Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸવਨਾਰਹਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    Pātimokkhasavanārahakathāvaṇṇanā

    ੩੮੬. ਅਥ ਭਗવਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਇਦਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਅਬ੍ਬੁਦੋ ਜਾਤੋ, ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਉਪੋਸਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਤਥਾਗਤੋ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਉਪੋਸਥਂ ਉਦ੍ਦਿਸਤਿ, ਅਨੁਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥੋ ਪਚ੍ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਯਨ੍ਨੂਨਾਹਂ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਞੇવ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਪਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਞੇવ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੁਜਾਨਿ । ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਨਦਾਨਾਹਨ੍ਤਿ ਨ ਇਦਾਨਿ ਅਹਂ। ਉਪੋਸਥਂ ਨ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ -ਕਾਰੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਦੁવਿਧਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਓવਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁ ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਆਣਾਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਤਂ ਸਾવਕਾવ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ, ਯਂ ਅਨ੍વਦ੍ਧਮਾਸਂ ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤਿ। ‘‘ਖਨ੍ਤੀ ਪਰਮਂ…ਪੇ॰… ਸਬ੍ਬਪਾਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਂ…ਪੇ॰… ਅਨੁਪવਾਦੋ ਅਨੁਪਘਾਤੋ…ਪੇ॰… ਏਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੯੦; ਧ॰ ਪ॰ ੧੮੩-੧੮੫) ਇਮਾ ਪਨ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ ਓવਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਨਾਮ, ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾવ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਾવਕਾ। ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ। ਦੀਘਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਧਰਮਾਨਕਾਲੇ ਅਯਮੇવ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸੋ, ਅਪ੍ਪਾਯੁਕਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਪਨ ਪਠਮਬੋਧਿਯਂਯੇવ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਇਤਰੋ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏવ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਬੁਦ੍ਧਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਭਗવਾ વੀਸਤਿવਸ੍ਸਮਤ੍ਤਂ ਇਮਂ ਓવਾਦਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ ਇਮਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਨ ਉਦ੍ਦਿਸਿ।

    386. Atha bhagavā cintesi ‘‘idāni bhikkhusaṅghe abbudo jāto, aparisuddhā puggalā uposathaṃ āgacchanti, na ca tathāgato aparisuddhāya parisāya uposathaṃ uddisati, anuddisante ca bhikkhusaṅghassa uposatho pacchijjati, yannūnāhaṃ ito paṭṭhāya bhikkhūnaññeva pātimokkhuddesaṃ anujāneyya’’nti, evaṃ pana cintetvā bhikkhūnaññeva pātimokkhuddesaṃ anujāni . Tena vuttaṃ ‘‘atha kho bhagavā…pe… pātimokkhaṃ uddiseyyāthā’’ti. Tattha nadānāhanti na idāni ahaṃ. Uposathaṃ na karissāmi, pātimokkhaṃ na uddisissāmīti paccekaṃ na-kārena sambandho. Duvidhaṃ pātimokkhaṃ āṇāpātimokkhaṃ ovādapātimokkhanti. Tesu ‘‘suṇātu me bhante’’tiādikaṃ āṇāpātimokkhaṃ, taṃ sāvakāva uddisanti, na buddhā, yaṃ anvaddhamāsaṃ uddisīyati. ‘‘Khantī paramaṃ…pe… sabbapāpassa akaraṇaṃ…pe… anupavādo anupaghāto…pe… etaṃ buddhāna sāsana’’nti (dī. ni. 2.90; dha. pa. 183-185) imā pana tisso gāthā ovādapātimokkhaṃ nāma, taṃ buddhāva uddisanti, na sāvakā. Channampi vassānaṃ accayena uddisanti. Dīghāyukabuddhānañhi dharamānakāle ayameva pātimokkhuddeso, appāyukabuddhānaṃ pana paṭhamabodhiyaṃyeva, tato paraṃ itaro, tañca kho bhikkhū eva uddisanti, na buddhā. Tasmā amhākampi bhagavā vīsativassamattaṃ imaṃ ovādapātimokkhaṃ uddisitvā imaṃ antarāyaṃ disvā tato paraṃ na uddisi.

    ਅਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਅਕਾਰਣਂ। ਅਨવਕਾਸੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲਂ ਤਦਾਯਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਿਤਾਯਾਤਿ ‘‘ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਂ ‘‘ਅવਕਾਸੋ’’ਤਿਪਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਰਾਮਸਨਂ। ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਪਤ੍ਤਿਕੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਸੋਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਦਤ੍ਥਤੋ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਂ। વਿਨਿਚ੍ਛਯਤੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਰੇ વਾ ਪਚ੍ਛਾ વਾਤਿ ਞਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ વਾ ਪਚ੍ਛਾ વਾ।

    Aṭṭhānanti akāraṇaṃ. Anavakāsoti tasseva vevacanaṃ. Kāraṇañhi tiṭṭhati ettha phalaṃ tadāyattavuttitāyāti ‘‘ṭhāna’’nti vuccati, evaṃ ‘‘avakāso’’tipi vuccati. Yanti kiriyāparāmasanaṃ. Na ca, bhikkhave, sāpattikena pātimokkhaṃ sotabbantiādi padatthato suviññeyyaṃ. Vinicchayato panettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ aṭṭhakathāya vuttameva. Tattha pure vā pacchā vāti ñattito pubbe vā pacchā vā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi / ੪. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸવਨਾਰਹੋ • 4. Pātimokkhasavanāraho

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸવਨਾਰਹਕਥਾ • Pātimokkhasavanārahakathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸવਨਾਰਹਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Pātimokkhasavanārahakathādivaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੪. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸવਨਾਰਹਕਥਾ • 4. Pātimokkhasavanārahakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact