| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
५. पाटिदेसनीयसिक्खापद-अत्थयोजना
5. Pāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
खुद्दकानं अनन्तरा पाटिदेसनीया नाम अट्ठ ये धम्मा सङ्खेपेनेव सङ्गहं आरूळ्हा सङ्गीतिकारेहि, तेसं अट्ठन्नं पाटिदेसनीयनामकानं धम्मानं सङ्खेपेनेव एसा वण्णना पवत्ततेति योजना।
Khuddakānaṃ anantarā pāṭidesanīyā nāma aṭṭha ye dhammā saṅkhepeneva saṅgahaṃ ārūḷhā saṅgītikārehi, tesaṃ aṭṭhannaṃ pāṭidesanīyanāmakānaṃ dhammānaṃ saṅkhepeneva esā vaṇṇanā pavattateti yojanā.
१२२८. यानि सब्बितेलादीनीति सम्बन्धो। हीति वित्थारो। एत्थाति अट्ठसु पाटिदेसनीयेसु। पाळिविनिमुत्तकेसूति पाळितो विनिमुत्तकेसु। सब्बेसूति अखिलेसु सब्बितेलादीसूति।
1228.Yāni sabbitelādīnīti sambandho. Hīti vitthāro. Etthāti aṭṭhasu pāṭidesanīyesu. Pāḷivinimuttakesūti pāḷito vinimuttakesu. Sabbesūti akhilesu sabbitelādīsūti.
भिक्खुनिविभङ्गे पाटिदेसनीयवण्णनाय योजना समत्ता।
Bhikkhunivibhaṅge pāṭidesanīyavaṇṇanāya yojanā samattā.
पनाति पक्खन्तरजोतको। ये धम्मा उद्दिट्ठाति सम्बन्धो। तेसन्ति पाटिदेसनीयानं। पुन तेसन्ति सेखियअधिकरणसमथधम्मानं।
Panāti pakkhantarajotako. Ye dhammā uddiṭṭhāti sambandho. Tesanti pāṭidesanīyānaṃ. Puna tesanti sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ.
तन्ति अत्थविनिच्छयं, विदू वदन्तीति सम्बन्धो। यकारो पदसन्धिकरो। अयं पनेत्थ योजना – तेसं पाटिदेसनीयानं अनन्तरा ये च सेखिया पञ्चसत्तति ये च धम्मा, चसद्दो लुत्तनिद्दिट्ठो, अधिकरणव्हया अधिकरणसमथनामका सत्त ये च धम्मा भगवता उद्दिट्ठा, तेसं सेखियअधिकरणसमथधम्मानं यो अत्थविनिच्छयो विभङ्गे मया वुत्तो, तादिसमेव तं अत्थविनिच्छयं भिक्खुनीनं विभङ्गेपि विदू वदन्ति यस्मा, तस्मा तेसं धम्मानं सेखियअधिकरणसमथधम्मानं या अत्थवण्णना तत्थ महाविभङ्गे विसुं मया न वुत्ता। इमा अत्थवण्णना इधापि भिक्खुनीनं विभङ्गेपि, पिसद्दो लुत्तनिद्दिट्ठो, मया न वुत्तायेवाति। नकारो द्वीसु किरियासु योजेतब्बो।
Tanti atthavinicchayaṃ, vidū vadantīti sambandho. Yakāro padasandhikaro. Ayaṃ panettha yojanā – tesaṃ pāṭidesanīyānaṃ anantarā ye ca sekhiyā pañcasattati ye ca dhammā, casaddo luttaniddiṭṭho, adhikaraṇavhayā adhikaraṇasamathanāmakā satta ye ca dhammā bhagavatā uddiṭṭhā, tesaṃ sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ yo atthavinicchayo vibhaṅge mayā vutto, tādisameva taṃ atthavinicchayaṃ bhikkhunīnaṃ vibhaṅgepi vidū vadanti yasmā, tasmā tesaṃ dhammānaṃ sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ yā atthavaṇṇanā tattha mahāvibhaṅge visuṃ mayā na vuttā. Imā atthavaṇṇanā idhāpi bhikkhunīnaṃ vibhaṅgepi, pisaddo luttaniddiṭṭho, mayā na vuttāyevāti. Nakāro dvīsu kiriyāsu yojetabbo.
‘‘सब्बासवपहं मग्गं, पुञ्ञकम्मेन चिमिना।
‘‘Sabbāsavapahaṃ maggaṃ, puññakammena ciminā;
उप्पादेत्वा ससन्ताने, सत्ता पस्सन्तु निब्बुति’’न्ति॥
Uppādetvā sasantāne, sattā passantu nibbuti’’nti.
अयं गाथा एतरहि पोत्थकेसु नत्थि, टीकासु पन अत्थि। तस्मा एवमेत्थ योजना वेदितब्बा – इमिना पुञ्ञकम्मेन च विभङ्गवण्णनाय कतेन इमिना पुञ्ञकम्मेन च अञ्ञेन पुञ्ञकम्मेन च। चसद्दो हि अवुत्तसम्पिण्डनत्थो। सत्ता सब्बे सत्ता सब्बासवपहं सब्बेसं आसवानं विघातकं मग्गं अरहत्तमग्गं ससन्ताने अत्तनो नियकज्झत्ते उप्पादेत्वा जनेत्वा निब्बुतिं खन्धपरिनिब्बानं ञाणालोचनेन पस्सन्तूति।
Ayaṃ gāthā etarahi potthakesu natthi, ṭīkāsu pana atthi. Tasmā evamettha yojanā veditabbā – iminā puññakammena ca vibhaṅgavaṇṇanāya katena iminā puññakammena ca aññena puññakammena ca. Casaddo hi avuttasampiṇḍanattho. Sattā sabbe sattā sabbāsavapahaṃ sabbesaṃ āsavānaṃ vighātakaṃ maggaṃ arahattamaggaṃ sasantāne attano niyakajjhatte uppādetvā janetvā nibbutiṃ khandhaparinibbānaṃ ñāṇālocanena passantūti.
इति समन्तपासादिकाय विनयसंवण्णनाय
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
भिक्खुनिविभङ्गवण्णनाय
Bhikkhunivibhaṅgavaṇṇanāya
योजना समत्ता।
Yojanā samattā.
जादिलञ्छितनामेन, नेकानं वाचितो मया।
Jādilañchitanāmena, nekānaṃ vācito mayā;
भिक्खुनीनं विभङ्गस्स, समत्तो योजनानयोति॥
Bhikkhunīnaṃ vibhaṅgassa, samatto yojanānayoti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga / १. पठमपाटिदेसनीयसिक्खापदं • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
