| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੧੬੬. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਾ
166. Paṭiggahitādianujānanā
੨੭੭. 1 ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਖਾਦਨੀਯਂ ਪਾਹੇਸਿ – ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਉਪਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਆਰਾਮਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ – ‘‘ਕਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਉਪਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ? ‘‘ਏਸਾવੁਸੋ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪવਿਟ੍ਠੋ’’ਤਿ। ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਖਾਦਨੀਯਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਉਪਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਤੇਨ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਥ ਯਾવ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪਨਨ੍ਦੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਕੁਲਾਨਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤ੍વਾ ਦਿવਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਪવਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੋ ਚ ਸਙ੍ਘੋ ਪવਾਰਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਨਾ ਪવਾਰਿਤੇਨ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ।
277.2 Tena kho pana samayena āyasmato upanandassa sakyaputtassa upaṭṭhākakulaṃ saṅghassatthāya khādanīyaṃ pāhesi – ayyassa upanandassa dassetvā saṅghassa dātabbanti. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho hoti . Atha kho te manussā ārāmaṃ gantvā bhikkhū pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ, bhante, ayyo upanando’’ti? ‘‘Esāvuso, āyasmā upanando sakyaputto gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho’’ti. ‘‘Idaṃ, bhante, khādanīyaṃ ayyassa upanandassa dassetvā saṅghassa dātabba’’nti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Tena hi, bhikkhave, paṭiggahetvā nikkhipatha yāva upanando āgacchatīti. Atha kho āyasmā upanando sakyaputto purebhattaṃ kulāni payirupāsitvā divā āgacchati. Tena kho pana samayena bhikkhū dubbhikkhe appamattakepi pavārenti, paṭisaṅkhāpi paṭikkhipanti, sabbo ca saṅgho pavārito hoti, bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, purebhattaṃ paṭiggahitaṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ paribhuñjitunti.
੨੭੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਡਾਹਾਬਾਧੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਕਾਯਡਾਹਾਬਾਧੋ ਕੇਨ ਫਾਸੁ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਭਿਸੇਹਿ ਚ ਮੇ, ਆવੁਸੋ , ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਹਿ ਚਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮ੍ਮਿਞ੍ਜਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਪਸਾਰੇਯ੍ਯ, ਪਸਾਰਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਸਮਿਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਜੇਤવਨੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਯਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਨਾਗੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਤੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ। ਸ੍વਾਗਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ। ਕੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ; ਕਿਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਭਿਸੇਹਿ ਚ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਅਤ੍ਥੋ, ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਹਿ ਚਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਨਾਗੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨਾਗਂ ਆਣਾਪੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਭਿਸੇ ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਯੋ ਚ ਯਾવਦਤ੍ਥਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਨਾਗੋ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ, ਸੋਣ੍ਡਾਯ ਭਿਸਞ੍ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਞ੍ਚ ਅਬ੍ਬਾਹਿਤ੍વਾ, ਸੁવਿਕ੍ਖਾਲਿਤਂ વਿਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ, ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਪਸਾਰੇਯ੍ਯ, ਪਸਾਰਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਸਮਿਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ – ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਯਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਜੇਤવਨੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸੋਪਿ ਖੋ ਨਾਗੋ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਯਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਜੇਤવਨੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਨਾਗੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਭਿਸੇ ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਯੋ ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਾਪੇਤ੍વਾ ਜੇਤવਨੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਮਨ੍ਦਾਕਿਨਿਯਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਤੀਰੇ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਸੇ ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਯੋ ਚ ਉਪਨਾਮੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਸੇ ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਯੋ ਚ ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਡਾਹਾਬਾਧੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। ਬਹੂ ਭਿਸਾ ਚ ਮੁਲ਼ਾਲਿਕਾਯੋ ਚ ਅવਸਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕੇਪਿ ਪવਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਪਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੋ ਚ ਸਙ੍ਘੋ ਪવਾਰਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾ ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਨਟ੍ਠਂ ਪੋਕ੍ਖਰਟ੍ਠਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਨਾ ਪવਾਰਿਤੇਨ ਅਨਤਿਰਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ।
278. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmato sāriputtassa kāyaḍāhābādho hoti. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘pubbe te, āvuso sāriputta, kāyaḍāhābādho kena phāsu hotī’’ti? ‘‘Bhisehi ca me, āvuso , muḷālikāhi cā’’ti. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva jetavane antarahito mandākiniyā pokkharaṇiyā tīre pāturahosi. Addasā kho aññataro nāgo āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ dūratova āgacchantaṃ, disvāna āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, ayyo mahāmoggallāno. Svāgataṃ, bhante, ayyassa mahāmoggallānassa. Kena, bhante, ayyassa attho; kiṃ dammī’’ti? ‘‘Bhisehi ca me, āvuso, attho, muḷālikāhi cā’’ti. Atha kho so nāgo aññataraṃ nāgaṃ āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, ayyassa bhise ca muḷālikāyo ca yāvadatthaṃ dehī’’ti. Atha kho so nāgo mandākiniṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā, soṇḍāya bhisañca muḷālikañca abbāhitvā, suvikkhālitaṃ vikkhāletvā, bhaṇḍikaṃ bandhitvā yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – mandākiniyā pokkharaṇiyā tīre antarahito jetavane pāturahosi. Sopi kho nāgo mandākiniyā pokkharaṇiyā tīre antarahito jetavane pāturahosi. Atha kho so nāgo āyasmato mahāmoggallānassa bhise ca muḷālikāyo ca paṭiggahāpetvā jetavane antarahito mandākiniyā pokkharaṇiyā tīre pāturahosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno āyasmato sāriputtassa bhise ca muḷālikāyo ca upanāmesi. Atha kho āyasmato sāriputtassa bhise ca muḷālikāyo ca bhuttassa kāyaḍāhābādho paṭippassambhi. Bahū bhisā ca muḷālikāyo ca avasiṭṭhā honti. Tena kho pana samayena bhikkhū dubbhikkhe appamattakepi pavārenti, paṭisaṅkhāpi paṭikkhipanti, sabbo ca saṅgho pavārito hoti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhaṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ paribhuñjitunti.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਬਹੁਂ ਫਲਖਾਦਨੀਯਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਚ ਨ ਹੋਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾ ਫਲਂ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਬੀਜਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬੀਜਂ 3 ਅਕਤਕਪ੍ਪਂ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ।
Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ bahuṃ phalakhādanīyaṃ uppannaṃ hoti, kappiyakārako ca na hoti. Bhikkhū kukkuccāyantā phalaṃ na paribhuñjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, abījaṃ nibbattabījaṃ 4 akatakappaṃ phalaṃ paribhuñjitunti.
ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਦਿ ਅਨੁਜਾਨਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭiggahitādi anujānanā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Guḷādianujānanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੬੩. ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 163. Guḷādianujānanakathā
