| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi |
9. පාතිමොක්‌ඛට්‌ඨපනක්‌ඛන්‌ධකං
9. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhakaṃ
1. පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනා
1. Pātimokkhuddesayācanā
383. 1 තෙන සමයෙන බුද්‌ධො භගවා සාවත්‌ථියං විහරති පුබ්‌බාරාමෙ මිගාරමාතු පාසාදෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා තදහුපොසථෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝපරිවුතො නිසින්‌නො හොති. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො අභික්‌කන්‌තාය රත්‌තියා නික්‌ඛන්‌තෙ පඨමෙ යාමෙ උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තා, භන්‌තෙ, රත්‌ති, නික්‌ඛන්‌තො පඨමො යාමො, චිරනිසින්‌නො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො. උද්‌දිසතු, භන්‌තෙ, භගවා භික්‌ඛූනං පාතිමොක්‌ඛ’’න්‌ති. එවං වුත්‌තෙ භගවා තුණ්‌හී අහොසි. දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො අභික්‌කන්‌තාය රත්‌තියා නික්‌ඛන්‌තෙ මජ්‌ඣිමෙ යාමෙ උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තා, භන්‌තෙ, රත්‌ති, නික්‌ඛන්‌තො මජ්‌ඣිමො යාමො, චිරනිසින්‌නො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො. උද්‌දිසතු, භන්‌තෙ, භගවා භික්‌ඛූනං පාතිමොක්‌ඛ’’න්‌ති. දුතියම්‌පි ඛො භගවා තුණ්‌හී අහොසි. තතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො අභික්‌කන්‌තාය රත්‌තියා නික්‌ඛන්‌තෙ පච්‌ඡිමෙ යාමෙ උද්‌ධස්‌තෙ අරුණෙ නන්‌දිමුඛියා රත්‌තියා උට්‌ඨායාසනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ගං කරිත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තා , භන්‌තෙ, රත්‌ති, නික්‌ඛන්‌තො පච්‌ඡිමො යාමො, උද්‌ධස්‌තං අරුණං නන්‌දිමුඛි රත්‌ති, චිරනිසින්‌නො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො. උද්‌දිසතු, භන්‌තෙ, භගවා භික්‌ඛූනං පාතිමොක්‌ඛ’’න්‌ති. ‘‘අපරිසුද්‌ධා, ආනන්‌ද, පරිසා’’ති.
383.2 Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātu pāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe bhikkhusaṅghaparivuto nisinno hoti. Atha kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante paṭhame yāme uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto paṭhamo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. Evaṃ vutte bhagavā tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante majjhime yāme uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto majjhimo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. Dutiyampi kho bhagavā tuṇhī ahosi. Tatiyampi kho āyasmā ānando abhikkantāya rattiyā nikkhante pacchime yāme uddhaste aruṇe nandimukhiyā rattiyā uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantā , bhante, ratti, nikkhanto pacchimo yāmo, uddhastaṃ aruṇaṃ nandimukhi ratti, ciranisinno bhikkhusaṅgho. Uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti. ‘‘Aparisuddhā, ānanda, parisā’’ti.
අථ ඛො ආයස්‌මතො මහාමොග්‌ගල්‌ලානස්‌ස එතදහොසි – ‘‘කං නු ඛො භගවා පුග්‌ගලං සන්‌ධාය එවමාහ – ‘අපරිසුද්‌ධා, ආනන්‌ද, පරිසා’’’ති? අථ ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො සබ්‌බාවන්‌තං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං චෙතසා චෙතො පරිච්‌ච මනසාකාසි. අද්‌දසා ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො තං පුග්‌ගලං දුස්‌සීලං පාපධම්‌මං අසුචිසඞ්‌කස්‌සරසමාචාරං පටිච්‌ඡන්‌නකම්‌මන්‌තං අස්‌සමණං සමණපටිඤ්‌ඤං අබ්‍රහ්‌මචාරිං බ්‍රහ්‌මචාරිපටිඤ්‌ඤං අන්‌තොපූතිං අවස්‌සුතං කසම්‌බුජාතං 3 මජ්‌ඣෙ භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස නිසින්‌නං. දිස්‌වාන යෙන සො පුග්‌ගලො තෙනුපසඞ්‌කමි , උපසඞ්‌කමිත්‌වා තං පුග්‌ගලං එතදවොච – ‘‘උට්‌ඨෙහි, ආවුසො, දිට්‌ඨොසි භගවතා; නත්‌ථි තෙ භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං සංවාසො’’ති. එවං වුත්‌තෙ සො පුග්‌ගලො තුණ්‌හී අහොසි. දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො තං පුග්‌ගලං එතදවොච – ‘‘උට්‌ඨෙහි, ආවුසො, දිට්‌ඨොසි භගවතා; නත්‌ථි තෙ භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං සංවාසො’’ති. දුතියම්‌පි ඛො සො පුග්‌ගලො තුණ්‌හී අහොසි. තතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො තං පුග්‌ගලං එතදවොච – ‘‘උට්‌ඨෙහි, ආවුසො, දිට්‌ඨොසි භගවතා; නත්‌ථි තෙ භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං සංවාසො’’ති. තතියම්‌පි ඛො සො පුග්‌ගලො තුණ්‌හී අහොසි. අථ ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො තං පුග්‌ගලං බාහායං ගහෙත්‌වා බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකා නික්‌ඛාමෙත්‌වා සූචිඝටිකං දත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘නික්‌ඛාමිතො සො, භන්‌තෙ, පුග්‌ගලො මයා; සුද්‌ධා පරිසා; උද්‌දිසතු, භන්‌තෙ, භගවා භික්‌ඛූනං පාතිමොක්‌ඛ’’න්‌ති.
Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa etadahosi – ‘‘kaṃ nu kho bhagavā puggalaṃ sandhāya evamāha – ‘aparisuddhā, ānanda, parisā’’’ti? Atha kho āyasmā mahāmoggallāno sabbāvantaṃ bhikkhusaṅghaṃ cetasā ceto paricca manasākāsi. Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ dussīlaṃ pāpadhammaṃ asucisaṅkassarasamācāraṃ paṭicchannakammantaṃ assamaṇaṃ samaṇapaṭiññaṃ abrahmacāriṃ brahmacāripaṭiññaṃ antopūtiṃ avassutaṃ kasambujātaṃ 4 majjhe bhikkhusaṅghassa nisinnaṃ. Disvāna yena so puggalo tenupasaṅkami , upasaṅkamitvā taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Evaṃ vutte so puggalo tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Dutiyampi kho so puggalo tuṇhī ahosi. Tatiyampi kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ etadavoca – ‘‘uṭṭhehi, āvuso, diṭṭhosi bhagavatā; natthi te bhikkhūhi saddhiṃ saṃvāso’’ti. Tatiyampi kho so puggalo tuṇhī ahosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ puggalaṃ bāhāyaṃ gahetvā bahidvārakoṭṭhakā nikkhāmetvā sūcighaṭikaṃ datvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘nikkhāmito so, bhante, puggalo mayā; suddhā parisā; uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti.
‘‘අච්‌ඡරියං, මොග්‌ගල්‌ලාන, අබ්‌භුතං, මොග්‌ගල්‌ලාන, යාව බාහාගහණාපි නාම සො මොඝපුරිසො ආගමෙස්‌සතී’’ති! අථ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –
‘‘Acchariyaṃ, moggallāna, abbhutaṃ, moggallāna, yāva bāhāgahaṇāpi nāma so moghapuriso āgamessatī’’ti! Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනකථා • Pātimokkhuddesayācanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනකථාවණ්‌ණනා • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනකථාවණ්‌ණනා • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනකථාවණ්‌ණනා • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසයාචනකථා • 1. Pātimokkhuddesayācanakathā
