| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
ปฎิจฺฉนฺนปริวาสกถาวณฺณนา
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
๑๐๒. สุทฺธสฺสาติ สภาคสงฺฆาทิเสสํ อนาปนฺนสฺส, ตโต วุฎฺฐิตสฺส วาฯ อญฺญสฺมินฺติ สุทฺธนฺตปริวาสวเสน อาปตฺติวุฎฺฐานโต อญฺญสฺมิํ อาปตฺติวุฎฺฐาเนฯ ปาฬิยํ ‘‘ปฎิกสฺสิโต สเงฺฆน อุทายิ ภิกฺขุ อนฺตรา เอกิสฺสา อาปตฺติยา…เป.… มูลายปฎิกสฺสนา’’ติ อิทํ กรณวเสน วิปริณาเมตฺวา มูลายปฎิกสฺสนาย ปฎิกสฺสิโตติ โยเชตพฺพํฯ อถ วา ‘‘มูลาย ปฎิกสฺสนา ขมติ สงฺฆสฺสา’’ติ อุตฺตรปเทน สห ปจฺจตฺตวเสเนว โยเชตุมฺปิ วฎฺฎติฯ
102.Suddhassāti sabhāgasaṅghādisesaṃ anāpannassa, tato vuṭṭhitassa vā. Aññasminti suddhantaparivāsavasena āpattivuṭṭhānato aññasmiṃ āpattivuṭṭhāne. Pāḷiyaṃ ‘‘paṭikassito saṅghena udāyi bhikkhu antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāyapaṭikassanā’’ti idaṃ karaṇavasena vipariṇāmetvā mūlāyapaṭikassanāya paṭikassitoti yojetabbaṃ. Atha vā ‘‘mūlāya paṭikassanā khamati saṅghassā’’ti uttarapadena saha paccattavaseneva yojetumpi vaṭṭati.
‘‘อุทายิํ ภิกฺขุํ อนฺตรา เอกิสฺสา อาปตฺติยา…เป.… มูลาย ปฎิกสฺสิตฺวา’’ติ เอตฺถ อนฺตรา เอกิสฺสา อาปตฺติยา เหตุภูตาย อุทายิํ ภิกฺขุํ มูลาย ปฎิกสฺสิตฺวา มูลทิวเส อากฑฺฒิตฺวา ตสฺสา อนฺตราปตฺติยา สโมธานปริวาสํ เทตูติ โยชนาฯ อาวิการาเปตฺวา วิสฺสเชฺชตโพฺพติ ตสฺส อเตกิจฺฉภาวํ เตเนว สงฺฆสฺส ปากฎํ กาเรตฺวา ลชฺชิคณโต วิโยชนวเสน วิสฺสเชฺชตโพฺพฯ
‘‘Udāyiṃ bhikkhuṃ antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāya paṭikassitvā’’ti ettha antarā ekissā āpattiyā hetubhūtāya udāyiṃ bhikkhuṃ mūlāya paṭikassitvā mūladivase ākaḍḍhitvā tassā antarāpattiyā samodhānaparivāsaṃ detūti yojanā. Āvikārāpetvā vissajjetabboti tassa atekicchabhāvaṃ teneva saṅghassa pākaṭaṃ kāretvā lajjigaṇato viyojanavasena vissajjetabbo.
สตํ อาปตฺติโยติ กายสํสคฺคาทิวเสน เอกทิวเส อาปนฺนา สตํ อาปตฺติโยฯ ทสสตนฺติ สหสฺสา อาปตฺติโยฯ รตฺติสตํ ฉาทยิตฺวานาติ โยเชตโพฺพฯ สพฺพปริวาสกมฺมวาจาวสาเนติ เหฎฺฐา ทสฺสิตานํ ทฺวินฺนํ สุทฺธนฺตปริวาสานํ, ติณฺณํ สโมธานปริวาสานญฺจาติ อิเมสํ สเพฺพสํ ปริวาสานํ กมฺมวาจาปริโยสาเนฯ ปุริมนเยเนวาติ ปฎิจฺฉนฺนปริวาเส วุตฺตนเยนฯ
Sataṃ āpattiyoti kāyasaṃsaggādivasena ekadivase āpannā sataṃ āpattiyo. Dasasatanti sahassā āpattiyo. Rattisataṃ chādayitvānāti yojetabbo. Sabbaparivāsakammavācāvasāneti heṭṭhā dassitānaṃ dvinnaṃ suddhantaparivāsānaṃ, tiṇṇaṃ samodhānaparivāsānañcāti imesaṃ sabbesaṃ parivāsānaṃ kammavācāpariyosāne. Purimanayenevāti paṭicchannaparivāse vuttanayena.
วิหารูปจารโตปีติ พหิคาเม ภิกฺขูนํ วิหารูปจารโตปิฯ ‘‘เทฺว เลฑฺฑุปาตา อติกฺกมิตพฺพา’’ติ อิทํ ภิกฺขูนํ สวนูปจาราติกฺกมนํ วุตฺตํฯ คามสฺสาติ น วุตฺตนฺติ คามสฺส อุปจารํ มุญฺจิตุํ วฎฺฎตีติ น วุตฺตํฯ เตน คามูปจาเร ฐิตาปิ ตตฺถ ทสฺสนสวนูปจาเร อติกฺกมิตฺวา ฐิตา ภิกฺขู จ ภิกฺขุนิโย จ ตสฺสา รตฺติเจฺฉทํ น กโรนฺตีติ ทีเปติฯ
Vihārūpacāratopīti bahigāme bhikkhūnaṃ vihārūpacāratopi. ‘‘Dve leḍḍupātā atikkamitabbā’’ti idaṃ bhikkhūnaṃ savanūpacārātikkamanaṃ vuttaṃ. Gāmassāti na vuttanti gāmassa upacāraṃ muñcituṃ vaṭṭatīti na vuttaṃ. Tena gāmūpacāre ṭhitāpi tattha dassanasavanūpacāre atikkamitvā ṭhitā bhikkhū ca bhikkhuniyo ca tassā ratticchedaṃ na karontīti dīpeti.
อนิกฺขิตฺตวตฺตภิกฺขูนํ วุตฺตนเยเนวาติ อุปจารสีมาย ปวิฎฺฐานํ วเสน รตฺติเจฺฉทํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ตสฺมิํ คาเมติ ภิกฺขุนีนํ นิวาสนคาเมฯ อตฺตานํ ทเสฺสตฺวาติ ยถา อาโรเจตุํ สกฺกา, ตถา ทเสฺสตฺวาฯ ‘‘สมฺมนฺนิตฺวา ทาตพฺพา’’ติ อิมินา สมฺมตาย สหวาเสปิ รตฺติเจฺฉโท น โหตีติ ทเสฺสติฯ
Anikkhittavattabhikkhūnaṃ vuttanayenevāti upacārasīmāya paviṭṭhānaṃ vasena ratticchedaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmiṃ gāmeti bhikkhunīnaṃ nivāsanagāme. Attānaṃ dassetvāti yathā ārocetuṃ sakkā, tathā dassetvā. ‘‘Sammannitvā dātabbā’’ti iminā sammatāya sahavāsepi ratticchedo na hotīti dasseti.
มูลายปฎิกสฺสิตสฺสาติ มูลายปฎิกสฺสิตสฺส ปุน ปริวุตฺถปริวาสสฺสาติ อโตฺถฯ ติสฺสนฺนนฺติ มูลาปตฺติยา สห ทฺวินฺนํ อนฺตราปตฺตีนญฺจฯ
Mūlāyapaṭikassitassāti mūlāyapaṭikassitassa puna parivutthaparivāsassāti attho. Tissannanti mūlāpattiyā saha dvinnaṃ antarāpattīnañca.
๑๐๘. สเจ ปฎิจฺฉนฺนาติ นิกฺขิตฺตวเตฺตนาปนฺนาปตฺติํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ปาฬิยํ ปญฺจาหปฺปฎิจฺฉนฺนวาเร อนฺตราปตฺติกถายํ ‘‘เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ฉารตฺตํ มานตฺตํ ทาตพฺพ’’นฺติ อิทํ มูลายปฎิกสฺสนากมฺมวาจานนฺตรเมว ทาตุํ วุตฺตํ น โหติฯ มูลายปฎิกสฺสิตสฺส ปน ปญฺจทิวสานิ ปริวสิตฺวา ยาจิตสฺส มานตฺตจรณกาเล อาปนฺนาย ตติยาย อนฺตราปตฺติยา อปฺปฎิจฺฉนฺนาย มานตฺตทานํ สนฺธาย วุตฺตํฯ เอวญฺจ ทินฺนมานตฺตสฺส เอเกน ฉารเตฺตน ปุเพฺพ ทินฺนมานตฺตาหิ ตีหิ อาปตฺตีหิ สห จตสฺสนฺนมฺปิ อาปตฺตีนํ มานตฺตํ จิณฺณเมว โหติฯ อิมินา ปน นเยน อพฺภานารหกาเล อาปนฺนาย อนฺตราปตฺติยา, ปกฺขปฺปฎิจฺฉนฺนวาเร อนฺตราปตฺตีสุ จ ปฎิปชฺชนํ เวทิตพฺพํฯ ‘‘เอกาหปฺปฎิจฺฉนฺนาทิวเสน ปญฺจา’’ติ อิทํ เอกาหปฺปฎิจฺฉนฺนาทีนํ จตุนฺนํ ปเจฺจกปริวาสทานมานตฺตทานอพฺภานานิ เอเกกํ กตฺวา วุตฺตํฯ ‘‘อนฺตราปตฺติวเสน จตโสฺส’’ติ อิทมฺปิ มานตฺตทานอพฺภานานิ ตสฺมิํ ตสฺมิํ มูลายปฎิกสฺสเน เอกตฺตํ อาโรเปตฺวา วุตฺตํฯ
108.Sacepaṭicchannāti nikkhittavattenāpannāpattiṃ sandhāya vuttaṃ. Pāḷiyaṃ pañcāhappaṭicchannavāre antarāpattikathāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, chārattaṃ mānattaṃ dātabba’’nti idaṃ mūlāyapaṭikassanākammavācānantarameva dātuṃ vuttaṃ na hoti. Mūlāyapaṭikassitassa pana pañcadivasāni parivasitvā yācitassa mānattacaraṇakāle āpannāya tatiyāya antarāpattiyā appaṭicchannāya mānattadānaṃ sandhāya vuttaṃ. Evañca dinnamānattassa ekena chārattena pubbe dinnamānattāhi tīhi āpattīhi saha catassannampi āpattīnaṃ mānattaṃ ciṇṇameva hoti. Iminā pana nayena abbhānārahakāle āpannāya antarāpattiyā, pakkhappaṭicchannavāre antarāpattīsu ca paṭipajjanaṃ veditabbaṃ. ‘‘Ekāhappaṭicchannādivasena pañcā’’ti idaṃ ekāhappaṭicchannādīnaṃ catunnaṃ paccekaparivāsadānamānattadānaabbhānāni ekekaṃ katvā vuttaṃ. ‘‘Antarāpattivasena catasso’’ti idampi mānattadānaabbhānāni tasmiṃ tasmiṃ mūlāyapaṭikassane ekattaṃ āropetvā vuttaṃ.
ปฎิจฺฉนฺนปริวาสกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi
เอกาหปฺปฎิจฺฉนฺนปริวาสํ • Ekāhappaṭicchannaparivāsaṃ
ปญฺจาหปฺปฎิจฺฉนฺนปริวาโส • Pañcāhappaṭicchannaparivāso
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ปฎิจฺฉนฺนปริวาสกถา • Paṭicchannaparivāsakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ปริวาสกถาวณฺณนา • Parivāsakathāvaṇṇanā
ปฎิจฺฉนฺนปริวาสกถาวณฺณนา • Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā
ปริวาสกถาวณฺณนา • Parivāsakathāvaṇṇanā
ปฎิจฺฉนฺนปริวาสาทิกถาวณฺณนา • Paṭicchannaparivāsādikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ปฎิจฺฉนฺนปริวาสกถา • Paṭicchannaparivāsakathā
