Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
បដិច្ចវារោ
Paṭiccavāro
បច្ចយបច្ចនីយវណ្ណនា
Paccayapaccanīyavaṇṇanā
៨៦-៨៧. រូបសមុដ្ឋាបកវសេនេវ វេទិតព្ពន្តិ ឥទំ អដ្ឋកថាវចនំ អនន្តរំ ‘‘ចិត្តសមុដ្ឋានញ្ច រូប’’ន្តិ បាឡិយំ អាគតត្តា វុត្តំ, បញ្ចវិញ្ញាណានំ បន អហេតុកបដិសន្ធិចិត្តានញ្ច វសេន យោជនា សម្ភវតីតិ កត្វា វុត្តំ ‘‘សព្ពសង្គាហិកវសេន បនេតំ ន ន សក្កា យោជេតុ’’ន្តិ។
86-87. Rūpasamuṭṭhāpakavasenevaveditabbanti idaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ anantaraṃ ‘‘cittasamuṭṭhānañca rūpa’’nti pāḷiyaṃ āgatattā vuttaṃ, pañcaviññāṇānaṃ pana ahetukapaṭisandhicittānañca vasena yojanā sambhavatīti katvā vuttaṃ ‘‘sabbasaṅgāhikavasena panetaṃ na na sakkā yojetu’’nti.
៩៣. សហជាតបុរេជាតបច្ចយាតិ ឥទំ បច្ចយេន បច្ចយធម្មោបលក្ខណន្តិ ទស្សេតុំ ‘‘សហជាតា ច ហេតុអាទយោ…បេ.… អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ’’តិ វត្វា ‘‘ន ហី’’តិអាទិនា តមេវត្ថំ សមត្ថេតិ។
93. Sahajātapurejātapaccayāti idaṃ paccayena paccayadhammopalakkhaṇanti dassetuṃ ‘‘sahajātā ca hetuādayo…pe… attho daṭṭhabbo’’ti vatvā ‘‘na hī’’tiādinā tamevatthaṃ samattheti.
៩៤-៩៧. សោ បច្ចយោតិ សោ បដិច្ចដ្ឋផរណកោ បច្ចយោ។
94-97. So paccayoti so paṭiccaṭṭhapharaṇako paccayo.
៩៩-១០២. ចិត្តសមុដ្ឋានាទយោតិ អាទិ-សទ្ទេន ពាហិររូបអាហារសមុដ្ឋានាទយោ រូបកោដ្ឋាសា សង្គយ្ហន្តិ។ តស្សាតិ មគ្គបច្ចយំ លភន្តស្ស រូបស្ស។ ឯវមេវ បនាតិ ឥមិនា យថា នមគ្គបច្ចយេ វុត្តំ, ឯវមេវ នហេតុបច្ចយាទីសុ យំ ហេតុបច្ចយំ លភតិ, តស្ស បរិហីនត្តាតិ ឥមមត្ថំ ឧបសំហរតិ។ តេនាហ ‘‘ឯកច្ចរូបស្ស បច្ចយុប្បន្នតា ទដ្ឋព្ពា’’តិ។
99-102. Cittasamuṭṭhānādayoti ādi-saddena bāhirarūpaāhārasamuṭṭhānādayo rūpakoṭṭhāsā saṅgayhanti. Tassāti maggapaccayaṃ labhantassa rūpassa. Evameva panāti iminā yathā namaggapaccaye vuttaṃ, evameva nahetupaccayādīsu yaṃ hetupaccayaṃ labhati, tassa parihīnattāti imamatthaṃ upasaṃharati. Tenāha ‘‘ekaccarūpassa paccayuppannatā daṭṭhabbā’’ti.
១០៧-១៣០. សព្ពត្ថាតិ បន្នរសមូលកាទីសុ សព្ពេសុ នយេសុ។ កាមំ សុទ្ធិកនយាទីសុ វិសទិសវិស្សជ្ជនា, ឥធាធិប្បេតត្ថំ បន ទស្សេតុំ ‘‘ឯកេសូ’’តិអាទិ វុត្តំ។ ឥធាតិ ឯតេសុ នាហារមូលកាទិនយេសុ។ គណនាយេវ ន សរូបទស្សនន្តិ សុទ្ធិកនយេ វិយ គណនាយ ឯវ ន សរូបទស្សនំ អធិប្បេតន្តិ អត្ថោ។
107-130. Sabbatthāti pannarasamūlakādīsu sabbesu nayesu. Kāmaṃ suddhikanayādīsu visadisavissajjanā, idhādhippetatthaṃ pana dassetuṃ ‘‘ekesū’’tiādi vuttaṃ. Idhāti etesu nāhāramūlakādinayesu. Gaṇanāyeva na sarūpadassananti suddhikanaye viya gaṇanāya eva na sarūpadassanaṃ adhippetanti attho.
បច្ចយបច្ចនីយវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paccayapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
បច្ចយានុលោមបច្ចនីយវណ្ណនា
Paccayānulomapaccanīyavaṇṇanā
១៣១-១៨៩. តិណ្ណន្តិ ហេតុ អធិបតិ មគ្គោតិ ឥមេសំ តិណ្ណំ បច្ចយានំ។ សាធារណានន្តិ យេ តេសំ តិណ្ណំ សាធារណា បច្ចយា បច្ចនីកតោ ន លព្ភន្តិ, យស្មា តេសំ សង្គណ្ហនវសេន វុត្តំ, តស្មា។ មគ្គបច្ចយេតិ មគ្គបច្ចយេ អនុលោមតោ ឋិតេ។ ឥតរេហីតិ ហេតុអធិបតិបច្ចយេហិ។ សាធារណា សត្តេវាតិ មគ្គបច្ចយវជ្ជេ សត្តេវ។ ហេតុបច្ចយោបិ បច្ចនីយតោ ន លព្ភតីតិ ហេតុរហិតេសុ អធិបតិនោ អភាវា។ សោ បនាតិ ហេតុបច្ចយោ អសាធារណោតិ កត្វា ន វុត្តោ សាធារណានំ អលព្ភមានានំ វុច្ចមានត្តា។ ន ហិ ហេតុបច្ចយោ មគ្គបច្ចយស្ស សាធារណោ។ យេហីតិ យេហិ បច្ចយេហិ។ តេតិ អនន្តរបច្ចយាទយោ។ ឯកន្តិកត្តាតិ អវិនាភាវតោ។ អរូបដ្ឋានិកាតិ អរូបបច្ចយា អរូបធម្មានំយេវ បច្ចយភូតា អនន្តរបច្ចយាទយោ។ តេនាតិ ‘‘ឯកន្តិកានំ អរូបដ្ឋានិកា’’តិ ឥធាធិប្បេតត្តា។ តេហីតិ បុរេជាតាសេវនបច្ចយេហិ។ តេសំ វសេនាតិ តេសំ ឩនតរគណនានំ ឯកកាទីនំ វសេន។ តស្ស តស្សាតិ បច្ចនីយតោ យោជិតស្ស តស្ស តស្ស ទុកាទិកស្ស ពហុគណនស្ស។ គណនាតិ ឩនតរគណនា។ អនុលោមតោ ឋិតស្សបីតិ បិ-សទ្ទេន អនុលោមតោ ឋិតោ វា ហោតុ បច្ចនីយតោ យោជិតោ វា, ឩនតរគណនាយ សមានន្តិ ទស្សេតិ។ នយិទំ លក្ខណំ ឯកន្តិកន្តិ ឥមិនា យថាវុត្តលក្ខណំ យេភុយ្យវសេន វុត្តន្តិ ទស្សេតិ។
131-189. Tiṇṇanti hetu adhipati maggoti imesaṃ tiṇṇaṃ paccayānaṃ. Sādhāraṇānanti ye tesaṃ tiṇṇaṃ sādhāraṇā paccayā paccanīkato na labbhanti, yasmā tesaṃ saṅgaṇhanavasena vuttaṃ, tasmā. Maggapaccayeti maggapaccaye anulomato ṭhite. Itarehīti hetuadhipatipaccayehi. Sādhāraṇā sattevāti maggapaccayavajje satteva. Hetupaccayopi paccanīyato na labbhatīti heturahitesu adhipatino abhāvā. So panāti hetupaccayo asādhāraṇoti katvā na vutto sādhāraṇānaṃ alabbhamānānaṃ vuccamānattā. Na hi hetupaccayo maggapaccayassa sādhāraṇo. Yehīti yehi paccayehi. Teti anantarapaccayādayo. Ekantikattāti avinābhāvato. Arūpaṭṭhānikāti arūpapaccayā arūpadhammānaṃyeva paccayabhūtā anantarapaccayādayo. Tenāti ‘‘ekantikānaṃ arūpaṭṭhānikā’’ti idhādhippetattā. Tehīti purejātāsevanapaccayehi. Tesaṃ vasenāti tesaṃ ūnataragaṇanānaṃ ekakādīnaṃ vasena. Tassa tassāti paccanīyato yojitassa tassa tassa dukādikassa bahugaṇanassa. Gaṇanāti ūnataragaṇanā. Anulomato ṭhitassapīti pi-saddena anulomato ṭhito vā hotu paccanīyato yojito vā, ūnataragaṇanāya samānanti dasseti. Nayidaṃ lakkhaṇaṃ ekantikanti iminā yathāvuttalakkhaṇaṃ yebhuyyavasena vuttanti dasseti.
បច្ចយានុលោមបច្ចនីយវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paccayānulomapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
បច្ចយបច្ចនីយានុលោមវណ្ណនា
Paccayapaccanīyānulomavaṇṇanā
១៩០. សព្ពេសុបីតិ បច្ឆាជាតំ ឋបេត្វា សព្ពេសុបិ បច្ចយេសុ។ សោ ហិ អនុលោមតោ អលព្ភមានភាវេន គហិតោ ‘‘សព្ពេសូ’’តិ ឯត្ថ សង្គហំ ន លភតិ។ អរូបាវចរវិបាកស្ស អារុប្បេ ឧប្បន្នលោកុត្តរវិបាកស្ស ច បុរេជាតាសេវនានំ អលព្ភនតោតិ ‘‘កិញ្ចិ និទស្សនវសេន ទស្សេន្តោ’’តិ អាហ។
190. Sabbesupīti pacchājātaṃ ṭhapetvā sabbesupi paccayesu. So hi anulomato alabbhamānabhāvena gahito ‘‘sabbesū’’ti ettha saṅgahaṃ na labhati. Arūpāvacaravipākassa āruppe uppannalokuttaravipākassa ca purejātāsevanānaṃ alabbhanatoti ‘‘kiñci nidassanavasena dassento’’ti āha.
អវសេសានំ លាភមត្តន្តិ អវសេសានំ ឯកច្ចានំ លាភំ។ តេនាហ ‘‘ន សព្ពេសំ អវសេសានំ លាភ’’ន្តិ ។ បច្ឆាជាតេ បសង្គោ នត្ថីតិ បច្ឆាជាតោ អនុលោមតោ តិដ្ឋតីតិ អយំ បសង្គោ ឯវ នត្ថិ។ បុរេជា…បេ.… លព្ភតីតិ ឥមិនា វិប្បយុត្តេ បច្ចនីយតោ ឋិតេ បុរេជាតោ លព្ភតីតិ អយម្បិ អត្ថតោ អាបន្នោ ហោតីតិ តំ និទ្ធារេត្វា តត្ថ យំ វត្តព្ពំ, តំ ទស្សេតុំ ‘‘បុរេជាតោ បន វិប្បយុត្តេ បច្ចនីយតោ ឋិតេ អនុលោមតោ លព្ភតីតិ ឥទម្បី’’តិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ ‘‘អវសេសា សព្ពេបីតិ អត្ថេ គយ្ហមានេ អាបជ្ជេយ្យា’’តិ ឥទំ តស្សា អត្ថាបត្តិយា សព្ភាវទស្សនមត្តំ ទដ្ឋព្ពំ, អត្ថោ បន តាទិសោ ន ឧបលព្ភតីតិ អយមេត្ថ អធិប្បាយោ។ តេនាហ ‘‘យម្បិ កេចី’’តិអាទិ។
Avasesānaṃ lābhamattanti avasesānaṃ ekaccānaṃ lābhaṃ. Tenāha ‘‘na sabbesaṃ avasesānaṃ lābha’’nti . Pacchājāte pasaṅgo natthīti pacchājāto anulomato tiṭṭhatīti ayaṃ pasaṅgo eva natthi. Purejā…pe… labbhatīti iminā vippayutte paccanīyato ṭhite purejāto labbhatīti ayampi atthato āpanno hotīti taṃ niddhāretvā tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘purejāto pana vippayutte paccanīyato ṭhite anulomato labbhatīti idampī’’tiādi vuttaṃ. Tattha ‘‘avasesā sabbepīti atthe gayhamāne āpajjeyyā’’ti idaṃ tassā atthāpattiyā sabbhāvadassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ, attho pana tādiso na upalabbhatīti ayamettha adhippāyo. Tenāha ‘‘yampi kecī’’tiādi.
តត្ថ កេចីតិ បទការេ សន្ធាយាហ។ តេ ហិ ‘‘អរូបធាតុយា ចវិត្វា កាមធាតុំ ឧបបជ្ជន្តស្ស គតិនិមិត្តំ អារម្មណបុរេជាតំ ហោតីតិ ញាបេតុំ ‘នវិប្បយុត្តបច្ចយា បុរេជាតេ’តិ អយមត្ថោ និទ្ធារិតោ’’តិ វទន្តិ, តំ ន យុជ្ជតិ អារុប្បេ រូបំ អារព្ភ ចិត្តុប្បាទស្ស អសម្ភវតោ។ តថា ហេកេ អសញ្ញភវានន្តរស្ស វិយ អារុប្បានន្តរស្ស កាមាវចរបដិសន្ធិវិញ្ញាណស្ស បុរិមានុបដ្ឋិតារម្មណំ ឥច្ឆន្តិ។ តេនេវាហ ‘‘តម្បិ តេសំ រុចិមត្តមេវា’’តិអាទិ។ យុជ្ជមានកបច្ចយុប្បន្នវសេន វាតិ យស្មិំ យស្មិំ បច្ចយេ អនុលោមតោ ឋិតេ យំ យំ បច្ចយុប្បន្នំ ភវិតុំ យុជ្ជតិ, តស្ស តស្ស វសេនាតិ អត្ថោ។ ន វិចារិតំ សុវិញ្ញេយ្យត្តាតិ អធិប្បាយោ។ នវាតិ អារម្មណអនន្តរសមនន្តរូបនិស្សយបុរេជាតាសេវនសម្បយុត្តនត្ថិវិគតបច្ចយា។ តម្បិ តេសំ នវន្នំ បច្ចយានំ អនុលោមតោ អលព្ភមានតំ។
Tattha kecīti padakāre sandhāyāha. Te hi ‘‘arūpadhātuyā cavitvā kāmadhātuṃ upapajjantassa gatinimittaṃ ārammaṇapurejātaṃ hotīti ñāpetuṃ ‘navippayuttapaccayā purejāte’ti ayamattho niddhārito’’ti vadanti, taṃ na yujjati āruppe rūpaṃ ārabbha cittuppādassa asambhavato. Tathā heke asaññabhavānantarassa viya āruppānantarassa kāmāvacarapaṭisandhiviññāṇassa purimānupaṭṭhitārammaṇaṃ icchanti. Tenevāha ‘‘tampi tesaṃ rucimattamevā’’tiādi. Yujjamānakapaccayuppannavasena vāti yasmiṃ yasmiṃ paccaye anulomato ṭhite yaṃ yaṃ paccayuppannaṃ bhavituṃ yujjati, tassa tassa vasenāti attho. Na vicāritaṃ suviññeyyattāti adhippāyo. Navāti ārammaṇaanantarasamanantarūpanissayapurejātāsevanasampayuttanatthivigatapaccayā. Tampi tesaṃ navannaṃ paccayānaṃ anulomato alabbhamānataṃ.
១៩១-១៩៥. ន អញ្ញមញ្ញេន ឃដិតស្ស មូលស្សាតិ អញ្ញមញ្ញបច្ចយេន បច្ចនីយតោ ឋិតេន យោជិតស្ស សត្តមស្ស មូលស្ស វិត្ថារិតត្តា។ សព្ពំ សទិសន្តិ សព្ពបាឡិគមនំ សទិសំ។
191-195. Na aññamaññena ghaṭitassa mūlassāti aññamaññapaccayena paccanīyato ṭhitena yojitassa sattamassa mūlassa vitthāritattā. Sabbaṃ sadisanti sabbapāḷigamanaṃ sadisaṃ.
ឥមស្មិំ…បេ.… វេទិតព្ពោតិ ឯត្ថ ឥមស្មិំ ឯត្ថាតិ ទ្វេ ភុម្មនិទ្ទេសា។ តេសុ បឋមស្ស វិសយោ បច្ចនីយានុលោមេតិ អដ្ឋកថាយមេវ ទស្សិតោតិ អទស្សិតស្ស វិសយំ ទស្សេតុំ ‘‘ឯតេសូ’’តិអាទិ វុត្តំ។ បិ-សទ្ទេនាតិ ‘‘ឥមេសម្បី’’តិ ឯត្ថ បិ-សទ្ទេន។ កិស្មិញ្ចិ បច្ចយេ។ កម្មបច្ចយំ លភន្តានិបិ ចក្ខាទីនិ វិបាកវិញ្ញាណាទីនិ ច ឥន្ទ្រិយំ ន លភន្តីតិ កត្វា ‘‘យេភុយ្យេនា’’តិ វុត្តំ, កតិបយំ ន លភតីតិ វុត្តំ ហោតិ។ មគ្គបច្ចយន្តិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ យថាវុត្តានីតិ បញ្ចវោការបវត្តិអសញ្ញភវបរិយាបន្នានិ កដត្តារូបានេវ វទតិ, ន ចិត្តសមុដ្ឋានរូបានីតិ អធិប្បាយោ។ យេ រូបធម្មានំ បច្ចយា ហោន្តីតិ យេ ហេតុអធិបតិសហជាតាទិបច្ចយា រូបធម្មានំ បច្ចយា ហោន្តិ, ឯតេយេវ ហេតុអធិបតិអាទិកេ ឆ បច្ចយេ ន លភន្តិ។ ឯតេយេវាតិ វចនេន អញ្ញេ កតិបយេ លភន្តីតិ សិទ្ធំ ហោតីតិ តំ ទស្សេន្តោ ‘‘បច្ឆាជាតា…បេ.… លភតី’’តិ អាហ។ អយញ្ច បច្ចយលាភោ ន ជនកវសេន វេទិតព្ពោតិ ទស្សេតុំ ‘‘លព្ភមានា…បេ.… ទស្សន’’ន្តិ វុត្តំ។ ធម្មវសេនាតិ បច្ចយុប្បន្នធម្មវសេន។ ឥន្ទ្រិយន្តិ ឥន្ទ្រិយបច្ចយំ។ យទិ ឯវន្តិ កដត្តារូបំ យំ យំ ន លភតិ, តំ តំ យទិ វត្តព្ពំ, ឯវំ សន្តេ រូបធម្មេសុ ភូតរូបានិយេវ អញ្ញមញ្ញបច្ចយំ លភន្តីតិ អាហ ‘‘ឧបាទារូបានិ…បេ.… វត្តព្ព’’ន្តិ។ តំ បន ឧបាទារូបានំ អញ្ញមញ្ញបច្ចយាលាភវចនំ។ អរូបិន្ទ្រិយាលាភន្តិ អរូបីនំ ឥន្ទ្រិយានំ វសេន ឥន្ទ្រិយបច្ចយាលាភំ។
Imasmiṃ…pe… veditabboti ettha imasmiṃ etthāti dve bhummaniddesā. Tesu paṭhamassa visayo paccanīyānulometi aṭṭhakathāyameva dassitoti adassitassa visayaṃ dassetuṃ ‘‘etesū’’tiādi vuttaṃ. Pi-saddenāti ‘‘imesampī’’ti ettha pi-saddena. Kismiñci paccaye. Kammapaccayaṃ labhantānipi cakkhādīni vipākaviññāṇādīni ca indriyaṃ na labhantīti katvā ‘‘yebhuyyenā’’ti vuttaṃ, katipayaṃ na labhatīti vuttaṃ hoti. Maggapaccayantiādīsupi eseva nayo. Yathāvuttānīti pañcavokārapavattiasaññabhavapariyāpannāni kaṭattārūpāneva vadati, na cittasamuṭṭhānarūpānīti adhippāyo. Ye rūpadhammānaṃ paccayā hontīti ye hetuadhipatisahajātādipaccayā rūpadhammānaṃ paccayā honti, eteyeva hetuadhipatiādike cha paccaye na labhanti. Eteyevāti vacanena aññe katipaye labhantīti siddhaṃ hotīti taṃ dassento ‘‘pacchājātā…pe… labhatī’’ti āha. Ayañca paccayalābho na janakavasena veditabboti dassetuṃ ‘‘labbhamānā…pe… dassana’’nti vuttaṃ. Dhammavasenāti paccayuppannadhammavasena. Indriyanti indriyapaccayaṃ. Yadi evanti kaṭattārūpaṃ yaṃ yaṃ na labhati, taṃ taṃ yadi vattabbaṃ, evaṃ sante rūpadhammesu bhūtarūpāniyeva aññamaññapaccayaṃ labhantīti āha ‘‘upādārūpāni…pe… vattabba’’nti. Taṃ pana upādārūpānaṃ aññamaññapaccayālābhavacanaṃ. Arūpindriyālābhanti arūpīnaṃ indriyānaṃ vasena indriyapaccayālābhaṃ.
១៩៦-១៩៧. ពហុគណនម្បិ ឩនតរគណនេន យោជិតំ ឩនតរគណមេវ ហោតីតិ កត្វា វុត្តំ ‘‘យទិបិ តិកាទីសុ ‘ហេតុយា បញ្ចា’តិ ឥទំ នត្ថី’’តិ។ អនុត្តានំ ទុវិញ្ញេយ្យតាយ គម្ភីរំ។ យថា ច ភូតរូបានិ នារម្មណបច្ចយា អញ្ញមញ្ញបច្ចយា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឯវំ បដិសន្ធិក្ខណេ វត្ថុរូបន្តិ អាហ ‘‘វត្ថុបិ បន លភតី’’តិ។ យថា ហេដ្ឋា ឯកមូលកំ ‘‘ទុមូលក’’ន្តិ វុត្តំ, ឯវំ ឥធាបិ ទុមូលកំ ‘‘តិមូលក’’ន្តិ វទន្តិ។
196-197. Bahugaṇanampi ūnataragaṇanena yojitaṃ ūnataragaṇameva hotīti katvā vuttaṃ ‘‘yadipi tikādīsu ‘hetuyā pañcā’ti idaṃ natthī’’ti. Anuttānaṃ duviññeyyatāya gambhīraṃ. Yathā ca bhūtarūpāni nārammaṇapaccayā aññamaññapaccayā uppajjanti, evaṃ paṭisandhikkhaṇe vatthurūpanti āha ‘‘vatthupi pana labhatī’’ti. Yathā heṭṭhā ekamūlakaṃ ‘‘dumūlaka’’nti vuttaṃ, evaṃ idhāpi dumūlakaṃ ‘‘timūlaka’’nti vadanti.
២០៣-២៣៣. ចេតនាមត្តសង្គាហកេតិ ចេតនាមត្តំយេវ បច្ចយុប្បន្នំ គហេត្វា ឋិតេ បញ្ហេ។ តត្ថ ហិ ‘‘នកម្មបច្ចយា ហេតុបច្ចយា’’តិ វត្តុំ សក្កា។ ឯវំបការេតិ ឥទំ ‘‘តីណីតិអាទីសូ’’តិ ឯត្ថ អាទិ-សទ្ទស្ស អត្ថវចនន្តិ ទស្សេន្តោ ‘‘អាទិ-សទ្ទោ ហិ បការត្ថោវ ហោតី’’តិ អាហ។ រូបម្បិ លព្ភតិ ចេតនាមត្តមេវ អសង្គណ្ហនតោ។
203-233. Cetanāmattasaṅgāhaketi cetanāmattaṃyeva paccayuppannaṃ gahetvā ṭhite pañhe. Tattha hi ‘‘nakammapaccayā hetupaccayā’’ti vattuṃ sakkā. Evaṃpakāreti idaṃ ‘‘tīṇītiādīsū’’ti ettha ādi-saddassa atthavacananti dassento ‘‘ādi-saddo hi pakāratthova hotī’’ti āha. Rūpampi labbhati cetanāmattameva asaṅgaṇhanato.
បច្ចយបច្ចនីយានុលោមវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paccayapaccanīyānulomavaṇṇanā niṭṭhitā.
បដិច្ចវារវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṭiccavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / ១. កុសលត្តិកំ • 1. Kusalattikaṃ
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១. បដិច្ចវារវណ្ណនា • 1. Paṭiccavāravaṇṇanā