| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๖. ฉฎฺฐวโคฺค
6. Chaṭṭhavaggo
(๕๔) ๒. ปฎิจฺจสมุปฺปาทกถา
(54) 2. Paṭiccasamuppādakathā
๔๔๘. ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ นิพฺพานํ ตาณํ เลณํ สรณํ ปรายนํ อจฺจุตํ อมตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโต, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ เทฺว อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… เทฺว อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ เทฺว ตาณานิ เทฺว เลณานิ เทฺว สรณานิ เทฺว ปรายนานิ เทฺว อจฺจุตานิ เทฺว อมตานิ เทฺว นิพฺพานานีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… เทฺว นิพฺพานานีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ทฺวินฺนํ นิพฺพานานํ อุจฺจนีจตา หีนปณีตตา อุกฺกํสาวกํโส สีมา วา เภโท วา ราชิ วา อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
448. Paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Nibbānaṃ tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ parāyanaṃ accutaṃ amatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paṭiccasamuppādo asaṅkhato, nibbānaṃ asaṅkhatanti? Āmantā. Dve asaṅkhatānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dve asaṅkhatānīti? Āmantā. Dve tāṇāni dve leṇāni dve saraṇāni dve parāyanāni dve accutāni dve amatāni dve nibbānānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dve nibbānānīti? Āmantā. Atthi dvinnaṃ nibbānānaṃ uccanīcatā hīnapaṇītatā ukkaṃsāvakaṃso sīmā vā bhedo vā rāji vā antarikā vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๔๔๙. ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ อวิชฺชา อสงฺขตาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… อวิชฺชา สงฺขตาติ? อามนฺตาฯ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท สงฺขโตติ ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขารา อสงฺขตาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขารา สงฺขตาติ? อามนฺตาฯ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณํ อสงฺขตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณํ สงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ วิญฺญาณปจฺจยา นามรูปํ อสงฺขตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… วิญฺญาณปจฺจยา นามรูปํ สงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ ชาติปจฺจยา ชรามรณํ อสงฺขตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ชาติปจฺจยา ชรามรณํ สงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
449. Paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Avijjā asaṅkhatāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… avijjā saṅkhatāti? Āmantā. Paṭiccasamuppādo saṅkhatoti ? Na hevaṃ vattabbe…pe… paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Avijjāpaccayā saṅkhārā asaṅkhatāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhatāti? Āmantā. Paṭiccasamuppādo saṅkhatoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ asaṅkhatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhatanti? Āmantā. Paṭiccasamuppādo saṅkhatoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ asaṅkhatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ saṅkhatanti? Āmantā. Paṭiccasamuppādo saṅkhatoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti? Āmantā. Jātipaccayā jarāmaraṇaṃ asaṅkhatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… jātipaccayā jarāmaraṇaṃ saṅkhatanti? Āmantā. Paṭiccasamuppādo saṅkhatoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๔๕๐. น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโต’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ชาติปจฺจยา, ภิกฺขเว, ชรามรณํฯ อุปฺปาทา วา ตถาคตานํ อนุปฺปาทา วา ตถาคตานํ ฐิตาว สา ธาตุ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อิทปฺปจฺจยตาฯ ตํ ตถาคโต อภิสมฺพุชฺฌติ อภิสเมติฯ อภิสมฺพุชฺฌิตฺวา อภิสเมตฺวา อาจิกฺขติ เทเสติ ปญฺญาเปติ ปฎฺฐเปติ วิวรติ วิภชติ อุตฺตานิํ กโรติฯ ‘ปสฺสถา’ติ จาห – ชาติปจฺจยา, ภิกฺขเว, ชรามรณํ ฯ ภวปจฺจยา, ภิกฺขเว, ชาติ…เป.… อวิชฺชาปจฺจยา, ภิกฺขเว, สงฺขาราฯ อุปฺปาทา วา ตถาคตานํ อนุปฺปาทา วา ตถาคตานํ ฐิตาว สา ธาตุ…เป.… ‘ปสฺสถา’ติ จาห – อวิชฺชาปจฺจยา, ภิกฺขเว, สงฺขาราฯ อิติ โข, ภิกฺขเว, ยา ตตฺร ตถตา อวิตถตา อนญฺญถตา อิทปฺปจฺจยตา – อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปฎิจฺจสมุปฺปาโท’’ติ 1ฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ ปฎิจฺจสมุปฺปาโท อสงฺขโตติฯ
450. Na vattabbaṃ – ‘‘paṭiccasamuppādo asaṅkhato’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘jātipaccayā, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ. Uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ ṭhitāva sā dhātu dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā idappaccayatā. Taṃ tathāgato abhisambujjhati abhisameti. Abhisambujjhitvā abhisametvā ācikkhati deseti paññāpeti paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttāniṃ karoti. ‘Passathā’ti cāha – jātipaccayā, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ . Bhavapaccayā, bhikkhave, jāti…pe… avijjāpaccayā, bhikkhave, saṅkhārā. Uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ ṭhitāva sā dhātu…pe… ‘passathā’ti cāha – avijjāpaccayā, bhikkhave, saṅkhārā. Iti kho, bhikkhave, yā tatra tathatā avitathatā anaññathatā idappaccayatā – ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭiccasamuppādo’’ti 2. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi paṭiccasamuppādo asaṅkhatoti.
๔๕๑. อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาราติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ เทฺว อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… เทฺว อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ เทฺว ตาณานิ…เป.… อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
451. Avijjāpaccayā saṅkhārāti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti? Āmantā. Dve asaṅkhatānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dve asaṅkhatānīti? Āmantā. Dve tāṇāni…pe… antarikā vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาราติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา, สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณนฺติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ตีณิ อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ ตีณิ อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ ตีณิ ตาณานิ…เป.… อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Avijjāpaccayā saṅkhārāti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā, saṅkhārapaccayā viññāṇanti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti? Āmantā. Tīṇi asaṅkhatānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Tīṇi asaṅkhatānīti? Āmantā. Tīṇi tāṇāni…pe… antarikā vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาราติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา, สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณนฺติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา…เป.… ชาติปจฺจยา ชรามรณนฺติ ยา ตตฺถ ธมฺมฎฺฐิตตา ธมฺมนิยามตา อสงฺขตา, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ทฺวาทส อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ทฺวาทส อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ ทฺวาทส ตาณานิ ทฺวาทส เลณานิ…เป.… อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Avijjāpaccayā saṅkhārāti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā, saṅkhārapaccayā viññāṇanti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā…pe… jātipaccayā jarāmaraṇanti yā tattha dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā asaṅkhatā, nibbānaṃ asaṅkhatanti? Āmantā. Dvādasa asaṅkhatānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dvādasa asaṅkhatānīti? Āmantā. Dvādasa tāṇāni dvādasa leṇāni…pe… antarikā vāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ปฎิจฺจสมุปฺปาทกถา นิฎฺฐิตาฯ
Paṭiccasamuppādakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๒. ปฎิจฺจสมุปฺปาทกถาวณฺณนา • 2. Paṭiccasamuppādakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๒. ปฎิจฺจสมุปฺปาทกถาวณฺณนา • 2. Paṭiccasamuppādakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๒. ปฎิจฺจสมุปฺปาทกถาวณฺณนา • 2. Paṭiccasamuppādakathāvaṇṇanā
