Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
ပဋိညာတကရဏံ
Paṭiññātakaraṇaṃ
၂၃၉. 1 ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခာဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စ, တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ သိယာ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဧကံ သမထံ အနာဂမ္မ – တိဏဝတ္ထာရကံ, ဒ္ဝီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယ္ယ – သမ္မုခာဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စာတိ? သိယာတိသ္သ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘အဟံ, အာဝုသော, ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော; တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပသ္သသီ’တိ? ‘အာမ ပသ္သာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယ္ယာသီ’တိ။
239.2 ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati? Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca, tiṇavatthārakena ca. Siyā āpattādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgamma – tiṇavatthārakaṃ, dvīhi samathehi sammeyya – sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena cāti? Siyātissa vacanīyaṃ. Yathā kathaṃ viya? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu lahukaṃ āpattiṃ āpanno hoti. Tena, bhikkhave, bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, āvuso, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဒေသေတိ, ယသ္သ စ ဒေသေတိ, ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကိဉ္စ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ? ယာ ပဋိညာတကရဏသ္သ ကမ္မသ္သ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝာသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂာဟကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပာဒေ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော; တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca deseti, yassa ca deseti, ubho sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Kiñca tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ? Yā paṭiññātakaraṇassa kammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – idaṃ tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, tena, bhikkhave, bhikkhunā sambahule bhikkhū upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassu vacanīyā – ‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Byattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ, ဝိဝရတိ, ဥတ္တာနိံ ကရောတိ ဒေသေတိ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယန္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပသ္သသီ’တိ? ‘အာမ ပသ္သာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယ္ယာသီ’တိ။
‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti deseti. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဒေသေတိ, ယသ္သ စ ဒေသေတိ, ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကိဉ္စ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ? ယာ ပဋိညာတကရဏသ္သ ကမ္မသ္သ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝာသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂာဟကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သင္ဃံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပာဒေ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော; တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca deseti, yassa ca deseti, ubho sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Kiñca tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ? Yā paṭiññātakaraṇassa kammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – idaṃ tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, tena, bhikkhave, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ, ဝိဝရတိ, ဥတ္တာနိံ ကရောတိ, ဒေသေတိ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယန္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပသ္သသီ’တိ? ‘အာမ ပသ္သာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယ္ယာသီ’တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti, deseti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စ ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? သင္ဃသမ္မုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂာဟကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ; ဆန္ဒဒာယကော ခီယတိ, ခီယနကံ ပာစိတ္တိယံ။
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca . Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
Footnotes: