Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ൬. പാടിഹാരിയകഥാ

    6. Pāṭihāriyakathā

    ൩൦. ‘‘തീണിമാനി , ഭിക്ഖവേ 1, പാടിഹാരിയാനി. കതമാനി തീണി? ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം, ആദേസനാപാടിഹാരിയം, അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    30. ‘‘Tīṇimāni , bhikkhave 2, pāṭihāriyāni. Katamāni tīṇi? Iddhipāṭihāriyaṃ, ādesanāpāṭihāriyaṃ, anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    ‘‘കതമഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ അനേകവിഹിതം ഇദ്ധിവിധം പച്ചനുഭോതി – ഏകോപി ഹുത്വാ ബഹുധാ ഹോതി , ബഹുധാപി ഹുത്വാ ഏകോ ഹോതി; ആവിഭാവം തിരോഭാവം…പേ॰… യാവ ബ്രഹ്മലോകാപി കായേന വസം വത്തേതി. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം.

    ‘‘Katamañca, bhikkhave, iddhipāṭihāriyaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti , bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, iddhipāṭihāriyaṃ.

    ‘‘കതമഞ്ച , ഭിക്ഖവേ, ആദേസനാപാടിഹാരിയം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ നിമിത്തേന ആദിസതി – ‘ഏവമ്പി തേ മനോ, ഇത്ഥമ്പി തേ മനോ, ഇതിപി തേ ചിത്ത’ന്തി. സോ ബഹും ചേപി ആദിസതി, തഥേവ തം ഹോതി, നോ അഞ്ഞഥാ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ന ഹേവ ഖോ നിമിത്തേന ആദിസതി, അപി ച ഖോ മനുസ്സാനം വാ അമനുസ്സാനം വാ ദേവതാനം വാ സദ്ദം സുത്വാ ആദിസതി – ‘ഏവമ്പി തേ മനോ, ഇത്ഥമ്പി തേ മനോ, ഇതിപി തേ ചിത്ത’ന്തി. സോ ബഹും ചേപി ആദിസതി, തഥേവ തം ഹോതി, നോ അഞ്ഞഥാ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ന ഹേവ ഖോ നിമിത്തേന ആദിസതി, നപി മനുസ്സാനം വാ അമനുസ്സാനം വാ ദേവതാനം വാ സദ്ദം സുത്വാ ആദിസതി, അപി ച ഖോ വിതക്കയതോ വിചാരയതോ വിതക്കവിപ്ഫാരസദ്ദം സുത്വാ ആദിസതി – ‘ഏവമ്പി തേ മനോ, ഇത്ഥമ്പി തേ മനോ, ഇതിപി തേ ചിത്ത’ന്തി. സോ ബഹും ചേപി ആദിസതി, തഥേവ തം ഹോതി, നോ അഞ്ഞഥാ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ന ഹേവ ഖോ നിമിത്തേന ആദിസതി, നപി മനുസ്സാനം വാ അമനുസ്സാനം വാ ദേവതാനം വാ സദ്ദം സുത്വാ ആദിസതി, നപി വിതക്കയതോ വിചാരയതോ വിതക്കവിപ്ഫാരസദ്ദം സുത്വാ ആദിസതി, അപി ച ഖോ അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിം സമാപന്നസ്സ ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാതി – ‘യഥാ ഇമസ്സ ഭോതോ മനോസങ്ഖാരാ പണിഹിതാ ഇമസ്സ 3 ചിത്തസ്സ അനന്തരാ അമുകം നാമ വിതക്കം വിതക്കയിസ്സതീ’തി 4. സോ ബഹും ചേപി ആദിസതി, തഥേവ തം ഹോതി, നോ അഞ്ഞഥാ. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ആദേസനാപാടിഹാരിയം.

    ‘‘Katamañca, bhikkhave, ādesanāpāṭihāriyaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco nimittena ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati, tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idha pana, bhikkhave, ekacco na heva kho nimittena ādisati, api ca kho manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati, tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idha pana, bhikkhave, ekacco na heva kho nimittena ādisati, napi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati, api ca kho vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’nti. So bahuṃ cepi ādisati, tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idha pana, bhikkhave, ekacco na heva kho nimittena ādisati, napi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati, napi vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati, api ca kho avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti – ‘yathā imassa bhoto manosaṅkhārā paṇihitā imassa 5 cittassa anantarā amukaṃ nāma vitakkaṃ vitakkayissatī’ti 6. So bahuṃ cepi ādisati, tatheva taṃ hoti, no aññathā. Idaṃ vuccati, bhikkhave, ādesanāpāṭihāriyaṃ.

    ‘‘കതമഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അനുസാസനീപാടിഹാരിയം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ഏവമനുസാസതി – ‘ഏവം വിതക്കേഥ, മാ ഏവം വിതക്കയിത്ഥ. ഏവം മനസി കരോഥ, മാ ഏവം മനസി കരിത്ഥ. ഇദം പജഹഥ, ഇദം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരഥാ’തി. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അനുസാസനീപാടിഹാരിയം. ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീണി പാടിഹാരിയാനി’’.

    ‘‘Katamañca, bhikkhave, anusāsanīpāṭihāriyaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco evamanusāsati – ‘evaṃ vitakketha, mā evaṃ vitakkayittha. Evaṃ manasi karotha, mā evaṃ manasi karittha. Idaṃ pajahatha, idaṃ upasampajja viharathā’ti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, anusāsanīpāṭihāriyaṃ. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi pāṭihāriyāni’’.

    ൩൧. നേക്ഖമ്മം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. കാമച്ഛന്ദം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന നേക്ഖമ്മേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘തം ഖോ പന നേക്ഖമ്മം ഏവം ആസേവിതബ്ബം, ഏവം ഭാവേതബ്ബം , ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബം, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    31. Nekkhammaṃ ijjhatīti – iddhi. Kāmacchandaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena nekkhammena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Taṃ kho pana nekkhammaṃ evaṃ āsevitabbaṃ, evaṃ bhāvetabbaṃ , evaṃ bahulīkātabbaṃ, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    അബ്യാപാദോ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. ബ്യാപാദം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന അബ്യാപാദേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘സോ ഖോ പന അബ്യാപാദോ ഏവം ആസേവിതബ്ബോ, ഏവം ഭാവേതബ്ബോ, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബോ, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Abyāpādo ijjhatīti – iddhi. Byāpādaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena abyāpādena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘So kho pana abyāpādo evaṃ āsevitabbo, evaṃ bhāvetabbo, evaṃ bahulīkātabbo, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    ആലോകസഞ്ഞാ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. ഥിനമിദ്ധം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തായ ആലോകസഞ്ഞായ സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘സാ ഖോ പന ആലോകസഞ്ഞാ ഏവം ആസേവിതബ്ബാ, ഏവം ഭാവേതബ്ബാ, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബാ, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Ālokasaññā ijjhatīti – iddhi. Thinamiddhaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tāya ālokasaññāya samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Sā kho pana ālokasaññā evaṃ āsevitabbā, evaṃ bhāvetabbā, evaṃ bahulīkātabbā, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    അവിക്ഖേപോ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. ഉദ്ധച്ചം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന അവിക്ഖേപേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘സോ ഖോ പന അവിക്ഖേപോ ഏവം ആസേവിതബ്ബോ, ഏവം ഭാവേതബ്ബോ, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബോ, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Avikkhepo ijjhatīti – iddhi. Uddhaccaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena avikkhepena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘So kho pana avikkhepo evaṃ āsevitabbo, evaṃ bhāvetabbo, evaṃ bahulīkātabbo, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    ധമ്മവവത്ഥാനം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. വിചികിച്ഛം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന ധമ്മവവത്ഥാനേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘തം ഖോ പന ധമ്മവവത്ഥാനം ഏവം ആസേവിതബ്ബം, ഏവം ഭാവേതബ്ബം, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബം, ഏവം തദനുധമ്മതാ, സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Dhammavavatthānaṃ ijjhatīti – iddhi. Vicikicchaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena dhammavavatthānena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Taṃ kho pana dhammavavatthānaṃ evaṃ āsevitabbaṃ, evaṃ bhāvetabbaṃ, evaṃ bahulīkātabbaṃ, evaṃ tadanudhammatā, sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    ഞാണം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. അവിജ്ജം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന ഞാണേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘തം ഖോ പന ഞാണം ഏവം ആസേവിതബ്ബം, ഏവം ഭാവേതബ്ബം, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബം, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Ñāṇaṃ ijjhatīti – iddhi. Avijjaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena ñāṇena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Taṃ kho pana ñāṇaṃ evaṃ āsevitabbaṃ, evaṃ bhāvetabbaṃ, evaṃ bahulīkātabbaṃ, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    പാമോജ്ജം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. അരതിം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന പാമോജ്ജേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘തം ഖോ പന പാമോജ്ജം ഏവം ആസേവിതബ്ബം, ഏവം ഭാവേതബ്ബം , ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബം, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം…പേ॰….

    Pāmojjaṃ ijjhatīti – iddhi. Aratiṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena pāmojjena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Taṃ kho pana pāmojjaṃ evaṃ āsevitabbaṃ, evaṃ bhāvetabbaṃ , evaṃ bahulīkātabbaṃ, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ…pe….

    പഠമം ഝാനം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. നീവരണേ പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന പഠമേന ഝാനേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘തം ഖോ പന പഠമം ഝാനം ഏവം ആസേവിതബ്ബം, ഏവം ഭാവേതബ്ബം, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബം, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം…പേ॰….

    Paṭhamaṃ jhānaṃ ijjhatīti – iddhi. Nīvaraṇe paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena paṭhamena jhānena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘Taṃ kho pana paṭhamaṃ jhānaṃ evaṃ āsevitabbaṃ, evaṃ bhāvetabbaṃ, evaṃ bahulīkātabbaṃ, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ…pe….

    അരഹത്തമഗ്ഗോ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. സബ്ബകിലേസേ പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യേ തേന അരഹത്തമഗ്ഗേന സമന്നാഗതാ, സബ്ബേ തേ വിസുദ്ധചിത്താ അനാവിലസങ്കപ്പാതി – ആദേസനാപാടിഹാരിയം. ‘‘സോ ഖോ പന അരഹത്തമഗ്ഗോ ഏവം ആസേവിതബ്ബോ, ഏവം ഭാവേതബ്ബോ, ഏവം ബഹുലീകാതബ്ബോ, ഏവം തദനുധമ്മതാ സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ’’തി – അനുസാസനീപാടിഹാരിയം.

    Arahattamaggo ijjhatīti – iddhi. Sabbakilese paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Ye tena arahattamaggena samannāgatā, sabbe te visuddhacittā anāvilasaṅkappāti – ādesanāpāṭihāriyaṃ. ‘‘So kho pana arahattamaggo evaṃ āsevitabbo, evaṃ bhāvetabbo, evaṃ bahulīkātabbo, evaṃ tadanudhammatā sati upaṭṭhāpetabbā’’ti – anusāsanīpāṭihāriyaṃ.

    ൩൨. നേക്ഖമ്മം ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. കാമച്ഛന്ദം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യാ ച ഇദ്ധി യഞ്ച പാടിഹാരിയം, ഇദം വുച്ചതി ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം. അബ്യാപാദോ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. ബ്യാപാദം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യാ ച ഇദ്ധി യഞ്ച പാടിഹാരിയം, ഇദം വുച്ചതി ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം. ആലോകസഞ്ഞാ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. ഥിനമിദ്ധം പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം…പേ॰… അരഹത്തമഗ്ഗോ ഇജ്ഝതീതി – ഇദ്ധി. സബ്ബകിലേസേ പടിഹരതീതി – പാടിഹാരിയം. യാ ച ഇദ്ധി യഞ്ച പാടിഹാരിയം, ഇദം വുച്ചതി ഇദ്ധിപാടിഹാരിയന്തി .

    32. Nekkhammaṃ ijjhatīti – iddhi. Kāmacchandaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Yā ca iddhi yañca pāṭihāriyaṃ, idaṃ vuccati iddhipāṭihāriyaṃ. Abyāpādo ijjhatīti – iddhi. Byāpādaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Yā ca iddhi yañca pāṭihāriyaṃ, idaṃ vuccati iddhipāṭihāriyaṃ. Ālokasaññā ijjhatīti – iddhi. Thinamiddhaṃ paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ…pe… arahattamaggo ijjhatīti – iddhi. Sabbakilese paṭiharatīti – pāṭihāriyaṃ. Yā ca iddhi yañca pāṭihāriyaṃ, idaṃ vuccati iddhipāṭihāriyanti .

    പാടിഹാരിയകഥാ നിട്ഠിതാ.

    Pāṭihāriyakathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. അ॰ നി॰ ൩.൬൧ പസ്സിതബ്ബാ
    2. a. ni. 3.61 passitabbā
    3. തഥാ ഇമസ്സ (സ്യാ॰), യഥാ ഇമസ്സ (ക॰) അ॰ നി॰ ൩.൬൧ പസ്സിതബ്ബാ
    4. വിതക്കേസ്സതീതി (സ്യാ॰) അ॰ നി॰ ൩.൬൧
    5. tathā imassa (syā.), yathā imassa (ka.) a. ni. 3.61 passitabbā
    6. vitakkessatīti (syā.) a. ni. 3.61



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / പാടിഹാരിയകഥാവണ്ണനാ • Pāṭihāriyakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact