| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๕. ปาฎิเทสนียสิกฺขาปท-อตฺถโยชนา
5. Pāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
ขุทฺทกานํ อนนฺตรา ปาฎิเทสนียา นาม อฎฺฐ เย ธมฺมา สเงฺขเปเนว สงฺคหํ อารูฬฺหา สงฺคีติกาเรหิ, เตสํ อฎฺฐนฺนํ ปาฎิเทสนียนามกานํ ธมฺมานํ สเงฺขเปเนว เอสา วณฺณนา ปวตฺตเตติ โยชนาฯ
Khuddakānaṃ anantarā pāṭidesanīyā nāma aṭṭha ye dhammā saṅkhepeneva saṅgahaṃ ārūḷhā saṅgītikārehi, tesaṃ aṭṭhannaṃ pāṭidesanīyanāmakānaṃ dhammānaṃ saṅkhepeneva esā vaṇṇanā pavattateti yojanā.
๑๒๒๘. ยานิ สพฺพิเตลาทีนีติ สมฺพโนฺธฯ หีติ วิตฺถาโรฯ เอตฺถาติ อฎฺฐสุ ปาฎิเทสนีเยสุฯ ปาฬิวินิมุตฺตเกสูติ ปาฬิโต วินิมุตฺตเกสุฯ สเพฺพสูติ อขิเลสุ สพฺพิเตลาทีสูติฯ
1228.Yāni sabbitelādīnīti sambandho. Hīti vitthāro. Etthāti aṭṭhasu pāṭidesanīyesu. Pāḷivinimuttakesūti pāḷito vinimuttakesu. Sabbesūti akhilesu sabbitelādīsūti.
ภิกฺขุนิวิภเงฺค ปาฎิเทสนียวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ
Bhikkhunivibhaṅge pāṭidesanīyavaṇṇanāya yojanā samattā.
ปนาติ ปกฺขนฺตรโชตโกฯ เย ธมฺมา อุทฺทิฎฺฐาติ สมฺพโนฺธฯ เตสนฺติ ปาฎิเทสนียานํฯ ปุน เตสนฺติ เสขิยอธิกรณสมถธมฺมานํฯ
Panāti pakkhantarajotako. Ye dhammā uddiṭṭhāti sambandho. Tesanti pāṭidesanīyānaṃ. Puna tesanti sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ.
ตนฺติ อตฺถวินิจฺฉยํ, วิทู วทนฺตีติ สมฺพโนฺธฯ ยกาโร ปทสนฺธิกโรฯ อยํ ปเนตฺถ โยชนา – เตสํ ปาฎิเทสนียานํ อนนฺตรา เย จ เสขิยา ปญฺจสตฺตติ เย จ ธมฺมา, จสโทฺท ลุตฺตนิทฺทิโฎฺฐ, อธิกรณวฺหยา อธิกรณสมถนามกา สตฺต เย จ ธมฺมา ภควตา อุทฺทิฎฺฐา, เตสํ เสขิยอธิกรณสมถธมฺมานํ โย อตฺถวินิจฺฉโย วิภเงฺค มยา วุโตฺต, ตาทิสเมว ตํ อตฺถวินิจฺฉยํ ภิกฺขุนีนํ วิภเงฺคปิ วิทู วทนฺติ ยสฺมา, ตสฺมา เตสํ ธมฺมานํ เสขิยอธิกรณสมถธมฺมานํ ยา อตฺถวณฺณนา ตตฺถ มหาวิภเงฺค วิสุํ มยา น วุตฺตาฯ อิมา อตฺถวณฺณนา อิธาปิ ภิกฺขุนีนํ วิภเงฺคปิ, ปิสโทฺท ลุตฺตนิทฺทิโฎฺฐ, มยา น วุตฺตาเยวาติฯ นกาโร ทฺวีสุ กิริยาสุ โยเชตโพฺพฯ
Tanti atthavinicchayaṃ, vidū vadantīti sambandho. Yakāro padasandhikaro. Ayaṃ panettha yojanā – tesaṃ pāṭidesanīyānaṃ anantarā ye ca sekhiyā pañcasattati ye ca dhammā, casaddo luttaniddiṭṭho, adhikaraṇavhayā adhikaraṇasamathanāmakā satta ye ca dhammā bhagavatā uddiṭṭhā, tesaṃ sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ yo atthavinicchayo vibhaṅge mayā vutto, tādisameva taṃ atthavinicchayaṃ bhikkhunīnaṃ vibhaṅgepi vidū vadanti yasmā, tasmā tesaṃ dhammānaṃ sekhiyaadhikaraṇasamathadhammānaṃ yā atthavaṇṇanā tattha mahāvibhaṅge visuṃ mayā na vuttā. Imā atthavaṇṇanā idhāpi bhikkhunīnaṃ vibhaṅgepi, pisaddo luttaniddiṭṭho, mayā na vuttāyevāti. Nakāro dvīsu kiriyāsu yojetabbo.
‘‘สพฺพาสวปหํ มคฺคํ, ปุญฺญกเมฺมน จิมินา;
‘‘Sabbāsavapahaṃ maggaṃ, puññakammena ciminā;
อุปฺปาเทตฺวา สสนฺตาเน, สตฺตา ปสฺสนฺตุ นิพฺพุติ’’นฺติฯ
Uppādetvā sasantāne, sattā passantu nibbuti’’nti.
อยํ คาถา เอตรหิ โปตฺถเกสุ นตฺถิ, ฎีกาสุ ปน อตฺถิฯ ตสฺมา เอวเมตฺถ โยชนา เวทิตพฺพา – อิมินา ปุญฺญกเมฺมน จ วิภงฺควณฺณนาย กเตน อิมินา ปุญฺญกเมฺมน จ อเญฺญน ปุญฺญกเมฺมน จฯ จสโทฺท หิ อวุตฺตสมฺปิณฺฑนโตฺถฯ สตฺตา สเพฺพ สตฺตา สพฺพาสวปหํ สเพฺพสํ อาสวานํ วิฆาตกํ มคฺคํ อรหตฺตมคฺคํ สสนฺตาเน อตฺตโน นิยกชฺฌเตฺต อุปฺปาเทตฺวา ชเนตฺวา นิพฺพุติํ ขนฺธปรินิพฺพานํ ญาณาโลจเนน ปสฺสนฺตูติฯ
Ayaṃ gāthā etarahi potthakesu natthi, ṭīkāsu pana atthi. Tasmā evamettha yojanā veditabbā – iminā puññakammena ca vibhaṅgavaṇṇanāya katena iminā puññakammena ca aññena puññakammena ca. Casaddo hi avuttasampiṇḍanattho. Sattā sabbe sattā sabbāsavapahaṃ sabbesaṃ āsavānaṃ vighātakaṃ maggaṃ arahattamaggaṃ sasantāne attano niyakajjhatte uppādetvā janetvā nibbutiṃ khandhaparinibbānaṃ ñāṇālocanena passantūti.
อิติ สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ภิกฺขุนิวิภงฺควณฺณนาย
Bhikkhunivibhaṅgavaṇṇanāya
โยชนา สมตฺตาฯ
Yojanā samattā.
ชาทิลญฺฉิตนาเมน, เนกานํ วาจิโต มยา;
Jādilañchitanāmena, nekānaṃ vācito mayā;
ภิกฺขุนีนํ วิภงฺคสฺส, สมโตฺต โยชนานโยติฯ
Bhikkhunīnaṃ vibhaṅgassa, samatto yojanānayoti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ภิกฺขุนีวิภงฺค • Bhikkhunīvibhaṅga / ๑. ปฐมปาฎิเทสนียสิกฺขาปทํ • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ภิกฺขุนีวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ปาฎิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
