Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၉. ပာတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကော
9. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhako
ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ
Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
၃၈၃. ပာတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကေ ပာဠိယံ နန္ဒိမုခိယာတိ ဩဒာတဒိသာမုခတာယ တုဋ္ဌမုခိယာ။ ‘‘ဥဒ္ဓသ္တံ အရုဏ’’န္တိ ဝတ္ဝာပိ ‘‘ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ’’တိ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနံ အနုပောသထေ ဥပောသထကရဏပဋိက္ခေပသ္သ သိက္ခာပဒသ္သ အပညတ္တတ္တာ ထေရေန ကတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကသ္မာ ပန ဘဂဝာ ဧဝံ တုဏ္ဟီဘူတောဝ တိယာမရတ္တိံ ဝီတိနာမေသီတိ? အပရိသုဒ္ဓာယ ပရိသာယ ဥပောသထာဒိသံဝာသကရဏသ္သ သာဝဇ္ဇတံ ဘိက္ခုသင္ဃေ ပာကဋံ ကာတုံ, တဉ္စ အာယတိံ ဘိက္ခူနံ တထာပဋိပဇ္ဇနတ္ထံ သိက္ခာပဒံ ဉာပေတုံ။ ကေစိ ပနေတ္ထ ‘‘အပရိသုဒ္ဓမ္ပိ ပုဂ္ဂလံ တသ္သ သမ္မုခာ ‘အပရိသုဒ္ဓော’တိ ဝတ္တုံ မဟာကရုဏာယ အဝိသဟန္တော ဘဂဝာ တထာ နိသီဒီ’’တိ ကာရဏံ ဝဒန္တိ။ တံ အကာရဏံ ပစ္ဆာပိ အဝတ္တဗ္ဗတော, မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရေနာပိ တံ ဗာဟာယံ ဂဟေတ္ဝာ ဗဟိ နီဟရဏသ္သ အကတ္တဗ္ဗတာပသင္ဂတော။ တသ္မာ ယထာဝုတ္တမေဝေတ္ထ ကာရဏန္တိ။ တေနေဝ ‘‘အဋ္ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, အနဝကာသော, ယံ တထာဂတော အပရိသုဒ္ဓာယ ပရိသာယ ဥပောသထံ ကရေယ္ယ, ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာ’’တိ (အ. နိ. ၈.၂၀; စူဠဝ. ၃၈၆; ဥဒာ. ၄၅) ဝတ္ဝာ ‘‘န စ, ဘိက္ခဝေ, သာပတ္တိကေန ပာတိမောက္ခံ သောတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိနာ (စူဠဝ. ၃၈၆) သာပတ္တိကပရိသာယ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိ ဒသ္သိတော။
383. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake pāḷiyaṃ nandimukhiyāti odātadisāmukhatāya tuṭṭhamukhiyā. ‘‘Uddhastaṃ aruṇa’’nti vatvāpi ‘‘uddisatu, bhante, bhagavā’’ti pātimokkhuddesayācanaṃ anuposathe uposathakaraṇapaṭikkhepassa sikkhāpadassa apaññattattā therena katanti daṭṭhabbaṃ. Kasmā pana bhagavā evaṃ tuṇhībhūtova tiyāmarattiṃ vītināmesīti? Aparisuddhāya parisāya uposathādisaṃvāsakaraṇassa sāvajjataṃ bhikkhusaṅghe pākaṭaṃ kātuṃ, tañca āyatiṃ bhikkhūnaṃ tathāpaṭipajjanatthaṃ sikkhāpadaṃ ñāpetuṃ. Keci panettha ‘‘aparisuddhampi puggalaṃ tassa sammukhā ‘aparisuddho’ti vattuṃ mahākaruṇāya avisahanto bhagavā tathā nisīdī’’ti kāraṇaṃ vadanti. Taṃ akāraṇaṃ pacchāpi avattabbato, mahāmoggallānattherenāpi taṃ bāhāyaṃ gahetvā bahi nīharaṇassa akattabbatāpasaṅgato. Tasmā yathāvuttamevettha kāraṇanti. Teneva ‘‘aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso, yaṃ tathāgato aparisuddhāya parisāya uposathaṃ kareyya, pātimokkhaṃ uddiseyyā’’ti (a. ni. 8.20; cūḷava. 386; udā. 45) vatvā ‘‘na ca, bhikkhave, sāpattikena pātimokkhaṃ sotabba’’ntiādinā (cūḷava. 386) sāpattikaparisāya kattabbavidhi dassito.
သင္ကသ္သရသမာစာရန္တိ ကိဉ္စိဒေဝ အသာရုပ္ပံ ဒိသ္ဝာ ‘‘ဣဒံ ဣမိနာ ကတံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ ပရေဟိ သင္ကာယ သရိတဗ္ဗသမာစာရံ, အတ္တနာ ဝာ ‘‘မမ အနာစာရံ ဧတေ ဇာနန္တီ’’တိ သင္ကာယ သရိတဗ္ဗသမာစာရံ။ သမဏဝေသဓာရဏေန, သင္ဃိကပစ္စယဘာဂဂဟဏာဒိနာ စ ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တော ‘‘အဟံ သမဏော’’တိ ပဋိညံ အဒေန္တောပိ အတ္ထတော ဒေန္တော ဝိယ ဟောတီတိ ‘‘သမဏပဋိညံ ဗ္ရဟ္မစာရိပဋိည’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အဝသ္သုတန္တိ ကိလေသာဝသ္သနေန တိန္တံ။ သဉ္ဇာတဒုသ္သိလ္ယကစဝရတ္တာ ကသမ္ဗုဇာတံ , အသာရတာယ ဝာ ကသမ္ဗု ဝိယ ဇာတံ။ ဗဟိဒ္ဝာရကောဋ္ဌကာ နိက္ခာမေတ္ဝာတိ ဒ္ဝာရသာလတော ဗဟိ နိက္ခမာပေတ္ဝာ။
Saṅkassarasamācāranti kiñcideva asāruppaṃ disvā ‘‘idaṃ iminā kataṃ bhavissatī’’ti parehi saṅkāya saritabbasamācāraṃ, attanā vā ‘‘mama anācāraṃ ete jānantī’’ti saṅkāya saritabbasamācāraṃ. Samaṇavesadhāraṇena, saṅghikapaccayabhāgagahaṇādinā ca jīvikaṃ kappento ‘‘ahaṃ samaṇo’’ti paṭiññaṃ adentopi atthato dento viya hotīti ‘‘samaṇapaṭiññaṃ brahmacāripaṭiñña’’nti vuttaṃ. Avassutanti kilesāvassanena tintaṃ. Sañjātadussilyakacavarattā kasambujātaṃ, asāratāya vā kasambu viya jātaṃ. Bahidvārakoṭṭhakā nikkhāmetvāti dvārasālato bahi nikkhamāpetvā.
၃၈၄. မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တီတိ ဗဟုသော ဒသ္သနပဝိသနာဒိနာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရတိံ ဝိန္ဒန္တိ။ န အာယတကေနေဝ ပပာတောတိ ဆိန္နတဋမဟာသောဗ္ဘော ဝိယ န အာဒိတောဝ နိန္နောတိ အတ္ထော။ ဌိတဓမ္မောတိ အဝဋ္ဌိတသဘာဝော။ ပူရတ္တန္တိ ပုဏ္ဏတ္တံ။ နာဂာတိ သပ္ပဇာတိကာ။
384.Mahāsamuddeabhiramantīti bahuso dassanapavisanādinā mahāsamudde abhiratiṃ vindanti. Na āyatakeneva papātoti chinnataṭamahāsobbho viya na āditova ninnoti attho. Ṭhitadhammoti avaṭṭhitasabhāvo. Pūrattanti puṇṇattaṃ. Nāgāti sappajātikā.
ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi
၁. ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနာ • 1. Pātimokkhuddesayācanā
၂. မဟာသမုဒ္ဒေအဋ္ဌစ္ဆရိယံ • 2. Mahāsamuddeaṭṭhacchariyaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • Pātimokkhuddesayācanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
မဟာသမုဒ္ဒေ အဋ္ဌစ္ဆရိယကထာဝဏ္ဏနာ • Mahāsamudde aṭṭhacchariyakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pātimokkhuddesayācanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနကထာ • 1. Pātimokkhuddesayācanakathā