Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ദ്വേമാതികാപാളി • Dvemātikāpāḷi |
പാടിദേസനീയകണ്ഡോ
Pāṭidesanīyakaṇḍo
൧. സപ്പിവിഞ്ഞാപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
1. Sappiviññāpanasikkhāpadavaṇṇanā
പാടിദേസനീയേസു പഠമേ സപ്പിന്തി പുബ്ബേ വുത്തവിനിച്ഛയം പാളിആഗതം (പാചി॰ ൧൨൩൦) ഗോസപ്പിആദിമേവ. വിഞ്ഞാപേത്വാ ഭുഞ്ജേയ്യാതി ഏത്ഥ ‘‘വിഞ്ഞത്തിയാ പടിലദ്ധം ഭുഞ്ജിസ്സാമീ’’തി ഗഹണേ ദുക്കടം, ഗഹിതസ്സ അജ്ഝോഹാരേ അജ്ഝോഹാരേ പാടിദേസനീയം.
Pāṭidesanīyesu paṭhame sappinti pubbe vuttavinicchayaṃ pāḷiāgataṃ (pāci. 1230) gosappiādimeva. Viññāpetvā bhuñjeyyāti ettha ‘‘viññattiyā paṭiladdhaṃ bhuñjissāmī’’ti gahaṇe dukkaṭaṃ, gahitassa ajjhohāre ajjhohāre pāṭidesanīyaṃ.
സാവത്ഥിയം ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖുനിയോ ആരബ്ഭ സപ്പിം വിഞ്ഞാപേത്വാ ഭുഞ്ജനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, ‘‘അഗിലാനാ’’തി അയമേത്ഥ അനുപഞ്ഞത്തി, തികപാടിദേസനീയം, ഗിലാനായ ദ്വികദുക്കടം. യാ പന ഗിലാനാ ഗിലാനസഞ്ഞാ, ഗിലാനകാലേ വാ വിഞ്ഞാപേത്വാ പച്ഛാ അഗിലാനാ ഹുത്വാ ഭുഞ്ജതി, ഗിലാനായ വാ സേസകം, ഞാതകപ്പവാരിതട്ഠാനതോ വാ വിഞ്ഞത്തം, അഞ്ഞസ്സ വാ അത്ഥായ, അത്തനോ വാ ധനേന ഗഹിതം ഭുഞ്ജതി, തസ്സാ, ഉമ്മത്തികാദീനഞ്ച അനാപത്തി. വുത്തലക്ഖണസപ്പിതാ, അനുഞ്ഞാതകാരണാഭാവോ, വിഞ്ഞത്തി, അജ്ഝോഹാരോതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി. സമുട്ഠാനാദീനി അദ്ധാനസദിസാനീതി.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha sappiṃ viññāpetvā bhuñjanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘agilānā’’ti ayamettha anupaññatti, tikapāṭidesanīyaṃ, gilānāya dvikadukkaṭaṃ. Yā pana gilānā gilānasaññā, gilānakāle vā viññāpetvā pacchā agilānā hutvā bhuñjati, gilānāya vā sesakaṃ, ñātakappavāritaṭṭhānato vā viññattaṃ, aññassa vā atthāya, attano vā dhanena gahitaṃ bhuñjati, tassā, ummattikādīnañca anāpatti. Vuttalakkhaṇasappitā, anuññātakāraṇābhāvo, viññatti, ajjhohāroti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni addhānasadisānīti.
സപ്പിവിഞ്ഞാപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Sappiviññāpanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
൨. തേലവിഞ്ഞാപനാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
2. Telaviññāpanādisikkhāpadavaṇṇanā
ദുതിയാദീസുപി തേലാദീനി പുബ്ബേ വുത്തവിനിച്ഛയാനി പാളിയം (പാചി॰ ൧൨൩൬) ആഗതാനേവ, പാളിയം അനാഗതേസു പന അട്ഠസുപി ദുക്കടമേവ. സേസം സബ്ബത്ഥ പഠമേ വുത്തസദിസമേവാതി.
Dutiyādīsupi telādīni pubbe vuttavinicchayāni pāḷiyaṃ (pāci. 1236) āgatāneva, pāḷiyaṃ anāgatesu pana aṭṭhasupi dukkaṭameva. Sesaṃ sabbattha paṭhame vuttasadisamevāti.
തേലവിഞ്ഞാപനാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Telaviññāpanādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
കങ്ഖാവിതരണിയാ പാതിമോക്ഖവണ്ണനായ
Kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
ഭിക്ഖുനിപാതിമോക്ഖേ
Bhikkhunipātimokkhe
പാടിദേസനീയവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pāṭidesanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
൧. പരിമണ്ഡലാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
1. Parimaṇḍalādisikkhāpadavaṇṇanā
ഇതോ പരം പന സേഖിയാനി ചേവ അധികരണസമഥാ ച സബ്ബപകാരതോ ഭിക്ഖുപാതിമോക്ഖവണ്ണനായം വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബാതി.
Ito paraṃ pana sekhiyāni ceva adhikaraṇasamathā ca sabbapakārato bhikkhupātimokkhavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbāti.
കങ്ഖാവിതരണിയാ പാതിമോക്ഖവണ്ണനായ
Kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
ഭിക്ഖുനിപാതിമോക്ഖവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Bhikkhunipātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
നിഗമനകഥാ
Nigamanakathā
ഏത്താവതാ ച –
Ettāvatā ca –
വണ്ണനം പാതിമോക്ഖസ്സ, സോണത്ഥേരേന യാചിതോ;
Vaṇṇanaṃ pātimokkhassa, soṇattherena yācito;
വിനയേ ജാതകങ്ഖാനം, കങ്ഖാവിതരണത്ഥികോ.
Vinaye jātakaṅkhānaṃ, kaṅkhāvitaraṇatthiko.
ആരഭിം യമഹം സബ്ബം, സീഹളട്ഠകഥാനയം;
Ārabhiṃ yamahaṃ sabbaṃ, sīhaḷaṭṭhakathānayaṃ;
മഹാവിഹാരവാസീനം, വാചനാമഗ്ഗനിസ്സിതം.
Mahāvihāravāsīnaṃ, vācanāmagganissitaṃ.
നിസ്സായ സാ അയം നിട്ഠം, ഗതാ ആദായ സബ്ബസോ;
Nissāya sā ayaṃ niṭṭhaṃ, gatā ādāya sabbaso;
സബ്ബം അട്ഠകഥാസാരം, പാളിയത്ഥഞ്ച കേവലം.
Sabbaṃ aṭṭhakathāsāraṃ, pāḷiyatthañca kevalaṃ.
ന ഹേത്ഥ തം പദം അത്ഥി, യം വിരുജ്ഝേയ്യ പാളിയാ;
Na hettha taṃ padaṃ atthi, yaṃ virujjheyya pāḷiyā;
മഹാവിഹാരവാസീനം, പോരാണട്ഠകഥാഹി വാ.
Mahāvihāravāsīnaṃ, porāṇaṭṭhakathāhi vā.
യസ്മാ തസ്മാ അകത്വാവ, ഏത്ഥ കങ്ഖം ഹിതേസിനാ;
Yasmā tasmā akatvāva, ettha kaṅkhaṃ hitesinā;
സിക്ഖിതബ്ബാവ സക്കച്ചം, കങ്ഖാവിതരണീ അയം.
Sikkhitabbāva sakkaccaṃ, kaṅkhāvitaraṇī ayaṃ.
യഥാ ച നിട്ഠം സമ്പത്താ, കങ്ഖാവിതരണീ അയം;
Yathā ca niṭṭhaṃ sampattā, kaṅkhāvitaraṇī ayaṃ;
ദ്വാവീസതി ഭാണവാരപഅമാണായ പാളിയാ.
Dvāvīsati bhāṇavārapaamāṇāya pāḷiyā.
ഏവം അനന്തരായേന, നിട്ഠം കല്യാണനിസ്സിതാ;
Evaṃ anantarāyena, niṭṭhaṃ kalyāṇanissitā;
അചിരം സബ്ബസത്താനം, യന്തു സബ്ബേ മനോരഥാതി.
Aciraṃ sabbasattānaṃ, yantu sabbe manorathāti.
പരമവിസുദ്ധസദ്ധാബുദ്ധിവീരിയപ്പടിമണ്ഡിതേന സീലാചാരജ്ജവമദ്ദവാദിഗുണസമുദയസമുദിതേന സകസമയസമയന്തരഗഹനജ്ഝോഗാഹണസമത്ഥേന പഞ്ഞാവേയ്യത്തിയസമന്നാഗതേന തിപിടകപരിയത്തിപ്പഭേദേ സാട്ഠകഥേ സത്ഥുസാസനേ അപ്പടിഹതഞാണപ്പഭാവേന മഹാവേയ്യാകരണേന കരണസമ്പത്തിജനിതസുവിനിഗ്ഗതമധഉരോദാരവചനലാവണ്ണയുത്തേന യുത്തമുത്തവാദിനാ വാദീവരേന മഹാകവിനാ പഭിന്നപടിസമ്ഭിദാപരിവാരേ ഛളഭിഞ്ഞാദിപ്പഭേദഗുണപ്പടിമണ്ഡിതേ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മേ സുപ്പതിട്ഠിതബുദ്ധീനം ഥേരവംസപ്പദീപാനം ഥേരാനം മഹാവിഹാരവാസീനം വംസാലങ്കാരഭൂതേന വിപുലവിസുദ്ധബുദ്ധിനാ ബുദ്ധഘോസോതി ഗരൂഹി ഗഹിതനാമധേയ്യേന ഥേരേന കതാ അയം കങ്ഖാവിതരണീ നാമ പാതിമോക്ഖവണ്ണനാ –
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyappaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasuviniggatamadhaurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā pabhinnapaṭisambhidāparivāre chaḷabhiññādippabhedaguṇappaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ kaṅkhāvitaraṇī nāma pātimokkhavaṇṇanā –
താവ തിട്ഠതു ലോകസ്മിം, ലോകനിത്ഥരണേസിനം;
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
ദസ്സേന്തീ കുലപുത്താനം, നയം സീലവിസുദ്ധിയാ.
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ sīlavisuddhiyā.
യാവ ‘‘ബുദ്ധോ’’തി നാമമ്പി, സുദ്ധചിത്തസ്സ താദിനോ;
Yāva ‘‘buddho’’ti nāmampi, suddhacittassa tādino;
ലോകമ്ഹി ലോകജേട്ഠസ്സ, പവത്തതി മഹേസിനോതി.
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
കങ്ഖാവിതരണീ-അട്ഠകഥാ നിട്ഠിതാ.
Kaṅkhāvitaraṇī-aṭṭhakathā niṭṭhitā.