Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
၉. ပာတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကံ
9. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhakaṃ
၁. ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနာ
1. Pātimokkhuddesayācanā
၃၈၃. 1 တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂာရမာတု ပာသာဒေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝာ တဒဟုပောသထေ ဘိက္ခုသင္ဃပရိဝုတော နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ, နိက္ခန္တော ပဌမော ယာမော, စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခူနံ ပာတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝာ တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ မဇ္ဈိမေ ယာမေ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ, နိက္ခန္တော မဇ္ဈိမော ယာမော, စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခူနံ ပာတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ ပစ္ဆိမေ ယာမေ ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ နန္ဒိမုခိယာ ရတ္တိယာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ , ဘန္တေ, ရတ္တိ, နိက္ခန္တော ပစ္ဆိမော ယာမော, ဥဒ္ဓသ္တံ အရုဏံ နန္ဒိမုခိ ရတ္တိ, စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခူနံ ပာတိမောက္ခ’’န္တိ။ ‘‘အပရိသုဒ္ဓာ, အာနန္ဒ, ပရိသာ’’တိ။
383.2 Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātu pāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe bhikkhusaṅghaparivuto nisinno hoti. Atha kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante paṭhame yāme uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto paṭhamo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. Evaṃ vutte bhagavā tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante majjhime yāme uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto majjhimo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. Dutiyampi kho bhagavā tuṇhī ahosi. Tatiyampi kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante pacchime yāme uddhaste aruṇe nandimukhiyā rattiyā uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā , bhante, ratti, nikkhanto pacchimo yāmo, uddhastaṃ aruṇaṃ nandimukhi ratti, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. ‘‘Aparisuddhā, ānanda, parisā’’ti.
အထ ခော အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကံ နု ခော ဘဂဝာ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ဧဝမာဟ – ‘အပရိသုဒ္ဓာ, အာနန္ဒ, ပရိသာ’’’တိ? အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော သဗ္ဗာဝန္တံ ဘိက္ခုသင္ဃံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ မနသာကာသိ။ အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဒုသ္သီလံ ပာပဓမ္မံ အသုစိသင္ကသ္သရသမာစာရံ ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တံ အသ္သမဏံ သမဏပဋိညံ အဗ္ရဟ္မစာရိံ ဗ္ရဟ္မစာရိပဋိညံ အန္တောပူတိံ အဝသ္သုတံ ကသမ္ဗုဇာတံ 3 မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ နိသိန္နံ။ ဒိသ္ဝာန ယေန သော ပုဂ္ဂလော တေနုပသင္ကမိ , ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ; နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝာသော’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော ပုဂ္ဂလော တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ; နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝာသော’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော သော ပုဂ္ဂလော တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ; နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝာသော’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော သော ပုဂ္ဂလော တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဗာဟာယံ ဂဟေတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဝာရကောဋ္ဌကာ နိက္ခာမေတ္ဝာ သူစိဃဋိကံ ဒတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘နိက္ခာမိတော သော, ဘန္တေ, ပုဂ္ဂလော မယာ; သုဒ္ဓာ ပရိသာ; ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခူနံ ပာတိမောက္ခ’’န္တိ။
Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa etadahosi – ‘‘kaṃ nu kho bhagavā puggalaṃ sandhāya evamāha – ‘aparisuddhā, ānanda, parisā’’’ti? Atha kho āyasmā mahāmoggallāno sabbāvantaṃ bhikkhusaṅghaṃ cetasā ceto paricca manasākāsi. Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ dussīlaṃ pāpadhammaṃ asucisaṅkassarasamācāraṃ paṭicchannakammantaṃ assamaṇaṃ samaṇapaṭiññaṃ abrahmacāriṃ brahmacāripaṭiññaṃ antopūtiṃ avassutaṃ kasambujātaṃ 4 majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnaṃ. Disvāna yena so puggalo tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Evaṃ vutte so puggalo tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Dutiyampi kho so puggalo tuṇhī ahosi. Tatiyampi kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Tatiyampi kho so puggalo tuṇhī ahosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ bāhāyaṃ gahetvā bahidvārakoṭṭhakā nikkhāmetvā sūcighaṭikaṃ datvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhāmito so, bhante, puggalo mayā; suddhā parisā; uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti.
‘‘အစ္ဆရိယံ, မောဂ္ဂလ္လာန, အဗ္ဘုတံ, မောဂ္ဂလ္လာန, ယာဝ ဗာဟာဂဟဏာပိ နာမ သော မောဃပုရိသော အာဂမေသ္သတီ’’တိ! အထ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
‘‘Acchariyaṃ, moggallāna, abbhutaṃ, moggallāna, yāva bāhāgahaṇāpi nāma so moghapuriso āgamessatī’’ti! Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • Pātimokkhuddesayācanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • 1. Pātimokkhuddesayācanakathā