| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
੧੫੦. ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀਤਿ ‘‘ਸੁਤਾ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਨਿਦਾਨਂ, ਸੁਤਾ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇਹਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨੇવ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ਨਿਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ) ‘‘ਤਤ੍ਥਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਕਚ੍ਚਿਤ੍ਥ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾ, ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ…ਪੇ॰… ਤਸ੍ਮਾ ਤੁਣ੍ਹੀ, ਏવਮੇਤਂ ਧਾਰਯਾਮੀਤਿ વਤ੍વਾ ‘ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਨਿਦਾਨ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅવਸੇਸੇ ਸੁਤੇਨ ਸਾવਿਤੇ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੁਤੇਨਾਤਿ ਸੁਤਪਦੇਨ। ਸવਰਭਯਨ੍ਤਿ વਨਚਰਕਭਯਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਟવਿਮਨੁਸ੍ਸਭਯ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਅવਸੇਸਂ ਸੁਤੇਨ ਸਾવੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਤੋ ਨਿਦਾਨੁਦ੍ਦੇਸੇ ਅਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਸੁਤੇਨ ਸਾવੇਤਬ੍ਬਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਾਦੀਸੁ ਉਦ੍ਦੇਸੇਸੂ’’ਤਿ। ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਉਦ੍ਦੇਸਾਪੇਕ੍ਖਞ੍ਹਿ ਅવਸੇਸਗ੍ਗਹਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਦਾਨੇ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ ਪਾਰਾਜਿਕੁਦ੍ਦੇਸਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਪ੍ਪਕਤੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅવਸੇਸਂ ਸੁਤੇਨ ਸਾવੇਤਬ੍ਬਂ।
150.Evametaṃ dhārayāmīti ‘‘sutā kho panāyasmantehī’’ti ettha ‘‘evametaṃ dhārayāmī’’ti vatvā ‘‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidānaṃ, sutā kho panāyasmantehi cattāro pārājikā dhammā’’ti vattabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) ‘‘tatthāyasmante pucchāmi kaccittha parisuddhā, dutiyampi pucchāmi…pe… tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti vatvā ‘uddiṭṭhaṃ kho āyasmanto nidāna’ntiādinā nayena avasese sutena sāvite uddiṭṭho hotī’’ti vuttaṃ. Sutenāti sutapadena. Savarabhayanti vanacarakabhayaṃ. Tenāha ‘‘aṭavimanussabhaya’’nti. ‘‘Avasesaṃ sutena sāvetabba’’nti vacanato nidānuddese aniṭṭhite sutena sāvetabbaṃ nāma natthīti āha ‘‘dutiyādīsu uddesesū’’ti. Uddiṭṭhauddesāpekkhañhi avasesaggahaṇaṃ, tasmā nidāne uddiṭṭhe pārājikuddesādīsu yasmiṃ vippakate antarāyo uppajjati, tena saddhiṃ avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ.
ਤੀਹਿਪਿ વਿਧੀਹੀਤਿ ਓਸਾਰਣਕਥਨਸਰਭਞ੍ਞੇਹਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਤ੍ਥਂ ਭਣਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਓਸਾਰਣਾ ਓਸਾਰਣਂ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਸੇવ ਅਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਕਥਨਂ ਨਾਮ। ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਤ੍ਥਸ੍ਸ વਾ ਸਰੇਨ ਭਣਨਂ ਸਰਭਞ੍ਞਂ ਨਾਮ। ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ। ਓਸਾਰੇਤ੍વਾ ਪਨ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪਠਮਂ ਉਸ੍ਸਾਰੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਅਤ੍ਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੇਨ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਪਨ ‘‘ਭਣਾਹੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਚ੍ਚਤਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਨਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਭਣਾਹੀਤਿ વਿਸੇਸੇਤ੍વਾਯੇવ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਅવਿਸੇਸੇਤ੍વਾ ਪਨ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ। ਥੇਰੋਤਿ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਤ੍ਤਨਾ વੁਡ੍ਢਤਰੋ। ਏਕਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਤਿ ਏਕਂ વੁਡ੍ਢਤਰਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ। ਅਪਰੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਪਰੋ ਤਤੋਪਿ વੁਡ੍ਢਤਰੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ।
Tīhipividhīhīti osāraṇakathanasarabhaññehi. Ettha ca atthaṃ bhaṇitukāmatāya suttassa osāraṇā osāraṇaṃ nāma. Tasseva atthappakāsanā kathanaṃ nāma. Suttassa tadatthassa vā sarena bhaṇanaṃ sarabhaññaṃ nāma. Sajjhāyaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘sajjhāyaṃ karomī’’ti cittaṃ uppādetvā. Osāretvā pana kathentenāti paṭhamaṃ ussāretvā pacchā atthaṃ kathentena. Manussānaṃ pana ‘‘bhaṇāhī’’ti vattuṃ vaṭṭatīti ettha uccatare nisinnenapi manussānaṃ bhaṇāhīti visesetvāyeva vattuṃ vaṭṭati, avisesetvā pana na vaṭṭati. Sajjhāyaṃ karontenāti yattha katthaci nisīditvā sajjhāyaṃ karontena. Theroti yo koci attanā vuḍḍhataro. Ekaṃ āpucchitvāti ekaṃ vuḍḍhataraṃ āpucchitvā. Aparo āgacchatīti aparo tatopi vuḍḍhataro āgacchati.
ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੭੮. ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਾਦਿ • 78. Saṃkhittena pātimokkhuddesādi
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾ • Pātimokkhuddesakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pātimokkhuddesakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੭੮. ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਥਾ • 78. Pātimokkhuddesakathā
