Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
౧౫౦. ఏవమేతం ధారయామీతి ‘‘సుతా ఖో పనాయస్మన్తేహీ’’తి ఏత్థ ‘‘ఏవమేతం ధారయామీ’’తి వత్వా ‘‘ఉద్దిట్ఠం ఖో ఆయస్మన్తో నిదానం, సుతా ఖో పనాయస్మన్తేహి చత్తారో పారాజికా ధమ్మా’’తి వత్తబ్బం. తేనేవ మాతికాట్ఠకథాయం (కఙ్ఖా॰ అట్ఠ॰ నిదానవణ్ణనా) ‘‘తత్థాయస్మన్తే పుచ్ఛామి కచ్చిత్థ పరిసుద్ధా, దుతియమ్పి పుచ్ఛామి…పే॰… తస్మా తుణ్హీ, ఏవమేతం ధారయామీతి వత్వా ‘ఉద్దిట్ఠం ఖో ఆయస్మన్తో నిదాన’న్తిఆదినా నయేన అవసేసే సుతేన సావితే ఉద్దిట్ఠో హోతీ’’తి వుత్తం. సుతేనాతి సుతపదేన. సవరభయన్తి వనచరకభయం. తేనాహ ‘‘అటవిమనుస్సభయ’’న్తి. ‘‘అవసేసం సుతేన సావేతబ్బ’’న్తి వచనతో నిదానుద్దేసే అనిట్ఠితే సుతేన సావేతబ్బం నామ నత్థీతి ఆహ ‘‘దుతియాదీసు ఉద్దేసేసూ’’తి. ఉద్దిట్ఠఉద్దేసాపేక్ఖఞ్హి అవసేసగ్గహణం, తస్మా నిదానే ఉద్దిట్ఠే పారాజికుద్దేసాదీసు యస్మిం విప్పకతే అన్తరాయో ఉప్పజ్జతి, తేన సద్ధిం అవసేసం సుతేన సావేతబ్బం.
150.Evametaṃ dhārayāmīti ‘‘sutā kho panāyasmantehī’’ti ettha ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti vatvā ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidānaṃ, sutā kho panāyasmantehi cattāro pārājikā dhammā’’ti vattabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) ‘‘tatthāyasmante pucchāmi kaccittha parisuddhā, dutiyampi pucchāmi…pe… tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti vatvā ‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’ntiādinā nayena avasese sutena sāvite uddiṭṭho hotī’’ti vuttaṃ. Sutenāti sutapadena. Savarabhayanti vanacarakabhayaṃ. Tenāha ‘‘aṭavimanussabhaya’’nti. ‘‘Avasesaṃ sutena sāvetabba’’nti vacanato nidānuddese aniṭṭhite sutena sāvetabbaṃ nāma natthīti āha ‘‘dutiyādīsu uddesesū’’ti. Uddiṭṭhauddesāpekkhañhi avasesaggahaṇaṃ, tasmā nidāne uddiṭṭhe pārājikuddesādīsu yasmiṃ vippakate antarāyo uppajjati, tena saddhiṃ avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ.
తీహిపి విధీహీతి ఓసారణకథనసరభఞ్ఞేహి. ఏత్థ చ అత్థం భణితుకామతాయ సుత్తస్స ఓసారణా ఓసారణం నామ. తస్సేవ అత్థప్పకాసనా కథనం నామ. సుత్తస్స తదత్థస్స వా సరేన భణనం సరభఞ్ఞం నామ. సజ్ఝాయం అధిట్ఠహిత్వాతి ‘‘సజ్ఝాయం కరోమీ’’తి చిత్తం ఉప్పాదేత్వా. ఓసారేత్వా పన కథేన్తేనాతి పఠమం ఉస్సారేత్వా పచ్ఛా అత్థం కథేన్తేన. మనుస్సానం పన ‘‘భణాహీ’’తి వత్తుం వట్టతీతి ఏత్థ ఉచ్చతరే నిసిన్నేనపి మనుస్సానం భణాహీతి విసేసేత్వాయేవ వత్తుం వట్టతి, అవిసేసేత్వా పన న వట్టతి. సజ్ఝాయం కరోన్తేనాతి యత్థ కత్థచి నిసీదిత్వా సజ్ఝాయం కరోన్తేన. థేరోతి యో కోచి అత్తనా వుడ్ఢతరో. ఏకం ఆపుచ్ఛిత్వాతి ఏకం వుడ్ఢతరం ఆపుచ్ఛిత్వా. అపరో ఆగచ్ఛతీతి అపరో తతోపి వుడ్ఢతరో ఆగచ్ఛతి.
Tīhipividhīhīti osāraṇakathanasarabhaññehi. Ettha ca atthaṃ bhaṇitukāmatāya suttassa osāraṇā osāraṇaṃ nāma. Tasseva atthappakāsanā kathanaṃ nāma. Suttassa tadatthassa vā sarena bhaṇanaṃ sarabhaññaṃ nāma. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti cittaṃ uppādetvā. Osāretvā pana kathentenāti paṭhamaṃ ussāretvā pacchā atthaṃ kathentena. Manussānaṃ pana ‘‘bhaṇāhī’’ti vattuṃ vaṭṭatīti ettha uccatare nisinnenapi manussānaṃ bhaṇāhīti visesetvāyeva vattuṃ vaṭṭati, avisesetvā pana na vaṭṭati. Sajjhāyaṃ karontenāti yattha katthaci nisīditvā sajjhāyaṃ karontena. Theroti yo koci attanā vuḍḍhataro. Ekaṃ āpucchitvāti ekaṃ vuḍḍhataraṃ āpucchitvā. Aparo āgacchatīti aparo tatopi vuḍḍhataro āgacchati.
పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౭౮. సంఖిత్తేన పాతిమోక్ఖుద్దేసాది • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథా • Pātimokkhuddesakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౭౮. పాతిమోక్ఖుద్దేసకథా • 78. Pātimokkhuddesakathā