| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
படிச்சவாரோ
Paṭiccavāro
பச்சயபச்சனீயவண்ணனா
Paccayapaccanīyavaṇṇanā
86-87. ரூபஸமுட்டா²பகவஸேனேவ வேதி³தப்³ப³ந்தி இத³ங் அட்ட²கதா²வசனங் அனந்தரங் ‘‘சித்தஸமுட்டா²னஞ்ச ரூப’’ந்தி பாளியங் ஆக³தத்தா வுத்தங், பஞ்சவிஞ்ஞாணானங் பன அஹேதுகபடிஸந்தி⁴சித்தானஞ்ச வஸேன யோஜனா ஸம்ப⁴வதீதி கத்வா வுத்தங் ‘‘ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹிகவஸேன பனேதங் ந ந ஸக்கா யோஜேது’’ந்தி.
86-87. Rūpasamuṭṭhāpakavasenevaveditabbanti idaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ anantaraṃ ‘‘cittasamuṭṭhānañca rūpa’’nti pāḷiyaṃ āgatattā vuttaṃ, pañcaviññāṇānaṃ pana ahetukapaṭisandhicittānañca vasena yojanā sambhavatīti katvā vuttaṃ ‘‘sabbasaṅgāhikavasena panetaṃ na na sakkā yojetu’’nti.
93. ஸஹஜாதபுரேஜாதபச்சயாதி இத³ங் பச்சயேன பச்சயத⁴ம்மோபலக்க²ணந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸஹஜாதா ச ஹேதுஆத³யோ…பே॰… அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³’’தி வத்வா ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³னா தமேவத்த²ங் ஸமத்தே²தி.
93. Sahajātapurejātapaccayāti idaṃ paccayena paccayadhammopalakkhaṇanti dassetuṃ ‘‘sahajātā ca hetuādayo…pe… attho daṭṭhabbo’’ti vatvā ‘‘na hī’’tiādinā tamevatthaṃ samattheti.
94-97. ஸோ பச்சயோதி ஸோ படிச்சட்ட²ப²ரணகோ பச்சயோ.
94-97. So paccayoti so paṭiccaṭṭhapharaṇako paccayo.
99-102. சித்தஸமுட்டா²னாத³யோதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன பா³ஹிரரூபஆஹாரஸமுட்டா²னாத³யோ ரூபகொட்டா²ஸா ஸங்க³ய்ஹந்தி. தஸ்ஸாதி மக்³க³பச்சயங் லப⁴ந்தஸ்ஸ ரூபஸ்ஸ. ஏவமேவ பனாதி இமினா யதா² நமக்³க³பச்சயே வுத்தங், ஏவமேவ நஹேதுபச்சயாதீ³ஸு யங் ஹேதுபச்சயங் லப⁴தி, தஸ்ஸ பரிஹீனத்தாதி இமமத்த²ங் உபஸங்ஹரதி. தேனாஹ ‘‘ஏகச்சரூபஸ்ஸ பச்சயுப்பன்னதா த³ட்ட²ப்³பா³’’தி.
99-102. Cittasamuṭṭhānādayoti ādi-saddena bāhirarūpaāhārasamuṭṭhānādayo rūpakoṭṭhāsā saṅgayhanti. Tassāti maggapaccayaṃ labhantassa rūpassa. Evameva panāti iminā yathā namaggapaccaye vuttaṃ, evameva nahetupaccayādīsu yaṃ hetupaccayaṃ labhati, tassa parihīnattāti imamatthaṃ upasaṃharati. Tenāha ‘‘ekaccarūpassa paccayuppannatā daṭṭhabbā’’ti.
107-130. ஸப்³ப³த்தா²தி பன்னரஸமூலகாதீ³ஸு ஸப்³பே³ஸு நயேஸு. காமங் ஸுத்³தி⁴கனயாதீ³ஸு விஸதி³ஸவிஸ்ஸஜ்ஜனா, இதா⁴தி⁴ப்பேதத்த²ங் பன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஏகேஸூ’’திஆதி³ வுத்தங். இதா⁴தி ஏதேஸு நாஹாரமூலகாதி³னயேஸு. க³ணனாயேவ ந ஸரூபத³ஸ்ஸனந்தி ஸுத்³தி⁴கனயே விய க³ணனாய ஏவ ந ஸரூபத³ஸ்ஸனங் அதி⁴ப்பேதந்தி அத்தோ².
107-130. Sabbatthāti pannarasamūlakādīsu sabbesu nayesu. Kāmaṃ suddhikanayādīsu visadisavissajjanā, idhādhippetatthaṃ pana dassetuṃ ‘‘ekesū’’tiādi vuttaṃ. Idhāti etesu nāhāramūlakādinayesu. Gaṇanāyeva na sarūpadassananti suddhikanaye viya gaṇanāya eva na sarūpadassanaṃ adhippetanti attho.
பச்சயபச்சனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
Paccayapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
பச்சயானுலோமபச்சனீயவண்ணனா
Paccayānulomapaccanīyavaṇṇanā
131-189. திண்ணந்தி ஹேது அதி⁴பதி மக்³கோ³தி இமேஸங் திண்ணங் பச்சயானங். ஸாதா⁴ரணானந்தி யே தேஸங் திண்ணங் ஸாதா⁴ரணா பச்சயா பச்சனீகதோ ந லப்³ப⁴ந்தி, யஸ்மா தேஸங் ஸங்க³ண்ஹனவஸேன வுத்தங், தஸ்மா. மக்³க³பச்சயேதி மக்³க³பச்சயே அனுலோமதோ டி²தே. இதரேஹீதி ஹேதுஅதி⁴பதிபச்சயேஹி. ஸாதா⁴ரணா ஸத்தேவாதி மக்³க³பச்சயவஜ்ஜே ஸத்தேவ. ஹேதுபச்சயோபி பச்சனீயதோ ந லப்³ப⁴தீதி ஹேதுரஹிதேஸு அதி⁴பதினோ அபா⁴வா. ஸோ பனாதி ஹேதுபச்சயோ அஸாதா⁴ரணோதி கத்வா ந வுத்தோ ஸாதா⁴ரணானங் அலப்³ப⁴மானானங் வுச்சமானத்தா. ந ஹி ஹேதுபச்சயோ மக்³க³பச்சயஸ்ஸ ஸாதா⁴ரணோ. யேஹீதி யேஹி பச்சயேஹி. தேதி அனந்தரபச்சயாத³யோ. ஏகந்திகத்தாதி அவினாபா⁴வதோ. அரூபட்டா²னிகாதி அரூபபச்சயா அரூபத⁴ம்மானங்யேவ பச்சயபூ⁴தா அனந்தரபச்சயாத³யோ. தேனாதி ‘‘ஏகந்திகானங் அரூபட்டா²னிகா’’தி இதா⁴தி⁴ப்பேதத்தா. தேஹீதி புரேஜாதாஸேவனபச்சயேஹி. தேஸங் வஸேனாதி தேஸங் ஊனதரக³ணனானங் ஏககாதீ³னங் வஸேன. தஸ்ஸ தஸ்ஸாதி பச்சனீயதோ யோஜிதஸ்ஸ தஸ்ஸ தஸ்ஸ து³காதி³கஸ்ஸ ப³ஹுக³ணனஸ்ஸ. க³ணனாதி ஊனதரக³ணனா. அனுலோமதோ டி²தஸ்ஸபீதி பி-ஸத்³தே³ன அனுலோமதோ டி²தோ வா ஹோது பச்சனீயதோ யோஜிதோ வா, ஊனதரக³ணனாய ஸமானந்தி த³ஸ்ஸேதி. நயித³ங் லக்க²ணங் ஏகந்திகந்தி இமினா யதா²வுத்தலக்க²ணங் யேபு⁴ய்யவஸேன வுத்தந்தி த³ஸ்ஸேதி.
131-189. Tiṇṇanti hetu adhipati maggoti imesaṃ tiṇṇaṃ paccayānaṃ. Sādhāraṇānanti ye tesaṃ tiṇṇaṃ sādhāraṇā paccayā paccanīkato na labbhanti, yasmā tesaṃ saṅgaṇhanavasena vuttaṃ, tasmā. Maggapaccayeti maggapaccaye anulomato ṭhite. Itarehīti hetuadhipatipaccayehi. Sādhāraṇā sattevāti maggapaccayavajje satteva. Hetupaccayopi paccanīyato na labbhatīti heturahitesu adhipatino abhāvā. So panāti hetupaccayo asādhāraṇoti katvā na vutto sādhāraṇānaṃ alabbhamānānaṃ vuccamānattā. Na hi hetupaccayo maggapaccayassa sādhāraṇo. Yehīti yehi paccayehi. Teti anantarapaccayādayo. Ekantikattāti avinābhāvato. Arūpaṭṭhānikāti arūpapaccayā arūpadhammānaṃyeva paccayabhūtā anantarapaccayādayo. Tenāti ‘‘ekantikānaṃ arūpaṭṭhānikā’’ti idhādhippetattā. Tehīti purejātāsevanapaccayehi. Tesaṃ vasenāti tesaṃ ūnataragaṇanānaṃ ekakādīnaṃ vasena. Tassa tassāti paccanīyato yojitassa tassa tassa dukādikassa bahugaṇanassa. Gaṇanāti ūnataragaṇanā. Anulomato ṭhitassapīti pi-saddena anulomato ṭhito vā hotu paccanīyato yojito vā, ūnataragaṇanāya samānanti dasseti. Nayidaṃ lakkhaṇaṃ ekantikanti iminā yathāvuttalakkhaṇaṃ yebhuyyavasena vuttanti dasseti.
பச்சயானுலோமபச்சனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
Paccayānulomapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
பச்சயபச்சனீயானுலோமவண்ணனா
Paccayapaccanīyānulomavaṇṇanā
190. ஸப்³பே³ஸுபீதி பச்சா²ஜாதங் ட²பெத்வா ஸப்³பே³ஸுபி பச்சயேஸு. ஸோ ஹி அனுலோமதோ அலப்³ப⁴மானபா⁴வேன க³ஹிதோ ‘‘ஸப்³பே³ஸூ’’தி எத்த² ஸங்க³ஹங் ந லப⁴தி. அரூபாவசரவிபாகஸ்ஸ ஆருப்பே உப்பன்னலோகுத்தரவிபாகஸ்ஸ ச புரேஜாதாஸேவனானங் அலப்³ப⁴னதோதி ‘‘கிஞ்சி நித³ஸ்ஸனவஸேன த³ஸ்ஸெந்தோ’’தி ஆஹ.
190. Sabbesupīti pacchājātaṃ ṭhapetvā sabbesupi paccayesu. So hi anulomato alabbhamānabhāvena gahito ‘‘sabbesū’’ti ettha saṅgahaṃ na labhati. Arūpāvacaravipākassa āruppe uppannalokuttaravipākassa ca purejātāsevanānaṃ alabbhanatoti ‘‘kiñci nidassanavasena dassento’’ti āha.
அவஸேஸானங் லாப⁴மத்தந்தி அவஸேஸானங் ஏகச்சானங் லாப⁴ங். தேனாஹ ‘‘ந ஸப்³பே³ஸங் அவஸேஸானங் லாப⁴’’ந்தி . பச்சா²ஜாதே பஸங்கோ³ நத்தீ²தி பச்சா²ஜாதோ அனுலோமதோ திட்ட²தீதி அயங் பஸங்கோ³ ஏவ நத்தி². புரேஜா…பே॰… லப்³ப⁴தீதி இமினா விப்பயுத்தே பச்சனீயதோ டி²தே புரேஜாதோ லப்³ப⁴தீதி அயம்பி அத்த²தோ ஆபன்னோ ஹோதீதி தங் நித்³தா⁴ரெத்வா தத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘புரேஜாதோ பன விப்பயுத்தே பச்சனீயதோ டி²தே அனுலோமதோ லப்³ப⁴தீதி இத³ம்பீ’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ‘‘அவஸேஸா ஸப்³பே³பீதி அத்தே² க³ய்ஹமானே ஆபஜ்ஜெய்யா’’தி இத³ங் தஸ்ஸா அத்தா²பத்தியா ஸப்³பா⁴வத³ஸ்ஸனமத்தங் த³ட்ட²ப்³ப³ங், அத்தோ² பன தாதி³ஸோ ந உபலப்³ப⁴தீதி அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ ‘‘யம்பி கேசீ’’திஆதி³.
Avasesānaṃ lābhamattanti avasesānaṃ ekaccānaṃ lābhaṃ. Tenāha ‘‘na sabbesaṃ avasesānaṃ lābha’’nti . Pacchājāte pasaṅgo natthīti pacchājāto anulomato tiṭṭhatīti ayaṃ pasaṅgo eva natthi. Purejā…pe… labbhatīti iminā vippayutte paccanīyato ṭhite purejāto labbhatīti ayampi atthato āpanno hotīti taṃ niddhāretvā tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘purejāto pana vippayutte paccanīyato ṭhite anulomato labbhatīti idampī’’tiādi vuttaṃ. Tattha ‘‘avasesā sabbepīti atthe gayhamāne āpajjeyyā’’ti idaṃ tassā atthāpattiyā sabbhāvadassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ, attho pana tādiso na upalabbhatīti ayamettha adhippāyo. Tenāha ‘‘yampi kecī’’tiādi.
தத்த² கேசீதி பத³காரே ஸந்தா⁴யாஹ. தே ஹி ‘‘அரூபதா⁴துயா சவித்வா காமதா⁴துங் உபபஜ்ஜந்தஸ்ஸ க³தினிமித்தங் ஆரம்மணபுரேஜாதங் ஹோதீதி ஞாபேதுங் ‘நவிப்பயுத்தபச்சயா புரேஜாதே’தி அயமத்தோ² நித்³தா⁴ரிதோ’’தி வத³ந்தி, தங் ந யுஜ்ஜதி ஆருப்பே ரூபங் ஆரப்³ப⁴ சித்துப்பாத³ஸ்ஸ அஸம்ப⁴வதோ. ததா² ஹேகே அஸஞ்ஞப⁴வானந்தரஸ்ஸ விய ஆருப்பானந்தரஸ்ஸ காமாவசரபடிஸந்தி⁴விஞ்ஞாணஸ்ஸ புரிமானுபட்டி²தாரம்மணங் இச்ச²ந்தி. தேனேவாஹ ‘‘தம்பி தேஸங் ருசிமத்தமேவா’’திஆதி³. யுஜ்ஜமானகபச்சயுப்பன்னவஸேன வாதி யஸ்மிங் யஸ்மிங் பச்சயே அனுலோமதோ டி²தே யங் யங் பச்சயுப்பன்னங் ப⁴விதுங் யுஜ்ஜதி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ வஸேனாதி அத்தோ². ந விசாரிதங் ஸுவிஞ்ஞெய்யத்தாதி அதி⁴ப்பாயோ. நவாதி ஆரம்மணஅனந்தரஸமனந்தரூபனிஸ்ஸயபுரேஜாதாஸேவனஸம்பயுத்தனத்தி²விக³தபச்சயா. தம்பி தேஸங் நவன்னங் பச்சயானங் அனுலோமதோ அலப்³ப⁴மானதங்.
Tattha kecīti padakāre sandhāyāha. Te hi ‘‘arūpadhātuyā cavitvā kāmadhātuṃ upapajjantassa gatinimittaṃ ārammaṇapurejātaṃ hotīti ñāpetuṃ ‘navippayuttapaccayā purejāte’ti ayamattho niddhārito’’ti vadanti, taṃ na yujjati āruppe rūpaṃ ārabbha cittuppādassa asambhavato. Tathā heke asaññabhavānantarassa viya āruppānantarassa kāmāvacarapaṭisandhiviññāṇassa purimānupaṭṭhitārammaṇaṃ icchanti. Tenevāha ‘‘tampi tesaṃ rucimattamevā’’tiādi. Yujjamānakapaccayuppannavasena vāti yasmiṃ yasmiṃ paccaye anulomato ṭhite yaṃ yaṃ paccayuppannaṃ bhavituṃ yujjati, tassa tassa vasenāti attho. Na vicāritaṃ suviññeyyattāti adhippāyo. Navāti ārammaṇaanantarasamanantarūpanissayapurejātāsevanasampayuttanatthivigatapaccayā. Tampi tesaṃ navannaṃ paccayānaṃ anulomato alabbhamānataṃ.
191-195. ந அஞ்ஞமஞ்ஞேன க⁴டிதஸ்ஸ மூலஸ்ஸாதி அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயேன பச்சனீயதோ டி²தேன யோஜிதஸ்ஸ ஸத்தமஸ்ஸ மூலஸ்ஸ வித்தா²ரிதத்தா. ஸப்³ப³ங் ஸதி³ஸந்தி ஸப்³ப³பாளிக³மனங் ஸதி³ஸங்.
191-195. Na aññamaññena ghaṭitassa mūlassāti aññamaññapaccayena paccanīyato ṭhitena yojitassa sattamassa mūlassa vitthāritattā. Sabbaṃ sadisanti sabbapāḷigamanaṃ sadisaṃ.
இமஸ்மிங்…பே॰… வேதி³தப்³போ³தி எத்த² இமஸ்மிங் எத்தா²தி த்³வே பு⁴ம்மனித்³தே³ஸா. தேஸு பட²மஸ்ஸ விஸயோ பச்சனீயானுலோமேதி அட்ட²கதா²யமேவ த³ஸ்ஸிதோதி அத³ஸ்ஸிதஸ்ஸ விஸயங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஏதேஸூ’’திஆதி³ வுத்தங். பி-ஸத்³தே³னாதி ‘‘இமேஸம்பீ’’தி எத்த² பி-ஸத்³தே³ன. கிஸ்மிஞ்சி பச்சயே. கம்மபச்சயங் லப⁴ந்தானிபி சக்கா²தீ³னி விபாகவிஞ்ஞாணாதீ³னி ச இந்த்³ரியங் ந லப⁴ந்தீதி கத்வா ‘‘யேபு⁴ய்யேனா’’தி வுத்தங், கதிபயங் ந லப⁴தீதி வுத்தங் ஹோதி. மக்³க³பச்சயந்திஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. யதா²வுத்தானீதி பஞ்சவோகாரபவத்திஅஸஞ்ஞப⁴வபரியாபன்னானி கடத்தாரூபானேவ வத³தி, ந சித்தஸமுட்டா²னரூபானீதி அதி⁴ப்பாயோ. யே ரூபத⁴ம்மானங் பச்சயா ஹொந்தீதி யே ஹேதுஅதி⁴பதிஸஹஜாதாதி³பச்சயா ரூபத⁴ம்மானங் பச்சயா ஹொந்தி, ஏதேயேவ ஹேதுஅதி⁴பதிஆதி³கே ச² பச்சயே ந லப⁴ந்தி. ஏதேயேவாதி வசனேன அஞ்ஞே கதிபயே லப⁴ந்தீதி ஸித்³த⁴ங் ஹோதீதி தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பச்சா²ஜாதா…பே॰… லப⁴தீ’’தி ஆஹ. அயஞ்ச பச்சயலாபோ⁴ ந ஜனகவஸேன வேதி³தப்³போ³தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘லப்³ப⁴மானா…பே॰… த³ஸ்ஸன’’ந்தி வுத்தங். த⁴ம்மவஸேனாதி பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மவஸேன. இந்த்³ரியந்தி இந்த்³ரியபச்சயங். யதி³ ஏவந்தி கடத்தாரூபங் யங் யங் ந லப⁴தி, தங் தங் யதி³ வத்தப்³ப³ங், ஏவங் ஸந்தே ரூபத⁴ம்மேஸு பூ⁴தரூபானியேவ அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயங் லப⁴ந்தீதி ஆஹ ‘‘உபாதா³ரூபானி…பே॰… வத்தப்³ப³’’ந்தி. தங் பன உபாதா³ரூபானங் அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயாலாப⁴வசனங். அரூபிந்த்³ரியாலாப⁴ந்தி அரூபீனங் இந்த்³ரியானங் வஸேன இந்த்³ரியபச்சயாலாப⁴ங்.
Imasmiṃ…pe… veditabboti ettha imasmiṃ etthāti dve bhummaniddesā. Tesu paṭhamassa visayo paccanīyānulometi aṭṭhakathāyameva dassitoti adassitassa visayaṃ dassetuṃ ‘‘etesū’’tiādi vuttaṃ. Pi-saddenāti ‘‘imesampī’’ti ettha pi-saddena. Kismiñci paccaye. Kammapaccayaṃ labhantānipi cakkhādīni vipākaviññāṇādīni ca indriyaṃ na labhantīti katvā ‘‘yebhuyyenā’’ti vuttaṃ, katipayaṃ na labhatīti vuttaṃ hoti. Maggapaccayantiādīsupi eseva nayo. Yathāvuttānīti pañcavokārapavattiasaññabhavapariyāpannāni kaṭattārūpāneva vadati, na cittasamuṭṭhānarūpānīti adhippāyo. Ye rūpadhammānaṃ paccayā hontīti ye hetuadhipatisahajātādipaccayā rūpadhammānaṃ paccayā honti, eteyeva hetuadhipatiādike cha paccaye na labhanti. Eteyevāti vacanena aññe katipaye labhantīti siddhaṃ hotīti taṃ dassento ‘‘pacchājātā…pe… labhatī’’ti āha. Ayañca paccayalābho na janakavasena veditabboti dassetuṃ ‘‘labbhamānā…pe… dassana’’nti vuttaṃ. Dhammavasenāti paccayuppannadhammavasena. Indriyanti indriyapaccayaṃ. Yadi evanti kaṭattārūpaṃ yaṃ yaṃ na labhati, taṃ taṃ yadi vattabbaṃ, evaṃ sante rūpadhammesu bhūtarūpāniyeva aññamaññapaccayaṃ labhantīti āha ‘‘upādārūpāni…pe… vattabba’’nti. Taṃ pana upādārūpānaṃ aññamaññapaccayālābhavacanaṃ. Arūpindriyālābhanti arūpīnaṃ indriyānaṃ vasena indriyapaccayālābhaṃ.
196-197. ப³ஹுக³ணனம்பி ஊனதரக³ணனேன யோஜிதங் ஊனதரக³ணமேவ ஹோதீதி கத்வா வுத்தங் ‘‘யதி³பி திகாதீ³ஸு ‘ஹேதுயா பஞ்சா’தி இத³ங் நத்தீ²’’தி. அனுத்தானங் து³விஞ்ஞெய்யதாய க³ம்பீ⁴ரங். யதா² ச பூ⁴தரூபானி நாரம்மணபச்சயா அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயா உப்பஜ்ஜந்தி, ஏவங் படிஸந்தி⁴க்க²ணே வத்து²ரூபந்தி ஆஹ ‘‘வத்து²பி பன லப⁴தீ’’தி. யதா² ஹெட்டா² ஏகமூலகங் ‘‘து³மூலக’’ந்தி வுத்தங், ஏவங் இதா⁴பி து³மூலகங் ‘‘திமூலக’’ந்தி வத³ந்தி.
196-197. Bahugaṇanampi ūnataragaṇanena yojitaṃ ūnataragaṇameva hotīti katvā vuttaṃ ‘‘yadipi tikādīsu ‘hetuyā pañcā’ti idaṃ natthī’’ti. Anuttānaṃ duviññeyyatāya gambhīraṃ. Yathā ca bhūtarūpāni nārammaṇapaccayā aññamaññapaccayā uppajjanti, evaṃ paṭisandhikkhaṇe vatthurūpanti āha ‘‘vatthupi pana labhatī’’ti. Yathā heṭṭhā ekamūlakaṃ ‘‘dumūlaka’’nti vuttaṃ, evaṃ idhāpi dumūlakaṃ ‘‘timūlaka’’nti vadanti.
203-233. சேதனாமத்தஸங்கா³ஹகேதி சேதனாமத்தங்யேவ பச்சயுப்பன்னங் க³ஹெத்வா டி²தே பஞ்ஹே. தத்த² ஹி ‘‘நகம்மபச்சயா ஹேதுபச்சயா’’தி வத்துங் ஸக்கா. ஏவங்பகாரேதி இத³ங் ‘‘தீணீதிஆதீ³ஸூ’’தி எத்த² ஆதி³-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்த²வசனந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஆதி³-ஸத்³தோ³ ஹி பகாரத்தோ²வ ஹோதீ’’தி ஆஹ. ரூபம்பி லப்³ப⁴தி சேதனாமத்தமேவ அஸங்க³ண்ஹனதோ.
203-233. Cetanāmattasaṅgāhaketi cetanāmattaṃyeva paccayuppannaṃ gahetvā ṭhite pañhe. Tattha hi ‘‘nakammapaccayā hetupaccayā’’ti vattuṃ sakkā. Evaṃpakāreti idaṃ ‘‘tīṇītiādīsū’’ti ettha ādi-saddassa atthavacananti dassento ‘‘ādi-saddo hi pakāratthova hotī’’ti āha. Rūpampi labbhati cetanāmattameva asaṅgaṇhanato.
பச்சயபச்சனீயானுலோமவண்ணனா நிட்டி²தா.
Paccayapaccanīyānulomavaṇṇanā niṭṭhitā.
படிச்சவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Paṭiccavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / பட்டா²னபாளி • Paṭṭhānapāḷi / 1. குஸலத்திகங் • 1. Kusalattikaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. படிச்சவாரவண்ணனா • 1. Paṭiccavāravaṇṇanā
