Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya

။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

ဒီဃနိကာယော

Dīghanikāyo

ပာထိကဝဂ္ဂပာဠိ

Pāthikavaggapāḷi

၁. ပာထိကသုတ္တံ

1. Pāthikasuttaṃ

သုနက္ခတ္တဝတ္ထု

Sunakkhattavatthu

၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ မလ္လေသု ဝိဟရတိ အနုပိယံ နာမ ¹ မလ္လာနံ နိဂမော။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ အနုပိယံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိပ္ပဂော ခော တာဝ အနုပိယာယံ ² ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ယေန ဘဂ္ဂဝဂောတ္တသ္သ ပရိဗ္ဗာဇကသ္သ အာရာမော, ယေန ဘဂ္ဂဝဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။

1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā mallesu viharati anupiyaṃ nāma ³ mallānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya anupiyaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva anupiyāyaṃ ⁴ piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti.

၂. အထ ခော ဘဂဝာ ယေန ဘဂ္ဂဝဂောတ္တသ္သ ပရိဗ္ဗာဇကသ္သ အာရာမော, ယေန ဘဂ္ဂဝဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမိ။ အထ ခော ဘဂ္ဂဝဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတု ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ။ သ္ဝာဂတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော။ စိရသ္သံ ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဣမံ ပရိယာယမကာသိ ယဒိဒံ ဣဓာဂမနာယ။ နိသီဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ, ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ အာသနေ။ ဘဂ္ဂဝဂောတ္တောပိ ခော ပရိဗ္ဗာဇကော အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဘဂ္ဂဝဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ပုရိမာနိ, ဘန္တေ, ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနိ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ ဧတဒဝောစ – ‘ပစ္စက္ခာတော ဒာနိ မယာ, ဘဂ္ဂဝ, ဘဂဝာ။ န ဒာနာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာမီ’တိ။ ကစ္စေတံ, ဘန္တေ, တထေဝ, ယထာ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော အဝစာ’’တိ? ‘‘တထေဝ ခော ဧတံ, ဘဂ္ဂဝ, ယထာ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော အဝစ’’။

2. Atha kho bhagavā yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Bhaggavagottopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘purimāni, bhante, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘paccakkhāto dāni mayā, bhaggava, bhagavā. Na dānāhaṃ bhagavantaṃ uddissa viharāmī’ti. Kaccetaṃ, bhante, tatheva, yathā sunakkhatto licchaviputto avacā’’ti? ‘‘Tatheva kho etaṃ, bhaggava, yathā sunakkhatto licchaviputto avaca’’.

၃. ပုရိမာနိ, ဘဂ္ဂဝ, ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနိ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ပစ္စက္ခာမိ ဒာနာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ။ န ဒာနာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမီ’တိ။ ‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘အပိ နု တာဟံ, သုနက္ခတ္တ, ဧဝံ အဝစံ, ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘တ္ဝံ ဝာ ပန မံ ဧဝံ အဝစ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘ဣတိ ကိရ, သုနက္ခတ္တ, နေဝာဟံ တံ ဝဒာမိ – ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟီတိ။ နပိ ကိရ မံ တ္ဝံ ဝဒေသိ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမီတိ။ ဧဝံ သန္တေ, မောဃပုရိသ, ကော သန္တော ကံ ပစ္စာစိက္ခသိ? ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ ⁵ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓ’န္တိ။

3. Purimāni, bhaggava, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘paccakkhāmi dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ. Na dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti. ‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ, ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Passa, moghapurisa, yāvañca ⁶ te idaṃ aparaddha’nti.

၄. ‘န ဟိ ပန မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောတီ’တိ။ ‘အပိ နု တာဟံ, သုနက္ခတ္တ, ဧဝံ အဝစံ – ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟိ, အဟံ တေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သာမီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘တ္ဝံ ဝာ ပန မံ ဧဝံ အဝစ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမိ, ဘဂဝာ မေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘ဣတိ ကိရ, သုနက္ခတ္တ, နေဝာဟံ တံ ဝဒာမိ – ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟိ, အဟံ တေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သာမီ’တိ; နပိ ကိရ မံ တ္ဝံ ဝဒေသိ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမိ, ဘဂဝာ မေ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတီ’တိ။ ဧဝံ သန္တေ, မောဃပုရိသ , ကော သန္တော ကံ ပစ္စာစိက္ခသိ? တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ကတေ ဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ အကတေ ဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ ယသ္သတ္ထာယ မယာ ဓမ္မော ဒေသိတော သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာ’တိ? ‘ကတေ ဝာ, ဘန္တေ, ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ အကတေ ဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ ယသ္သတ္ထာယ ဘဂဝတာ ဓမ္မော ဒေသိတော သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာ’တိ။ ‘ဣတိ ကိရ, သုနက္ခတ္တ, ကတေ ဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ, အကတေ ဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယေ, ယသ္သတ္ထာယ မယာ ဓမ္မော ဒေသိတော, သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ တတ္ရ, သုနက္ခတ္တ, ကိံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကတံ ကရိသ္သတိ? ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓ’န္တိ။

4. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’ti. ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti; napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa , ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Kate vā, bhante, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya bhagavatā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kataṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti.

၅. ‘န ဟိ ပန မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အဂ္ဂညံ ပညပေတီ’တိ ⁷? ‘အပိ နု တာဟံ, သုနက္ခတ္တ, ဧဝံ အဝစံ – ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟိ, အဟံ တေ အဂ္ဂညံ ပညပေသ္သာမီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘တ္ဝံ ဝာ ပန မံ ဧဝံ အဝစ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမိ, ဘဂဝာ မေ အဂ္ဂညံ ပညပေသ္သတီ’တိ? ‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’။ ‘ဣတိ ကိရ, သုနက္ခတ္တ, နေဝာဟံ တံ ဝဒာမိ – ဧဟိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, မမံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရာဟိ, အဟံ တေ အဂ္ဂညံ ပညပေသ္သာမီတိ။ နပိ ကိရ မံ တ္ဝံ ဝဒေသိ – အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဝိဟရိသ္သာမိ, ဘဂဝာ မေ အဂ္ဂညံ ပညပေသ္သတီ’တိ။ ဧဝံ သန္တေ, မောဃပုရိသ, ကော သန္တော ကံ ပစ္စာစိက္ခသိ? တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ပညတ္တေ ဝာ အဂ္ဂညေ, အပညတ္တေ ဝာ အဂ္ဂညေ, ယသ္သတ္ထာယ မယာ ဓမ္မော ဒေသိတော, သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာ’တိ? ‘ပညတ္တေ ဝာ, ဘန္တေ, အဂ္ဂညေ, အပညတ္တေ ဝာ အဂ္ဂညေ, ယသ္သတ္ထာယ ဘဂဝတာ ဓမ္မော ဒေသိတော, သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယာ’တိ။ ‘ဣတိ ကိရ, သုနက္ခတ္တ, ပညတ္တေ ဝာ အဂ္ဂညေ, အပညတ္တေ ဝာ အဂ္ဂညေ, ယသ္သတ္ထာယ မယာ ဓမ္မော ဒေသိတော, သော နိယ္ယာတိ တက္ကရသ္သ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ တတ္ရ, သုနက္ခတ္တ, ကိံ အဂ္ဂညံ ပညတ္တံ ကရိသ္သတိ? ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓံ’။

5. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā aggaññaṃ paññapetī’ti ⁸? ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Paññatte vā, bhante, aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya bhagavatā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ aggaññaṃ paññattaṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’.

၆. ‘အနေကပရိယာယေန ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, မမ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ – ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာတိ။ ဣတိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, အနေကပရိယာယေန မမ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ။

6. ‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘အနေကပရိယာယေန ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, ဓမ္မသ္သ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ – သ္ဝာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော သန္ဒိဋ္ဌိကော အကာလိကော ဧဟိပသ္သိကော ဩပနေယ္ယိကော ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီတိ။ ဣတိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, အနေကပရိယာယေန ဓမ္မသ္သ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ။

‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘အနေကပရိယာယေန ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, သင္ဃသ္သ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ – သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, ဥဇုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, သာမီစိပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, ယဒိဒံ စတ္တာရိ ပုရိသယုဂာနိ အဋ္ဌ ပုရိသပုဂ္ဂလာ, ဧသ ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, အာဟုနေယ္ယော ပာဟုနေယ္ယော ဒက္ခိဏေယ္ယော အဉ္ဇလိကရဏီယော အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာတိ။ ဣတိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, အနေကပရိယာယေန သင္ဃသ္သ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝဇ္ဇိဂာမေ။

‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho, āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.

‘အာရောစယာမိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, ပဋိဝေဒယာမိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ။ ဘဝိသ္သန္တိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, ဝတ္တာရော, နော ဝိသဟိ သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော သမဏေ ဂောတမေ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရိတုံ, သော အဝိသဟန္တော သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တောတိ။ ဣတိ ခော တေ, သုနက္ခတ္တ, ဘဝိသ္သန္တိ ဝတ္တာရော’တိ။

‘Ārocayāmi kho te, sunakkhatta, paṭivedayāmi kho te, sunakkhatta. Bhavissanti kho te, sunakkhatta, vattāro, no visahi sunakkhatto licchaviputto samaṇe gotame brahmacariyaṃ carituṃ, so avisahanto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Iti kho te, sunakkhatta, bhavissanti vattāro’ti.

ဧဝံ ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မယာ ဝုစ္စမာနော အပက္ကမေဝ ဣမသ္မာ ဓမ္မဝိနယာ, ယထာ တံ အာပာယိကော နေရယိကော။

Evaṃ pi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

ကောရက္ခတ္တိယဝတ္ထု

Korakkhattiyavatthu

၇. ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သမယံ ထူလူသု ⁹ ဝိဟရာမိ ဥတ္တရကာ နာမ ထူလူနံ နိဂမော။ အထ ခ္ဝာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ သုနက္ခတ္တေန လိစ္ဆဝိပုတ္တေန ပစ္ဆာသမဏေန ဥတ္တရကံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိံ။ တေန ခော ပန သမယေန အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော ကုက္ကုရဝတိကော စတုက္ကုဏ္ဍိကော ¹⁰ ဆမာနိကိဏ္ဏံ ဘက္ခသံ မုခေနေဝ ခာဒတိ, မုခေနေဝ ဘုဉ္ဇတိ။ အဒ္ဒသာ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ ကုက္ကုရဝတိကံ စတုက္ကုဏ္ဍိကံ ဆမာနိကိဏ္ဏံ ဘက္ခသံ မုခေနေဝ ခာဒန္တံ မုခေနေဝ ဘုဉ္ဇန္တံ။ ဒိသ္ဝာနသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘သာဓုရူပော ဝတ, ဘော, အယံ ¹¹ သမဏော စတုက္ကုဏ္ဍိကော ဆမာနိကိဏ္ဏံ ဘက္ခသံ မုခေနေဝ ခာဒတိ, မုခေနေဝ ဘုဉ္ဇတီ’တိ။

7. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ thūlūsu ¹² viharāmi uttarakā nāma thūlūnaṃ nigamo. Atha khvāhaṃ, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sunakkhattena licchaviputtena pacchāsamaṇena uttarakaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tena kho pana samayena acelo korakkhattiyo kukkuravatiko catukkuṇḍiko ¹³ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjati. Addasā kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘sādhurūpo vata, bho, ayaṃ ¹⁴ samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti.

‘‘အထ ခ္ဝာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တသ္သ လိစ္ဆဝိပုတ္တသ္သ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘တ္ဝမ္ပိ နာမ, မောဃပုရိသ, သမဏော သက္ယပုတ္တိယော ¹⁵ ပဋိဇာနိသ္သသီ’တိ! ‘ကိံ ပန မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧဝမာဟ – ‘တ္ဝမ္ပိ နာမ, မောဃပုရိသ, သမဏော သက္ယပုတ္တိယော ¹⁶ ပဋိဇာနိသ္သသီ’တိ? ‘နနု တေ, သုနက္ခတ္တ, ဣမံ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ ကုက္ကုရဝတိကံ စတုက္ကုဏ္ဍိကံ ဆမာနိကိဏ္ဏံ ဘက္ခသံ မုခေနေဝ ခာဒန္တံ မုခေနေဝ ဘုဉ္ဇန္တံ ဒိသ္ဝာန ဧတဒဟောသိ – သာဓုရူပော ဝတ, ဘော, အယံ သမဏော စတုက္ကုဏ္ဍိကော ဆမာနိကိဏ္ဏံ ဘက္ခသံ မုခေနေဝ ခာဒတိ, မုခေနေဝ ဘုဉ္ဇတီ’တိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ။ ကိံ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အရဟတ္တသ္သ မစ္ဆရာယတီ’တိ? ‘န ခော အဟံ, မောဃပုရိသ, အရဟတ္တသ္သ မစ္ဆရာယာမိ။ အပိ စ, တုယ္ဟေဝေတံ ပာပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ, တံ ပဇဟ။ မာ တေ အဟောသိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ ယံ ခော ပနေတံ, သုနက္ခတ္တ, မညသိ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ – သာဓုရူပော အယံ သမဏောတိ ¹⁷။ သော သတ္တမံ ဒိဝသံ အလသကေန ကာလင္ကရိသ္သတိ။ ကာလင္ကတော ¹⁸ စ ကာလကဉ္စိကာ ¹⁹ နာမ အသုရာ သဗ္ဗနိဟီနော အသုရကာယော, တတ္ရ ဥပပဇ္ဇိသ္သတိ။ ကာလင္ကတဉ္စ နံ ဗီရဏတ္ထမ္ဗကေ သုသာနေ ဆဍ္ဍေသ္သန္တိ။ အာကင္ခမာနော စ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆေယ္ယာသိ – ဇာနာသိ, အာဝုသော ကောရက္ခတ္တိယ ²⁰, အတ္တနော ဂတိန္တိ? ဌာနံ ခော ပနေတံ, သုနက္ခတ္တ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တေ အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော ဗ္ယာကရိသ္သတိ – ဇာနာမိ, အာဝုသော သုနက္ခတ္တ, အတ္တနော ဂတိံ; ကာလကဉ္စိကာ နာမ အသုရာ သဗ္ဗနိဟီနော အသုရကာယော, တတ္ရာမ္ဟိ ဥပပန္နောတိ။

‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa cetasā cetoparivitakkamaññāya sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo ²¹ paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo ²² paṭijānissasī’ti? ‘Nanu te, sunakkhatta, imaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ disvāna etadahosi – sādhurūpo vata, bho, ayaṃ samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti? ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi. Api ca, tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ korakkhattiyaṃ – sādhurūpo ayaṃ samaṇoti ²³. So sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato ²⁴ ca kālakañcikā ²⁵ nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessanti. Ākaṅkhamāno ca tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ korakkhattiyaṃ upasaṅkamitvā puccheyyāsi – jānāsi, āvuso korakkhattiya ²⁶, attano gatinti? Ṭhānaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, vijjati yaṃ te acelo korakkhattiyo byākarissati – jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ; kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapannoti.

‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေန အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ ဧတဒဝောစ – ‘ဗ္ယာကတော ခောသိ, အာဝုသော ကောရက္ခတ္တိယ, သမဏေန ဂောတမေန – အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော သတ္တမံ ဒိဝသံ အလသကေန ကာလင္ကရိသ္သတိ။ ကာလင္ကတော စ ကာလကဉ္စိကာ နာမ အသုရာ သဗ္ဗနိဟီနော အသုရကာယော , တတ္ရ ဥပပဇ္ဇိသ္သတိ။ ကာလင္ကတဉ္စ နံ ဗီရဏတ္ထမ္ဗကေ သုသာနေ ဆဍ္ဍေသ္သန္တီ’တိ။ ယေန တ္ဝံ, အာဝုသော ကောရက္ခတ္တိယ, မတ္တံ မတ္တဉ္စ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇေယ္ယာသိ, မတ္တံ မတ္တဉ္စ ပာနီယံ ပိဝေယ္ယာသိ။ ယထာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ မိစ္ဆာ အသ္သ ဝစန’န္တိ။

‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ etadavoca – ‘byākato khosi, āvuso korakkhattiya, samaṇena gotamena – acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo , tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessantī’ti. Yena tvaṃ, āvuso korakkhattiya, mattaṃ mattañca bhattaṃ bhuñjeyyāsi, mattaṃ mattañca pānīyaṃ piveyyāsi. Yathā samaṇassa gotamassa micchā assa vacana’nti.

၈. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ဧကဒ္ဝီဟိကာယ သတ္တရတ္တိန္ဒိဝာနိ ဂဏေသိ, ယထာ တံ တထာဂတသ္သ အသဒ္ဒဟမာနော။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော သတ္တမံ ဒိဝသံ အလသကေန ကာလမကာသိ။ ကာလင္ကတော စ ကာလကဉ္စိကာ နာမ အသုရာ သဗ္ဗနိဟီနော အသုရကာယော, တတ္ရ ဥပပဇ္ဇိ။ ကာလင္ကတဉ္စ နံ ဗီရဏတ္ထမ္ဗကေ သုသာနေ ဆဍ္ဍေသုံ။

8. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto ekadvīhikāya sattarattindivāni gaṇesi, yathā taṃ tathāgatassa asaddahamāno. Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālamakāsi. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajji. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍesuṃ.

၉. ‘‘အသ္သောသိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော – ‘အစေလော ကိရ ကောရက္ခတ္တိယော အလသကေန ကာလင္ကတော ဗီရဏတ္ထမ္ဗကေ သုသာနေ ဆဍ္ဍိတော’တိ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေန ဗီရဏတ္ထမ္ဗကံ သုသာနံ, ယေန အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ တိက္ခတ္တုံ ပာဏိနာ အာကောဋေသိ – ‘ဇာနာသိ, အာဝုသော ကောရက္ခတ္တိယ, အတ္တနော ဂတိ’န္တိ? အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ကောရက္ခတ္တိယော ပာဏိနာ ပိဋ္ဌိံ ပရိပုဉ္ဆန္တော ဝုဋ္ဌာသိ။ ‘ဇာနာမိ, အာဝုသော သုနက္ခတ္တ, အတ္တနော ဂတိံ။ ကာလကဉ္စိကာ နာမ အသုရာ သဗ္ဗနိဟီနော အသုရကာယော, တတ္ရာမ္ဟိ ဥပပန္နော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ ဥတ္တာနော ပပတိ ²⁷။

9. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira korakkhattiyo alasakena kālaṅkato bīraṇatthambake susāne chaḍḍito’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena bīraṇatthambakaṃ susānaṃ, yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ tikkhattuṃ pāṇinā ākoṭesi – ‘jānāsi, āvuso korakkhattiya, attano gati’nti? Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo pāṇinā piṭṭhiṃ paripuñchanto vuṭṭhāsi. ‘Jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ. Kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapanno’ti vatvā tattheva uttāno papati ²⁸.

၁၀. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အဟံ, ဘဂ္ဂဝ , သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယထေဝ တေ အဟံ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိံ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ, အညထာ ဝာ’တိ? ‘ယထေဝ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစေလံ ကောရက္ခတ္တိယံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ, နော အညထာ’တိ။ ‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဝာ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, အကတံ ဝာတိ? ‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, နော အကတ’န္တိ။ ‘ဧဝမ္ပိ ခော မံ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောန္တံ ဧဝံ ဝဒေသိ – န ဟိ ပန မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောတီတိ။ ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓ’န္တိ။ ‘‘ဧဝမ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မယာ ဝုစ္စမာနော အပက္ကမေဝ ဣမသ္မာ ဓမ္မဝိနယာ, ယထာ တံ အာပာယိကော နေရယိကော။

10. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava , sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vāti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

အစေလကဠာရမဋ္ဋကဝတ္ထု

Acelakaḷāramaṭṭakavatthu

၁၁. ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သမယံ ဝေသာလိယံ ဝိဟရာမိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ တေန ခော ပန သမယေန အစေလော ကဠာရမဋ္ဋကော ဝေသာလိယံ ပဋိဝသတိ လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တော စေဝ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တော စ ဝဇ္ဇိဂာမေ။ တသ္သ သတ္တဝတပဒာနိ ²⁹ သမတ္တာနိ သမာဒိန္နာနိ ဟောန္တိ – ‘ယာဝဇီဝံ အစေလကော အသ္သံ, န ဝတ္ထံ ပရိဒဟေယ္ယံ, ယာဝဇီဝံ ဗ္ရဟ္မစာရီ အသ္သံ, န မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယ္ယံ, ယာဝဇီဝံ သုရာမံသေနေဝ ယာပေယ္ယံ, န ဩဒနကုမ္မာသံ ဘုဉ္ဇေယ္ယံ။ ပုရတ္ထိမေန ဝေသာလိံ ဥဒေနံ နာမ စေတိယံ, တံ နာတိက္ကမေယ္ယံ, ဒက္ခိဏေန ဝေသာလိံ ဂောတမကံ နာမ စေတိယံ, တံ နာတိက္ကမေယ္ယံ, ပစ္ဆိမေန ဝေသာလိံ သတ္တမ္ဗံ နာမ စေတိယံ, တံ နာတိက္ကမေယ္ယံ, ဥတ္တရေန ဝေသာလိံ ဗဟုပုတ္တံ နာမ ³⁰ စေတိယံ တံ နာတိက္ကမေယ္ယ’န္တိ။ သော ဣမေသံ သတ္တန္နံ ဝတပဒာနံ သမာဒာနဟေတု လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တော စေဝ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တော စ ဝဇ္ဇိဂာမေ။

11. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo kaḷāramaṭṭako vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. Tassa sattavatapadāni ³¹ samattāni samādinnāni honti – ‘yāvajīvaṃ acelako assaṃ, na vatthaṃ paridaheyyaṃ, yāvajīvaṃ brahmacārī assaṃ, na methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyaṃ, yāvajīvaṃ surāmaṃseneva yāpeyyaṃ, na odanakummāsaṃ bhuñjeyyaṃ. Puratthimena vesāliṃ udenaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, dakkhiṇena vesāliṃ gotamakaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, pacchimena vesāliṃ sattambaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, uttarena vesāliṃ bahuputtaṃ nāma ³² cetiyaṃ taṃ nātikkameyya’nti. So imesaṃ sattannaṃ vatapadānaṃ samādānahetu lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme.

၁၂. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေန အစေလော ကဠာရမဋ္ဋကော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ကဠာရမဋ္ဋကံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ။ တသ္သ အစေလော ကဠာရမဋ္ဋကော ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော န သမ္ပာယာသိ။ အသမ္ပာယန္တော ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတ္ဝာကာသိ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တသ္သ လိစ္ဆဝိပုတ္တသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘သာဓုရူပံ ဝတ ဘော အရဟန္တံ သမဏံ အာသာဒိမ္ဟသေ ³³။ မာ ဝတ နော အဟောသိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယာ’တိ။

12. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo kaḷāramaṭṭako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ pañhaṃ apucchi. Tassa acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Atha kho, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa etadahosi – ‘sādhurūpaṃ vata bho arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase ³⁴. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti.

၁၃. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘တ္ဝမ္ပိ နာမ, မောဃပုရိသ, သမဏော သက္ယပုတ္တိယော ပဋိဇာနိသ္သသီ’တိ! ‘ကိံ ပန မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧဝမာဟ – တ္ဝမ္ပိ နာမ, မောဃပုရိသ, သမဏော သက္ယပုတ္တိယော ပဋိဇာနိသ္သသီ’တိ? ‘နနု တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, အစေလံ ကဠာရမဋ္ဋကံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ။ တသ္သ တေ အစေလော ကဠာရမဋ္ဋကော ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော န သမ္ပာယာသိ။ အသမ္ပာယန္တော ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတ္ဝာကာသိ။ တသ္သ တေ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သာဓုရူပံ ဝတ, ဘော, အရဟန္တံ သမဏံ အာသာဒိမ္ဟသေ။ မာ ဝတ နော အဟောသိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယာ’တိ။ ‘ဧဝံ, ဘန္တေ။ ကိံ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အရဟတ္တသ္သ မစ္ဆရာယတီ’တိ? ‘န ခော အဟံ, မောဃပုရိသ, အရဟတ္တသ္သ မစ္ဆရာယာမိ, အပိ စ တုယ္ဟေဝေတံ ပာပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ, တံ ပဇဟ။ မာ တေ အဟောသိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ ယံ ခော ပနေတံ, သုနက္ခတ္တ, မညသိ အစေလံ ကဠာရမဋ္ဋကံ – သာဓုရူပော အယံ ³⁵ သမဏောတိ, သော နစိရသ္သေဝ ပရိဟိတော သာနုစာရိကော ဝိစရန္တော ဩဒနကုမ္မာသံ ဘုဉ္ဇမာနော သဗ္ဗာနေဝ ဝေသာလိယာနိ စေတိယာနိ သမတိက္ကမိတ္ဝာ ယသာ နိဟီနော ³⁶ ကာလံ ကရိသ္သတီ’တိ။

13. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti? ‘Nanu tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ apucchi. Tassa te acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Tassa te etadahosi – ‘‘sādhurūpaṃ vata, bho, arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti. ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi, api ca tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ – sādhurūpo ayaṃ ³⁷ samaṇoti, so nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno ³⁸ kālaṃ karissatī’ti.

‘‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ကဠာရမဋ္ဋကော နစိရသ္သေဝ ပရိဟိတော သာနုစာရိကော ဝိစရန္တော ဩဒနကုမ္မာသံ ဘုဉ္ဇမာနော သဗ္ဗာနေဝ ဝေသာလိယာနိ စေတိယာနိ သမတိက္ကမိတ္ဝာ ယသာ နိဟီနော ကာလမကာသိ။

‘‘‘Atha kho, bhaggava, acelo kaḷāramaṭṭako nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālamakāsi.

၁၄. ‘‘အသ္သောသိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော – ‘အစေလော ကိရ ကဠာရမဋ္ဋကော ပရိဟိတော သာနုစာရိကော ဝိစရန္တော ဩဒနကုမ္မာသံ ဘုဉ္ဇမာနော သဗ္ဗာနေဝ ဝေသာလိယာနိ စေတိယာနိ သမတိက္ကမိတ္ဝာ ယသာ နိဟီနော ကာလင္ကတော’တိ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယထေဝ တေ အဟံ အစေလံ ကဠာရမဋ္ဋကံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိံ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ, အညထာ ဝာ’တိ? ‘ယထေဝ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစေလံ ကဠာရမဋ္ဋကံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ, နော အညထာ’တိ။ ‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဝာ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ အကတံ ဝာ’တိ? ‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, နော အကတ’န္တိ။ ‘ဧဝမ္ပိ ခော မံ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောန္တံ ဧဝံ ဝဒေသိ – န ဟိ ပန မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောတီ’’တိ။ ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓ’န္တိ။ ‘‘ဧဝ’မ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မယာ ဝုစ္စမာနော အပက္ကမေဝ ဣမသ္မာ ဓမ္မဝိနယာ, ယထာ တံ အာပာယိကော နေရယိကော။

14. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira kaḷāramaṭṭako parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālaṅkato’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’’ti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Eva’mpi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

အစေလပာထိကပုတ္တဝတ္ထု

Acelapāthikaputtavatthu

၁၅. ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သမယံ တတ္ထေဝ ဝေသာလိယံ ဝိဟရာမိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ တေန ခော ပန သမယေန အစေလော ပာထိကပုတ္တော ³⁹ ဝေသာလိယံ ပဋိဝသတိ လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တော စေဝ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တော စ ဝဇ္ဇိဂာမေ။ သော ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဧဝံ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော, အဟမ္ပိ ဉာဏဝာဒော။ ဉာဏဝာဒော ခော ပန ဉာဏဝာဒေန အရဟတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေတုံ။ သမဏော ဂောတမော ဥပဍ္ဎပထံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, အဟမ္ပိ ဥပဍ္ဎပထံ ဂစ္ဆေယ္ယံ။ တေ တတ္ထ ဥဘောပိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရေယ္ယာမ။ ဧကံ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, ဒ္ဝာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဒ္ဝေ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ, စတ္တာရာဟံ ကရိသ္သာမိ ။ စတ္တာရိ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ, အဋ္ဌာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဣတိ ယာဝတကံ ယာဝတကံ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီ’တိ။

15. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ tattheva vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo pāthikaputto ⁴⁰ vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi . Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti.

၁၆. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မံ ဧတဒဝောစ – ‘အစေလော, ဘန္တေ, ပာထိကပုတ္တော ဝေသာလိယံ ပဋိဝသတိ လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တော စေဝ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တော စ ဝဇ္ဇိဂာမေ။ သော ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဧဝံ ဝာစံ ဘာသတိ – သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော, အဟမ္ပိ ဉာဏဝာဒော။ ဉာဏဝာဒော ခော ပန ဉာဏဝာဒေန အရဟတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေတုံ။ သမဏော ဂောတမော ဥပဍ္ဎပထံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, အဟမ္ပိ ဥပဍ္ဎပထံ ဂစ္ဆေယ္ယံ။ တေ တတ္ထ ဥဘောပိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရေယ္ယာမ။ ဧကံ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, ဒ္ဝာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဒ္ဝေ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ, စတ္တာရာဟံ ကရိသ္သာမိ။ စတ္တာရိ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ, အဋ္ဌာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဣတိ ယာဝတကံ ယာဝတကံ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီ’’တိ။

16. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘acelo, bhante, pāthikaputto vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttari manussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’’ti.

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘အဘဗ္ဗော ခော, သုနက္ခတ္တ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, sunakkhatta, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

၁၇. ‘ရက္ခတေတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဝာစံ, ရက္ခတေတံ သုဂတော ဝာစ’န္တိ။ ‘ကိံ ပန မံ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, ဧဝံ ဝဒေသိ – ရက္ခတေတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဝာစံ, ရက္ခတေတံ သုဂတော ဝာစ’န္တိ? ‘ဘဂဝတာ စသ္သ, ဘန္တေ, ဧသာ ဝာစာ ဧကံသေန ဩဓာရိတာ ⁴¹ – အဘဗ္ဗော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာတိ။ အစေလော စ, ဘန္တေ, ပာထိကပုတ္တော ဝိရူပရူပေန ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, တဒသ္သ ဘဂဝတော မုသာ’တိ။

17. ‘Rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti. ‘Kiṃ pana maṃ tvaṃ, sunakkhatta, evaṃ vadesi – rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti? ‘Bhagavatā cassa, bhante, esā vācā ekaṃsena odhāritā ⁴² – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Acelo ca, bhante, pāthikaputto virūparūpena bhagavato sammukhībhāvaṃ āgaccheyya, tadassa bhagavato musā’ti.

၁၈. ‘အပိ နု, သုနက္ခတ္တ, တထာဂတော တံ ဝာစံ ဘာသေယ္ယ ယာ သာ ဝာစာ ဒ္ဝယဂာမိနီ’တိ? ‘ကိံ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ အစေလော ပာထိကပုတ္တော စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော – အဘဗ္ဗော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ?

18. ‘Api nu, sunakkhatta, tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā dvayagāminī’ti? ‘Kiṃ pana, bhante, bhagavatā acelo pāthikaputto cetasā ceto paricca vidito – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?

‘ဥဒာဟု , ဒေဝတာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – အဘဗ္ဗော, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ?

‘Udāhu , devatā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?

၁၉. ‘စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော စေဝ မေ, သုနက္ခတ္တ , အစေလော ပာထိကပုတ္တော အဘဗ္ဗော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

19. ‘Cetasā ceto paricca vidito ceva me, sunakkhatta , acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘ဒေဝတာပိ မေ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – အဘဗ္ဗော , ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

‘Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo , bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘အဇိတောပိ နာမ လိစ္ဆဝီနံ သေနာပတိ အဓုနာ ကာလင္ကတော တာဝတိံသကာယံ ဥပပန္နော။ သောပိ မံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝမာရောစေသိ – အလဇ္ဇီ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော; မုသာဝာဒီ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော။ မမ္ပိ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော ဗ္ယာကာသိ ဝဇ္ဇိဂာမေ – အဇိတော လိစ္ဆဝီနံ သေနာပတိ မဟာနိရယံ ဥပပန္နောတိ။ န ခော ပနာဟံ, ဘန္တေ, မဟာနိရယံ ဥပပန္နော; တာဝတိံသကာယမ္ဟိ ဥပပန္နော။ အလဇ္ဇီ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော; မုသာဝာဒီ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော; အဘဗ္ဗော စ, ဘန္တေ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

‘Ajitopi nāma licchavīnaṃ senāpati adhunā kālaṅkato tāvatiṃsakāyaṃ upapanno. Sopi maṃ upasaṅkamitvā evamārocesi – alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto. Mampi, bhante, acelo pāthikaputto byākāsi vajjigāme – ajito licchavīnaṃ senāpati mahānirayaṃ upapannoti. Na kho panāhaṃ, bhante, mahānirayaṃ upapanno; tāvatiṃsakāyamhi upapanno. Alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto; abhabbo ca, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘ဣတိ ခော, သုနက္ခတ္တ, စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော စေဝ မေ အစေလော ပာထိကပုတ္တော အဘဗ္ဗော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာတိ။ ဒေဝတာပိ မေ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – အဘဗ္ဗော, ဘန္တေ , အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

‘Iti kho, sunakkhatta, cetasā ceto paricca vidito ceva me acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante , acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

‘သော ခော ပနာဟံ, သုနက္ခတ္တ, ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပ္ပဋိက္ကန္တော ယေန အစေလသ္သ ပာထိကပုတ္တသ္သ အာရာမော တေနုပသင္ကမိသ္သာမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ ယသ္သဒာနိ တ္ဝံ, သုနက္ခတ္တ, ဣစ္ဆသိ, တသ္သ အာရောစေဟီ’တိ။

‘So kho panāhaṃ, sunakkhatta, vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamissāmi divāvihārāya. Yassadāni tvaṃ, sunakkhatta, icchasi, tassa ārocehī’ti.

ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယကထာ

Iddhipāṭihāriyakathā

၂၀. ‘‘အထ ခ္ဝာဟံ ⁴³, ဘဂ္ဂဝ, ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ဝေသာလိံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိံ။ ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပ္ပဋိက္ကန္တော ယေန အစေလသ္သ ပာထိကပုတ္တသ္သ အာရာမော တေနုပသင္ကမိံ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော တရမာနရူပော ဝေသာလိံ ပဝိသိတ္ဝာ ယေန အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အဘိညာတေ အဘိညာတေ လိစ္ဆဝီ ဧတဒဝောစ – ‘ဧသာဝုသော, ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပ္ပဋိက္ကန္တော ယေန အစေလသ္သ ပာထိကပုတ္တသ္သ အာရာမော တေနုပသင္ကမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော, သာဓုရူပာနံ သမဏာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဘဝိသ္သတီ’တိ ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အဘိညာတာနံ အဘိညာတာနံ လိစ္ဆဝီနံ ဧတဒဟောသိ – ‘သာဓုရူပာနံ ကိရ, ဘော, သမဏာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဘဝိသ္သတိ; ဟန္ဒ ဝတ, ဘော, ဂစ္ဆာမာ’တိ။ ယေန စ အဘိညာတာ အဘိညာတာ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ ⁴⁴ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ တေနုပသင္ကမိ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အဘိညာတေ အဘိညာတေ နာနာတိတ္ထိယေ ⁴⁵ သမဏဗ္ရာဟ္မဏေ ဧတဒဝောစ – ‘ဧသာဝုသော, ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပ္ပဋိက္ကန္တော ယေန အစေလသ္သ ပာထိကပုတ္တသ္သ အာရာမော တေနုပသင္ကမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော, သာဓုရူပာနံ သမဏာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဘဝိသ္သတီ’တိ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အဘိညာတာနံ အဘိညာတာနံ နာနာတိတ္ထိယာနံ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘သာဓုရူပာနံ ကိရ, ဘော, သမဏာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဘဝိသ္သတိ; ဟန္ဒ ဝတ, ဘော, ဂစ္ဆာမာ’တိ။

20. ‘‘Atha khvāhaṃ ⁴⁶, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃ divāvihārāya. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto taramānarūpo vesāliṃ pavisitvā yena abhiññātā abhiññātā licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte licchavī etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti . Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ licchavīnaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti. Yena ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā ⁴⁷ samaṇabrāhmaṇā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte nānātitthiye ⁴⁸ samaṇabrāhmaṇe etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti. Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti.

‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ယေန အစေလသ္သ ပာထိကပုတ္တသ္သ အာရာမော တေနုပသင္ကမိံသု။ သာ ဧသာ, ဘဂ္ဂဝ, ပရိသာ မဟာ ဟောတိ ⁴⁹ အနေကသတာ အနေကသဟသ္သာ။

‘‘Atha kho, bhaggava, abhiññātā abhiññātā licchavī, abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃsu. Sā esā, bhaggava, parisā mahā hoti ⁵⁰ anekasatā anekasahassā.

၂၁. ‘‘အသ္သောသိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော – ‘အဘိက္ကန္တာ ကိရ အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ။ သမဏောပိ ဂောတမော မယ္ဟံ အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော’တိ။ သုတ္ဝာနသ္သ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော ဥဒပာဒိ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော ဘီတော သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော တေနုပသင္ကမိ။

21. ‘‘Assosi kho, bhaggava, acelo pāthikaputto – ‘abhikkantā kira abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo mayhaṃ ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti. Sutvānassa bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi. Atha kho, bhaggava, acelo pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkami.

‘‘အသ္သောသိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သာ ပရိသာ – ‘အစေလော ကိရ ပာထိကပုတ္တော ဘီတော သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော တေနုပသင္ကန္တော’တိ ⁵¹။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သာ ပရိသာ အညတရံ ပုရိသံ အာမန္တေသိ –

‘‘Assosi kho, bhaggava, sā parisā – ‘acelo kira pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkanto’ti ⁵². Atha kho, bhaggava, sā parisā aññataraṃ purisaṃ āmantesi –

‘ဧဟိ တ္ဝံ, ဘော ပုရိသ, ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တေနုပသင္ကမ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – အဘိက္ကမာဝုသော, ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ, သမဏောပိ ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော; ဘာသိတာ ခော ပန တေ ဧသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဝာစာ သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော, အဟမ္ပိ ဉာဏဝာဒော။ ဉာဏဝာဒော ခော ပန ဉာဏဝာဒေန အရဟတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေတုံ။ သမဏော ဂောတမော ဥပဍ္ဎပထံ အာဂစ္ဆေယ္ယ အဟမ္ပိ ဥပဍ္ဎပထံ ဂစ္ဆေယ္ယံ။ တေ တတ္ထ ဥဘောပိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရေယ္ယာမ။ ဧကံ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, ဒ္ဝာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဒ္ဝေ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ, စတ္တာရာဟံ ကရိသ္သာမိ။ စတ္တာရိ စေ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယာနိ ကရိသ္သတိ , အဋ္ဌာဟံ ကရိသ္သာမိ။ ဣတိ ယာဝတကံ ယာဝတကံ သမဏော ဂောတမော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရိသ္သတိ, တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီ’တိ အဘိက္ကမသ္သေဝ ⁵³ ခော; အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဥပဍ္ဎပထံ။ သဗ္ဗပဌမံယေဝ အာဂန္တ္ဝာ သမဏော ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော’တိ။

‘Ehi tvaṃ, bho purisa, yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ evaṃ vadehi – abhikkamāvuso, pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā, samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno; bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati , aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti abhikkamasseva ⁵⁴ kho; āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.

၂၂. ‘‘ဧဝံ, ဘောတိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သော ပုရိသော တသ္သာ ပရိသာယ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘အဘိက္ကမာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ။ သမဏောပိ ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော။ ဘာသိတာ ခော ပန တေ ဧသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဝာစာ – သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော; အဟမ္ပိ ဉာဏဝာဒော။ ဉာဏဝာဒော ခော ပန ဉာဏဝာဒေန အရဟတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေတုံ။ပေ.။ တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီတိ။ အဘိက္ကမသ္သေဝ ခော, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဥပဍ္ဎပထံ။ သဗ္ဗပဌမံယေဝ အာဂန္တ္ဝာ သမဏော ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော’တိ။

22. ‘‘Evaṃ, bhoti kho, bhaggava, so puriso tassā parisāya paṭissutvā yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo; ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ ⁵⁵, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုံ။ အထ ခော သော, ဘဂ္ဂဝ, ပုရိသော အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘ကိံ သု နာမ တေ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ပာဝဠာ သု နာမ တေ ပီဌကသ္မိံ အလ္လီနာ, ပီဌကံ သု နာမ တေ ပာဝဠာသု အလ္လီနံ? အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပသိ, န သက္ကောသိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဝုစ္စမာနော အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ , န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုံ။

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati ⁵⁶, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, puriso acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati , na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.

၂၃. ‘‘ယဒာ ခော သော, ဘဂ္ဂဝ, ပုရိသော အညာသိ – ‘ပရာဘူတရူပော အယံ အစေလော ပာထိကပုတ္တော။ အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ အထ တံ ပရိသံ အာဂန္တ္ဝာ ဧဝမာရောစေသိ – ‘ပရာဘူတရူပော, ဘော ⁵⁷, အစေလော ပာထိကပုတ္တော။ အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, တံ ပရိသံ ဧတဒဝောစံ – ‘အဘဗ္ဗော ခော, အာဝုသော, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – ‘အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယ’န္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာတိ။

23. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, puriso aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho ⁵⁸, acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ‘ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyya’nti, muddhāpi tassa vipateyyāti.

ပဌမဘာဏဝာရော နိဋ္ဌိတော။

Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.

၂၄. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, အညတရော လိစ္ဆဝိမဟာမတ္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ တံ ပရိသံ ဧတဒဝောစ – ‘တေန ဟိ, ဘော, မုဟုတ္တံ တာဝ အာဂမေထ, ယာဝာဟံ ဂစ္ဆာမိ ⁵⁹။ အပ္ပေဝ နာမ အဟမ္ပိ သက္ကုဏေယ္ယံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဣမံ ပရိသံ အာနေတု’န္တိ။

24. ‘‘Atha kho, bhaggava, aññataro licchavimahāmatto uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi ⁶⁰. Appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’nti.

‘‘အထ ခော သော, ဘဂ္ဂဝ, လိစ္ဆဝိမဟာမတ္တော ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘အဘိက္ကမာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကန္တံ တေ သေယ္ယော, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ။ သမဏောပိ ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော။ ဘာသိတာ ခော ပန တေ ဧသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဝာစာ – သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော။ပေ.။ တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီတိ။ အဘိက္ကမသ္သေဝ ခော, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဥပဍ္ဎပထံ။ သဗ္ဗပဌမံယေဝ အာဂန္တ္ဝာ သမဏော ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော။ ဘာသိတာ ခော ပနေသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, သမဏေန ဂောတမေန ပရိသတိ ဝာစာ – အဘဗ္ဗော ခော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာတိ။ အဘိက္ကမာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကမနေနေဝ တေ ဇယံ ကရိသ္သာမ, သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပရာဇယ’န္တိ။

‘‘Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo kho acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုံ။ အထ ခော သော, ဘဂ္ဂဝ, လိစ္ဆဝိမဟာမတ္တော အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘ကိံ သု နာမ တေ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ပာဝဠာ သု နာမ တေ ပီဌကသ္မိံ အလ္လီနာ, ပီဌကံ သု နာမ တေ ပာဝဠာသု အလ္လီနံ ? အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပသိ, န သက္ကောသိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ ။ ဧဝမ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဝုစ္စမာနော အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုံ။

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti . Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.

၂၅. ‘‘ယဒာ ခော သော, ဘဂ္ဂဝ, လိစ္ဆဝိမဟာမတ္တော အညာသိ – ‘ပရာဘူတရူပော အယံ အစေလော ပာထိကပုတ္တော အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ အထ တံ ပရိသံ အာဂန္တ္ဝာ ဧဝမာရောစေသိ – ‘ပရာဘူတရူပော, ဘော ⁶¹, အစေလော ပာထိကပုတ္တော အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, တံ ပရိသံ ဧတဒဝောစံ – ‘အဘဗ္ဗော ခော, အာဝုသော, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယ။ သစေ ပာယသ္မန္တာနံ လိစ္ဆဝီနံ ဧဝမသ္သ – မယံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဝရတ္တာဟိ ⁶² ဗန္ဓိတ္ဝာ ဂောယုဂေဟိ အာဝိဉ္ဆေယ္ယာမာတိ ⁶³, တာ ဝရတ္တာ ဆိဇ္ဇေယ္ယုံ ပာထိကပုတ္တော ဝာ။ အဘဗ္ဗော ပန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

25. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, licchavimahāmatto aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho ⁶⁴, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi ⁶⁵ bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti ⁶⁶, tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

၂၆. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ဥဋ္ဌာယာသနာ တံ ပရိသံ ဧတဒဝောစ – ‘တေန ဟိ, ဘော, မုဟုတ္တံ တာဝ အာဂမေထ, ယာဝာဟံ ဂစ္ဆာမိ; အပ္ပေဝ နာမ အဟမ္ပိ သက္ကုဏေယ္ယံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဣမံ ပရိသံ အာနေတု’’န္တိ။

26. ‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi; appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’’nti.

‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ယေန တိန္ဒုကခာဏုပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘အဘိက္ကမာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကန္တံ တေ သေယ္ယော။ အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကန္တာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာ ဂဟပတိနေစယိကာ နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ။ သမဏောပိ ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော။ ဘာသိတာ ခော ပန တေ ဧသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဝာစာ – သမဏောပိ ဂောတမော ဉာဏဝာဒော။ပေ.။ တဒ္ဒိဂုဏံ တဒ္ဒိဂုဏာဟံ ကရိသ္သာမီတိ။ အဘိက္ကမသ္သေဝ, ခော အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ဥပဍ္ဎပထံ။ သဗ္ဗပဌမံယေဝ အာဂန္တ္ဝာ သမဏော ဂောတမော အာယသ္မတော အာရာမေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသိန္နော။ ဘာသိတာ ခော ပနေသာ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, သမဏေန ဂောတမေန ပရိသတိ ဝာစာ – အဘဗ္ဗော အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယ။ သစေ ပာယသ္မန္တာနံ လိစ္ဆဝီနံ ဧဝမသ္သ – မယံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဝရတ္တာဟိ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဂောယုဂေဟိ အာဝိဉ္ဆေယ္ယာမာတိ။ တာ ဝရတ္တာ ဆိဇ္ဇေယ္ယုံ ပာထိကပုတ္တော ဝာ။ အဘဗ္ဗော ပန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာတိ။ အဘိက္ကမာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, အဘိက္ကမနေနေဝ တေ ဇယံ ကရိသ္သာမ, သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပရာဇယ’န္တိ။

‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo. Abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva, kho āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti. Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ āgaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂ္ဂဝ, အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုံ။ အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘ကိံ သု နာမ တေ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, ပာဝဠာ သု နာမ တေ ပီဌကသ္မိံ အလ္လီနာ, ပီဌကံ သု နာမ တေ ပာဝဠာသု အလ္လီနံ? အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပသိ, န သက္ကောသိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဝုစ္စမာနော အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသော’’တိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတုန္တိ။

‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti.

၂၇. ‘‘ယဒာ ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ အညာသိ – ‘ပရာဘူတရူပော အယံ အစေလော ပာထိကပုတ္တော ‘အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ, အထ နံ ဧတဒဝောစ –

27. ‘‘Yadā kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti, atha naṃ etadavoca –

‘ဘူတပုဗ္ဗံ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, သီဟသ္သ မိဂရညော ဧတဒဟောသိ – ယံနူနာဟံ အညတရံ ဝနသဏ္ဍံ နိသ္သာယ အာသယံ ကပ္ပေယ္ယံ။ တတ္ရာသယံ ကပ္ပေတ္ဝာ သာယန္ဟသမယံ အာသယာ နိက္ခမေယ္ယံ, အာသယာ နိက္ခမိတ္ဝာ ဝိဇမ္ဘေယ္ယံ, ဝိဇမ္ဘိတ္ဝာ သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေယ္ယံ, သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒေယ္ယံ, တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိတ္ဝာ ဂောစရာယ ပက္ကမေယ္ယံ။ သော ဝရံ ဝရံ မိဂသံဃေ ⁶⁷ ဝဓိတ္ဝာ မုဒုမံသာနိ မုဒုမံသာနိ ဘက္ခယိတ္ဝာ တမေဝ အာသယံ အဇ္ဈုပေယ္ယ’န္တိ။

‘Bhūtapubbaṃ, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño etadahosi – yaṃnūnāhaṃ aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṃghe ⁶⁸ vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.

‘အထ ခော, အာဝုသော, သော သီဟော မိဂရာဇာ အညတရံ ဝနသဏ္ဍံ နိသ္သာယ အာသယံ ကပ္ပေသိ။ တတ္ရာသယံ ကပ္ပေတ္ဝာ သာယန္ဟသမယံ အာသယာ နိက္ခမိ, အာသယာ နိက္ခမိတ္ဝာ ဝိဇမ္ဘိ, ဝိဇမ္ဘိတ္ဝာ သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေသိ, သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိ, တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိတ္ဝာ ဂောစရာယ ပက္ကာမိ။ သော ဝရံ ဝရံ မိဂသင္ဃေ ဝဓိတ္ဝာ မုဒုမံသာနိ မုဒုမံသာနိ ဘက္ခယိတ္ဝာ တမေဝ အာသယံ အဇ္ဈုပေသိ။

‘Atha kho, āvuso, so sīho migarājā aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadi, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkāmi. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupesi.

၂၈. ‘တသ္သေဝ ခော, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, သီဟသ္သ မိဂရညော ဝိဃာသသံဝဍ္ဎော ဇရသိင္ဂာလော ⁶⁹ ဒိတ္တော စေဝ ဗလဝာ စ။ အထ ခော, အာဝုသော, တသ္သ ဇရသိင္ဂာလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ကော စာဟံ, ကော သီဟော မိဂရာဇာ။ ယံနူနာဟမ္ပိ အညတရံ ဝနသဏ္ဍံ နိသ္သာယ အာသယံ ကပ္ပေယ္ယံ။ တတ္ရာသယံ ကပ္ပေတ္ဝာ သာယန္ဟသမယံ အာသယာ နိက္ခမေယ္ယံ, အာသယာ နိက္ခမိတ္ဝာ ဝိဇမ္ဘေယ္ယံ, ဝိဇမ္ဘိတ္ဝာ သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေယ္ယံ, သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒေယ္ယံ, တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိတ္ဝာ ဂောစရာယ ပက္ကမေယ္ယံ။ သော ဝရံ ဝရံ မိဂသင္ဃေ ဝဓိတ္ဝာ မုဒုမံသာနိ မုဒုမံသာနိ ဘက္ခယိတ္ဝာ တမေဝ အာသယံ အဇ္ဈုပေယ္ယ’န္တိ။

28. ‘Tasseva kho, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño vighāsasaṃvaḍḍho jarasiṅgālo ⁷⁰ ditto ceva balavā ca. Atha kho, āvuso, tassa jarasiṅgālassa etadahosi – ko cāhaṃ, ko sīho migarājā. Yaṃnūnāhampi aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.

‘အထ ခော သော, အာဝုသော, ဇရသိင္ဂာလော အညတရံ ဝနသဏ္ဍံ နိသ္သာယ အာသယံ ကပ္ပေသိ။ တတ္ရာသယံ ကပ္ပေတ္ဝာ သာယန္ဟသမယံ အာသယာ နိက္ခမိ, အာသယာ နိက္ခမိတ္ဝာ ဝိဇမ္ဘိ, ဝိဇမ္ဘိတ္ဝာ သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေသိ, သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိသ္သာမီတိ သိင္ဂာလကံယေဝ အနဒိ ဘေရဏ္ဍကံယေဝ ⁷¹ အနဒိ, ကေ စ ဆဝေ သိင္ဂာလေ, ကေ ပန သီဟနာဒေတိ ⁷²။

‘Atha kho so, āvuso, jarasiṅgālo aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadissāmīti siṅgālakaṃyeva anadi bheraṇḍakaṃyeva ⁷³ anadi, ke ca chave siṅgāle, ke pana sīhanādeti ⁷⁴.

‘ဧဝမေဝ ခော တ္ဝံ, အာဝုသော ပာထိကပုတ္တ, သုဂတာပဒာနေသု ဇီဝမာနော သုဂတာတိရိတ္တာနိ ဘုဉ္ဇမာနော တထာဂတေ အရဟန္တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ အာသာဒေတဗ္ဗံ မညသိ။ ကေ စ ဆဝေ ပာထိကပုတ္တေ, ကာ စ တထာဂတာနံ အရဟန္တာနံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာနံ အာသာဒနာ’တိ။

‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.

၂၉. ‘‘ယတော ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ဣမိနာ ဩပမ္မေန နေဝ အသက္ခိ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ တမ္ဟာ အာသနာ စာဝေတုံ။ အထ နံ ဧတဒဝောစ –

29. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī iminā opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘သီဟောတိ အတ္တာနံ သမေက္ခိယာန၊

‘Sīhoti attānaṃ samekkhiyāna,

အမညိ ကောတ္ထု မိဂရာဇာဟမသ္မိ။

Amaññi kotthu migarājāhamasmi;

တထေဝ ⁷⁵ သော သိင္ဂာလကံ အနဒိ၊

Tatheva ⁷⁶ so siṅgālakaṃ anadi,

ကေ စ ဆဝေ သိင္ဂာလေ ကေ ပန သီဟနာဒေ’တိ။

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

၃၀. ‘‘ယတော ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ဣမိနာပိ ဩပမ္မေန နေဝ အသက္ခိ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ တမ္ဟာ အာသနာ စာဝေတုံ။ အထ နံ ဧတဒဝောစ –

30. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘အညံ အနုစင္ကမနံ၊ အတ္တာနံ ဝိဃာသေ သမေက္ခိယ။

‘Aññaṃ anucaṅkamanaṃ, attānaṃ vighāse samekkhiya;

ယာဝ အတ္တာနံ န ပသ္သတိ၊ ကောတ္ထု တာဝ ဗ္ယဂ္ဃောတိ မညတိ။

Yāva attānaṃ na passati, kotthu tāva byagghoti maññati.

တထေဝ သော သိင္ဂာလကံ အနဒိ။

Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;

ကေ စ ဆဝေ သိင္ဂာလေ ကေ ပန သီဟနာဒေ’တိ။

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

၃၁. ‘‘ယတော ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ဣမိနာပိ ဩပမ္မေန နေဝ အသက္ခိ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ တမ္ဟာ အာသနာ စာဝေတုံ။ အထ နံ ဧတဒဝောစ –

31. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –

‘ဘုတ္ဝာန ဘေကေ ⁷⁷ ခလမူသိကာယော၊

‘Bhutvāna bheke ⁷⁸ khalamūsikāyo,

ကဋသီသု ခိတ္တာနိ စ ကောဏပာနိ ⁷⁹။

Kaṭasīsu khittāni ca koṇapāni ⁸⁰;

မဟာဝနေ သုညဝနေ ဝိဝဍ္ဎော၊

Mahāvane suññavane vivaḍḍho,

အမညိ ကောတ္ထု မိဂရာဇာဟမသ္မိ။

Amaññi kotthu migarājāhamasmi.

တထေဝ သော သိင္ဂာလကံ အနဒိ။

Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;

ကေ စ ဆဝေ သိင္ဂာလေ ကေ ပန သီဟနာဒေ’တိ။

Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.

၃၂. ‘‘ယတော ခော, ဘဂ္ဂဝ, ဇာလိယော ဒာရုပတ္တိကန္တေဝာသီ ဣမိနာပိ ဩပမ္မေန နေဝ အသက္ခိ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ တမ္ဟာ အာသနာ စာဝေတုံ။ အထ တံ ပရိသံ အာဂန္တ္ဝာ ဧဝမာရောစေသိ – ‘ပရာဘူတရူပော, ဘော, အစေလော ပာထိကပုတ္တော အာယာမိ အာဝုသော, အာယာမိ အာဝုသောတိ ဝတ္ဝာ တတ္ထေဝ သံသပ္ပတိ, န သက္ကောတိ အာသနာပိ ဝုဋ္ဌာတု’န္တိ။

32. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti.

၃၃. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, တံ ပရိသံ ဧတဒဝောစံ – ‘အဘဗ္ဗော ခော, အာဝုသော, အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယ။ သစေပာယသ္မန္တာနံ လိစ္ဆဝီနံ ဧဝမသ္သ – မယံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ ဝရတ္တာဟိ ဗန္ဓိတ္ဝာ နာဂေဟိ ⁸¹ အာဝိဉ္ဆေယ္ယာမာတိ ။ တာ ဝရတ္တာ ဆိဇ္ဇေယ္ယုံ ပာထိကပုတ္တော ဝာ။ အဘဗ္ဗော ပန အစေလော ပာထိကပုတ္တော တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ မမ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂန္တုံ။ သစေပိသ္သ ဧဝမသ္သ – အဟံ တံ ဝာစံ အပ္ပဟာယ တံ စိတ္တံ အပ္ပဟာယ တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သမ္မုခီဘာဝံ ဂစ္ဆေယ္ယန္တိ, မုဒ္ဓာပိ တသ္သ ဝိပတေယ္ယာ’တိ။

33. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā nāgehi ⁸² āviñcheyyāmāti . Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.

၃၄. ‘‘အထ ခ္ဝာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, တံ ပရိသံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိံ သမာဒပေသိံ သမုတ္တေဇေသိံ သမ္ပဟံသေသိံ, တံ ပရိသံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတ္ဝာ သမာဒပေတ္ဝာ သမုတ္တေဇေတ္ဝာ သမ္ပဟံသေတ္ဝာ မဟာဗန္ဓနာ မောက္ခံ ကရိတ္ဝာ စတုရာသီတိပာဏသဟသ္သာနိ မဟာဝိဒုဂ္ဂာ ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတ္ဝာ သတ္တတာလံ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တ္ဝာ အညံ သတ္တတာလမ္ပိ အစ္စိံ ⁸³ အဘိနိမ္မိနိတ္ဝာ ပဇ္ဇလိတ္ဝာ ဓူမာယိတ္ဝာ ⁸⁴ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ ပစ္စုဋ္ဌာသိံ။

34. ‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā mahābandhanā mokkhaṃ karitvā caturāsītipāṇasahassāni mahāviduggā uddharitvā tejodhātuṃ samāpajjitvā sattatālaṃ vehāsaṃ abbhuggantvā aññaṃ sattatālampi acciṃ ⁸⁵ abhinimminitvā pajjalitvā dhūmāyitvā ⁸⁶ mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ paccuṭṭhāsiṃ.

၃၅. ‘‘အထ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အဟံ, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယထေဝ တေ အဟံ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိံ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ အညထာ ဝာ’တိ? ‘ယထေဝ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစေလံ ပာထိကပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ဗ္ယာကာသိ, တထေဝ တံ ဝိပာကံ, နော အညထာ’တိ။

35. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti.

‘တံ ကိံ မညသိ, သုနက္ခတ္တ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဝာ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, အကတံ ဝာ’တိ? ‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ ကတံ ဟောတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ, နော အကတ’န္တိ။ ‘ဧဝမ္ပိ ခော မံ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောန္တံ ဧဝံ ဝဒေသိ – န ဟိ ပန မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ကရောတီတိ။ ပသ္သ, မောဃပုရိသ, ယာဝဉ္စ တေ ဣဒံ အပရဒ္ဓံ’တိ။

‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’ti.

‘‘ဧဝမ္ပိ ခော, ဘဂ္ဂဝ, သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော မယာ ဝုစ္စမာနော အပက္ကမေဝ ဣမသ္မာ ဓမ္မဝိနယာ, ယထာ တံ အာပာယိကော နေရယိကော။

‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.

အဂ္ဂညပညတ္တိကထာ

Aggaññapaññattikathā

၃၆. ‘‘အဂ္ဂညဉ္စာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပဇာနာမိ။ တဉ္စ ပဇာနာမိ ⁸⁷, တတော စ ဥတ္တရိတရံ ပဇာနာမိ, တဉ္စ ပဇာနံ ⁸⁸ န ပရာမသာမိ, အပရာမသတော စ မေ ပစ္စတ္တညေဝ နိဗ္ဗုတိ ဝိဒိတာ, ယဒဘိဇာနံ တထာဂတော နော အနယံ အာပဇ္ဇတိ ။

36. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi. Tañca pajānāmi ⁸⁹, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ ⁹⁰ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā, yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati .

၃၇. ‘‘သန္တိ, ဘဂ္ဂဝ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဣသ္သရကုတ္တံ ဗ္ရဟ္မကုတ္တံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေန္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဣသ္သရကုတ္တံ ဗ္ရဟ္မကုတ္တံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ စ မေ ဧဝံ ပုဋ္ဌာ, ‘အာမော’တိ ⁹¹ ပဋိဇာနန္တိ။ တ္ယာဟံ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ကထံဝိဟိတကံ ပန ⁹² တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဣသ္သရကုတ္တံ ဗ္ရဟ္မကုတ္တံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ မယာ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ, အသမ္ပာယန္တာ မမညေဝ ပဋိပုစ္ဆန္တိ။ တေသာဟံ ပုဋ္ဌော ဗ္ယာကရောမိ –

37. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā, ‘āmo’ti ⁹³ paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana ⁹⁴ tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

၃၈. ‘ဟောတိ ခော သော, အာဝုသော, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန အယံ လောကော သံဝဋ္ဋတိ။ သံဝဋ္ဋမာနေ လောကေ ယေဘုယ္ယေန သတ္တာ အာဘသ္သရသံဝတ္တနိကာ ဟောန္တိ။ တေ တတ္ထ ဟောန္တိ မနောမယာ ပီတိဘက္ခာ သယံပဘာ အန္တလိက္ခစရာ သုဘဋ္ဌာယိနော စိရံ ဒီဃမဒ္ဓာနံ တိဋ္ဌန္တိ။

38. ‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā honti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.

‘ဟောတိ ခော သော, အာဝုသော, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန အယံ လောကော ဝိဝဋ္ဋတိ။ ဝိဝဋ္ဋမာနေ လောကေ သုညံ ဗ္ရဟ္မဝိမာနံ ပာတုဘဝတိ။ အထ ခော ⁹⁵ အညတရော သတ္တော အာယုက္ခယာ ဝာ ပုညက္ခယာ ဝာ အာဘသ္သရကာယာ စဝိတ္ဝာ သုညံ ဗ္ရဟ္မဝိမာနံ ဥပပဇ္ဇတိ ။ သော တတ္ထ ဟောတိ မနောမယော ပီတိဘက္ခော သယံပဘော အန္တလိက္ခစရော သုဘဋ္ဌာယီ, စိရံ ဒီဃမဒ္ဓာနံ တိဋ္ဌတိ။

‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko vivaṭṭati. Vivaṭṭamāne loke suññaṃ brahmavimānaṃ pātubhavati. Atha kho ⁹⁶ aññataro satto āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjati . So tattha hoti manomayo pītibhakkho sayaṃpabho antalikkhacaro subhaṭṭhāyī, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhati.

‘တသ္သ တတ္ထ ဧကကသ္သ ဒီဃရတ္တံ နိဝုသိတတ္တာ အနဘိရတိ ပရိတသ္သနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – အဟော ဝတ အညေပိ သတ္တာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆေယ္ယုန္တိ။ အထ အညေပိ သတ္တာ အာယုက္ခယာ ဝာ ပုညက္ခယာ ဝာ အာဘသ္သရကာယာ စဝိတ္ဝာ ဗ္ရဟ္မဝိမာနံ ဥပပဇ္ဇန္တိ တသ္သ သတ္တသ္သ သဟဗ္ယတံ။ တေပိ တတ္ထ ဟောန္တိ မနောမယာ ပီတိဘက္ခာ သယံပဘာ အန္တလိက္ခစရာ သုဘဋ္ဌာယိနော, စိရံ ဒီဃမဒ္ဓာနံ တိဋ္ဌန္တိ။

‘Tassa tattha ekakassa dīgharattaṃ nivusitattā anabhirati paritassanā uppajjati – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti. Atha aññepi sattā āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā brahmavimānaṃ upapajjanti tassa sattassa sahabyataṃ. Tepi tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.

၃၉. ‘တတ္ရာဝုသော, ယော သော သတ္တော ပဌမံ ဥပပန္နော, တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – အဟမသ္မိ ဗ္ရဟ္မာ မဟာဗ္ရဟ္မာ အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ ဣသ္သရော ကတ္တာ နိမ္မာတာ သေဋ္ဌော သဇိတာ ⁹⁷ ဝသီ ပိတာ ဘူတဘဗ္ယာနံ, မယာ ဣမေ သတ္တာ နိမ္မိတာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မမဉ္ဟိ ပုဗ္ဗေ ဧတဒဟောသိ – အဟော ဝတ အညေပိ သတ္တာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆေယ္ယုန္တိ; ဣတိ မမ စ မနောပဏိဓိ။ ဣမေ စ သတ္တာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတာတိ။

39. ‘Tatrāvuso, yo so satto paṭhamaṃ upapanno, tassa evaṃ hoti – ahamasmi brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā ⁹⁸ vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, mayā ime sattā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Mamañhi pubbe etadahosi – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti; iti mama ca manopaṇidhi. Ime ca sattā itthattaṃ āgatāti.

‘ယေပိ တေ သတ္တာ ပစ္ဆာ ဥပပန္နာ, တေသမ္ပိ ဧဝံ ဟောတိ – အယံ ခော ဘဝံ ဗ္ရဟ္မာ မဟာဗ္ရဟ္မာ အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ ဣသ္သရော ကတ္တာ နိမ္မာတာ သေဋ္ဌော သဇိတာ ဝသီ ပိတာ ဘူတဘဗ္ယာနံ; ဣမိနာ မယံ ဘောတာ ဗ္ရဟ္မုနာ နိမ္မိတာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဣမဉ္ဟိ မယံ အဒ္ဒသာမ ဣဓ ပဌမံ ဥပပန္နံ; မယံ ပနာမ္ဟ ပစ္ဆာ ဥပပန္နာတိ။

‘Yepi te sattā pacchā upapannā, tesampi evaṃ hoti – ayaṃ kho bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ; iminā mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Imañhi mayaṃ addasāma idha paṭhamaṃ upapannaṃ; mayaṃ panāmha pacchā upapannāti.

၄၀. ‘တတ္ရာဝုသော , ယော သော သတ္တော ပဌမံ ဥပပန္နော, သော ဒီဃာယုကတရော စ ဟောတိ ဝဏ္ဏဝန္တတရော စ မဟေသက္ခတရော စ။ ယေ ပန တေ သတ္တာ ပစ္ဆာ ဥပပန္နာ, တေ အပ္ပာယုကတရာ စ ဟောန္တိ ဒုဗ္ဗဏ္ဏတရာ စ အပ္ပေသက္ခတရာ စ။

40. ‘Tatrāvuso , yo so satto paṭhamaṃ upapanno, so dīghāyukataro ca hoti vaṇṇavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana te sattā pacchā upapannā, te appāyukatarā ca honti dubbaṇṇatarā ca appesakkhatarā ca.

‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတရော သတ္တော တမ္ဟာ ကာယာ စဝိတ္ဝာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတော သမာနော အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော အာတပ္ပမန္ဝာယ ပဓာနမန္ဝာယ အနုယောဂမန္ဝာယ အပ္ပမာဒမန္ဝာယ သမ္မာမနသိကာရမန္ဝာယ တထာရူပံ စေတောသမာဓိံ ဖုသတိ, ယထာသမာဟိတေ စိတ္တေ တံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ; တတော ပရံ နာနုသ္သရတိ။

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.

‘သော ဧဝမာဟ – ယော ခော သော ဘဝံ ဗ္ရဟ္မာ မဟာဗ္ရဟ္မာ အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ ဣသ္သရော ကတ္တာ နိမ္မာတာ သေဋ္ဌော သဇိတာ ဝသီ ပိတာ ဘူတဘဗ္ယာနံ, ယေန မယံ ဘောတာ ဗ္ရဟ္မုနာ နိမ္မိတာ။ သော နိစ္စော ဓုဝော ⁹⁹ သသ္သတော အဝိပရိဏာမဓမ္မော သသ္သတိသမံ တထေဝ ဌသ္သတိ။ ယေ ပန မယံ အဟုမ္ဟာ တေန ဘောတာ ဗ္ရဟ္မုနာ နိမ္မိတာ, တေ မယံ အနိစ္စာ အဒ္ဓုဝာ ¹⁰⁰ အပ္ပာယုကာ စဝနဓမ္မာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတာ’တိ။ ဧဝံဝိဟိတကံ နော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဣသ္သရကုတ္တံ ဗ္ရဟ္မကုတ္တံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာတိ။ ‘တေ ဧဝမာဟံသု – ဧဝံ ခော နော, အာဝုသော ဂောတမ, သုတံ, ယထေဝာယသ္မာ ဂောတမော အာဟာ’တိ။ ‘‘အဂ္ဂညဉ္စာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပဇာနာမိ။ တဉ္စ ပဇာနာမိ, တတော စ ဥတ္တရိတရံ ပဇာနာမိ, တဉ္စ ပဇာနံ န ပရာမသာမိ, အပရာမသတော စ မေ ပစ္စတ္တညေဝ နိဗ္ဗုတိ ဝိဒိတာ။ ယဒဘိဇာနံ တထာဂတော နော အနယံ အာပဇ္ဇတိ။

‘So evamāha – yo kho so bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, yena mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. So nicco dhuvo ¹⁰¹ sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassati. Ye pana mayaṃ ahumhā tena bhotā brahmunā nimmitā, te mayaṃ aniccā addhuvā ¹⁰² appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatā’ti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi. Tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

၄၁. ‘‘သန္တိ, ဘဂ္ဂဝ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ခိဍ္ဍာပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေန္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ခိဍ္ဍာပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ စ မေ ဧဝံ ပုဋ္ဌာ ‘အာမော’တိ ပဋိဇာနန္တိ။ တ္ယာဟံ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ကထံဝိဟိတကံ ပန တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ခိဍ္ဍာပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ မယာ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ, အသမ္ပာယန္တာ မမညေဝ ပဋိပုစ္ဆန္တိ, တေသာဟံ ပုဋ္ဌော ဗ္ယာကရောမိ –

41. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti, tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

၄၂. ‘သန္တာဝုသော, ခိဍ္ဍာပဒောသိကာ နာမ ဒေဝာ။ တေ အတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာ ¹⁰³ ဝိဟရန္တိ။ တေသံ အတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာနံ ဝိဟရတံ သတိ သမ္မုသ္သတိ, သတိယာ သမ္မောသာ ¹⁰⁴ တေ ဒေဝာ တမ္ဟာ ကာယာ စဝန္တိ။

42. ‘Santāvuso, khiḍḍāpadosikā nāma devā. Te ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā ¹⁰⁵ viharanti. Tesaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati, satiyā sammosā ¹⁰⁶ te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတရော သတ္တော တမ္ဟာ ကာယာ စဝိတ္ဝာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆတိ, ဣတ္ထတ္တံ အာဂတော သမာနော အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ, အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော အာတပ္ပမန္ဝာယ ပဓာနမန္ဝာယ အနုယောဂမန္ဝာယ အပ္ပမာဒမန္ဝာယ သမ္မာမနသိကာရမန္ဝာယ တထာရူပံ စေတောသမာဓိံ ဖုသတိ, ယထာသမာဟိတေ စိတ္တေ တံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ; တတော ပရံ နာနုသ္သရတိ။

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati, itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.

‘သော ဧဝမာဟ – ယေ ခော တေ ဘောန္တော ဒေဝာ န ခိဍ္ဍာပဒောသိကာ တေ န အတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာ ဝိဟရန္တိ။ တေသံ နာတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာနံ ဝိဟရတံ သတိ န သမ္မုသ္သတိ, သတိယာ အသမ္မောသာ တေ ဒေဝာ တမ္ဟာ ကာယာ န စဝန္တိ, နိစ္စာ ဓုဝာ သသ္သတာ အဝိပရိဏာမဓမ္မာ သသ္သတိသမံ တထေဝ ဌသ္သန္တိ။ ယေ ပန မယံ အဟုမ္ဟာ ခိဍ္ဍာပဒောသိကာ တေ မယံ အတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာ ဝိဟရိမ္ဟာ, တေသံ နော အတိဝေလံ ဟသ္သခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာနံ ဝိဟရတံ သတိ သမ္မုသ္သတိ, သတိယာ သမ္မောသာ ဧဝံ ¹⁰⁷ မယံ တမ္ဟာ ကာယာ စုတာ, အနိစ္စာ အဒ္ဓုဝာ အပ္ပာယုကာ စဝနဓမ္မာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတာတိ။ ဧဝံဝိဟိတကံ နော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ခိဍ္ဍာပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ။ ‘တေ ဧဝမာဟံသု – ဧဝံ ခော နော, အာဝုသော ဂောတမ, သုတံ, ယထေဝာယသ္မာ ဂောတမော အာဟာ’တိ။ ‘‘အဂ္ဂညဉ္စာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပဇာနာမိ။ပေ.။ ယဒဘိဇာနံ တထာဂတော နော အနယံ အာပဇ္ဇတိ။

‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na khiḍḍāpadosikā te na ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharanti. Tesaṃ nātivelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati na sammussati, satiyā asammosā te devā tamhā kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā khiḍḍāpadosikā te mayaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharimhā, tesaṃ no ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati, satiyā sammosā evaṃ ¹⁰⁸ mayaṃ tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

၄၃. ‘‘သန္တိ, ဘဂ္ဂဝ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ မနောပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေန္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော မနောပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ စ မေ ဧဝံ ပုဋ္ဌာ ‘အာမော’တိ ပဋိဇာနန္တိ။ တ္ယာဟံ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ကထံဝိဟိတကံ ပန တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော မနောပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ မယာ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ, အသမ္ပာယန္တာ မမညေဝ ပဋိပုစ္ဆန္တိ။ တေသာဟံ ပုဋ္ဌော ဗ္ယာကရောမိ –

43. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

၄၄. ‘သန္တာဝုသော, မနောပဒောသိကာ နာမ ဒေဝာ။ တေ အတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယန္တိ။ တေ အတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယန္တာ အညမညမ္ဟိ စိတ္တာနိ ပဒူသေန္တိ။ တေ အညမညံ ပဒုဋ္ဌစိတ္တာ ကိလန္တကာယာ ကိလန္တစိတ္တာ။ တေ ဒေဝာ တမ္ဟာ ကာယာ စဝန္တိ။

44. ‘Santāvuso, manopadosikā nāma devā. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsenti. Te aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတရော သတ္တော တမ္ဟာ ကာယာ စဝိတ္ဝာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတော သမာနော အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော အာတပ္ပမန္ဝာယ ပဓာနမန္ဝာယ အနုယောဂမန္ဝာယ အပ္ပမာဒမန္ဝာယ သမ္မာမနသိကာရမန္ဝာယ တထာရူပံ စေတောသမာဓိံ ဖုသတိ, ယထာသမာဟိတေ စိတ္တေ တံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ, တတော ပရံ နာနုသ္သရတိ။

‘သော ဧဝမာဟ – ယေ ခော တေ ဘောန္တော ဒေဝာ န မနောပဒောသိကာ တေ နာတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယန္တိ။ တေ နာတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယန္တာ အညမညမ္ဟိ စိတ္တာနိ နပ္ပဒူသေန္တိ။ တေ အညမညံ အပ္ပဒုဋ္ဌစိတ္တာ အကိလန္တကာယာ အကိလန္တစိတ္တာ။ တေ ဒေဝာ တမ္ဟာ ¹⁰⁹ ကာယာ န စဝန္တိ, နိစ္စာ ဓုဝာ သသ္သတာ အဝိပရိဏာမဓမ္မာ သသ္သတိသမံ တထေဝ ဌသ္သန္တိ။ ယေ ပန မယံ အဟုမ္ဟာ မနောပဒောသိကာ, တေ မယံ အတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယိမ္ဟာ။ တေ မယံ အတိဝေလံ အညမညံ ဥပနိဇ္ဈာယန္တာ အညမညမ္ဟိ စိတ္တာနိ ပဒူသိမ္ဟာ ¹¹⁰။ တေ မယံ အညမညံ ပဒုဋ္ဌစိတ္တာ ကိလန္တကာယာ ကိလန္တစိတ္တာ။ ဧဝံ မယံ ¹¹¹ တမ္ဟာ ကာယာ စုတာ, အနိစ္စာ အဒ္ဓုဝာ အပ္ပာယုကာ စဝနဓမ္မာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတာတိ။ ဧဝံဝိဟိတကံ နော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော မနောပဒောသိကံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ။ ‘တေ ဧဝမာဟံသု – ဧဝံ ခော နော, အာဝုသော ဂောတမ, သုတံ, ယထေဝာယသ္မာ ဂောတမော အာဟာ’တိ။ ‘‘အဂ္ဂညဉ္စာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပဇာနာမိ။ပေ.။ ယဒဘိဇာနံ တထာဂတော နော အနယံ အာပဇ္ဇတိ။

‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na manopadosikā te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni nappadūsenti. Te aññamaññaṃ appaduṭṭhacittā akilantakāyā akilantacittā. Te devā tamhā ¹¹² kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā manopadosikā, te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyimhā. Te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsimhā ¹¹³. Te mayaṃ aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Evaṃ mayaṃ ¹¹⁴ tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

၄၅. ‘‘သန္တိ, ဘဂ္ဂဝ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေန္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ စ မေ ဧဝံ ပုဋ္ဌာ ‘အာမော’တိ ပဋိဇာနန္တိ။ တ္ယာဟံ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ကထံဝိဟိတကံ ပန တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? တေ မယာ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ, အသမ္ပာယန္တာ မမညေဝ ပဋိပုစ္ဆန္တိ။ တေသာဟံ ပုဋ္ဌော ဗ္ယာကရောမိ –

45. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –

၄၆. ‘သန္တာဝုသော, အသညသတ္တာ နာမ ဒေဝာ။ သညုပ္ပာဒာ စ ပန တေ ဒေဝာ တမ္ဟာ ကာယာ စဝန္တိ။

46. ‘Santāvuso, asaññasattā nāma devā. Saññuppādā ca pana te devā tamhā kāyā cavanti.

‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ။ ယံ အညတရော သတ္တော တမ္ဟာ ကာယာ စဝိတ္ဝာ ဣတ္ထတ္တံ အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထတ္တံ အာဂတော သမာနော အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော အာတပ္ပမန္ဝာယ ပဓာနမန္ဝာယ အနုယောဂမန္ဝာယ အပ္ပမာဒမန္ဝာယ သမ္မာမနသိကာရမန္ဝာယ တထာရူပံ စေတောသမာဓိံ ဖုသတိ, ယထာသမာဟိတေ စိတ္တေ တံ ¹¹⁵ သညုပ္ပာဒံ အနုသ္သရတိ, တတော ပရံ နာနုသ္သရတိ။

‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati. Yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ ¹¹⁶ saññuppādaṃ anussarati, tato paraṃ nānussarati.

‘သော ဧဝမာဟ – အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အဟဉ္ဟိ ပုဗ္ဗေ နာဟောသိံ, သောမ္ဟိ ဧတရဟိ အဟုတ္ဝာ သန္တတာယ ¹¹⁷ ပရိဏတောတိ။ ဧဝံဝိဟိတကံ နော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ အာစရိယကံ အဂ္ဂညံ ပညပေထာ’တိ? ‘တေ ဧဝမာဟံသု – ဧဝံ ခော နော, အာဝုသော ဂောတမ, သုတံ ယထေဝာယသ္မာ ဂောတမော အာဟာ’တိ။ ‘‘အဂ္ဂညဉ္စာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ပဇာနာမိ တဉ္စ ပဇာနာမိ, တတော စ ဥတ္တရိတရံ ပဇာနာမိ, တဉ္စ ပဇာနံ န ပရာမသာမိ, အပရာမသတော စ မေ ပစ္စတ္တညေဝ နိဗ္ဗုတိ ဝိဒိတာ။ ယဒဘိဇာနံ တထာဂတော နော အနယံ အာပဇ္ဇတိ။

‘So evamāha – adhiccasamuppanno attā ca loko ca. Taṃ kissa hetu? Ahañhi pubbe nāhosiṃ, somhi etarahi ahutvā santatāya ¹¹⁸ pariṇatoti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.

၄၇. ‘‘ဧဝံဝာဒိံ ခော မံ, ဘဂ္ဂဝ, ဧဝမက္ခာယိံ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ အသတာ တုစ္ဆာ မုသာ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခန္တိ – ‘ဝိပရီတော သမဏော ဂောတမော ဘိက္ခဝော စ။ သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟ – ယသ္မိံ သမယေ သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ အသုဘန္တ္ဝေဝ ¹¹⁹ ပဇာနာတီ’တိ ¹²⁰။ န ခော ပနာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘ယသ္မိံ သမယေ သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ အသုဘန္တ္ဝေဝ ပဇာနာတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ခ္ဝာဟံ, ဘဂ္ဂဝ, ဝဒာမိ – ‘ယသ္မိံ သမယေ သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သုဘန္တ္ဝေဝ တသ္မိံ သမယေ ပဇာနာတီ’တိ။

47. ‘‘Evaṃvādiṃ kho maṃ, bhaggava, evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti – ‘viparīto samaṇo gotamo bhikkhavo ca. Samaṇo gotamo evamāha – yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva ¹²¹ pajānātī’ti ¹²². Na kho panāhaṃ, bhaggava, evaṃ vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva pajānātī’ti. Evañca khvāhaṃ, bhaggava, vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, subhantveva tasmiṃ samaye pajānātī’ti.

‘‘တေ စ, ဘန္တေ, ဝိပရီတာ, ယေ ဘဂဝန္တံ ဝိပရီတတော ဒဟန္တိ ဘိက္ခဝော စ။ ဧဝံပသန္နော အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတိ။ ပဟောတိ မေ ဘဂဝာ တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ, ယထာ အဟံ သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယ’’န္တိ။

‘‘Te ca, bhante, viparītā, ye bhagavantaṃ viparītato dahanti bhikkhavo ca. Evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavati. Pahoti me bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ, yathā ahaṃ subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja vihareyya’’nti.

၄၈. ‘‘ဒုက္ကရံ ခော ဧတံ, ဘဂ္ဂဝ, တယာ အညဒိဋ္ဌိကေန အညခန္တိကေန အညရုစိကေန အညတ္ရာယောဂေန အညတ္ရာစရိယကေန သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ။ ဣင္ဃ တ္ဝံ, ဘဂ္ဂဝ, ယော စ တေ အယံ မယိ ပသာဒော, တမေဝ တ္ဝံ သာဓုကမနုရက္ခာ’’တိ။ ‘‘သစေ တံ, ဘန္တေ, မယာ ဒုက္ကရံ အညဒိဋ္ဌိကေန အညခန္တိကေန အညရုစိကေန အညတ္ရာယောဂေန အညတ္ရာစရိယကေန သုဘံ ဝိမောက္ခံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ။ ယော စ မေ အယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတိ ပသာဒော, တမေဝာဟံ သာဓုကမနုရက္ခိသ္သာမီ’’တိ။ ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော ဘဂ္ဂဝဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

48. ‘‘Dukkaraṃ kho etaṃ, bhaggava, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Iṅgha tvaṃ, bhaggava, yo ca te ayaṃ mayi pasādo, tameva tvaṃ sādhukamanurakkhā’’ti. ‘‘Sace taṃ, bhante, mayā dukkaraṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Yo ca me ayaṃ, bhante, bhagavati pasādo, tamevāhaṃ sādhukamanurakkhissāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano bhaggavagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

ပာထိကသုတ္တံ ¹²³ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

Pāthikasuttaṃ ¹²⁴ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.

Next: ၂. ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ • 2. Udumbarikasuttaṃ

Footnotes:

1. အနုပ္ပိယံ နာမ (သ္ယာ.)

2. အနုပိယံ (က.)

3. anuppiyaṃ nāma (syā.)

4. anupiyaṃ (ka.)

5. ယာဝ စ (က.)

6. yāva ca (ka.)

7. ပညာပေတီတိ (ပီ.)

8. paññāpetīti (pī.)

9. ဗုမူသု (သီ. ပီ.)

10. စတုကုဏ္ဍိကော (သီ. ပီ.) စတုကောဏ္ဍိကော (သ္ယာ. က.)

11. အရဟံ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

12. bumūsu (sī. pī.)

13. catukuṇḍiko (sī. pī.) catukoṇḍiko (syā. ka.)

14. arahaṃ (sī. syā. pī.)

15. မောဃပုရိသ သက္ယပုတ္တိယော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

16. မောဃပုရိသ သက္ယပုတ္တိယော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

17. မညသိ ‘‘အစေလော ကောရခတ္တိယော သာဓုရူပော အရဟံ သမဏောတိ’’ (သ္ယာ.)

18. ကာလကတော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

19. ကာလကဉ္ဇာ (သီ. ပီ.), ကာလကဉ္ဇိကာ (သ္ယာ.)

20. အစေလ ကောရခတ္တိယ (က.)

21. moghapurisa sakyaputtiyo (sī. syā. pī.)

22. moghapurisa sakyaputtiyo (sī. syā. pī.)

23. maññasi ‘‘acelo korakhattiyo sādhurūpo arahaṃ samaṇoti’’ (syā.)

24. kālakato (sī. syā. pī.)

25. kālakañjā (sī. pī.), kālakañjikā (syā.)

26. acela korakhattiya (ka.)

27. ပရိပတိ (သ္ယာ. က.)

28. paripati (syā. ka.)

29. သတ္တဝတ္တပဒာနိ (သ္ယာ. ပီ.)

30. ဗဟုပုတ္တကံ နာမ (သ္ယာ.)

31. sattavattapadāni (syā. pī.)

32. bahuputtakaṃ nāma (syā.)

33. အသာဒိယိမ္ဟသေ (သ္ယာ.)

34. asādiyimhase (syā.)

35. အရဟံ (သ္ယာ.)

36. ယသာနိကိဏ္ဏော (က.)

37. arahaṃ (syā.)

38. yasānikiṇṇo (ka.)

39. ပာဋိကပုတ္တော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

40. pāṭikaputto (sī. syā. pī.)

41. ဩဝာဒိတာ (က.)

42. ovāditā (ka.)

43. အထ ခော သ္ဝာဟံ (သ္ယာ.)

44. နာနာတိတ္ထိယ (သ္ယာ.)

45. နာနာတိတ္ထိယ (သ္ယာ.)

46. atha kho svāhaṃ (syā.)

47. nānātitthiya (syā.)

48. nānātitthiya (syā.)

49. ပရိသာ ဟောတိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

50. parisā hoti (sī. syā. pī.)

51. တေနုပသင္ကမန္တော (သီ. ပီ. က.)

52. tenupasaṅkamanto (sī. pī. ka.)

53. အဘိက္ကမယေဝ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

54. abhikkamayeva (sī. syā. pī.)

55. သံသဗ္ဗတိ (က.)

56. saṃsabbati (ka.)

57. ပရာဘူတရူပော ဘော အယံ (သ္ယာ. က.), ပရာဘူတရူပော (သီ. ပီ.)

58. parābhūtarūpo bho ayaṃ (syā. ka.), parābhūtarūpo (sī. pī.)

59. ပစ္စာဂစ္ဆာမိ (?)

60. paccāgacchāmi (?)

61. ပရာဘူတရူပော (သီ. ပီ.), ပရာဘူတရူပော အယံ (သ္ယာ.)

62. ယာဟိ ဝရတ္တာဟိ (သ္ယာ. က.)

63. အာဝိဉ္ဇေယ္ယာမာတိ (သ္ယာ.), အာဝိဇ္ဈေယ္ယာမာတိ (သီ. ပီ.)

64. parābhūtarūpo (sī. pī.), parābhūtarūpo ayaṃ (syā.)

65. yāhi varattāhi (syā. ka.)

66. āviñjeyyāmāti (syā.), āvijjheyyāmāti (sī. pī.)

67. မိဂသံဃံ (သ္ယာ. က.)

68. migasaṃghaṃ (syā. ka.)

69. ဇရသိဂာလော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

70. jarasigālo (sī. syā. pī.)

71. ဘေဒဏ္ဍကံယေဝ (က.)

72. သီဟနာဒေ (?)

73. bhedaṇḍakaṃyeva (ka.)

74. sīhanāde (?)

75. တမေဝ (သ္ယာ.)

76. tameva (syā.)

77. ဘိင္ဂေ (က.)

78. bhiṅge (ka.)

79. ကူဏပာနိ (သ္ယာ.)

80. kūṇapāni (syā.)

81. ဂောယုဂေဟိ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ ပသ္သိတဗ္ဗာ

82. goyugehi (sabbattha) aṭṭhakathā passitabbā

83. အဂ္ဂိံ (သ္ယာ.)

84. ဓူပာယိတ္ဝာ (သီ. ပီ.)

85. aggiṃ (syā.)

86. dhūpāyitvā (sī. pī.)

87. ‘‘တဉ္စပဇာနာမီ’’တိ ဣဒံ သ္ယာပောတ္ထကေနတ္ထိ

88. ပဇာနနံ (သ္ယာ. က.) အဋ္ဌကထာသံဝဏ္ဏနာ ပသ္သိတဗ္ဗာ

89. ‘‘tañcapajānāmī’’ti idaṃ syāpotthakenatthi

90. pajānanaṃ (syā. ka.) aṭṭhakathāsaṃvaṇṇanā passitabbā

91. အာမာတိ (သ္ယာ.)

92. ကထံ ဝိဟိတကံနော ပန (က.)

93. āmāti (syā.)

94. kathaṃ vihitakaṃno pana (ka.)

95. အထ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

96. atha (sī. syā. pī.)

97. သဉ္ဇိတာ (သီ. ပီ.), သဇ္ဇိတာ (သ္ယာ. ကံ.)

98. sañjitā (sī. pī.), sajjitā (syā. kaṃ.)

99. သသ္သတော ဒီဃာယုကော (သ္ယာ. က.)

100. အဒ္ဓုဝာ အသသ္သတာ (သ္ယာ. က.)

101. sassato dīghāyuko (syā. ka.)

102. addhuvā asassatā (syā. ka.)

103. ဟသခိဍ္ဍာရတိဓမ္မသမာပန္နာ (က.)

104. သတိယာ သမ္မောသာယ (သ္ယာ.)

105. hasakhiḍḍāratidhammasamāpannā (ka.)

106. satiyā sammosāya (syā.)

107. သမ္မောသာ ဧဝ (သီ. ပီ.) သမ္မောသာ တေ (သ္ယာ. က.)

108. sammosā eva (sī. pī.) sammosā te (syā. ka.)

109. အကိလန္တစိတ္တာ တမ္ဟာ (က.)

110. ပဒောသိယိမ္ဟာ (သ္ယာ.), ပဒူသယိမ္ဟာ (?)

111. ကိလန္တစိတ္တာဧဝ မယံ (သီ. ပီ.), ကိလန္တစိတ္တာ (က.)

112. akilantacittā tamhā (ka.)

113. padosiyimhā (syā.), padūsayimhā (?)

114. kilantacittāeva mayaṃ (sī. pī.), kilantacittā (ka.)

115. ဣဒံ ပဒံ ဗ္ရဟ္မဇာလသုတ္တေ န ဒိသ္သတိ။ ဧဝံ (ပီ. က.)

116. idaṃ padaṃ brahmajālasutte na dissati. evaṃ (pī. ka.)

117. သတ္တကာယ (သီ. ပီ.), သတ္တာယ (က. သီ.)

118. sattakāya (sī. pī.), sattāya (ka. sī.)

119. အသုဘန္တေဝ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)

120. သဉ္ဇာနာတီတိ (သီ. ပီ.)

121. asubhanteva (sī. syā. pī.)

122. sañjānātīti (sī. pī.)

123. ပာဋိကသုတ္တန္တံ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)

124. pāṭikasuttantaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)

Related texts:

အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ပာထိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā

ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ၁. ပာထိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact