Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयविनिच्छय-उत्तरविनिच्छय • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
पाटिदेसनीयकथा
Pāṭidesanīyakathā
१८३०.
1830.
यो चन्तरघरं भिक्खु, पविट्ठाय तु हत्थतो।
Yo cantaragharaṃ bhikkhu, paviṭṭhāya tu hatthato;
अञ्ञातिकाय यं किञ्चि, तस्स भिक्खुनिया पन॥
Aññātikāya yaṃ kiñci, tassa bhikkhuniyā pana.
१८३१.
1831.
सहत्था पटिग्गण्हेय्य, खादनं भोजनम्पि वा।
Sahatthā paṭiggaṇheyya, khādanaṃ bhojanampi vā;
गहणे दुक्कटं भोगे, पाटिदेसनियं सिया॥
Gahaṇe dukkaṭaṃ bhoge, pāṭidesaniyaṃ siyā.
१८३२.
1832.
रथिकायपि वा ब्यूहे, सन्धिसिङ्घाटकेसु वा।
Rathikāyapi vā byūhe, sandhisiṅghāṭakesu vā;
हत्थिसालादिके ठत्वा, गण्हतोपि अयं नयो॥
Hatthisālādike ṭhatvā, gaṇhatopi ayaṃ nayo.
१८३३.
1833.
रथिकाय सचे ठत्वा, देति भिक्खुनि भोजनं।
Rathikāya sace ṭhatvā, deti bhikkhuni bhojanaṃ;
आपत्ति अन्तरारामे, ठत्वा गण्हाति भिक्खु चे॥
Āpatti antarārāme, ṭhatvā gaṇhāti bhikkhu ce.
१८३४.
1834.
एत्थन्तरघरं तस्सा, पविट्ठाय हि वाक्यतो।
Etthantaragharaṃ tassā, paviṭṭhāya hi vākyato;
भिक्खुस्स च ठितट्ठानं, नप्पमाणन्ति वण्णितं॥
Bhikkhussa ca ṭhitaṭṭhānaṃ, nappamāṇanti vaṇṇitaṃ.
१८३५.
1835.
तस्मा भिक्खुनिया ठत्वा, आरामादीसु देन्तिया।
Tasmā bhikkhuniyā ṭhatvā, ārāmādīsu dentiyā;
वीथियादीसु चे ठत्वा, न दोसो पटिगण्हतो॥
Vīthiyādīsu ce ṭhatvā, na doso paṭigaṇhato.
१८३६.
1836.
यामकालिकसत्ताह-कालिकं यावजीविकं।
Yāmakālikasattāha-kālikaṃ yāvajīvikaṃ;
आहारत्थाय गहणे, अज्झोहारे च दुक्कटं॥
Āhāratthāya gahaṇe, ajjhohāre ca dukkaṭaṃ.
१८३७.
1837.
आमिसेन असम्भिन्न-रसं सन्धाय भासितं।
Āmisena asambhinna-rasaṃ sandhāya bhāsitaṃ;
पाटिदेसनियापत्ति, सम्भिन्नेकरसे सिया॥
Pāṭidesaniyāpatti, sambhinnekarase siyā.
१८३८.
1838.
एकतोउपसम्पन्न-हत्थतो पटिगण्हतो।
Ekatoupasampanna-hatthato paṭigaṇhato;
कालिकानं चतुन्नम्पि, आहारत्थाय दुक्कटं॥
Kālikānaṃ catunnampi, āhāratthāya dukkaṭaṃ.
१८३९.
1839.
ञातिकायपि अञ्ञाति-सञ्ञिनो विमतिस्स वा।
Ñātikāyapi aññāti-saññino vimatissa vā;
दुक्कटं ञातिसञ्ञिस्स, तथा अञ्ञातिकाय वा॥
Dukkaṭaṃ ñātisaññissa, tathā aññātikāya vā.
१८४०.
1840.
दापेन्तिया अनापत्ति, ददमानाय वा पन।
Dāpentiyā anāpatti, dadamānāya vā pana;
निक्खिपित्वान्तरारामा-दीसु ठत्वापि देन्तिया॥
Nikkhipitvāntarārāmā-dīsu ṭhatvāpi dentiyā.
१८४१.
1841.
गामतो नीहरित्वा वा, देति चे बहि वट्टति।
Gāmato nīharitvā vā, deti ce bahi vaṭṭati;
‘‘पच्चये सति भुञ्जा’’ति, देति चे कालिकत्तयं॥
‘‘Paccaye sati bhuñjā’’ti, deti ce kālikattayaṃ.
१८४२.
1842.
हत्थतो सामणेरीनं, सिक्खमानाय वा तथा।
Hatthato sāmaṇerīnaṃ, sikkhamānāya vā tathā;
इदं एळकलोमेन, समुट्ठानं समं मतं॥
Idaṃ eḷakalomena, samuṭṭhānaṃ samaṃ mataṃ.
पठमपाटिदेसनीयकथा।
Paṭhamapāṭidesanīyakathā.
१८४३.
1843.
अवुत्ते ‘‘अपसक्का’’ति, एकेनापि च भिक्खुना।
Avutte ‘‘apasakkā’’ti, ekenāpi ca bhikkhunā;
सचेज्झोहरणत्थाय, आमिसं पटिगण्हति॥
Sacejjhoharaṇatthāya, āmisaṃ paṭigaṇhati.
१८४४.
1844.
गहणे दुक्कटं भोगे, पाटिदेसनियं सिया।
Gahaṇe dukkaṭaṃ bhoge, pāṭidesaniyaṃ siyā;
एकतोउपसम्पन्नं, न वारेन्तस्स दुक्कटं॥
Ekatoupasampannaṃ, na vārentassa dukkaṭaṃ.
१८४५.
1845.
तथेवानुपसम्पन्ना-युपसम्पन्नसञ्ञिनो।
Tathevānupasampannā-yupasampannasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१८४६.
1846.
अनापत्तित्तनो भत्तं, पदापेति न देति चे।
Anāpattittano bhattaṃ, padāpeti na deti ce;
तथा अञ्ञस्स भत्तं वा, न दापेति पदेति चे॥
Tathā aññassa bhattaṃ vā, na dāpeti padeti ce.
१८४७.
1847.
यं न दिन्नं तं दापेति, न दिन्नं यत्थ वापि च।
Yaṃ na dinnaṃ taṃ dāpeti, na dinnaṃ yattha vāpi ca;
तत्थ तम्पि च सब्बेसं, समं दापेति भिक्खुनी॥
Tattha tampi ca sabbesaṃ, samaṃ dāpeti bhikkhunī.
१८४८.
1848.
वोसासन्ती ठिता सिक्ख-माना वा सामणेरिका।
Vosāsantī ṭhitā sikkha-mānā vā sāmaṇerikā;
भोजनानि च पञ्चेव, विना, उम्मत्तकादिनो॥
Bhojanāni ca pañceva, vinā, ummattakādino.
१८४९.
1849.
कथिनेन समुट्ठानं, समानन्ति पकासितं।
Kathinena samuṭṭhānaṃ, samānanti pakāsitaṃ;
क्रियाक्रियमिदं वुत्तं, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Kriyākriyamidaṃ vuttaṃ, ticittañca tivedanaṃ.
दुतियपाटिदेसनीयकथा।
Dutiyapāṭidesanīyakathā.
१८५०.
1850.
सेक्खन्ति सम्मते भिक्खु, लद्धसम्मुतिके कुले।
Sekkhanti sammate bhikkhu, laddhasammutike kule;
घरूपचारोक्कमना, पुब्बेव अनिमन्तितो॥
Gharūpacārokkamanā, pubbeva animantito.
१८५१.
1851.
अगिलानो गहेत्वा चे, परिभुञ्जेय्य आमिसं।
Agilāno gahetvā ce, paribhuñjeyya āmisaṃ;
गहणे दुक्कटं भोगे, पाटिदेसनियं सिया॥
Gahaṇe dukkaṭaṃ bhoge, pāṭidesaniyaṃ siyā.
१८५२.
1852.
यामकालिकसत्ताह-कालिके यावजीविके।
Yāmakālikasattāha-kālike yāvajīvike;
गहणे परिभोगे च, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Gahaṇe paribhoge ca, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१८५३.
1853.
असेक्खसम्मते सेक्ख-सम्मतन्ति च सञ्ञिनो।
Asekkhasammate sekkha-sammatanti ca saññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, तथेव परिदीपितं॥
Tattha vematikassāpi, tatheva paridīpitaṃ.
१८५४.
1854.
अनापत्ति गिलानस्स, गिलानस्सावसेसके।
Anāpatti gilānassa, gilānassāvasesake;
निमन्तितस्स वा भिक्खा, अञ्ञेसं तत्थ दीयति॥
Nimantitassa vā bhikkhā, aññesaṃ tattha dīyati.
१८५५.
1855.
घरतो नीहरित्वा वा, देन्ति चे यत्थ कत्थचि।
Gharato nīharitvā vā, denti ce yattha katthaci;
निच्चभत्तादिके वापि, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Niccabhattādike vāpi, tathā ummattakādino.
१८५६.
1856.
अनागते हि भिक्खुम्हि, घरतो पठमं पन।
Anāgate hi bhikkhumhi, gharato paṭhamaṃ pana;
नीहरित्वा सचे द्वारे, सम्पत्ते देन्ति वट्टति॥
Nīharitvā sace dvāre, sampatte denti vaṭṭati.
१८५७.
1857.
भिक्खुं पन च दिस्वाव, नीहरित्वान गेहतो।
Bhikkhuṃ pana ca disvāva, nīharitvāna gehato;
न वट्टति सचे देन्ति, समुट्ठानेळकूपमं॥
Na vaṭṭati sace denti, samuṭṭhāneḷakūpamaṃ.
ततियपाटिदेसनीयकथा।
Tatiyapāṭidesanīyakathā.
१८५८.
1858.
गहट्ठेनागहट्ठेन , इत्थिया पुरिसेन वा।
Gahaṭṭhenāgahaṭṭhena , itthiyā purisena vā;
आरामं उपचारं वा, पविसित्वा सचे पन॥
Ārāmaṃ upacāraṃ vā, pavisitvā sace pana.
१८५९.
1859.
‘‘इत्थन्नामस्स ते भत्तं, यागु वा आहरीयति’’।
‘‘Itthannāmassa te bhattaṃ, yāgu vā āharīyati’’;
एवमारोचितं वुत्तं, पटिसंविदितन्ति हि॥
Evamārocitaṃ vuttaṃ, paṭisaṃviditanti hi.
१८६०.
1860.
आहरीयतु तं पच्छा, यथारोचितमेव वा।
Āharīyatu taṃ pacchā, yathārocitameva vā;
तस्स वा परिवारम्पि, अञ्ञं कत्वा बहुं पन॥
Tassa vā parivārampi, aññaṃ katvā bahuṃ pana.
१८६१.
1861.
यागुया विदितं कत्वा, पूवं भत्तं हरन्ति चे।
Yāguyā viditaṃ katvā, pūvaṃ bhattaṃ haranti ce;
इदम्पि विदितं वुत्तं, वट्टतीति कुरुन्दियं॥
Idampi viditaṃ vuttaṃ, vaṭṭatīti kurundiyaṃ.
१८६२.
1862.
कुलानि पन अञ्ञानि, देय्यधम्मं पनत्तनो।
Kulāni pana aññāni, deyyadhammaṃ panattano;
हरन्ति तेन सद्धिं चे, सब्बं वट्टति तम्पि च॥
Haranti tena saddhiṃ ce, sabbaṃ vaṭṭati tampi ca.
१८६३.
1863.
अनारोचितमेवं यं, यं आराममनाभतं।
Anārocitamevaṃ yaṃ, yaṃ ārāmamanābhataṃ;
तं असंविदितं नाम, सहधम्मिकञापितं॥
Taṃ asaṃviditaṃ nāma, sahadhammikañāpitaṃ.
१८६४.
1864.
यं असंविदितं कत्वा, आभतं पन तं बहि।
Yaṃ asaṃviditaṃ katvā, ābhataṃ pana taṃ bahi;
आरामं पन पेसेत्वा, कारापेत्वा तमाहरे॥
Ārāmaṃ pana pesetvā, kārāpetvā tamāhare.
१८६५.
1865.
गन्त्वा वा अन्तरामग्गे, गहेतब्बं तु भिक्खुना।
Gantvā vā antarāmagge, gahetabbaṃ tu bhikkhunā;
सचे एवमकत्वा तं, आरामे उपचारतो॥
Sace evamakatvā taṃ, ārāme upacārato.
१८६६.
1866.
गहेत्वाज्झोहरन्तस्स, गहणे दुक्कटं सिया।
Gahetvājjhoharantassa, gahaṇe dukkaṭaṃ siyā;
अज्झोहारपयोगेसु, पाटिदेसनियं मतं॥
Ajjhohārapayogesu, pāṭidesaniyaṃ mataṃ.
१८६७.
1867.
पटिसंविदितेयेव, असंविदितसञ्ञिनो।
Paṭisaṃviditeyeva, asaṃviditasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१८६८.
1868.
पटिसंविदिते तस्स, गिलानस्सावसेसके।
Paṭisaṃvidite tassa, gilānassāvasesake;
बहारामे गहेत्वा वा, अन्तोयेवस्स भुञ्जतो॥
Bahārāme gahetvā vā, antoyevassa bhuñjato.
१८६९.
1869.
तत्थजातफलादीनि, अनापत्तेव खादतो।
Tatthajātaphalādīni, anāpatteva khādato;
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेन समा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinena samā matā.
चतुत्थपाटिदेसनीयकथा।
Catutthapāṭidesanīyakathā.
इति विनयविनिच्छये पाटिदेसनीयकथा निट्ठिता।
Iti vinayavinicchaye pāṭidesanīyakathā niṭṭhitā.