Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
౧౫౦. మాతికాట్ఠకథాయం (కఙ్ఖా॰ అట్ఠ॰ నిదానవణ్ణనా) ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో…పే॰… ఆవికతా హిస్స ఫాసు హోతి, తత్థాయస్మన్తే పుచ్ఛామి…పే॰… తస్మా తుణ్హీ. ఏవమేతం ధారయామీ’తి వత్వా ‘ఉద్దిట్ఠం ఖో ఆయస్మన్తో నిదాన’న్తిఆదినా నయేన అవసేసే సుతేన సావితే ఉద్దిట్ఠో హోతీ’’తి వుత్తత్తా ‘‘ఏవమేతం ధారయామీతి సుతా ఖో పనాయస్మన్తేహీ’’తి ఏత్థ ‘‘ధారయామీ’’తి వత్వా ‘‘ఉద్దిట్ఠం ఖో ఆయస్మన్తో నిదాన’’న్తి వచనం సంఖిత్తన్తి గహేతబ్బం, తేనేవ ఖుద్దకపేయ్యాలవసేన లిఖితం. ఏవం మాతికాట్ఠకథాయమ్పి ‘‘ఆవికతా హిస్స ఫాసు హోతి, తత్థాయస్మన్తే’’తి ఏత్థాపి ‘‘ఉద్దిట్ఠం ఖో ఆయస్మన్తో నిదాన’’న్తి వచనం సంఖిత్తన్తి గహేతబ్బన్తి ఏకే. కేచి ‘‘అవివదమానేహి సిక్ఖితబ్బ’న్తి వుత్తే నిదానుద్దేసో నిట్ఠితో నామ హోతి, తస్మా అనావికరోన్తో ఆపత్తిం ఆపజ్జతీ’’తి వదన్తి, తం న యుత్తం. కస్మా? ‘‘నిదానం ఉద్దిసిత్వా’’తి నిట్ఠానవచనేన హి నిదానస్స నిట్ఠితభావో వుత్తో, నిదానావసానే చ ఆపత్తి వుత్తాతి. ‘‘సరభఞ్ఞం నామ సరేన భణన’’న్తి లిఖితం. సజ్ఝాయం అధిట్ఠహిత్వాతి ‘‘సజ్ఝాయం కరోమీ’’తి చిత్తం ఉప్పాదేత్వా. ‘‘ఆపుచ్ఛామీతి వుత్తమత్తేన కథేతుం వట్టతీ’’తి వదన్తి. తం తుణ్హీభావే యుజ్జతి. ‘‘అథాపి లాభాదినా అభిభూతో వారేతి, తం న పమాణ’’న్తి వదన్తి. ఏసేవ నయోతి కథేన్తో యది విచ్ఛిన్దతి, పున ఆపుచ్ఛితబ్బన్తి.
150.Mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho…pe… āvikatā hissa phāsu hoti, tatthāyasmante pucchāmi…pe… tasmā tuṇhī. Evametaṃ dhārayāmī’ti vatvā ‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’ntiādinā nayena avasese sutena sāvite uddiṭṭho hotī’’ti vuttattā ‘‘evametaṃ dhārayāmīti sutā kho panāyasmantehī’’ti ettha ‘‘dhārayāmī’’ti vatvā ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’’nti vacanaṃ saṃkhittanti gahetabbaṃ, teneva khuddakapeyyālavasena likhitaṃ. Evaṃ mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘āvikatā hissa phāsu hoti, tatthāyasmante’’ti etthāpi ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’’nti vacanaṃ saṃkhittanti gahetabbanti eke. Keci ‘‘avivadamānehi sikkhitabba’nti vutte nidānuddeso niṭṭhito nāma hoti, tasmā anāvikaronto āpattiṃ āpajjatī’’ti vadanti, taṃ na yuttaṃ. Kasmā? ‘‘Nidānaṃ uddisitvā’’ti niṭṭhānavacanena hi nidānassa niṭṭhitabhāvo vutto, nidānāvasāne ca āpatti vuttāti. ‘‘Sarabhaññaṃ nāma sarena bhaṇana’’nti likhitaṃ. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti cittaṃ uppādetvā. ‘‘Āpucchāmīti vuttamattena kathetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. Taṃ tuṇhībhāve yujjati. ‘‘Athāpi lābhādinā abhibhūto vāreti, taṃ na pamāṇa’’nti vadanti. Eseva nayoti kathento yadi vicchindati, puna āpucchitabbanti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౭౮. సంఖిత్తేన పాతిమోక్ఖుద్దేసాది • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథా • Pātimokkhuddesakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పాతిమోక్ఖుద్దేసకథావణ్ణనా • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౭౮. పాతిమోక్ఖుద్దేసకథా • 78. Pātimokkhuddesakathā