| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
೧೫೦. ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ ‘‘ಸುತಾ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇಹೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ, ಸುತಾ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇಹಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ತೇನೇವ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ) ‘‘ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ…ಪೇ॰… ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ ವತ್ವಾ ‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನ’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅವಸೇಸೇ ಸುತೇನ ಸಾವಿತೇ ಉದ್ದಿಟ್ಠೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸುತೇನಾತಿ ಸುತಪದೇನ। ಸವರಭಯನ್ತಿ ವನಚರಕಭಯಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಟವಿಮನುಸ್ಸಭಯ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಅನಿಟ್ಠಿತೇ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ದುತಿಯಾದೀಸು ಉದ್ದೇಸೇಸೂ’’ತಿ। ಉದ್ದಿಟ್ಠಉದ್ದೇಸಾಪೇಕ್ಖಞ್ಹಿ ಅವಸೇಸಗ್ಗಹಣಂ, ತಸ್ಮಾ ನಿದಾನೇ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀಸು ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಪ್ಪಕತೇ ಅನ್ತರಾಯೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ।
150.Evametaṃ dhārayāmīti ‘‘sutā kho panāyasmantehī’’ti ettha ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti vatvā ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidānaṃ, sutā kho panāyasmantehi cattāro pārājikā dhammā’’ti vattabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) ‘‘tatthāyasmante pucchāmi kaccittha parisuddhā, dutiyampi pucchāmi…pe… tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti vatvā ‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’ntiādinā nayena avasese sutena sāvite uddiṭṭho hotī’’ti vuttaṃ. Sutenāti sutapadena. Savarabhayanti vanacarakabhayaṃ. Tenāha ‘‘aṭavimanussabhaya’’nti. ‘‘Avasesaṃ sutena sāvetabba’’nti vacanato nidānuddese aniṭṭhite sutena sāvetabbaṃ nāma natthīti āha ‘‘dutiyādīsu uddesesū’’ti. Uddiṭṭhauddesāpekkhañhi avasesaggahaṇaṃ, tasmā nidāne uddiṭṭhe pārājikuddesādīsu yasmiṃ vippakate antarāyo uppajjati, tena saddhiṃ avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ.
ತೀಹಿಪಿ ವಿಧೀಹೀತಿ ಓಸಾರಣಕಥನಸರಭಞ್ಞೇಹಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಅತ್ಥಂ ಭಣಿತುಕಾಮತಾಯ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಓಸಾರಣಾ ಓಸಾರಣಂ ನಾಮ। ತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಕಥನಂ ನಾಮ। ಸುತ್ತಸ್ಸ ತದತ್ಥಸ್ಸ ವಾ ಸರೇನ ಭಣನಂ ಸರಭಞ್ಞಂ ನಾಮ। ಸಜ್ಝಾಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ। ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಪನ ಕಥೇನ್ತೇನಾತಿ ಪಠಮಂ ಉಸ್ಸಾರೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಅತ್ಥಂ ಕಥೇನ್ತೇನ। ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಪನ ‘‘ಭಣಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ಉಚ್ಚತರೇ ನಿಸಿನ್ನೇನಪಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಭಣಾಹೀತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾಯೇವ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ಪನ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋನ್ತೇನಾತಿ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋನ್ತೇನ। ಥೇರೋತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ಅತ್ತನಾ ವುಡ್ಢತರೋ। ಏಕಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ಏಕಂ ವುಡ್ಢತರಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ। ಅಪರೋ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ಅಪರೋ ತತೋಪಿ ವುಡ್ಢತರೋ ಆಗಚ್ಛತಿ।
Tīhipividhīhīti osāraṇakathanasarabhaññehi. Ettha ca atthaṃ bhaṇitukāmatāya suttassa osāraṇā osāraṇaṃ nāma. Tasseva atthappakāsanā kathanaṃ nāma. Suttassa tadatthassa vā sarena bhaṇanaṃ sarabhaññaṃ nāma. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti cittaṃ uppādetvā. Osāretvā pana kathentenāti paṭhamaṃ ussāretvā pacchā atthaṃ kathentena. Manussānaṃ pana ‘‘bhaṇāhī’’ti vattuṃ vaṭṭatīti ettha uccatare nisinnenapi manussānaṃ bhaṇāhīti visesetvāyeva vattuṃ vaṭṭati, avisesetvā pana na vaṭṭati. Sajjhāyaṃ karontenāti yattha katthaci nisīditvā sajjhāyaṃ karontena. Theroti yo koci attanā vuḍḍhataro. Ekaṃ āpucchitvāti ekaṃ vuḍḍhataraṃ āpucchitvā. Aparo āgacchatīti aparo tatopi vuḍḍhataro āgacchati.
ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೭೮. ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾದಿ • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾ • Pātimokkhuddesakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭೮. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಥಾ • 78. Pātimokkhuddesakathā
