ឋ បុរិសបុគ្គលា, ឯស ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, អាហុនេយ្យោ បាហុនេយ្យោ ទក្ខិណេយ្យោ អញ្ជលិករណីយោ អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្សាតិ។ ឥតិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, អនេកបរិយាយេន សង្ឃស្ស វណ្ណោ ភាសិតោ វជ្ជិគាមេ។

‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho, āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘អារោចយាមិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, បដិវេទយាមិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត។ ភវិស្សន្តិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, វត្តារោ, នោ វិសហិ សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ សមណេ គោតមេ ព្រហ្មចរិយំ ចរិតុំ, សោ អវិសហន្តោ សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តោតិ។ ឥតិ ខោ តេ, សុនក្ខត្ត, ភវិស្សន្តិ វត្តារោ’តិ។

‘Ārocayāmi kho te, sunakkhatta, paṭivedayāmi kho te, sunakkhatta. Bhavissanti kho te, sunakkhatta, vattāro, no visahi sunakkhatto licchaviputto samaṇe gotame brahmacariyaṃ carituṃ, so avisahanto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Iti kho te, sunakkhatta, bhavissanti vattāro’ti.

ឯវំ បិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មយា វុច្ចមានោ អបក្កមេវ ឥមស្មា ធម្មវិនយា, យថា តំ អាបាយិកោ នេរយិកោ។

Evaṃ pi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

កោរក្ខត្តិយវត្ថុ

Korakkhattiyavatthu

៧. ‘‘ឯកមិទាហំ, ភគ្គវ, សមយំ ថូលូសុ ⁹ វិហរាមិ ឧត្តរកា នាម ថូលូនំ និគមោ។ អថ ខ្វាហំ, ភគ្គវ, បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ សុនក្ខត្តេន លិច្ឆវិបុត្តេន បច្ឆាសមណេន ឧត្តរកំ បិណ្ឌាយ បាវិសិំ។ តេន ខោ បន សមយេន អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ កុក្កុរវតិកោ ចតុក្កុណ្ឌិកោ ¹⁰ ឆមានិកិណ្ណំ ភក្ខសំ មុខេនេវ ខាទតិ, មុខេនេវ ភុញ្ជតិ។ អទ្ទសា ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ កុក្កុរវតិកំ ចតុក្កុណ្ឌិកំ ឆមានិកិណ្ណំ ភក្ខសំ មុខេនេវ ខាទន្តំ មុខេនេវ ភុញ្ជន្តំ។ ទិស្វានស្ស ឯតទហោសិ – ‘សាធុរូបោ វត, ភោ, អយំ ¹¹ សមណោ ចតុក្កុណ្ឌិកោ ឆមានិកិណ្ណំ ភក្ខសំ មុខេនេវ ខាទតិ, មុខេនេវ ភុញ្ជតី’តិ។

7. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ thūlūsu ¹² viharāmi uttarakā nāma thūlūnaṃ nigamo. Atha khvāhaṃ, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sunakkhattena licchaviputtena pacchāsamaṇena uttarakaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tena kho pana samayena acelo korakkhattiyo kukkuravatiko catukkuṇḍiko ¹³ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjati. Addasā kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘sādhurūpo vata, bho, ayaṃ ¹⁴ samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti.

‘‘អថ ខ្វាហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តស្ស លិច្ឆវិបុត្តស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘ត្វម្បិ នាម, មោឃបុរិស, សមណោ សក្យបុត្តិយោ ¹⁵ បដិជានិស្សសី’តិ! ‘កិំ បន មំ, ភន្តេ, ភគវា ឯវមាហ – ‘ត្វម្បិ នាម, មោឃបុរិស, សមណោ សក្យបុត្តិយោ ¹⁶ បដិជានិស្សសី’តិ? ‘ននុ តេ, សុនក្ខត្ត, ឥមំ អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ កុក្កុរវតិកំ ចតុក្កុណ្ឌិកំ ឆមានិកិណ្ណំ ភក្ខសំ មុខេនេវ ខាទន្តំ មុខេនេវ ភុញ្ជន្តំ ទិស្វាន ឯតទហោសិ – សាធុរូបោ វត, ភោ, អយំ សមណោ ចតុក្កុណ្ឌិកោ ឆមានិកិណ្ណំ ភក្ខសំ មុខេនេវ ខាទតិ, មុខេនេវ ភុញ្ជតី’តិ? ‘ឯវំ, ភន្តេ។ កិំ បន, ភន្តេ, ភគវា អរហត្តស្ស មច្ឆរាយតី’តិ? ‘ន ខោ អហំ, មោឃបុរិស, អរហត្តស្ស មច្ឆរាយាមិ។ អបិ ច, តុយ្ហេវេតំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ, តំ បជហ។ មា តេ អហោសិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ។ យំ ខោ បនេតំ, សុនក្ខត្ត, មញ្ញសិ អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ – សាធុរូបោ អយំ សមណោតិ ¹⁷។ សោ សត្តមំ ទិវសំ អលសកេន កាលង្ករិស្សតិ។ កាលង្កតោ ¹⁸ ច កាលកញ្ចិកា ¹⁹ នាម អសុរា សព្ពនិហីនោ អសុរកាយោ, តត្រ ឧបបជ្ជិស្សតិ។ កាលង្កតញ្ច នំ ពីរណត្ថម្ពកេ សុសានេ ឆឌ្ឌេស្សន្តិ។ អាកង្ខមានោ ច ត្វំ, សុនក្ខត្ត, អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ ឧបសង្កមិត្វា បុច្ឆេយ្យាសិ – ជានាសិ, អាវុសោ កោរក្ខត្តិយ ²⁰, អត្តនោ គតិន្តិ? ឋានំ ខោ បនេតំ, សុនក្ខត្ត, វិជ្ជតិ យំ តេ អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ ព្យាករិស្សតិ – ជានាមិ, អាវុសោ សុនក្ខត្ត, អត្តនោ គតិំ; កាលកញ្ចិកា នាម អសុរា សព្ពនិហីនោ អសុរកាយោ, តត្រាម្ហិ ឧបបន្នោតិ។

‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa cetasā cetoparivitakkamaññāya sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo ²¹ paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo ²² paṭijānissasī’ti? ‘Nanu te, sunakkhatta, imaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ disvāna etadahosi – sādhurūpo vata, bho, ayaṃ samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti? ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi. Api ca, tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ korakkhattiyaṃ – sādhurūpo ayaṃ samaṇoti ²³. So sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato ²⁴ ca kālakañcikā ²⁵ nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessanti. Ākaṅkhamāno ca tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ korakkhattiyaṃ upasaṅkamitvā puccheyyāsi – jānāsi, āvuso korakkhattiya ²⁶, attano gatinti? Ṭhānaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, vijjati yaṃ te acelo korakkhattiyo byākarissati – jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ; kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapannoti.

‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេន អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ ឯតទវោច – ‘ព្យាកតោ ខោសិ, អាវុសោ កោរក្ខត្តិយ, សមណេន គោតមេន – អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ សត្តមំ ទិវសំ អលសកេន កាលង្ករិស្សតិ។ កាលង្កតោ ច កាលកញ្ចិកា នាម អសុរា សព្ពនិហីនោ អសុរកាយោ , តត្រ ឧបបជ្ជិស្សតិ។ កាលង្កតញ្ច នំ ពីរណត្ថម្ពកេ សុសានេ ឆឌ្ឌេស្សន្តី’តិ។ យេន ត្វំ, អាវុសោ កោរក្ខត្តិយ, មត្តំ មត្តញ្ច ភត្តំ ភុញ្ជេយ្យាសិ, មត្តំ មត្តញ្ច បានីយំ បិវេយ្យាសិ។ យថា សមណស្ស គោតមស្ស មិច្ឆា អស្ស វចន’ន្តិ។

‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ etadavoca – ‘byākato khosi, āvuso korakkhattiya, samaṇena gotamena – acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo , tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessantī’ti. Yena tvaṃ, āvuso korakkhattiya, mattaṃ mattañca bhattaṃ bhuñjeyyāsi, mattaṃ mattañca pānīyaṃ piveyyāsi. Yathā samaṇassa gotamassa micchā assa vacana’nti.

៨. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ ឯកទ្វីហិកាយ សត្តរត្តិន្ទិវានិ គណេសិ, យថា តំ តថាគតស្ស អសទ្ទហមានោ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ សត្តមំ ទិវសំ អលសកេន កាលមកាសិ។ កាលង្កតោ ច កាលកញ្ចិកា នាម អសុរា សព្ពនិហីនោ អសុរកាយោ, តត្រ ឧបបជ្ជិ។ កាលង្កតញ្ច នំ ពីរណត្ថម្ពកេ សុសានេ ឆឌ្ឌេសុំ។

8. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto ekadvīhikāya sattarattindivāni gaṇesi, yathā taṃ tathāgatassa asaddahamāno. Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālamakāsi. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajji. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍesuṃ.

៩. ‘‘អស្សោសិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ – ‘អចេលោ កិរ កោរក្ខត្តិយោ អលសកេន កាលង្កតោ ពីរណត្ថម្ពកេ សុសានេ ឆឌ្ឌិតោ’តិ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេន ពីរណត្ថម្ពកំ សុសានំ, យេន អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ តិក្ខត្តុំ បាណិនា អាកោដេសិ – ‘ជានាសិ, អាវុសោ កោរក្ខត្តិយ, អត្តនោ គតិ’ន្តិ? អថ ខោ, ភគ្គវ, អចេលោ កោរក្ខត្តិយោ បាណិនា បិដ្ឋិំ បរិបុញ្ឆន្តោ វុដ្ឋាសិ។ ‘ជានាមិ, អាវុសោ សុនក្ខត្ត, អត្តនោ គតិំ។ កាលកញ្ចិកា នាម អសុរា សព្ពនិហីនោ អសុរកាយោ, តត្រាម្ហិ ឧបបន្នោ’តិ វត្វា តត្ថេវ ឧត្តានោ បបតិ ²⁷។

9. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira korakkhattiyo alasakena kālaṅkato bīraṇatthambake susāne chaḍḍito’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena bīraṇatthambakaṃ susānaṃ, yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ tikkhattuṃ pāṇinā ākoṭesi – ‘jānāsi, āvuso korakkhattiya, attano gati’nti? Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo pāṇinā piṭṭhiṃ paripuñchanto vuṭṭhāsi. ‘Jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ. Kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapanno’ti vatvā tattheva uttāno papati ²⁸.

១០. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អហំ, ភគ្គវ , សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យថេវ តេ អហំ អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ អារព្ភ ព្យាកាសិំ, តថេវ តំ វិបាកំ, អញ្ញថា វា’តិ? ‘យថេវ មេ, ភន្តេ, ភគវា អចេលំ កោរក្ខត្តិយំ អារព្ភ ព្យាកាសិ, តថេវ តំ វិបាកំ, នោ អញ្ញថា’តិ។ ‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យទិ ឯវំ សន្តេ កតំ វា ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, អកតំ វាតិ? ‘អទ្ធា ខោ, ភន្តេ, ឯវំ សន្តេ កតំ ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, នោ អកត’ន្តិ។ ‘ឯវម្បិ ខោ មំ ត្វំ, មោឃបុរិស, ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោន្តំ ឯវំ វទេសិ – ន ហិ បន មេ, ភន្តេ, ភគវា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោតីតិ។ បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច តេ ឥទំ អបរទ្ធ’ន្តិ។ ‘‘ឯវម្បិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មយា វុច្ចមានោ អបក្កមេវ ឥមស្មា ធម្មវិនយា, យថា តំ អាបាយិកោ នេរយិកោ។

10. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava , sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vāti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

អចេលកឡារមដ្ដកវត្ថុ

Acelakaḷāramaṭṭakavatthu

១១. ‘‘ឯកមិទាហំ, ភគ្គវ, សមយំ វេសាលិយំ វិហរាមិ មហាវនេ កូដាគារសាលាយំ។ តេន ខោ បន សមយេន អចេលោ កឡារមដ្ដកោ វេសាលិយំ បដិវសតិ លាភគ្គប្បត្តោ ចេវ យសគ្គប្បត្តោ ច វជ្ជិគាមេ។ តស្ស សត្តវតបទានិ ²⁹ សមត្តានិ សមាទិន្នានិ ហោន្តិ – ‘យាវជីវំ អចេលកោ អស្សំ, ន វត្ថំ បរិទហេយ្យំ, យាវជីវំ ព្រហ្មចារី អស្សំ, ន មេថុនំ ធម្មំ បដិសេវេយ្យំ, យាវជីវំ សុរាមំសេនេវ យាបេយ្យំ, ន ឱទនកុម្មាសំ ភុញ្ជេយ្យំ។ បុរត្ថិមេន វេសាលិំ ឧទេនំ នាម ចេតិយំ, តំ នាតិក្កមេយ្យំ, ទក្ខិណេន វេសាលិំ គោតមកំ នាម ចេតិយំ, តំ នាតិក្កមេយ្យំ, បច្ឆិមេន វេសាលិំ សត្តម្ពំ នាម ចេតិយំ, តំ នាតិក្កមេយ្យំ, ឧត្តរេន វេសាលិំ ពហុបុត្តំ នាម ³⁰ ចេតិយំ តំ នាតិក្កមេយ្យ’ន្តិ។ សោ ឥមេសំ សត្តន្នំ វតបទានំ សមាទានហេតុ លាភគ្គប្បត្តោ ចេវ យសគ្គប្បត្តោ ច វជ្ជិគាមេ។

11. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo kaḷāramaṭṭako vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. Tassa sattavatapadāni ³¹ samattāni samādinnāni honti – ‘yāvajīvaṃ acelako assaṃ, na vatthaṃ paridaheyyaṃ, yāvajīvaṃ brahmacārī assaṃ, na methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyaṃ, yāvajīvaṃ surāmaṃseneva yāpeyyaṃ, na odanakummāsaṃ bhuñjeyyaṃ. Puratthimena vesāliṃ udenaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, dakkhiṇena vesāliṃ gotamakaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, pacchimena vesāliṃ sattambaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, uttarena vesāliṃ bahuputtaṃ nāma ³² cetiyaṃ taṃ nātikkameyya’nti. So imesaṃ sattannaṃ vatapadānaṃ samādānahetu lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme.

១២. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេន អចេលោ កឡារមដ្ដកោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ កឡារមដ្ដកំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ។ តស្ស អចេលោ កឡារមដ្ដកោ បញ្ហំ បុដ្ឋោ ន សម្បាយាសិ។ អសម្បាយន្តោ កោបញ្ច ទោសញ្ច អប្បច្ចយញ្ច បាត្វាកាសិ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តស្ស លិច្ឆវិបុត្តស្ស ឯតទហោសិ – ‘សាធុរូបំ វត ភោ អរហន្តំ សមណំ អាសាទិម្ហសេ ³³។ មា វត នោ អហោសិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយា’តិ។

12. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo kaḷāramaṭṭako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ pañhaṃ apucchi. Tassa acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Atha kho, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa etadahosi – ‘sādhurūpaṃ vata bho arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase ³⁴. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti.

១៣. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘ត្វម្បិ នាម, មោឃបុរិស, សមណោ សក្យបុត្តិយោ បដិជានិស្សសី’តិ! ‘កិំ បន មំ, ភន្តេ, ភគវា ឯវមាហ – ត្វម្បិ នាម, មោឃបុរិស, សមណោ សក្យបុត្តិយោ បដិជានិស្សសី’តិ? ‘ននុ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, អចេលំ កឡារមដ្ដកំ ឧបសង្កមិត្វា បញ្ហំ អបុច្ឆិ។ តស្ស តេ អចេលោ កឡារមដ្ដកោ បញ្ហំ បុដ្ឋោ ន សម្បាយាសិ។ អសម្បាយន្តោ កោបញ្ច ទោសញ្ច អប្បច្ចយញ្ច បាត្វាកាសិ។ តស្ស តេ ឯតទហោសិ – ‘‘សាធុរូបំ វត, ភោ, អរហន្តំ សមណំ អាសាទិម្ហសេ។ មា វត នោ អហោសិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយា’តិ។ ‘ឯវំ, ភន្តេ។ កិំ បន, ភន្តេ, ភគវា អរហត្តស្ស មច្ឆរាយតី’តិ? ‘ន ខោ អហំ, មោឃបុរិស, អរហត្តស្ស មច្ឆរាយាមិ, អបិ ច តុយ្ហេវេតំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ, តំ បជហ។ មា តេ អហោសិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ។ យំ ខោ បនេតំ, សុនក្ខត្ត, មញ្ញសិ អចេលំ កឡារមដ្ដកំ – សាធុរូបោ អយំ ³⁵ សមណោតិ, សោ នចិរស្សេវ បរិហិតោ សានុចារិកោ វិចរន្តោ ឱទនកុម្មាសំ ភុញ្ជមានោ សព្ពានេវ វេសាលិយានិ ចេតិយានិ សមតិក្កមិត្វា យសា និហីនោ ³⁶ កាលំ ករិស្សតី’តិ។

13. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti? ‘Nanu tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ apucchi. Tassa te acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Tassa te etadahosi – ‘‘sādhurūpaṃ vata, bho, arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti. ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi, api ca tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ – sādhurūpo ayaṃ ³⁷ samaṇoti, so nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno ³⁸ kālaṃ karissatī’ti.

‘‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, អចេលោ កឡារមដ្ដកោ នចិរស្សេវ បរិហិតោ សានុចារិកោ វិចរន្តោ ឱទនកុម្មាសំ ភុញ្ជមានោ សព្ពានេវ វេសាលិយានិ ចេតិយានិ សមតិក្កមិត្វា យសា និហីនោ កាលមកាសិ។

‘‘‘Atha kho, bhaggava, acelo kaḷāramaṭṭako nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālamakāsi.

១៤. ‘‘អស្សោសិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ – ‘អចេលោ កិរ កឡារមដ្ដកោ បរិហិតោ សានុចារិកោ វិចរន្តោ ឱទនកុម្មាសំ ភុញ្ជមានោ សព្ពានេវ វេសាលិយានិ ចេតិយានិ សមតិក្កមិត្វា យសា និហីនោ កាលង្កតោ’តិ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យថេវ តេ អហំ អចេលំ កឡារមដ្ដកំ អារព្ភ ព្យាកាសិំ, តថេវ តំ វិបាកំ, អញ្ញថា វា’តិ? ‘យថេវ មេ, ភន្តេ, ភគវា អចេលំ កឡារមដ្ដកំ អារព្ភ ព្យាកាសិ, តថេវ តំ វិបាកំ, នោ អញ្ញថា’តិ។ ‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យទិ ឯវំ សន្តេ កតំ វា ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ អកតំ វា’តិ? ‘អទ្ធា ខោ, ភន្តេ, ឯវំ សន្តេ កតំ ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, នោ អកត’ន្តិ។ ‘ឯវម្បិ ខោ មំ ត្វំ, មោឃបុរិស, ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោន្តំ ឯវំ វទេសិ – ន ហិ បន មេ, ភន្តេ, ភគវា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោតី’’តិ។ បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច តេ ឥទំ អបរទ្ធ’ន្តិ។ ‘‘ឯវ’ម្បិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មយា វុច្ចមានោ អបក្កមេវ ឥមស្មា ធម្មវិនយា, យថា តំ អាបាយិកោ នេរយិកោ។

14. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira kaḷāramaṭṭako parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālaṅkato’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’’ti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Eva’mpi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

អចេលបាថិកបុត្តវត្ថុ

Acelapāthikaputtavatthu

១៥. ‘‘ឯកមិទាហំ, ភគ្គវ, សមយំ តត្ថេវ វេសាលិយំ វិហរាមិ មហាវនេ កូដាគារសាលាយំ។ តេន ខោ បន សមយេន អចេលោ បាថិកបុត្តោ ³⁹ វេសាលិយំ បដិវសតិ លាភគ្គប្បត្តោ ចេវ យសគ្គប្បត្តោ ច វជ្ជិគាមេ។ សោ វេសាលិយំ បរិសតិ ឯវំ វាចំ ភាសតិ – ‘សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ, អហម្បិ ញាណវាទោ។ ញាណវាទោ ខោ បន ញាណវាទេន អរហតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ទស្សេតុំ។ សមណោ គោតមោ ឧបឌ្ឍបថំ អាគច្ឆេយ្យ, អហម្បិ ឧបឌ្ឍបថំ គច្ឆេយ្យំ។ តេ តត្ថ ឧភោបិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករេយ្យាម។ ឯកំ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, ទ្វាហំ ករិស្សាមិ។ ទ្វេ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ, ចត្តារាហំ ករិស្សាមិ ។ ចត្តារិ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ, អដ្ឋាហំ ករិស្សាមិ។ ឥតិ យាវតកំ យាវតកំ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមី’តិ។

15. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ tattheva vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo pāthikaputto ⁴⁰ vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi . Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti.

១៦. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មំ ឯតទវោច – ‘អចេលោ, ភន្តេ, បាថិកបុត្តោ វេសាលិយំ បដិវសតិ លាភគ្គប្បត្តោ ចេវ យសគ្គប្បត្តោ ច វជ្ជិគាមេ។ សោ វេសាលិយំ បរិសតិ ឯវំ វាចំ ភាសតិ – សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ, អហម្បិ ញាណវាទោ។ ញាណវាទោ ខោ បន ញាណវាទេន អរហតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ទស្សេតុំ។ សមណោ គោតមោ ឧបឌ្ឍបថំ អាគច្ឆេយ្យ, អហម្បិ ឧបឌ្ឍបថំ គច្ឆេយ្យំ។ តេ តត្ថ ឧភោបិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករេយ្យាម។ ឯកំ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, ទ្វាហំ ករិស្សាមិ។ ទ្វេ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ, ចត្តារាហំ ករិស្សាមិ។ ចត្តារិ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ, អដ្ឋាហំ ករិស្សាមិ។ ឥតិ យាវតកំ យាវតកំ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមី’’តិ។

16. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘acelo, bhante, pāthikaputto vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttari manussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’’ti.

‘‘ឯវំ វុត្តេ, អហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘អភព្ពោ ខោ, សុនក្ខត្ត, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, sunakkhatta, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

១៧. ‘រក្ខតេតំ, ភន្តេ, ភគវា វាចំ, រក្ខតេតំ សុគតោ វាច’ន្តិ។ ‘កិំ បន មំ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, ឯវំ វទេសិ – រក្ខតេតំ, ភន្តេ, ភគវា វាចំ, រក្ខតេតំ សុគតោ វាច’ន្តិ? ‘ភគវតា ចស្ស, ភន្តេ, ឯសា វាចា ឯកំសេន ឱធារិតា ⁴¹ – អភព្ពោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យាតិ។ អចេលោ ច, ភន្តេ, បាថិកបុត្តោ វិរូបរូបេន ភគវតោ សម្មុខីភាវំ អាគច្ឆេយ្យ, តទស្ស ភគវតោ មុសា’តិ។

17. ‘Rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti. ‘Kiṃ pana maṃ tvaṃ, sunakkhatta, evaṃ vadesi – rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti? ‘Bhagavatā cassa, bhante, esā vācā ekaṃsena odhāritā ⁴² – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Acelo ca, bhante, pāthikaputto virūparūpena bhagavato sammukhībhāvaṃ āgaccheyya, tadassa bhagavato musā’ti.

១៨. ‘អបិ នុ, សុនក្ខត្ត, តថាគតោ តំ វាចំ ភាសេយ្យ យា សា វាចា ទ្វយគាមិនី’តិ? ‘កិំ បន, ភន្តេ, ភគវតា អចេលោ បាថិកបុត្តោ ចេតសា ចេតោ បរិច្ច វិទិតោ – អភព្ពោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ?

18. ‘Api nu, sunakkhatta, tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā dvayagāminī’ti? ‘Kiṃ pana, bhante, bhagavatā acelo pāthikaputto cetasā ceto paricca vidito – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?

‘ឧទាហុ , ទេវតា ភគវតោ ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ – អភព្ពោ, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា ភគវតោ សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ?

‘Udāhu , devatā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?

១៩. ‘ចេតសា ចេតោ បរិច្ច វិទិតោ ចេវ មេ, សុនក្ខត្ត , អចេលោ បាថិកបុត្តោ អភព្ពោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

19. ‘Cetasā ceto paricca vidito ceva me, sunakkhatta , acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘ទេវតាបិ មេ ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ – អភព្ពោ , ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា ភគវតោ សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

‘Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo , bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘អជិតោបិ នាម លិច្ឆវីនំ សេនាបតិ អធុនា កាលង្កតោ តាវតិំសកាយំ ឧបបន្នោ។ សោបិ មំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមារោចេសិ – អលជ្ជី, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ; មុសាវាទី, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ។ មម្បិ, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ ព្យាកាសិ វជ្ជិគាមេ – អជិតោ លិច្ឆវីនំ សេនាបតិ មហានិរយំ ឧបបន្នោតិ។ ន ខោ បនាហំ, ភន្តេ, មហានិរយំ ឧបបន្នោ; តាវតិំសកាយម្ហិ ឧបបន្នោ។ អលជ្ជី, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ; មុសាវាទី, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ; អភព្ពោ ច, ភន្តេ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា ភគវតោ សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

‘Ajitopi nāma licchavīnaṃ senāpati adhunā kālaṅkato tāvatiṃsakāyaṃ upapanno. Sopi maṃ upasaṅkamitvā evamārocesi – alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto. Mampi, bhante, acelo pāthikaputto byākāsi vajjigāme – ajito licchavīnaṃ senāpati mahānirayaṃ upapannoti. Na kho panāhaṃ, bhante, mahānirayaṃ upapanno; tāvatiṃsakāyamhi upapanno. Alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto; abhabbo ca, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘ឥតិ ខោ, សុនក្ខត្ត, ចេតសា ចេតោ បរិច្ច វិទិតោ ចេវ មេ អចេលោ បាថិកបុត្តោ អភព្ពោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យាតិ។ ទេវតាបិ មេ ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ – អភព្ពោ, ភន្តេ , អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា ភគវតោ សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

‘Iti kho, sunakkhatta, cetasā ceto paricca vidito ceva me acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante , acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘សោ ខោ បនាហំ, សុនក្ខត្ត, វេសាលិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតប្បដិក្កន្តោ យេន អចេលស្ស បាថិកបុត្តស្ស អារាមោ តេនុបសង្កមិស្សាមិ ទិវាវិហារាយ។ យស្សទានិ ត្វំ, សុនក្ខត្ត, ឥច្ឆសិ, តស្ស អារោចេហី’តិ។

‘So kho panāhaṃ, sunakkhatta, vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamissāmi divāvihārāya. Yassadāni tvaṃ, sunakkhatta, icchasi, tassa ārocehī’ti.

ឥទ្ធិបាដិហារិយកថា

Iddhipāṭihāriyakathā

២០. ‘‘អថ ខ្វាហំ ⁴³, ភគ្គវ, បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ វេសាលិំ បិណ្ឌាយ បាវិសិំ។ វេសាលិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតប្បដិក្កន្តោ យេន អចេលស្ស បាថិកបុត្តស្ស អារាមោ តេនុបសង្កមិំ ទិវាវិហារាយ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ តរមានរូបោ វេសាលិំ បវិសិត្វា យេន អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អភិញ្ញាតេ អភិញ្ញាតេ លិច្ឆវី ឯតទវោច – ‘ឯសាវុសោ, ភគវា វេសាលិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតប្បដិក្កន្តោ យេន អចេលស្ស បាថិកបុត្តស្ស អារាមោ តេនុបសង្កមិ ទិវាវិហារាយ។ អភិក្កមថាយស្មន្តោ អភិក្កមថាយស្មន្តោ, សាធុរូបានំ សមណានំ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ភវិស្សតី’តិ ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, អភិញ្ញាតានំ អភិញ្ញាតានំ លិច្ឆវីនំ ឯតទហោសិ – ‘សាធុរូបានំ កិរ, ភោ, សមណានំ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ភវិស្សតិ; ហន្ទ វត, ភោ, គច្ឆាមា’តិ។ យេន ច អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា ⁴⁴ សមណព្រាហ្មណា តេនុបសង្កមិ។ ឧបសង្កមិត្វា អភិញ្ញាតេ អភិញ្ញាតេ នានាតិត្ថិយេ ⁴⁵ សមណព្រាហ្មណេ ឯតទវោច – ‘ឯសាវុសោ, ភគវា វេសាលិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតប្បដិក្កន្តោ យេន អចេលស្ស បាថិកបុត្តស្ស អារាមោ តេនុបសង្កមិ ទិវាវិហារាយ។ អភិក្កមថាយស្មន្តោ អភិក្កមថាយស្មន្តោ, សាធុរូបានំ សមណានំ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ភវិស្សតី’តិ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, អភិញ្ញាតានំ អភិញ្ញាតានំ នានាតិត្ថិយានំ សមណព្រាហ្មណានំ ឯតទហោសិ – ‘សាធុរូបានំ កិរ, ភោ, សមណានំ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ភវិស្សតិ; ហន្ទ វត, ភោ, គច្ឆាមា’តិ។

20. ‘‘Atha khvāhaṃ ⁴⁶, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃ divāvihārāya. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto taramānarūpo vesāliṃ pavisitvā yena abhiññātā abhiññātā licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte licchavī etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti . Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ licchavīnaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti. Yena ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā ⁴⁷ samaṇabrāhmaṇā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte nānātitthiye ⁴⁸ samaṇabrāhmaṇe etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti. Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti.

‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា យេន អចេលស្ស បាថិកបុត្តស្ស អារាមោ តេនុបសង្កមិំសុ។ សា ឯសា, ភគ្គវ, បរិសា មហា ហោតិ ⁴⁹ អនេកសតា អនេកសហស្សា។

‘‘Atha kho, bhaggava, abhiññātā abhiññātā licchavī, abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃsu. Sā esā, bhaggava, parisā mahā hoti ⁵⁰ anekasatā anekasahassā.

២១. ‘‘អស្សោសិ ខោ, ភគ្គវ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ – ‘អភិក្កន្តា កិរ អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា។ សមណោបិ គោតមោ មយ្ហំ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ’តិ។ សុត្វានស្ស ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ ឧទបាទិ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ ភីតោ សំវិគ្គោ លោមហដ្ឋជាតោ យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ តេនុបសង្កមិ។

21. ‘‘Assosi kho, bhaggava, acelo pāthikaputto – ‘abhikkantā kira abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo mayhaṃ ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti. Sutvānassa bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi. Atha kho, bhaggava, acelo pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkami.

‘‘អស្សោសិ ខោ, ភគ្គវ, សា បរិសា – ‘អចេលោ កិរ បាថិកបុត្តោ ភីតោ សំវិគ្គោ លោមហដ្ឋជាតោ យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ តេនុបសង្កន្តោ’តិ ⁵¹។ អថ ខោ, ភគ្គវ, សា បរិសា អញ្ញតរំ បុរិសំ អាមន្តេសិ –

‘‘Assosi kho, bhaggava, sā parisā – ‘acelo kira pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkanto’ti ⁵². Atha kho, bhaggava, sā parisā aññataraṃ purisaṃ āmantesi –

‘ឯហិ ត្វំ, ភោ បុរិស, យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ, យេន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តេនុបសង្កម។ ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯវំ វទេហិ – អភិក្កមាវុសោ, បាថិកបុត្ត, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា, សមណោបិ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ; ភាសិតា ខោ បន តេ ឯសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, វេសាលិយំ បរិសតិ វាចា សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ, អហម្បិ ញាណវាទោ។ ញាណវាទោ ខោ បន ញាណវាទេន អរហតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ទស្សេតុំ។ សមណោ គោតមោ ឧបឌ្ឍបថំ អាគច្ឆេយ្យ អហម្បិ ឧបឌ្ឍបថំ គច្ឆេយ្យំ។ តេ តត្ថ ឧភោបិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករេយ្យាម។ ឯកំ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, ទ្វាហំ ករិស្សាមិ។ ទ្វេ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ, ចត្តារាហំ ករិស្សាមិ។ ចត្តារិ ចេ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយានិ ករិស្សតិ , អដ្ឋាហំ ករិស្សាមិ។ ឥតិ យាវតកំ យាវតកំ សមណោ គោតមោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ, តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមី’តិ អភិក្កមស្សេវ ⁵³ ខោ; អាវុសោ បាថិកបុត្ត, ឧបឌ្ឍបថំ។ សព្ពបឋមំយេវ អាគន្ត្វា សមណោ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ’តិ។

‘Ehi tvaṃ, bho purisa, yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ evaṃ vadehi – abhikkamāvuso, pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā, samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno; bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati , aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti abhikkamasseva ⁵⁴ kho; āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.

២២. ‘‘ឯវំ, ភោតិ ខោ, ភគ្គវ, សោ បុរិសោ តស្សា បរិសាយ បដិស្សុត្វា យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ, យេន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តេនុបសង្កមិ។ ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘អភិក្កមាវុសោ បាថិកបុត្ត, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា។ សមណោបិ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ។ ភាសិតា ខោ បន តេ ឯសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, វេសាលិយំ បរិសតិ វាចា – សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ; អហម្បិ ញាណវាទោ។ ញាណវាទោ ខោ បន ញាណវាទេន អរហតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ទស្សេតុំ…បេ.… តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមីតិ។ អភិក្កមស្សេវ ខោ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, ឧបឌ្ឍបថំ។ សព្ពបឋមំយេវ អាគន្ត្វា សមណោ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ’តិ។

22. ‘‘Evaṃ, bhoti kho, bhaggava, so puriso tassā parisāya paṭissutvā yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo; ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.

‘‘ឯវំ វុត្តេ, ភគ្គវ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ ⁵⁵, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុំ។ អថ ខោ សោ, ភគ្គវ, បុរិសោ អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘កិំ សុ នាម តេ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, បាវឡា សុ នាម តេ បីឋកស្មិំ អល្លីនា, បីឋកំ សុ នាម តេ បាវឡាសុ អល្លីនំ? អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បសិ, ន សក្កោសិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ ឯវម្បិ ខោ, ភគ្គវ, វុច្ចមានោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ , ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុំ។

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati ⁵⁶, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, puriso acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati , na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.

២៣. ‘‘យទា ខោ សោ, ភគ្គវ, បុរិសោ អញ្ញាសិ – ‘បរាភូតរូបោ អយំ អចេលោ បាថិកបុត្តោ។ អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ អថ តំ បរិសំ អាគន្ត្វា ឯវមារោចេសិ – ‘បរាភូតរូបោ, ភោ ⁵⁷, អចេលោ បាថិកបុត្តោ។ អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, អហំ, ភគ្គវ, តំ បរិសំ ឯតទវោចំ – ‘អភព្ពោ ខោ, អាវុសោ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – ‘អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យ’ន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យាតិ។

23. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, puriso aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho ⁵⁸, acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ‘ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyya’nti, muddhāpi tassa vipateyyāti.

បឋមភាណវារោ និដ្ឋិតោ។

Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.

២៤. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, អញ្ញតរោ លិច្ឆវិមហាមត្តោ ឧដ្ឋាយាសនា តំ បរិសំ ឯតទវោច – ‘តេន ហិ, ភោ, មុហុត្តំ តាវ អាគមេថ, យាវាហំ គច្ឆាមិ ⁵⁹។ អប្បេវ នាម អហម្បិ សក្កុណេយ្យំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឥមំ បរិសំ អានេតុ’ន្តិ។

24. ‘‘Atha kho, bhaggava, aññataro licchavimahāmatto uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi ⁶⁰. Appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’nti.

‘‘អថ ខោ សោ, ភគ្គវ, លិច្ឆវិមហាមត្តោ យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ, យេន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តេនុបសង្កមិ។ ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘អភិក្កមាវុសោ បាថិកបុត្ត, អភិក្កន្តំ តេ សេយ្យោ, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា។ សមណោបិ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ។ ភាសិតា ខោ បន តេ ឯសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, វេសាលិយំ បរិសតិ វាចា – សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ…បេ.… តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមីតិ។ អភិក្កមស្សេវ ខោ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, ឧបឌ្ឍបថំ។ សព្ពបឋមំយេវ អាគន្ត្វា សមណោ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ។ ភាសិតា ខោ បនេសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, សមណេន គោតមេន បរិសតិ វាចា – អភព្ពោ ខោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យាតិ។ អភិក្កមាវុសោ បាថិកបុត្ត, អភិក្កមនេនេវ តេ ជយំ ករិស្សាម, សមណស្ស គោតមស្ស បរាជយ’ន្តិ។

‘‘Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo kho acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.

‘‘ឯវំ វុត្តេ, ភគ្គវ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុំ។ អថ ខោ សោ, ភគ្គវ, លិច្ឆវិមហាមត្តោ អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘កិំ សុ នាម តេ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, បាវឡា សុ នាម តេ បីឋកស្មិំ អល្លីនា, បីឋកំ សុ នាម តេ បាវឡាសុ អល្លីនំ ? អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បសិ, ន សក្កោសិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ ។ ឯវម្បិ ខោ, ភគ្គវ, វុច្ចមានោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុំ។

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti . Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.

២៥. ‘‘យទា ខោ សោ, ភគ្គវ, លិច្ឆវិមហាមត្តោ អញ្ញាសិ – ‘បរាភូតរូបោ អយំ អចេលោ បាថិកបុត្តោ អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ អថ តំ បរិសំ អាគន្ត្វា ឯវមារោចេសិ – ‘បរាភូតរូបោ, ភោ ⁶¹, អចេលោ បាថិកបុត្តោ អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ ឯវំ វុត្តេ, អហំ, ភគ្គវ, តំ បរិសំ ឯតទវោចំ – ‘អភព្ពោ ខោ, អាវុសោ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យ។ សចេ បាយស្មន្តានំ លិច្ឆវីនំ ឯវមស្ស – មយំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ វរត្តាហិ ⁶² ពន្ធិត្វា គោយុគេហិ អាវិញ្ឆេយ្យាមាតិ ⁶³, តា វរត្តា ឆិជ្ជេយ្យុំ បាថិកបុត្តោ វា។ អភព្ពោ បន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

25. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, licchavimahāmatto aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho ⁶⁴, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi ⁶⁵ bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti ⁶⁶, tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

២៦. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី ឧដ្ឋាយាសនា តំ បរិសំ ឯតទវោច – ‘តេន ហិ, ភោ, មុហុត្តំ តាវ អាគមេថ, យាវាហំ គច្ឆាមិ; អប្បេវ នាម អហម្បិ សក្កុណេយ្យំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឥមំ បរិសំ អានេតុ’’ន្តិ។

26. ‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi; appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’’nti.

‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី យេន តិន្ទុកខាណុបរិព្ពាជការាមោ, យេន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តេនុបសង្កមិ។ ឧបសង្កមិត្វា អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘អភិក្កមាវុសោ បាថិកបុត្ត, អភិក្កន្តំ តេ សេយ្យោ។ អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា លិច្ឆវី, អភិក្កន្តា អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតា ច ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិនេចយិកា នានាតិត្ថិយា សមណព្រាហ្មណា។ សមណោបិ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ។ ភាសិតា ខោ បន តេ ឯសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, វេសាលិយំ បរិសតិ វាចា – សមណោបិ គោតមោ ញាណវាទោ…បេ.… តទ្ទិគុណំ តទ្ទិគុណាហំ ករិស្សាមីតិ។ អភិក្កមស្សេវ, ខោ អាវុសោ បាថិកបុត្ត, ឧបឌ្ឍបថំ។ សព្ពបឋមំយេវ អាគន្ត្វា សមណោ គោតមោ អាយស្មតោ អារាមេ ទិវាវិហារំ និសិន្នោ។ ភាសិតា ខោ បនេសា, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, សមណេន គោតមេន បរិសតិ វាចា – អភព្ពោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យ។ សចេ បាយស្មន្តានំ លិច្ឆវីនំ ឯវមស្ស – មយំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ វរត្តាហិ ពន្ធិត្វា គោយុគេហិ អាវិញ្ឆេយ្យាមាតិ។ តា វរត្តា ឆិជ្ជេយ្យុំ បាថិកបុត្តោ វា។ អភព្ពោ បន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ អាគច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យាតិ។ អភិក្កមាវុសោ បាថិកបុត្ត, អភិក្កមនេនេវ តេ ជយំ ករិស្សាម, សមណស្ស គោតមស្ស បរាជយ’ន្តិ។

‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo. Abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva, kho āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti. Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ āgaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.

‘‘ឯវំ វុត្តេ, ភគ្គវ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុំ។ អថ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី អចេលំ បាថិកបុត្តំ ឯតទវោច – ‘កិំ សុ នាម តេ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, បាវឡា សុ នាម តេ បីឋកស្មិំ អល្លីនា, បីឋកំ សុ នាម តេ បាវឡាសុ អល្លីនំ? អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បសិ, ន សក្កោសិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។ ឯវម្បិ ខោ, ភគ្គវ, វុច្ចមានោ អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោ’’តិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុន្តិ។

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti.

២៧. ‘‘យទា ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី អញ្ញាសិ – ‘បរាភូតរូបោ អយំ អចេលោ បាថិកបុត្តោ ‘អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ, អថ នំ ឯតទវោច –

27. ‘‘Yadā kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti, atha naṃ etadavoca –

‘ភូតបុព្ពំ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, សីហស្ស មិគរញ្ញោ ឯតទហោសិ – យំនូនាហំ អញ្ញតរំ វនសណ្ឌំ និស្សាយ អាសយំ កប្បេយ្យំ។ តត្រាសយំ កប្បេត្វា សាយន្ហសមយំ អាសយា និក្ខមេយ្យំ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភេយ្យំ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេយ្យំ, សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទេយ្យំ, តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិត្វា គោចរាយ បក្កមេយ្យំ។ សោ វរំ វរំ មិគសំឃេ ⁶⁷ វធិត្វា មុទុមំសានិ មុទុមំសានិ ភក្ខយិត្វា តមេវ អាសយំ អជ្ឈុបេយ្យ’ន្តិ។

‘Bhūtapubbaṃ, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño etadahosi – yaṃnūnāhaṃ aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṃghe ⁶⁸ vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.

‘អថ ខោ, អាវុសោ, សោ សីហោ មិគរាជា អញ្ញតរំ វនសណ្ឌំ និស្សាយ អាសយំ កប្បេសិ។ តត្រាសយំ កប្បេត្វា សាយន្ហសមយំ អាសយា និក្ខមិ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភិ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេសិ, សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិ, តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិត្វា គោចរាយ បក្កាមិ។ សោ វរំ វរំ មិគសង្ឃេ វធិត្វា មុទុមំសានិ មុទុមំសានិ ភក្ខយិត្វា តមេវ អាសយំ អជ្ឈុបេសិ។

‘Atha kho, āvuso, so sīho migarājā aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadi, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkāmi. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupesi.

២៨. ‘តស្សេវ ខោ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, សីហស្ស មិគរញ្ញោ វិឃាសសំវឌ្ឍោ ជរសិង្គាលោ ⁶⁹ ទិត្តោ ចេវ ពលវា ច។ អថ ខោ, អាវុសោ, តស្ស ជរសិង្គាលស្ស ឯតទហោសិ – កោ ចាហំ, កោ សីហោ មិគរាជា។ យំនូនាហម្បិ អញ្ញតរំ វនសណ្ឌំ និស្សាយ អាសយំ កប្បេយ្យំ។ តត្រាសយំ កប្បេត្វា សាយន្ហសមយំ អាសយា និក្ខមេយ្យំ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភេយ្យំ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេយ្យំ, សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទេយ្យំ, តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិត្វា គោចរាយ បក្កមេយ្យំ។ សោ វរំ វរំ មិគសង្ឃេ វធិត្វា មុទុមំសានិ មុទុមំសានិ ភក្ខយិត្វា តមេវ អាសយំ អជ្ឈុបេយ្យ’ន្តិ។

28. ‘Tasseva kho, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño vighāsasaṃvaḍḍho jarasiṅgālo ⁷⁰ ditto ceva balavā ca. Atha kho, āvuso, tassa jarasiṅgālassa etadahosi – ko cāhaṃ, ko sīho migarājā. Yaṃnūnāhampi aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.

‘អថ ខោ សោ, អាវុសោ, ជរសិង្គាលោ អញ្ញតរំ វនសណ្ឌំ និស្សាយ អាសយំ កប្បេសិ។ តត្រាសយំ កប្បេត្វា សាយន្ហសមយំ អាសយា និក្ខមិ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភិ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេសិ, សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិស្សាមីតិ សិង្គាលកំយេវ អនទិ ភេរណ្ឌកំយេវ ⁷¹ អនទិ, កេ ច ឆវេ សិង្គាលេ, កេ បន សីហនាទេតិ ⁷²។

‘Atha kho so, āvuso, jarasiṅgālo aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadissāmīti siṅgālakaṃyeva anadi bheraṇḍakaṃyeva ⁷³ anadi, ke ca chave siṅgāle, ke pana sīhanādeti ⁷⁴.

‘ឯវមេវ ខោ ត្វំ, អាវុសោ បាថិកបុត្ត, សុគតាបទានេសុ ជីវមានោ សុគតាតិរិត្តានិ ភុញ្ជមានោ តថាគតេ អរហន្តេ សម្មាសម្ពុទ្ធេ អាសាទេតព្ពំ មញ្ញសិ។ កេ ច ឆវេ បាថិកបុត្តេ, កា ច តថាគតានំ អរហន្តានំ សម្មាសម្ពុទ្ធានំ អាសាទនា’តិ។

‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.

២៩. ‘‘យតោ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី ឥមិនា ឱបម្មេន នេវ អសក្ខិ អចេលំ បាថិកបុត្តំ តម្ហា អាសនា ចាវេតុំ។ អថ នំ ឯតទវោច –

29. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī iminā opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘សីហោតិ អត្តានំ សមេក្ខិយាន,

‘Sīhoti attānaṃ samekkhiyāna,

អមញ្ញិ កោត្ថុ មិគរាជាហមស្មិ;

Amaññi kotthu migarājāhamasmi;

តថេវ ⁷⁵ សោ សិង្គាលកំ អនទិ,

Tatheva ⁷⁶ so siṅgālakaṃ anadi,

កេ ច ឆវេ សិង្គាលេ កេ បន សីហនាទេ’តិ។

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

៣០. ‘‘យតោ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី ឥមិនាបិ ឱបម្មេន នេវ អសក្ខិ អចេលំ បាថិកបុត្តំ តម្ហា អាសនា ចាវេតុំ។ អថ នំ ឯតទវោច –

30. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘អញ្ញំ អនុចង្កមនំ, អត្តានំ វិឃាសេ សមេក្ខិយ;

‘Aññaṃ anucaṅkamanaṃ, attānaṃ vighāse samekkhiya;

យាវ អត្តានំ ន បស្សតិ, កោត្ថុ តាវ ព្យគ្ឃោតិ មញ្ញតិ។

Yāva attānaṃ na passati, kotthu tāva byagghoti maññati.

តថេវ សោ សិង្គាលកំ អនទិ;

Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;

កេ ច ឆវេ សិង្គាលេ កេ បន សីហនាទេ’តិ។

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

៣១. ‘‘យតោ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី ឥមិនាបិ ឱបម្មេន នេវ អសក្ខិ អចេលំ បាថិកបុត្តំ តម្ហា អាសនា ចាវេតុំ។ អថ នំ ឯតទវោច –

31. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘ភុត្វាន ភេកេ ⁷⁷ ខលមូសិកាយោ,

‘Bhutvāna bheke ⁷⁸ khalamūsikāyo,

កដសីសុ ខិត្តានិ ច កោណបានិ ⁷⁹;

Kaṭasīsu khittāni ca koṇapāni ⁸⁰;

មហាវនេ សុញ្ញវនេ វិវឌ្ឍោ,

Mahāvane suññavane vivaḍḍho,

អមញ្ញិ កោត្ថុ មិគរាជាហមស្មិ។

Amaññi kotthu migarājāhamasmi.

តថេវ សោ សិង្គាលកំ អនទិ;

Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;

កេ ច ឆវេ សិង្គាលេ កេ បន សីហនាទេ’តិ។

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

៣២. ‘‘យតោ ខោ, ភគ្គវ, ជាលិយោ ទារុបត្តិកន្តេវាសី ឥមិនាបិ ឱបម្មេន នេវ អសក្ខិ អចេលំ បាថិកបុត្តំ តម្ហា អាសនា ចាវេតុំ។ អថ តំ បរិសំ អាគន្ត្វា ឯវមារោចេសិ – ‘បរាភូតរូបោ, ភោ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ អាយាមិ អាវុសោ, អាយាមិ អាវុសោតិ វត្វា តត្ថេវ សំសប្បតិ, ន សក្កោតិ អាសនាបិ វុដ្ឋាតុ’ន្តិ។

32. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti.

៣៣. ‘‘ឯវំ វុត្តេ, អហំ, ភគ្គវ, តំ បរិសំ ឯតទវោចំ – ‘អភព្ពោ ខោ, អាវុសោ, អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យ។ សចេបាយស្មន្តានំ លិច្ឆវីនំ ឯវមស្ស – មយំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ វរត្តាហិ ពន្ធិត្វា នាគេហិ ⁸¹ អាវិញ្ឆេយ្យាមាតិ ។ តា វរត្តា ឆិជ្ជេយ្យុំ បាថិកបុត្តោ វា។ អភព្ពោ បន អចេលោ បាថិកបុត្តោ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា មម សម្មុខីភាវំ អាគន្តុំ។ សចេបិស្ស ឯវមស្ស – អហំ តំ វាចំ អប្បហាយ តំ ចិត្តំ អប្បហាយ តំ ទិដ្ឋិំ អប្បដិនិស្សជ្ជិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស សម្មុខីភាវំ គច្ឆេយ្យន្តិ, មុទ្ធាបិ តស្ស វិបតេយ្យា’តិ។

33. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā nāgehi ⁸² āviñcheyyāmāti . Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

៣៤. ‘‘អថ ខ្វាហំ, ភគ្គវ, តំ បរិសំ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេសិំ សមាទបេសិំ សមុត្តេជេសិំ សម្បហំសេសិំ, តំ បរិសំ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេត្វា សមាទបេត្វា សមុត្តេជេត្វា សម្បហំសេត្វា មហាពន្ធនា មោក្ខំ ករិត្វា ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ មហាវិទុគ្គា ឧទ្ធរិត្វា តេជោធាតុំ សមាបជ្ជិត្វា សត្តតាលំ វេហាសំ អព្ភុគ្គន្ត្វា អញ្ញំ សត្តតាលម្បិ អច្ចិំ ⁸³ អភិនិម្មិនិត្វា បជ្ជលិត្វា ធូមាយិត្វា ⁸⁴ មហាវនេ កូដាគារសាលាយំ បច្ចុដ្ឋាសិំ។

34. ‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā mahābandhanā mokkhaṃ karitvā caturāsītipāṇasahassāni mahāviduggā uddharitvā tejodhātuṃ samāpajjitvā sattatālaṃ vehāsaṃ abbhuggantvā aññaṃ sattatālampi acciṃ ⁸⁵ abhinimminitvā pajjalitvā dhūmāyitvā ⁸⁶ mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ paccuṭṭhāsiṃ.

៣៥. ‘‘អថ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អហំ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តំ លិច្ឆវិបុត្តំ ឯតទវោចំ – ‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យថេវ តេ អហំ អចេលំ បាថិកបុត្តំ អារព្ភ ព្យាកាសិំ, តថេវ តំ វិបាកំ អញ្ញថា វា’តិ? ‘យថេវ មេ, ភន្តេ, ភគវា អចេលំ បាថិកបុត្តំ អារព្ភ ព្យាកាសិ, តថេវ តំ វិបាកំ, នោ អញ្ញថា’តិ។

35. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti.

‘តំ កិំ មញ្ញសិ, សុនក្ខត្ត, យទិ ឯវំ សន្តេ កតំ វា ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, អកតំ វា’តិ? ‘អទ្ធា ខោ, ភន្តេ, ឯវំ សន្តេ កតំ ហោតិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, នោ អកត’ន្តិ។ ‘ឯវម្បិ ខោ មំ ត្វំ, មោឃបុរិស, ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោន្តំ ឯវំ វទេសិ – ន ហិ បន មេ, ភន្តេ, ភគវា ឧត្តរិមនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោតីតិ។ បស្ស, មោឃបុរិស, យាវញ្ច តេ ឥទំ អបរទ្ធំ’តិ។

‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’ti.

‘‘ឯវម្បិ ខោ, ភគ្គវ, សុនក្ខត្តោ លិច្ឆវិបុត្តោ មយា វុច្ចមានោ អបក្កមេវ ឥមស្មា ធម្មវិនយា, យថា តំ អាបាយិកោ នេរយិកោ។

‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

អគ្គញ្ញបញ្ញត្តិកថា

Aggaññapaññattikathā

៣៦. ‘‘អគ្គញ្ញញ្ចាហំ, ភគ្គវ, បជានាមិ។ តញ្ច បជានាមិ ⁸⁷, តតោ ច ឧត្តរិតរំ បជានាមិ, តញ្ច បជានំ ⁸⁸ ន បរាមសាមិ, អបរាមសតោ ច មេ បច្ចត្តញ្ញេវ និព្ពុតិ វិទិតា, យទភិជានំ តថាគតោ នោ អនយំ អាបជ្ជតិ ។

36. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi. Tañca pajānāmi ⁸⁹, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ ⁹⁰ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā, yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati .

៣៧. ‘‘សន្តិ, ភគ្គវ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ឥស្សរកុត្តំ ព្រហ្មកុត្តំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘សច្ចំ កិរ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ឥស្សរកុត្តំ ព្រហ្មកុត្តំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ ច មេ ឯវំ បុដ្ឋា, ‘អាមោ’តិ ⁹¹ បដិជានន្តិ។ ត្យាហំ ឯវំ វទាមិ – ‘កថំវិហិតកំ បន ⁹² តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ឥស្សរកុត្តំ ព្រហ្មកុត្តំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ មយា បុដ្ឋា ន សម្បាយន្តិ, អសម្បាយន្តា មមញ្ញេវ បដិបុច្ឆន្តិ។ តេសាហំ បុដ្ឋោ ព្យាករោមិ –

37. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā, ‘āmo’ti ⁹³ paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana ⁹⁴ tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

៣៨. ‘ហោតិ ខោ សោ, អាវុសោ, សមយោ យំ កទាចិ ករហចិ ទីឃស្ស អទ្ធុនោ អច្ចយេន អយំ លោកោ សំវដ្ដតិ។ សំវដ្ដមានេ លោកេ យេភុយ្យេន សត្តា អាភស្សរសំវត្តនិកា ហោន្តិ។ តេ តត្ថ ហោន្តិ មនោមយា បីតិភក្ខា សយំបភា អន្តលិក្ខចរា សុភដ្ឋាយិនោ ចិរំ ទីឃមទ្ធានំ តិដ្ឋន្តិ។

38. ‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā honti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.

‘ហោតិ ខោ សោ, អាវុសោ, សមយោ យំ កទាចិ ករហចិ ទីឃស្ស អទ្ធុនោ អច្ចយេន អយំ លោកោ វិវដ្ដតិ។ វិវដ្ដមានេ លោកេ សុញ្ញំ ព្រហ្មវិមានំ បាតុភវតិ។ អថ ខោ ⁹⁵ អញ្ញតរោ សត្តោ អាយុក្ខយា វា បុញ្ញក្ខយា វា អាភស្សរកាយា ចវិត្វា សុញ្ញំ ព្រហ្មវិមានំ ឧបបជ្ជតិ ។ សោ តត្ថ ហោតិ មនោមយោ បីតិភក្ខោ សយំបភោ អន្តលិក្ខចរោ សុភដ្ឋាយី, ចិរំ ទីឃមទ្ធានំ តិដ្ឋតិ។

‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko vivaṭṭati. Vivaṭṭamāne loke suññaṃ brahmavimānaṃ pātubhavati. Atha kho ⁹⁶ aññataro satto āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjati . So tattha hoti manomayo pītibhakkho sayaṃpabho antalikkhacaro subhaṭṭhāyī, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhati.

‘តស្ស តត្ថ ឯកកស្ស ទីឃរត្តំ និវុសិតត្តា អនភិរតិ បរិតស្សនា ឧប្បជ្ជតិ – អហោ វត អញ្ញេបិ សត្តា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆេយ្យុន្តិ។ អថ អញ្ញេបិ សត្តា អាយុក្ខយា វា បុញ្ញក្ខយា វា អាភស្សរកាយា ចវិត្វា ព្រហ្មវិមានំ ឧបបជ្ជន្តិ តស្ស សត្តស្ស សហព្យតំ។ តេបិ តត្ថ ហោន្តិ មនោមយា បីតិភក្ខា សយំបភា អន្តលិក្ខចរា សុភដ្ឋាយិនោ, ចិរំ ទីឃមទ្ធានំ តិដ្ឋន្តិ។

‘Tassa tattha ekakassa dīgharattaṃ nivusitattā anabhirati paritassanā uppajjati – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti. Atha aññepi sattā āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā brahmavimānaṃ upapajjanti tassa sattassa sahabyataṃ. Tepi tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.

៣៩. ‘តត្រាវុសោ, យោ សោ សត្តោ បឋមំ ឧបបន្នោ, តស្ស ឯវំ ហោតិ – អហមស្មិ ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា ⁹⁷ វសី បិតា ភូតភព្យានំ, មយា ឥមេ សត្តា និម្មិតា។ តំ កិស្ស ហេតុ? មមញ្ហិ បុព្ពេ ឯតទហោសិ – អហោ វត អញ្ញេបិ សត្តា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆេយ្យុន្តិ; ឥតិ មម ច មនោបណិធិ។ ឥមេ ច សត្តា ឥត្ថត្តំ អាគតាតិ។

39. ‘Tatrāvuso, yo so satto paṭhamaṃ upapanno, tassa evaṃ hoti – ahamasmi brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā ⁹⁸ vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, mayā ime sattā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Mamañhi pubbe etadahosi – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti; iti mama ca manopaṇidhi. Ime ca sattā itthattaṃ āgatāti.

‘យេបិ តេ សត្តា បច្ឆា ឧបបន្នា, តេសម្បិ ឯវំ ហោតិ – អយំ ខោ ភវំ ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានំ; ឥមិនា មយំ ភោតា ព្រហ្មុនា និម្មិតា។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឥមញ្ហិ មយំ អទ្ទសាម ឥធ បឋមំ ឧបបន្នំ; មយំ បនាម្ហ បច្ឆា ឧបបន្នាតិ។

‘Yepi te sattā pacchā upapannā, tesampi evaṃ hoti – ayaṃ kho bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ; iminā mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Imañhi mayaṃ addasāma idha paṭhamaṃ upapannaṃ; mayaṃ panāmha pacchā upapannāti.

៤០. ‘តត្រាវុសោ , យោ សោ សត្តោ បឋមំ ឧបបន្នោ, សោ ទីឃាយុកតរោ ច ហោតិ វណ្ណវន្តតរោ ច មហេសក្ខតរោ ច។ យេ បន តេ សត្តា បច្ឆា ឧបបន្នា, តេ អប្បាយុកតរា ច ហោន្តិ ទុព្ពណ្ណតរា ច អប្បេសក្ខតរា ច។

40. ‘Tatrāvuso , yo so satto paṭhamaṃ upapanno, so dīghāyukataro ca hoti vaṇṇavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana te sattā pacchā upapannā, te appāyukatarā ca honti dubbaṇṇatarā ca appesakkhatarā ca.

‘ឋានំ ខោ បនេតំ, អាវុសោ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតរោ សត្តោ តម្ហា កាយា ចវិត្វា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆតិ។ ឥត្ថត្តំ អាគតោ សមានោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ។ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ អាតប្បមន្វាយ បធានមន្វាយ អនុយោគមន្វាយ អប្បមាទមន្វាយ សម្មាមនសិការមន្វាយ តថារូបំ ចេតោសមាធិំ ផុសតិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ តំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរតិ; តតោ បរំ នានុស្សរតិ។

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.

‘សោ ឯវមាហ – យោ ខោ សោ ភវំ ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានំ, យេន មយំ ភោតា ព្រហ្មុនា និម្មិតា។ សោ និច្ចោ ធុវោ ⁹⁹ សស្សតោ អវិបរិណាមធម្មោ សស្សតិសមំ តថេវ ឋស្សតិ។ យេ បន មយំ អហុម្ហា តេន ភោតា ព្រហ្មុនា និម្មិតា, តេ មយំ អនិច្ចា អទ្ធុវា ¹⁰⁰ អប្បាយុកា ចវនធម្មា ឥត្ថត្តំ អាគតា’តិ។ ឯវំវិហិតកំ នោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ឥស្សរកុត្តំ ព្រហ្មកុត្តំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថាតិ។ ‘តេ ឯវមាហំសុ – ឯវំ ខោ នោ, អាវុសោ គោតម, សុតំ, យថេវាយស្មា គោតមោ អាហា’តិ។ ‘‘អគ្គញ្ញញ្ចាហំ, ភគ្គវ, បជានាមិ។ តញ្ច បជានាមិ, តតោ ច ឧត្តរិតរំ បជានាមិ, តញ្ច បជានំ ន បរាមសាមិ, អបរាមសតោ ច មេ បច្ចត្តញ្ញេវ និព្ពុតិ វិទិតា។ យទភិជានំ តថាគតោ នោ អនយំ អាបជ្ជតិ។

‘So evamāha – yo kho so bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, yena mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. So nicco dhuvo ¹⁰¹ sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassati. Ye pana mayaṃ ahumhā tena bhotā brahmunā nimmitā, te mayaṃ aniccā addhuvā ¹⁰² appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatā’ti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi. Tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

៤១. ‘‘សន្តិ, ភគ្គវ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ខិឌ្ឌាបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘សច្ចំ កិរ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ខិឌ្ឌាបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ ច មេ ឯវំ បុដ្ឋា ‘អាមោ’តិ បដិជានន្តិ។ ត្យាហំ ឯវំ វទាមិ – ‘កថំវិហិតកំ បន តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ខិឌ្ឌាបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ មយា បុដ្ឋា ន សម្បាយន្តិ, អសម្បាយន្តា មមញ្ញេវ បដិបុច្ឆន្តិ, តេសាហំ បុដ្ឋោ ព្យាករោមិ –

41. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti, tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

៤២. ‘សន្តាវុសោ, ខិឌ្ឌាបទោសិកា នាម ទេវា។ តេ អតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នា ¹⁰³ វិហរន្តិ។ តេសំ អតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នានំ វិហរតំ សតិ សម្មុស្សតិ, សតិយា សម្មោសា ¹⁰⁴ តេ ទេវា តម្ហា កាយា ចវន្តិ។

42. ‘Santāvuso, khiḍḍāpadosikā nāma devā. Te ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā ¹⁰⁵ viharanti. Tesaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati, satiyā sammosā ¹⁰⁶ te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ឋានំ ខោ បនេតំ, អាវុសោ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតរោ សត្តោ តម្ហា កាយា ចវិត្វា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆតិ, ឥត្ថត្តំ អាគតោ សមានោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ, អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ អាតប្បមន្វាយ បធានមន្វាយ អនុយោគមន្វាយ អប្បមាទមន្វាយ សម្មាមនសិការមន្វាយ តថារូបំ ចេតោសមាធិំ ផុសតិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ តំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរតិ; តតោ បរំ នានុស្សរតិ។

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati, itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.

‘សោ ឯវមាហ – យេ ខោ តេ ភោន្តោ ទេវា ន ខិឌ្ឌាបទោសិកា តេ ន អតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នា វិហរន្តិ។ តេសំ នាតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នានំ វិហរតំ សតិ ន សម្មុស្សតិ, សតិយា អសម្មោសា តេ ទេវា តម្ហា កាយា ន ចវន្តិ, និច្ចា ធុវា សស្សតា អវិបរិណាមធម្មា សស្សតិសមំ តថេវ ឋស្សន្តិ។ យេ បន មយំ អហុម្ហា ខិឌ្ឌាបទោសិកា តេ មយំ អតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នា វិហរិម្ហា, តេសំ នោ អតិវេលំ ហស្សខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នានំ វិហរតំ សតិ សម្មុស្សតិ, សតិយា សម្មោសា ឯវំ ¹⁰⁷ មយំ តម្ហា កាយា ចុតា, អនិច្ចា អទ្ធុវា អប្បាយុកា ចវនធម្មា ឥត្ថត្តំ អាគតាតិ។ ឯវំវិហិតកំ នោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ ខិឌ្ឌាបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ។ ‘តេ ឯវមាហំសុ – ឯវំ ខោ នោ, អាវុសោ គោតម, សុតំ, យថេវាយស្មា គោតមោ អាហា’តិ។ ‘‘អគ្គញ្ញញ្ចាហំ, ភគ្គវ, បជានាមិ…បេ.… យទភិជានំ តថាគតោ នោ អនយំ អាបជ្ជតិ។

‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na khiḍḍāpadosikā te na ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharanti. Tesaṃ nātivelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati na sammussati, satiyā asammosā te devā tamhā kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā khiḍḍāpadosikā te mayaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharimhā, tesaṃ no ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati, satiyā sammosā evaṃ ¹⁰⁸ mayaṃ tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

៤៣. ‘‘សន្តិ, ភគ្គវ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា មនោបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘សច្ចំ កិរ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ មនោបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ ច មេ ឯវំ បុដ្ឋា ‘អាមោ’តិ បដិជានន្តិ។ ត្យាហំ ឯវំ វទាមិ – ‘កថំវិហិតកំ បន តុម្ហេ អាយស្មន្តោ មនោបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ មយា បុដ្ឋា ន សម្បាយន្តិ, អសម្បាយន្តា មមញ្ញេវ បដិបុច្ឆន្តិ។ តេសាហំ បុដ្ឋោ ព្យាករោមិ –

43. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

៤៤. ‘សន្តាវុសោ, មនោបទោសិកា នាម ទេវា។ តេ អតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយន្តិ។ តេ អតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយន្តា អញ្ញមញ្ញម្ហិ ចិត្តានិ បទូសេន្តិ។ តេ អញ្ញមញ្ញំ បទុដ្ឋចិត្តា កិលន្តកាយា កិលន្តចិត្តា។ តេ ទេវា តម្ហា កាយា ចវន្តិ។

44. ‘Santāvuso, manopadosikā nāma devā. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsenti. Te aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ឋានំ ខោ បនេតំ, អាវុសោ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតរោ សត្តោ តម្ហា កាយា ចវិត្វា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆតិ។ ឥត្ថត្តំ អាគតោ សមានោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ។ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ អាតប្បមន្វាយ បធានមន្វាយ អនុយោគមន្វាយ អប្បមាទមន្វាយ សម្មាមនសិការមន្វាយ តថារូបំ ចេតោសមាធិំ ផុសតិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ តំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរតិ, តតោ បរំ នានុស្សរតិ។

‘សោ ឯវមាហ – យេ ខោ តេ ភោន្តោ ទេវា ន មនោបទោសិកា តេ នាតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយន្តិ។ តេ នាតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយន្តា អញ្ញមញ្ញម្ហិ ចិត្តានិ នប្បទូសេន្តិ។ តេ អញ្ញមញ្ញំ អប្បទុដ្ឋចិត្តា អកិលន្តកាយា អកិលន្តចិត្តា។ តេ ទេវា តម្ហា ¹⁰⁹ កាយា ន ចវន្តិ, និច្ចា ធុវា សស្សតា អវិបរិណាមធម្មា សស្សតិសមំ តថេវ ឋស្សន្តិ។ យេ បន មយំ អហុម្ហា មនោបទោសិកា, តេ មយំ អតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយិម្ហា។ តេ មយំ អតិវេលំ អញ្ញមញ្ញំ ឧបនិជ្ឈាយន្តា អញ្ញមញ្ញម្ហិ ចិត្តានិ បទូសិម្ហា ¹¹⁰។ តេ មយំ អញ្ញមញ្ញំ បទុដ្ឋចិត្តា កិលន្តកាយា កិលន្តចិត្តា។ ឯវំ មយំ ¹¹¹ តម្ហា កាយា ចុតា, អនិច្ចា អទ្ធុវា អប្បាយុកា ចវនធម្មា ឥត្ថត្តំ អាគតាតិ។ ឯវំវិហិតកំ នោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ មនោបទោសិកំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ។ ‘តេ ឯវមាហំសុ – ឯវំ ខោ នោ, អាវុសោ គោតម, សុតំ, យថេវាយស្មា គោតមោ អាហា’តិ។ ‘‘អគ្គញ្ញញ្ចាហំ, ភគ្គវ, បជានាមិ…បេ.… យទភិជានំ តថាគតោ នោ អនយំ អាបជ្ជតិ។

‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na manopadosikā te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni nappadūsenti. Te aññamaññaṃ appaduṭṭhacittā akilantakāyā akilantacittā. Te devā tamhā ¹¹² kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā manopadosikā, te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyimhā. Te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsimhā ¹¹³. Te mayaṃ aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Evaṃ mayaṃ ¹¹⁴ tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

៤៥. ‘‘សន្តិ, ភគ្គវ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា អធិច្ចសមុប្បន្នំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘សច្ចំ កិរ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ អធិច្ចសមុប្បន្នំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ ច មេ ឯវំ បុដ្ឋា ‘អាមោ’តិ បដិជានន្តិ។ ត្យាហំ ឯវំ វទាមិ – ‘កថំវិហិតកំ បន តុម្ហេ អាយស្មន្តោ អធិច្ចសមុប្បន្នំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? តេ មយា បុដ្ឋា ន សម្បាយន្តិ, អសម្បាយន្តា មមញ្ញេវ បដិបុច្ឆន្តិ។ តេសាហំ បុដ្ឋោ ព្យាករោមិ –

45. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

៤៦. ‘សន្តាវុសោ, អសញ្ញសត្តា នាម ទេវា។ សញ្ញុប្បាទា ច បន តេ ទេវា តម្ហា កាយា ចវន្តិ។

46. ‘Santāvuso, asaññasattā nāma devā. Saññuppādā ca pana te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ឋានំ ខោ បនេតំ, អាវុសោ, វិជ្ជតិ។ យំ អញ្ញតរោ សត្តោ តម្ហា កាយា ចវិត្វា ឥត្ថត្តំ អាគច្ឆតិ។ ឥត្ថត្តំ អាគតោ សមានោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ។ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ សមានោ អាតប្បមន្វាយ បធានមន្វាយ អនុយោគមន្វាយ អប្បមាទមន្វាយ សម្មាមនសិការមន្វាយ តថារូបំ ចេតោសមាធិំ ផុសតិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ តំ ¹¹⁵ សញ្ញុប្បាទំ អនុស្សរតិ, តតោ បរំ នានុស្សរតិ។

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati. Yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ ¹¹⁶ saññuppādaṃ anussarati, tato paraṃ nānussarati.

‘សោ ឯវមាហ – អធិច្ចសមុប្បន្នោ អត្តា ច លោកោ ច។ តំ កិស្ស ហេតុ? អហញ្ហិ បុព្ពេ នាហោសិំ, សោម្ហិ ឯតរហិ អហុត្វា សន្តតាយ ¹¹⁷ បរិណតោតិ។ ឯវំវិហិតកំ នោ តុម្ហេ អាយស្មន្តោ អធិច្ចសមុប្បន្នំ អាចរិយកំ អគ្គញ្ញំ បញ្ញបេថា’តិ? ‘តេ ឯវមាហំសុ – ឯវំ ខោ នោ, អាវុសោ គោតម, សុតំ យថេវាយស្មា គោតមោ អាហា’តិ។ ‘‘អគ្គញ្ញញ្ចាហំ, ភគ្គវ, បជានាមិ តញ្ច បជានាមិ, តតោ ច ឧត្តរិតរំ បជានាមិ, តញ្ច បជានំ ន បរាមសាមិ, អបរាមសតោ ច មេ បច្ចត្តញ្ញេវ និព្ពុតិ វិទិតា។ យទភិជានំ តថាគតោ នោ អនយំ អាបជ្ជតិ។

‘So evamāha – adhiccasamuppanno attā ca loko ca. Taṃ kissa hetu? Ahañhi pubbe nāhosiṃ, somhi etarahi ahutvā santatāya ¹¹⁸ pariṇatoti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

៤៧. ‘‘ឯវំវាទិំ ខោ មំ, ភគ្គវ, ឯវមក្ខាយិំ ឯកេ សមណព្រាហ្មណា អសតា តុច្ឆា មុសា អភូតេន អព្ភាចិក្ខន្តិ – ‘វិបរីតោ សមណោ គោតមោ ភិក្ខវោ ច។ សមណោ គោតមោ ឯវមាហ – យស្មិំ សមយេ សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, សព្ពំ តស្មិំ សមយេ អសុភន្ត្វេវ ¹¹⁹ បជានាតី’តិ ¹²⁰។ ន ខោ បនាហំ, ភគ្គវ, ឯវំ វទាមិ – ‘យស្មិំ សមយេ សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, សព្ពំ តស្មិំ សមយេ អសុភន្ត្វេវ បជានាតី’តិ។ ឯវញ្ច ខ្វាហំ, ភគ្គវ, វទាមិ – ‘យស្មិំ សមយេ សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, សុភន្ត្វេវ តស្មិំ សមយេ បជានាតី’តិ។

47. ‘‘Evaṃvādiṃ kho maṃ, bhaggava, evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti – ‘viparīto samaṇo gotamo bhikkhavo ca. Samaṇo gotamo evamāha – yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva ¹²¹ pajānātī’ti ¹²². Na kho panāhaṃ, bhaggava, evaṃ vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva pajānātī’ti. Evañca khvāhaṃ, bhaggava, vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, subhantveva tasmiṃ samaye pajānātī’ti.

‘‘តេ ច, ភន្តេ, វិបរីតា, យេ ភគវន្តំ វិបរីតតោ ទហន្តិ ភិក្ខវោ ច។ ឯវំបសន្នោ អហំ, ភន្តេ, ភគវតិ។ បហោតិ មេ ភគវា តថា ធម្មំ ទេសេតុំ, យថា អហំ សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរេយ្យ’’ន្តិ។

‘‘Te ca, bhante, viparītā, ye bhagavantaṃ viparītato dahanti bhikkhavo ca. Evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavati. Pahoti me bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ, yathā ahaṃ subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja vihareyya’’nti.

៤៨. ‘‘ទុក្ករំ ខោ ឯតំ, ភគ្គវ, តយា អញ្ញទិដ្ឋិកេន អញ្ញខន្តិកេន អញ្ញរុចិកេន អញ្ញត្រាយោគេន អញ្ញត្រាចរិយកេន សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរិតុំ។ ឥង្ឃ ត្វំ, ភគ្គវ, យោ ច តេ អយំ មយិ បសាទោ, តមេវ ត្វំ សាធុកមនុរក្ខា’’តិ។ ‘‘សចេ តំ, ភន្តេ, មយា ទុក្ករំ អញ្ញទិដ្ឋិកេន អញ្ញខន្តិកេន អញ្ញរុចិកេន អញ្ញត្រាយោគេន អញ្ញត្រាចរិយកេន សុភំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរិតុំ។ យោ ច មេ អយំ, ភន្តេ, ភគវតិ បសាទោ, តមេវាហំ សាធុកមនុរក្ខិស្សាមី’’តិ។ ឥទមវោច ភគវា។ អត្តមនោ ភគ្គវគោត្តោ បរិព្ពាជកោ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទីតិ។

48. ‘‘Dukkaraṃ kho etaṃ, bhaggava, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Iṅgha tvaṃ, bhaggava, yo ca te ayaṃ mayi pasādo, tameva tvaṃ sādhukamanurakkhā’’ti. ‘‘Sace taṃ, bhante, mayā dukkaraṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Yo ca me ayaṃ, bhante, bhagavati pasādo, tamevāhaṃ sādhukamanurakkhissāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano bhaggavagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

បាថិកសុត្តំ ¹²³ និដ្ឋិតំ បឋមំ។

Pāthikasuttaṃ ¹²⁴ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.

Next: ២. ឧទុម្ពរិកសុត្តំ • 2. Udumbarikasuttaṃ

Footnotes:

1. អនុប្បិយំ នាម (ស្យា.)

2. អនុបិយំ (ក.)

3. anuppiyaṃ nāma (syā.)

4. anupiyaṃ (ka.)

5. យាវ ច (ក.)

6. yāva ca (ka.)

7. បញ្ញាបេតីតិ (បី.)

8. paññāpetīti (pī.)

9. ពុមូសុ (សី. បី.)

10. ចតុកុណ្ឌិកោ (សី. បី.) ចតុកោណ្ឌិកោ (ស្យា. ក.)

11. អរហំ (សី. ស្យា. បី.)

12. bumūsu (sī. pī.)

13. catukuṇḍiko (sī. pī.) catukoṇḍiko (syā. ka.)

14. arahaṃ (sī. syā. pī.)

15. មោឃបុរិស សក្យបុត្តិយោ (សី. ស្យា. បី.)

16. មោឃបុរិស សក្យបុត្តិយោ (សី. ស្យា. បី.)

17. មញ្ញសិ ‘‘អចេលោ កោរខត្តិយោ សាធុរូបោ អរហំ សមណោតិ’’ (ស្យា.)

18. កាលកតោ (សី. ស្យា. បី.)

19. កាលកញ្ជា (សី. បី.), កាលកញ្ជិកា (ស្យា.)

20. អចេល កោរខត្តិយ (ក.)

21. moghapurisa sakyaputtiyo (sī. syā. pī.)

22. moghapurisa sakyaputtiyo (sī. syā. pī.)

23. maññasi ‘‘acelo korakhattiyo sādhurūpo arahaṃ samaṇoti’’ (syā.)

24. kālakato (sī. syā. pī.)

25. kālakañjā (sī. pī.), kālakañjikā (syā.)

26. acela korakhattiya (ka.)

27. បរិបតិ (ស្យា. ក.)

28. paripati (syā. ka.)

29. សត្តវត្តបទានិ (ស្យា. បី.)

30. ពហុបុត្តកំ នាម (ស្យា.)

31. sattavattapadāni (syā. pī.)

32. bahuputtakaṃ nāma (syā.)

33. អសាទិយិម្ហសេ (ស្យា.)

34. asādiyimhase (syā.)

35. អរហំ (ស្យា.)

36. យសានិកិណ្ណោ (ក.)

37. arahaṃ (syā.)

38. yasānikiṇṇo (ka.)

39. បាដិកបុត្តោ (សី. ស្យា. បី.)

40. pāṭikaputto (sī. syā. pī.)

41. ឱវាទិតា (ក.)

42. ovāditā (ka.)

43. អថ ខោ ស្វាហំ (ស្យា.)

44. នានាតិត្ថិយ (ស្យា.)

45. នានាតិត្ថិយ (ស្យា.)

46. atha kho svāhaṃ (syā.)

47. nānātitthiya (syā.)

48. nānātitthiya (syā.)

49. បរិសា ហោតិ (សី. ស្យា. បី.)

50. parisā hoti (sī. syā. pī.)

51. តេនុបសង្កមន្តោ (សី. បី. ក.)

52. tenupasaṅkamanto (sī. pī. ka.)

53. អភិក្កមយេវ (សី. ស្យា. បី.)

54. abhikkamayeva (sī. syā. pī.)

55. សំសព្ពតិ (ក.)

56. saṃsabbati (ka.)

57. បរាភូតរូបោ ភោ អយំ (ស្យា. ក.), បរាភូតរូបោ (សី. បី.)

58. parābhūtarūpo bho ayaṃ (syā. ka.), parābhūtarūpo (sī. pī.)

59. បច្ចាគច្ឆាមិ (?)

60. paccāgacchāmi (?)

61. បរាភូតរូបោ (សី. បី.), បរាភូតរូបោ អយំ (ស្យា.)

62. យាហិ វរត្តាហិ (ស្យា. ក.)

63. អាវិញ្ជេយ្យាមាតិ (ស្យា.), អាវិជ្ឈេយ្យាមាតិ (សី. បី.)

64. parābhūtarūpo (sī. pī.), parābhūtarūpo ayaṃ (syā.)

65. yāhi varattāhi (syā. ka.)

66. āviñjeyyāmāti (syā.), āvijjheyyāmāti (sī. pī.)

67. មិគសំឃំ (ស្យា. ក.)

68. migasaṃghaṃ (syā. ka.)

69. ជរសិគាលោ (សី. ស្យា. បី.)

70. jarasigālo (sī. syā. pī.)

71. ភេទណ្ឌកំយេវ (ក.)

72. សីហនាទេ (?)

73. bhedaṇḍakaṃyeva (ka.)

74. sīhanāde (?)

75. តមេវ (ស្យា.)

76. tameva (syā.)

77. ភិង្គេ (ក.)

78. bhiṅge (ka.)

79. កូណបានិ (ស្យា.)

80. kūṇapāni (syā.)

81. គោយុគេហិ (សព្ពត្ថ) អដ្ឋកថា បស្សិតព្ពា

82. goyugehi (sabbattha) aṭṭhakathā passitabbā

83. អគ្គិំ (ស្យា.)

84. ធូបាយិត្វា (សី. បី.)

85. aggiṃ (syā.)

86. dhūpāyitvā (sī. pī.)

87. ‘‘តញ្ចបជានាមី’’តិ ឥទំ ស្យាបោត្ថកេនត្ថិ

88. បជាននំ (ស្យា. ក.) អដ្ឋកថាសំវណ្ណនា បស្សិតព្ពា

89. ‘‘tañcapajānāmī’’ti idaṃ syāpotthakenatthi

90. pajānanaṃ (syā. ka.) aṭṭhakathāsaṃvaṇṇanā passitabbā

91. អាមាតិ (ស្យា.)

92. កថំ វិហិតកំនោ បន (ក.)

93. āmāti (syā.)

94. kathaṃ vihitakaṃno pana (ka.)

95. អថ (សី. ស្យា. បី.)

96. atha (sī. syā. pī.)

97. សញ្ជិតា (សី. បី.), សជ្ជិតា (ស្យា. កំ.)

98. sañjitā (sī. pī.), sajjitā (syā. kaṃ.)

99. សស្សតោ ទីឃាយុកោ (ស្យា. ក.)

100. អទ្ធុវា អសស្សតា (ស្យា. ក.)

101. sassato dīghāyuko (syā. ka.)

102. addhuvā asassatā (syā. ka.)

103. ហសខិឌ្ឌារតិធម្មសមាបន្នា (ក.)

104. សតិយា សម្មោសាយ (ស្យា.)

105. hasakhiḍḍāratidhammasamāpannā (ka.)

106. satiyā sammosāya (syā.)

107. សម្មោសា ឯវ (សី. បី.) សម្មោសា តេ (ស្យា. ក.)

108. sammosā eva (sī. pī.) sammosā te (syā. ka.)

109. អកិលន្តចិត្តា តម្ហា (ក.)

110. បទោសិយិម្ហា (ស្យា.), បទូសយិម្ហា (?)

111. កិលន្តចិត្តាឯវ មយំ (សី. បី.), កិលន្តចិត្តា (ក.)

112. akilantacittā tamhā (ka.)

113. padosiyimhā (syā.), padūsayimhā (?)

114. kilantacittāeva mayaṃ (sī. pī.), kilantacittā (ka.)

115. ឥទំ បទំ ព្រហ្មជាលសុត្តេ ន ទិស្សតិ។ ឯវំ (បី. ក.)

116. idaṃ padaṃ brahmajālasutte na dissati. evaṃ (pī. ka.)

117. សត្តកាយ (សី. បី.), សត្តាយ (ក. សី.)

118. sattakāya (sī. pī.), sattāya (ka. sī.)

119. អសុភន្តេវ (សី. ស្យា. បី.)

120. សញ្ជានាតីតិ (សី. បី.)

121. asubhanteva (sī. syā. pī.)

122. sañjānātīti (sī. pī.)

123. បាដិកសុត្តន្តំ (សី. ស្យា. កំ. បី.)

124. pāṭikasuttantaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)

Related texts:

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ទីឃ និកាយ (អដ្ឋកថា) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ១. បាថិកសុត្តវណ្ណនា • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ទីឃនិកាយ (ដីកា) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ១. បាថិកសុត្តវណ្ណនា • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact