Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသကထာဝဏ္ဏနာ
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
၁၀၂. သုဒ္ဓသ္သာတိ သဘာဂသင္ဃာဒိသေသံ အနာပန္နသ္သ, တတော ဝုဋ္ဌိတသ္သ ဝာ။ အညသ္မိန္တိ သုဒ္ဓန္တပရိဝာသဝသေန အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတော အညသ္မိံ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနေ။ ပာဠိယံ ‘‘ပဋိကသ္သိတော သင္ဃေန ဥဒာယိ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိသ္သာ အာပတ္တိယာ။ပေ.။ မူလာယပဋိကသ္သနာ’’တိ ဣဒံ ကရဏဝသေန ဝိပရိဏာမေတ္ဝာ မူလာယပဋိကသ္သနာယ ပဋိကသ္သိတောတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အထ ဝာ ‘‘မူလာယ ပဋိကသ္သနာ ခမတိ သင္ဃသ္သာ’’တိ ဥတ္တရပဒေန သဟ ပစ္စတ္တဝသေနေဝ ယောဇေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။
102.Suddhassāti sabhāgasaṅghādisesaṃ anāpannassa, tato vuṭṭhitassa vā. Aññasminti suddhantaparivāsavasena āpattivuṭṭhānato aññasmiṃ āpattivuṭṭhāne. Pāḷiyaṃ ‘‘paṭikassito saṅghena udāyi bhikkhu antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāyapaṭikassanā’’ti idaṃ karaṇavasena vipariṇāmetvā mūlāyapaṭikassanāya paṭikassitoti yojetabbaṃ. Atha vā ‘‘mūlāya paṭikassanā khamati saṅghassā’’ti uttarapadena saha paccattavaseneva yojetumpi vaṭṭati.
‘‘ဥဒာယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိသ္သာ အာပတ္တိယာ။ပေ.။ မူလာယ ပဋိကသ္သိတ္ဝာ’’တိ ဧတ္ထ အန္တရာ ဧကိသ္သာ အာပတ္တိယာ ဟေတုဘူတာယ ဥဒာယိံ ဘိက္ခုံ မူလာယ ပဋိကသ္သိတ္ဝာ မူလဒိဝသေ အာကဍ္ဎိတ္ဝာ တသ္သာ အန္တရာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝာသံ ဒေတူတိ ယောဇနာ။ အာဝိကာရာပေတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇေတဗ္ဗောတိ တသ္သ အတေကိစ္ဆဘာဝံ တေနေဝ သင္ဃသ္သ ပာကဋံ ကာရေတ္ဝာ လဇ္ဇိဂဏတော ဝိယောဇနဝသေန ဝိသ္သဇ္ဇေတဗ္ဗော။
‘‘Udāyiṃ bhikkhuṃ antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāya paṭikassitvā’’ti ettha antarā ekissā āpattiyā hetubhūtāya udāyiṃ bhikkhuṃ mūlāya paṭikassitvā mūladivase ākaḍḍhitvā tassā antarāpattiyā samodhānaparivāsaṃ detūti yojanā. Āvikārāpetvā vissajjetabboti tassa atekicchabhāvaṃ teneva saṅghassa pākaṭaṃ kāretvā lajjigaṇato viyojanavasena vissajjetabbo.
သတံ အာပတ္တိယောတိ ကာယသံသဂ္ဂာဒိဝသေန ဧကဒိဝသေ အာပန္နာ သတံ အာပတ္တိယော။ ဒသသတန္တိ သဟသ္သာ အာပတ္တိယော။ ရတ္တိသတံ ဆာဒယိတ္ဝာနာတိ ယောဇေတဗ္ဗော။ သဗ္ဗပရိဝာသကမ္မဝာစာဝသာနေတိ ဟေဋ္ဌာ ဒသ္သိတာနံ ဒ္ဝိန္နံ သုဒ္ဓန္တပရိဝာသာနံ, တိဏ္ဏံ သမောဓာနပရိဝာသာနဉ္စာတိ ဣမေသံ သဗ္ဗေသံ ပရိဝာသာနံ ကမ္မဝာစာပရိယောသာနေ။ ပုရိမနယေနေဝာတိ ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသေ ဝုတ္တနယေန။
Sataṃ āpattiyoti kāyasaṃsaggādivasena ekadivase āpannā sataṃ āpattiyo. Dasasatanti sahassā āpattiyo. Rattisataṃ chādayitvānāti yojetabbo. Sabbaparivāsakammavācāvasāneti heṭṭhā dassitānaṃ dvinnaṃ suddhantaparivāsānaṃ, tiṇṇaṃ samodhānaparivāsānañcāti imesaṃ sabbesaṃ parivāsānaṃ kammavācāpariyosāne. Purimanayenevāti paṭicchannaparivāse vuttanayena.
ဝိဟာရူပစာရတောပီတိ ဗဟိဂာမေ ဘိက္ခူနံ ဝိဟာရူပစာရတောပိ။ ‘‘ဒ္ဝေ လေဍ္ဍုပာတာ အတိက္ကမိတဗ္ဗာ’’တိ ဣဒံ ဘိက္ခူနံ သဝနူပစာရာတိက္ကမနံ ဝုတ္တံ။ ဂာမသ္သာတိ န ဝုတ္တန္တိ ဂာမသ္သ ဥပစာရံ မုဉ္စိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ န ဝုတ္တံ။ တေန ဂာမူပစာရေ ဌိတာပိ တတ္ထ ဒသ္သနသဝနူပစာရေ အတိက္ကမိတ္ဝာ ဌိတာ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ တသ္သာ ရတ္တိစ္ဆေဒံ န ကရောန္တီတိ ဒီပေတိ။
Vihārūpacāratopīti bahigāme bhikkhūnaṃ vihārūpacāratopi. ‘‘Dve leḍḍupātā atikkamitabbā’’ti idaṃ bhikkhūnaṃ savanūpacārātikkamanaṃ vuttaṃ. Gāmassāti na vuttanti gāmassa upacāraṃ muñcituṃ vaṭṭatīti na vuttaṃ. Tena gāmūpacāre ṭhitāpi tattha dassanasavanūpacāre atikkamitvā ṭhitā bhikkhū ca bhikkhuniyo ca tassā ratticchedaṃ na karontīti dīpeti.
အနိက္ခိတ္တဝတ္တဘိက္ခူနံ ဝုတ္တနယေနေဝာတိ ဥပစာရသီမာယ ပဝိဋ္ဌာနံ ဝသေန ရတ္တိစ္ဆေဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တသ္မိံ ဂာမေတိ ဘိက္ခုနီနံ နိဝာသနဂာမေ။ အတ္တာနံ ဒသ္သေတ္ဝာတိ ယထာ အာရောစေတုံ သက္ကာ, တထာ ဒသ္သေတ္ဝာ။ ‘‘သမ္မန္နိတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗာ’’တိ ဣမိနာ သမ္မတာယ သဟဝာသေပိ ရတ္တိစ္ဆေဒော န ဟောတီတိ ဒသ္သေတိ။
Anikkhittavattabhikkhūnaṃ vuttanayenevāti upacārasīmāya paviṭṭhānaṃ vasena ratticchedaṃ sandhāya vuttaṃ. Tasmiṃ gāmeti bhikkhunīnaṃ nivāsanagāme. Attānaṃ dassetvāti yathā ārocetuṃ sakkā, tathā dassetvā. ‘‘Sammannitvā dātabbā’’ti iminā sammatāya sahavāsepi ratticchedo na hotīti dasseti.
မူလာယပဋိကသ္သိတသ္သာတိ မူလာယပဋိကသ္သိတသ္သ ပုန ပရိဝုတ္ထပရိဝာသသ္သာတိ အတ္ထော။ တိသ္သန္နန္တိ မူလာပတ္တိယာ သဟ ဒ္ဝိန္နံ အန္တရာပတ္တီနဉ္စ။
Mūlāyapaṭikassitassāti mūlāyapaṭikassitassa puna parivutthaparivāsassāti attho. Tissannanti mūlāpattiyā saha dvinnaṃ antarāpattīnañca.
၁၀၈. သစေ ပဋိစ္ဆန္နာတိ နိက္ခိတ္တဝတ္တေနာပန္နာပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပာဠိယံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နဝာရေ အန္တရာပတ္တိကထာယံ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒာတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ မူလာယပဋိကသ္သနာကမ္မဝာစာနန္တရမေဝ ဒာတုံ ဝုတ္တံ န ဟောတိ။ မူလာယပဋိကသ္သိတသ္သ ပန ပဉ္စဒိဝသာနိ ပရိဝသိတ္ဝာ ယာစိတသ္သ မာနတ္တစရဏကာလေ အာပန္နာယ တတိယာယ အန္တရာပတ္တိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မာနတ္တဒာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဧဝဉ္စ ဒိန္နမာနတ္တသ္သ ဧကေန ဆာရတ္တေန ပုဗ္ဗေ ဒိန္နမာနတ္တာဟိ တီဟိ အာပတ္တီဟိ သဟ စတသ္သန္နမ္ပိ အာပတ္တီနံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏမေဝ ဟောတိ။ ဣမိနာ ပန နယေန အဗ္ဘာနာရဟကာလေ အာပန္နာယ အန္တရာပတ္တိယာ, ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နဝာရေ အန္တရာပတ္တီသု စ ပဋိပဇ္ဇနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာဒိဝသေန ပဉ္စာ’’တိ ဣဒံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာဒီနံ စတုန္နံ ပစ္စေကပရိဝာသဒာနမာနတ္တဒာနအဗ္ဘာနာနိ ဧကေကံ ကတ္ဝာ ဝုတ္တံ။ ‘‘အန္တရာပတ္တိဝသေန စတသ္သော’’တိ ဣဒမ္ပိ မာနတ္တဒာနအဗ္ဘာနာနိ တသ္မိံ တသ္မိံ မူလာယပဋိကသ္သနေ ဧကတ္တံ အာရောပေတ္ဝာ ဝုတ္တံ။
108.Sacepaṭicchannāti nikkhittavattenāpannāpattiṃ sandhāya vuttaṃ. Pāḷiyaṃ pañcāhappaṭicchannavāre antarāpattikathāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, chārattaṃ mānattaṃ dātabba’’nti idaṃ mūlāyapaṭikassanākammavācānantarameva dātuṃ vuttaṃ na hoti. Mūlāyapaṭikassitassa pana pañcadivasāni parivasitvā yācitassa mānattacaraṇakāle āpannāya tatiyāya antarāpattiyā appaṭicchannāya mānattadānaṃ sandhāya vuttaṃ. Evañca dinnamānattassa ekena chārattena pubbe dinnamānattāhi tīhi āpattīhi saha catassannampi āpattīnaṃ mānattaṃ ciṇṇameva hoti. Iminā pana nayena abbhānārahakāle āpannāya antarāpattiyā, pakkhappaṭicchannavāre antarāpattīsu ca paṭipajjanaṃ veditabbaṃ. ‘‘Ekāhappaṭicchannādivasena pañcā’’ti idaṃ ekāhappaṭicchannādīnaṃ catunnaṃ paccekaparivāsadānamānattadānaabbhānāni ekekaṃ katvā vuttaṃ. ‘‘Antarāpattivasena catasso’’ti idampi mānattadānaabbhānāni tasmiṃ tasmiṃ mūlāyapaṭikassane ekattaṃ āropetvā vuttaṃ.
ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi
ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသံ • Ekāhappaṭicchannaparivāsaṃ
ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသော • Pañcāhappaṭicchannaparivāso
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသကထာ • Paṭicchannaparivāsakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ပရိဝာသကထာဝဏ္ဏနာ • Parivāsakathāvaṇṇanā
ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသကထာဝဏ္ဏနာ • Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā
ပရိဝာသကထာဝဏ္ဏနာ • Parivāsakathāvaṇṇanā
ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Paṭicchannaparivāsādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ပဋိစ္ဆန္နပရိဝာသကထာ • Paṭicchannaparivāsakathā