| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೩. ಪಟಿಪದಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Paṭipadāsuttavaṇṇanā
೩. ತತಿಯೇ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದನ್ತಿ ಅಯಂ ತಾವ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಪಟಿಪದಾ। ನನು ಚ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋಪಿ ಅತ್ಥಿ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋಪಿ, ಸೋ ಕಥಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ ಹೋತೀತಿ। ವಟ್ಟಸೀಸತ್ತಾ। ಯಞ್ಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಭವತ್ತಯಸಙ್ಖಾತಂ ವಟ್ಟಂ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ಪವತ್ತಿತಂ, ಅನ್ತಮಸೋ ಪಞ್ಚಾಭಿಞ್ಞಾ ಅಟ್ಠ ವಾ ಪನ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ವಟ್ಟಪಕ್ಖಿಯಂ ವಟ್ಟಸೀಸನ್ತಿ ವಟ್ಟಸೀಸತ್ತಾ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾವ ಹೋತಿ। ಯಂ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿವಟ್ಟಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ಪವತ್ತಿತಂ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉಳುಙ್ಕಯಾಗುಮತ್ತದಾನಮ್ಪಿ ಪಣ್ಣಮುಟ್ಠಿದಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ವಿವಟ್ಟಪಕ್ಖಿಯಂ ವಿವಟ್ಟನಿಸ್ಸಿತಂ, ವಿವಟ್ಟಪಕ್ಖಿಕತ್ತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾವ ಹೋತಿ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಹಿ ಪಣ್ಣಮುಟ್ಠಿಮತ್ತದಾನಕುಸಲಂ ವಾ ಹೋತು ಮಹನ್ತಂ ವೇಲಾಮದಾನಾದಿಕುಸಲಂ ವಾ, ಸಚೇ ವಟ್ಟಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ವಟ್ಟನಿಸ್ಸಿತವಸೇನ ಮಿಚ್ಛಾ ಠಪಿತಂ ಹೋತಿ, ವಟ್ಟಮೇವ ಆಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ನೋ ವಿವಟ್ಟಂ। ‘‘ಇದಂ ಮೇ ದಾನಂ ಆಸವಕ್ಖಯಾವಹಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಪನ ವಿವಟ್ಟಂ ಪತ್ಥೇನ್ತೇನ ವಿವಟ್ಟವಸೇನ ಸಮ್ಮಾ ಠಪಿತಂ ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚೇಕಬೋಧಿಞಾಣಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಮ್ಪಿ ದಾತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿಯೇವ, ನ ಅರಹತ್ತಂ ಅಪ್ಪತ್ವಾ ಪರಿಯೋಸಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಇತಿ ಅನುಲೋಮವಸೇನ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾ, ಪಟಿಲೋಮವಸೇನ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾ ದೇಸಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ನನು ಚೇತ್ಥ ಪಟಿಪದಾ ಪುಚ್ಛಿತಾ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಭಾಜಿತಂ, ನಿಯ್ಯಾತನೇಪಿ ಪಟಿಪದಾವ ನಿಯ್ಯಾತಿತಾ। ನ ಚ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಪಟಿಪದಾತಿ ನಾಮಂ, ಸವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ಪನ ಚತುನ್ನಂ ಮಗ್ಗಾನಮೇತಂ ನಾಮಂ, ತಸ್ಮಾ ಪುಚ್ಛಾನಿಯ್ಯಾತನೇಹಿ ಪದಭಾಜನಂ ನ ಸಮೇತೀತಿ। ನೋ ನ ಸಮೇತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಫಲೇನ ಪಟಿಪದಾಯ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ। ಫಲೇನ ಹೇತ್ಥ ಪಟಿಪದಾ ದಸ್ಸಿತಾ। ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಯ ತ್ವೇವ ಅಸೇಸವಿರಾಗನಿರೋಧಾ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಏತಂ ನಿರೋಧಸಙ್ಖಾತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಯಸ್ಸಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಫಲಂ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪದಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅತ್ಥೇ ಅಸೇಸವಿರಾಗನಿರೋಧಾತಿ ಏತ್ಥ ವಿರಾಗೋ ನಿರೋಧಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ, ಅಸೇಸವಿರಾಗಾ ಅಸೇಸನಿರೋಧಾತಿ ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯೇನ ವಾ ವಿರಾಗಸಙ್ಖಾತೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಅಸೇಸನಿರೋಧೋ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಏತಂ ಪದಭಾಜನಂ ವುತ್ತಂ। ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಸಾನುಭಾವಾ ಪಟಿಪದಾ ವಿಭತ್ತಾ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಸುತ್ತೇ ವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಮೇವ ಕಥಿತನ್ತಿ। ತತಿಯಂ।
3. Tatiye micchāpaṭipadanti ayaṃ tāva aniyyānikapaṭipadā. Nanu ca avijjāpaccayā puññābhisaṅkhāropi atthi āneñjābhisaṅkhāropi, so kathaṃ micchāpaṭipadā hotīti. Vaṭṭasīsattā. Yañhi kiñci bhavattayasaṅkhātaṃ vaṭṭaṃ patthetvā pavattitaṃ, antamaso pañcābhiññā aṭṭha vā pana samāpattiyo, sabbaṃ taṃ vaṭṭapakkhiyaṃ vaṭṭasīsanti vaṭṭasīsattā micchāpaṭipadāva hoti. Yaṃ pana kiñci vivaṭṭaṃ nibbānaṃ patthetvā pavattitaṃ, antamaso uḷuṅkayāgumattadānampi paṇṇamuṭṭhidānamattampi, sabbaṃ taṃ vivaṭṭapakkhiyaṃ vivaṭṭanissitaṃ, vivaṭṭapakkhikattā sammāpaṭipadāva hoti. Appamattakampi hi paṇṇamuṭṭhimattadānakusalaṃ vā hotu mahantaṃ velāmadānādikusalaṃ vā, sace vaṭṭasampattiṃ patthetvā vaṭṭanissitavasena micchā ṭhapitaṃ hoti, vaṭṭameva āharituṃ sakkoti, no vivaṭṭaṃ. ‘‘Idaṃ me dānaṃ āsavakkhayāvahaṃ hotū’’ti evaṃ pana vivaṭṭaṃ patthentena vivaṭṭavasena sammā ṭhapitaṃ arahattampi paccekabodhiñāṇampi sabbaññutaññāṇampi dātuṃ sakkotiyeva, na arahattaṃ appatvā pariyosānaṃ gacchati. Iti anulomavasena micchāpaṭipadā, paṭilomavasena sammāpaṭipadā desitāti veditabbā. Nanu cettha paṭipadā pucchitā, nibbānaṃ bhājitaṃ, niyyātanepi paṭipadāva niyyātitā. Na ca nibbānassa paṭipadāti nāmaṃ, savipassanānaṃ pana catunnaṃ maggānametaṃ nāmaṃ, tasmā pucchāniyyātanehi padabhājanaṃ na sametīti. No na sameti, kasmā? Phalena paṭipadāya dassitattā. Phalena hettha paṭipadā dassitā. ‘‘Avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho’’ti etaṃ nirodhasaṅkhātaṃ nibbānaṃ yassā paṭipadāya phalaṃ, ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāpaṭipadāti ayamettha attho. Imasmiñca atthe asesavirāganirodhāti ettha virāgo nirodhasseva vevacanaṃ, asesavirāgā asesanirodhāti ayañhettha adhippāyo. Yena vā virāgasaṅkhātena maggena asesanirodho hoti, taṃ dassetuṃ etaṃ padabhājanaṃ vuttaṃ. Evañhi sati sānubhāvā paṭipadā vibhattā hoti. Iti imasmimpi sutte vaṭṭavivaṭṭameva kathitanti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಪಟಿಪದಾಸುತ್ತಂ • 3. Paṭipadāsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೩. ಪಟಿಪದಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Paṭipadāsuttavaṇṇanā
