| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೭೮. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾ
78. Pātimokkhuddesakathā
೧೫೦. ಇಮಂ ನಿದಾನನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಇಮಂ ನಿದಾನಂ। ಸುತಾ ಖೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸುಯ್ಯಿತ್ಥಾತಿ ಸುತಾ, ಸುಯ್ಯಸ್ಸನ್ತೀತಿ ವಾ ಸುತಾ, ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದಯೋ। ಸುತಾ ಚ ಸುತಾ ಚ ಸುತಾತಿ ಸರೂಪೇಕಸೇಸೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಅವಸೇಸನ್ತಿ ನಿದಾನುದ್ದೇಸಾದಿತೋ ಅವಸೇಸಂ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದಿ। ಸುತೇನಾತಿ ಸುತಸದ್ದೇನ। ‘‘ಅತ್ಥೇ ಅಸಮ್ಭವತೋ ಸದ್ದೇ ವುತ್ತವಿಧಾನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಹಿ ಪರಿಭಾಸತೋ ‘‘ಸುತೇನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಸದ್ದೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ತೇನ ನಯೇನಾತಿ ತೇನ ನಿದಾನುದ್ದೇಸನಯೇನ।
150.Imaṃnidānanti pātimokkhassa imaṃ nidānaṃ. Sutā kho panāti ettha suyyitthāti sutā, suyyassantīti vā sutā, pārājikuddesādayo. Sutā ca sutā ca sutāti sarūpekaseso kātabbo. Avasesanti nidānuddesādito avasesaṃ pārājikuddesādi. Sutenāti sutasaddena. ‘‘Atthe asambhavato sadde vuttavidhānaṃ hotī’’ti hi paribhāsato ‘‘sutenā’’ti ettha saddova gahetabbo. Tena nayenāti tena nidānuddesanayena.
ಅಟವಿಮನುಸ್ಸಭಯನ್ತಿ ಅಟವಿಯಂ ನಿವಸನ್ತಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಸ್ಸ ಭಯಂ, ವನಚರಕಭಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಾಜನ್ತರಾಯೋತಿಆದೀಸು ಏವಂ ವಿಸೇಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ದವದಾಹೋತಿ ದಾಯಂ ದಹತೀತಿ ದವದಾಹೋ ಆಕಾರಸ್ಸ ರಸ್ಸಂ, ಯಕಾರಸ್ಸ ಚ ವಕಾರಂ ಕತ್ವಾ। ನನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ। ಏಕಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಠಮೋ ವಾ ಉದ್ದೇಸೋತಿ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ। ಏತ್ಥಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ಉದ್ದೇಸೇಸು। ಯಸ್ಮಿನ್ತಿ ಉದ್ದೇಸೇ। ಸೋಪೀತಿ ಉದ್ದೇಸೋಪಿ। ಸುತೇನೇವ ಸಾವೇತಬ್ಬೋತಿ ಸುತಪದೇನೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾವೇತಬ್ಬೋತಿ ಏವಸದ್ದೋ ‘‘ನ ವಿತ್ಥಾರೇನಾ’’ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Aṭavimanussabhayanti aṭaviyaṃ nivasantassa manussassa bhayaṃ, vanacarakabhayanti attho. Rājantarāyotiādīsu evaṃ viseso veditabboti yojanā. Davadāhoti dāyaṃ dahatīti davadāho ākārassa rassaṃ, yakārassa ca vakāraṃ katvā. Nanti bhikkhuṃ. Ekaṃ vā bhikkhunti yojanā. Paṭhamo vā uddesoti nidānuddeso. Etthāti pañcasu uddesesu. Yasminti uddese. Sopīti uddesopi. Suteneva sāvetabboti sutapadeneva saṅghassa sāvetabboti evasaddo ‘‘na vitthārenā’’ti dasseti.
ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಸಗ್ಗವಸೇನ ಇಸುಧಾತುಸ್ಸ ಇಚ್ಛಾಕನ್ತಿತೋ ಅಞ್ಞಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅನಾಣತ್ತಾ, ಅಯಾಚಿತಾ ವಾ’’ತಿ। ಏತ್ಥ ‘‘ಅನಾಣತ್ತಾ’’ತಿ ಇದಂ ಥೇರೇನ ಅನಾಣತ್ತಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ । ‘‘ಅಯಾಚಿತಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಮ್ಮುತಿಲದ್ಧೇನ ನವಕೇನ ಅಯಾಚಿತಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠಾ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸನ್ತೀ’’ತಿ ವಚನೇ। ಧಮ್ಮಜ್ಝೇಸಕೇತಿ ಧಮ್ಮಕಥನತ್ಥಾಯ ಅಜ್ಝೇಸತೀತಿ ಧಮ್ಮಜ್ಝೇಸಕೋ, ತಸ್ಮಿಂ। ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ವಾ ತೇನ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೇನ ಯಾಚಿತೋ ಹುತ್ವಾ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ವಾರಪಟಿಪಾಟಿಯಾತಿ ವಾರಾನುಕ್ಕಮೇನ। ದೇಹೀತಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿ-ವಾ-ಸದ್ದೋ ‘‘ಭಣ’’ ಇತಿಪದೇನ ಚ ‘‘ಕಥೇಹಿ’’ ಇತಿಪದೇನ ಚ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ‘‘ಭಣ’’ ಇತಿ ವಾ ‘‘ಕಥೇಹಿ’’ಇತಿ ವಾ ‘‘ದೇಹಿ’’ಇತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ । ತೀಹಿಪಿ ವಿಧೀಹೀತಿ ಓಸಾರಣಕಥನಸರಭಞ್ಞಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಜ್ಜನೇಹಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಓಸಾರಿಯತೇ ಉಚ್ಚಾರಿಯತೇ ಓಸಾರಣಂ, ಅತ್ಥಸ್ಸ ಕಥಿಯತೇ ಕಥನಂ, ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ತದತ್ಥಸ್ಸ ಚ ಸರೇನ ಭಣಿಯತೇ ಸರಭಞ್ಞಂ। ಓಸಾರೇಹೀತಿ ಸುತ್ತಂ ಉಚ್ಚಾರೇಹಿ। ಕಥೇಹೀತಿ ಅತ್ಥಂ ಕಥೇಹಿ। ಸರಭಞ್ಞನ್ತಿ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ತದತ್ಥಸ್ಸ ಚ ಸರೇನ ಭಣನಂ। ನನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ। ಸಜ್ಝಾಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ಅಜ್ಝೇಸನಟ್ಠಾನೇ।
Anajjhiṭṭhāti ettha upasaggavasena isudhātussa icchākantito aññamatthaṃ dassento āha ‘‘anāṇattā, ayācitā vā’’ti. Ettha ‘‘anāṇattā’’ti idaṃ therena anāṇattabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ . ‘‘Ayācitā’’ti idaṃ sammutiladdhena navakena ayācitabhāvaṃ sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ. Etthāti ‘‘anajjhiṭṭhā dhammaṃ bhāsantī’’ti vacane. Dhammajjhesaketi dhammakathanatthāya ajjhesatīti dhammajjhesako, tasmiṃ. Āpucchitvā vā tena saṅghattherena yācito hutvā vāti yojanā. Vārapaṭipāṭiyāti vārānukkamena. Dehīti vāti ettha iti-vā-saddo ‘‘bhaṇa’’ itipadena ca ‘‘kathehi’’ itipadena ca yojetabbo. ‘‘Bhaṇa’’ iti vā ‘‘kathehi’’iti vā ‘‘dehi’’iti vā vattabbāti yojanā . Tīhipi vidhīhīti osāraṇakathanasarabhaññasaṅkhātehi tīhi sajjanehi. Ettha ca suttassa osāriyate uccāriyate osāraṇaṃ, atthassa kathiyate kathanaṃ, suttassa ca tadatthassa ca sarena bhaṇiyate sarabhaññaṃ. Osārehīti suttaṃ uccārehi. Kathehīti atthaṃ kathehi. Sarabhaññanti suttassa ca tadatthassa ca sarena bhaṇanaṃ. Nanti saddhivihārikaṃ. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti adhiṭṭhahitvā. Etthāti ajjhesanaṭṭhāne.
ನಿಸ್ಸಿತಕೇತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದಯೋ। ಸೋತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ, ‘‘ವತ್ತಬ್ಬೋ’’ತಿಪದೇ ಕಮ್ಮಂ, ‘‘ವದತೀ’’ತಿಆದೀಸು ಪದೇಸು ಕತ್ತಾ। ಆರದ್ಧನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇನ ಆರದ್ಧಂ। ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಧಮ್ಮಸವನಂ ಠಪೇತ್ವಾ। ಓಸಾರೇತ್ವಾತಿ ಪಠಮಂ ಸುತ್ತಂ ಓಸಾರೇತ್ವಾ। ಪುನ ಕಥೇನ್ತೇನಾತಿ ಪಚ್ಛಾ ಅತ್ಥಂ ಕಥೇನ್ತೇನ। ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾಯೇವ ವಾತಿ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಚ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಚ ಅನ್ತರಾ ಅಟ್ಠತ್ವಾ ಏವ ವಾ। ಕಥೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥಜಾತಂ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ನಯೋತಿ ಪಠಮಂ ಅತ್ಥಂ ಕಥೇತ್ವಾ ಪುನ ಸುತ್ತಞ್ಚ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಸರೇನ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪುನ ಆಗತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Nissitaketi saddhivihārikādayo. Soti saṅghatthero, ‘‘vattabbo’’tipade kammaṃ, ‘‘vadatī’’tiādīsu padesu kattā. Āraddhanti saṅghena āraddhaṃ. Ṭhapetvāti dhammasavanaṃ ṭhapetvā. Osāretvāti paṭhamaṃ suttaṃ osāretvā. Puna kathentenāti pacchā atthaṃ kathentena. Aṭṭhapetvāyeva vāti suttassa ca atthassa ca antarā aṭṭhatvā eva vā. Kathetabbanti atthajātaṃ kathetabbaṃ. Kathentassa…pe… nayoti paṭhamaṃ atthaṃ kathetvā puna suttañca atthañca sarena bhaṇantassa puna āgatepi eseva nayoti attho.
ಉಪನಿಸಿನ್ನಕಥಾಯಪೀತಿ ಸಮೀಪೇ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಕಥಾಯಪಿ। ತೇನಾತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೇನ। ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನಾತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಜಾನನಭಿಕ್ಖುನಾ। ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ಭಣತಿ, ತುಣ್ಹೀ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ಪುಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಅನುಮೋದನಾದೀಸುಪೀತಿಆದಿಸದ್ದೇನ ಧಮ್ಮಕಥಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ಅನುಜಾನಾತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ವಿಹಾರಅನ್ತರಘರೇಸು।
Upanisinnakathāyapīti samīpe nisinnena kathāyapi. Tenāti saṅghattherena. Vattuṃ vaṭṭatīti visesetvā vattuṃ vaṭṭati. Tenāti manussehi jānanabhikkhunā. Saṅghatthero bhaṇati, tuṇhī vā hotīti sambandho. ‘‘Pucchantī’’ti vutteti yojanā. Anumodanādīsupītiādisaddena dhammakathādayo saṅgaṇhāti. Saṅghatthero anujānātīti sambandho. Sabbatthāti sabbesu vihāraantaragharesu.
ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಸಯಂ ಇಸ್ಸರೇನ ಅಯನಂ ಉಚ್ಚಾರಣಂ, ಕೇನಚಿ ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠೋ ಸಯಂ ಅಧಿಇಸ್ಸರೇನ ಅಯನಂ ಉಚ್ಚಾರಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಥೇರೋತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರೋ ಥೇರೋ। ವಿಸ್ಸಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಖೇದವಿರಹಿತಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ। ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಠಮಥೇರಮ್ಪಿ ಪುನ ಆಗತತ್ಥೇರಮ್ಪಿ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ। ಏಕೇನ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೇನ ಅನುಞ್ಞಾತೇನಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಮೀನ್ತಿ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ಥೇರತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಥೇರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತನ್ತಿ ಪುನ ಆಗತಂ ಥೇರಂ। ಅತ್ತಾನಂ ಸಮ್ಮನಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಉಪಯೋಗವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅತ್ತಾ ಸಮ್ಮನಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ । ಕಿಂ ಸಮ್ಮತೇನ ಪರಿಸಂ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪುಚ್ಛನ್ತೇನ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ।
Sajjhāyanti sayaṃ issarena ayanaṃ uccāraṇaṃ, kenaci anajjhiṭṭho sayaṃ adhiissarena ayanaṃ uccāraṇanti attho. Theroti saddhivihāro thero. Vissamissāmīti khedavirahitaṃ gamissāmi. Āpucchitabbanti paṭhamatherampi puna āgatattherampi āpucchitabbaṃ. Ekena saṅghattherena anuññātenāti sambandho. Aññasmīnti anuññātattherato aññasmiṃ thereti sambandho. Tanti puna āgataṃ theraṃ. Attānaṃsammanitabbanti ettha paccatte upayogavacananti āha ‘‘attā sammanitabbo’’ti . Kiṃ sammatena parisaṃ anoloketvā pucchitabboti āha ‘‘pucchantena panā’’tiādi.
೧೫೩. ಮೇತಿ ಮಯ್ಹಂ। ಇತೋತಿ ಪುಗ್ಗಲತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪುರಮ್ಹಾಕನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಪುರೇ ಅಮ್ಹಾಕನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ಪುರೇಸದ್ದೋ ಪಠಮತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಠಮಂ ಅಮ್ಹಾಕ’’ನ್ತಿ। ಪಟಿಕಚ್ಚೇವಸದ್ದೋ ಪಗೇವಪರಿಯಾಯೋ, ‘‘ಪಠಮತರಮೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಭೂತಮೇವಾತಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಮೇವ, ತಥಮೇವ ವಾ।
153.Meti mayhaṃ. Itoti puggalato, uppannoti sambandho. Puramhākanti padassa pure amhākanti padacchedaṃ katvā puresaddo paṭhamatthoti āha ‘‘paṭhamaṃ amhāka’’nti. Paṭikaccevasaddo pagevapariyāyo, ‘‘paṭhamataramevā’’ti iminā tassa atthaṃ dasseti. Bhūtamevāti vijjamānameva, tathameva vā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೭೮. ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾದಿ • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
೮೧. ಚೋದನಾಕಥಾ • 81. Codanākathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾ • Pātimokkhuddesakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
