| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
पटिच्छन्नपरिवासकथावण्णना
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
१०२. सुद्धस्साति सभागसङ्घादिसेसं अनापन्नस्स, ततो वुट्ठितस्स वा। अञ्ञस्मिन्ति सुद्धन्तपरिवासवसेन आपत्तिवुट्ठानतो अञ्ञस्मिं आपत्तिवुट्ठाने। पाळियं ‘‘पटिकस्सितो सङ्घेन उदायि भिक्खु अन्तरा एकिस्सा आपत्तिया…पे॰… मूलायपटिकस्सना’’ति इदं करणवसेन विपरिणामेत्वा मूलायपटिकस्सनाय पटिकस्सितोति योजेतब्बं। अथ वा ‘‘मूलाय पटिकस्सना खमति सङ्घस्सा’’ति उत्तरपदेन सह पच्चत्तवसेनेव योजेतुम्पि वट्टति।
102.Suddhassāti sabhāgasaṅghādisesaṃ anāpannassa, tato vuṭṭhitassa vā. Aññasminti suddhantaparivāsavasena āpattivuṭṭhānato aññasmiṃ āpattivuṭṭhāne. Pāḷiyaṃ ‘‘paṭikassito saṅghena udāyi bhikkhu antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāyapaṭikassanā’’ti idaṃ karaṇavasena vipariṇāmetvā mūlāyapaṭikassanāya paṭikassitoti yojetabbaṃ. Atha vā ‘‘mūlāya paṭikassanā khamati saṅghassā’’ti uttarapadena saha paccattavaseneva yojetumpi vaṭṭati.
‘‘उदायिं भिक्खुं अन्तरा एकिस्सा आपत्तिया…पे॰… मूलाय पटिकस्सित्वा’’ति एत्थ अन्तरा एकिस्सा आपत्तिया हेतुभूताय उदायिं भिक्खुं मूलाय पटिकस्सित्वा मूलदिवसे आकड्ढित्वा तस्सा अन्तरापत्तिया समोधानपरिवासं देतूति योजना। आविकारापेत्वा विस्सज्जेतब्बोति तस्स अतेकिच्छभावं तेनेव सङ्घस्स पाकटं कारेत्वा लज्जिगणतो वियोजनवसेन विस्सज्जेतब्बो।
‘‘Udāyiṃ bhikkhuṃ antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāya paṭikassitvā’’ti ettha antarā ekissā āpattiyā hetubhūtāya udāyiṃ bhikkhuṃ mūlāya paṭikassitvā mūladivase ākaḍḍhitvā tassā antarāpattiyā samodhānaparivāsaṃ detūti yojanā. Āvikārāpetvā vissajjetabboti tassa atekicchabhāvaṃ teneva saṅghassa pākaṭaṃ kāretvā lajjigaṇato viyojanavasena vissajjetabbo.
सतं आपत्तियोति कायसंसग्गादिवसेन एकदिवसे आपन्ना सतं आपत्तियो। दससतन्ति सहस्सा आपत्तियो। रत्तिसतं छादयित्वानाति योजेतब्बो। सब्बपरिवासकम्मवाचावसानेति हेट्ठा दस्सितानं द्विन्नं सुद्धन्तपरिवासानं, तिण्णं समोधानपरिवासानञ्चाति इमेसं सब्बेसं परिवासानं कम्मवाचापरियोसाने। पुरिमनयेनेवाति पटिच्छन्नपरिवासे वुत्तनयेन।
Sataṃ āpattiyoti kāyasaṃsaggādivasena ekadivase āpannā sataṃ āpattiyo. Dasasatanti sahassā āpattiyo. Rattisataṃ chādayitvānāti yojetabbo. Sabbaparivāsakammavācāvasāneti heṭṭhā dassitānaṃ dvinnaṃ suddhantaparivāsānaṃ, tiṇṇaṃ samodhānaparivāsānañcāti imesaṃ sabbesaṃ parivāsānaṃ kammavācāpariyosāne. Purimanayenevāti paṭicchannaparivāse vuttanayena.
विहारूपचारतोपीति बहिगामे भिक्खूनं विहारूपचारतोपि। ‘‘द्वे लेड्डुपाता अतिक्कमितब्बा’’ति इदं भिक्खूनं सवनूपचारातिक्कमनं वुत्तं। गामस्साति न वुत्तन्ति गामस्स उपचारं मुञ्चितुं वट्टतीति न वुत्तं। तेन गामूपचारे ठितापि तत्थ दस्सनसवनूपचारे अतिक्कमित्वा ठिता भिक्खू च भिक्खुनियो च तस्सा रत्तिच्छेदं न करोन्तीति दीपेति।
Vihārūpacāratopīti bahigāme bhikkhūnaṃ vihārūpacāratopi. ‘‘Dve leḍḍupātā atikkamitabbā’’ti idaṃ bhikkhūnaṃ savanūpacārātikkamanaṃ vuttaṃ. Gāmassāti na vuttanti gāmassa upacāraṃ muñcituṃ vaṭṭatīti na vuttaṃ. Tena gāmūpacāre ṭhitāpi tattha dassanasavanūpacāre atikkamitvā ṭhitā bhikkhū ca bhikkhuniyo ca tassā ratticchedaṃ na karontīti dīpeti.
अनिक्खित्तवत्तभिक्खूनं वुत्तनयेनेवाति उपचारसीमाय पविट्ठानं वसेन रत्तिच्छेदं सन्धाय वुत्तं। तस्मिं गामेति भिक्खुनीनं निवासनगामे। अत्तानं दस्सेत्वाति यथा आरोचेतुं सक्का, तथा दस्सेत्वा। ‘‘सम्मन्नित्वा दातब्बा’’ति इमिना सम्मताय सहवासेपि रत्तिच्छेदो न होतीति दस्सेति।
Anikkhittavattabhikkhūnaṃ vuttanayenevāti upacārasīmāya paviṭṭhānaṃ vasena ratticchedaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmiṃ gāmeti bhikkhunīnaṃ nivāsanagāme. Attānaṃ dassetvāti yathā ārocetuṃ sakkā, tathā dassetvā. ‘‘Sammannitvā dātabbā’’ti iminā sammatāya sahavāsepi ratticchedo na hotīti dasseti.
मूलायपटिकस्सितस्साति मूलायपटिकस्सितस्स पुन परिवुत्थपरिवासस्साति अत्थो। तिस्सन्नन्ति मूलापत्तिया सह द्विन्नं अन्तरापत्तीनञ्च।
Mūlāyapaṭikassitassāti mūlāyapaṭikassitassa puna parivutthaparivāsassāti attho. Tissannanti mūlāpattiyā saha dvinnaṃ antarāpattīnañca.
१०८. सचे पटिच्छन्नाति निक्खित्तवत्तेनापन्नापत्तिं सन्धाय वुत्तं। पाळियं पञ्चाहप्पटिच्छन्नवारे अन्तरापत्तिकथायं ‘‘एवञ्च पन, भिक्खवे, छारत्तं मानत्तं दातब्ब’’न्ति इदं मूलायपटिकस्सनाकम्मवाचानन्तरमेव दातुं वुत्तं न होति। मूलायपटिकस्सितस्स पन पञ्चदिवसानि परिवसित्वा याचितस्स मानत्तचरणकाले आपन्नाय ततियाय अन्तरापत्तिया अप्पटिच्छन्नाय मानत्तदानं सन्धाय वुत्तं। एवञ्च दिन्नमानत्तस्स एकेन छारत्तेन पुब्बे दिन्नमानत्ताहि तीहि आपत्तीहि सह चतस्सन्नम्पि आपत्तीनं मानत्तं चिण्णमेव होति। इमिना पन नयेन अब्भानारहकाले आपन्नाय अन्तरापत्तिया, पक्खप्पटिच्छन्नवारे अन्तरापत्तीसु च पटिपज्जनं वेदितब्बं। ‘‘एकाहप्पटिच्छन्नादिवसेन पञ्चा’’ति इदं एकाहप्पटिच्छन्नादीनं चतुन्नं पच्चेकपरिवासदानमानत्तदानअब्भानानि एकेकं कत्वा वुत्तं। ‘‘अन्तरापत्तिवसेन चतस्सो’’ति इदम्पि मानत्तदानअब्भानानि तस्मिं तस्मिं मूलायपटिकस्सने एकत्तं आरोपेत्वा वुत्तं।
108.Sacepaṭicchannāti nikkhittavattenāpannāpattiṃ sandhāya vuttaṃ. Pāḷiyaṃ pañcāhappaṭicchannavāre antarāpattikathāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, chārattaṃ mānattaṃ dātabba’’nti idaṃ mūlāyapaṭikassanākammavācānantarameva dātuṃ vuttaṃ na hoti. Mūlāyapaṭikassitassa pana pañcadivasāni parivasitvā yācitassa mānattacaraṇakāle āpannāya tatiyāya antarāpattiyā appaṭicchannāya mānattadānaṃ sandhāya vuttaṃ. Evañca dinnamānattassa ekena chārattena pubbe dinnamānattāhi tīhi āpattīhi saha catassannampi āpattīnaṃ mānattaṃ ciṇṇameva hoti. Iminā pana nayena abbhānārahakāle āpannāya antarāpattiyā, pakkhappaṭicchannavāre antarāpattīsu ca paṭipajjanaṃ veditabbaṃ. ‘‘Ekāhappaṭicchannādivasena pañcā’’ti idaṃ ekāhappaṭicchannādīnaṃ catunnaṃ paccekaparivāsadānamānattadānaabbhānāni ekekaṃ katvā vuttaṃ. ‘‘Antarāpattivasena catasso’’ti idampi mānattadānaabbhānāni tasmiṃ tasmiṃ mūlāyapaṭikassane ekattaṃ āropetvā vuttaṃ.
पटिच्छन्नपरिवासकथावण्णना निट्ठिता।
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi
एकाहप्पटिच्छन्नपरिवासं • Ekāhappaṭicchannaparivāsaṃ
पञ्चाहप्पटिच्छन्नपरिवासो • Pañcāhappaṭicchannaparivāso
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / पटिच्छन्नपरिवासकथा • Paṭicchannaparivāsakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā
परिवासकथावण्णना • Parivāsakathāvaṇṇanā
पटिच्छन्नपरिवासकथावण्णना • Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā
परिवासकथावण्णना • Parivāsakathāvaṇṇanā
पटिच्छन्नपरिवासादिकथावण्णना • Paṭicchannaparivāsādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / पटिच्छन्नपरिवासकथा • Paṭicchannaparivāsakathā
