| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
पटिप्पस्सम्भेतब्बतेचत्तालीसकं
Paṭippassambhetabbatecattālīsakaṃ
७३. ‘‘पञ्चहि , भिक्खवे, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं। न उपसम्पादेति, न निस्सयं देति, न सामणेरं उपट्ठापेति, न भिक्खुनोवादकसम्मुतिं सादियति, सम्मतोपि भिक्खुनियो न ओवदति – इमेहि खो, भिक्खवे, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं।
73. ‘‘Pañcahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ. Na upasampādeti, na nissayaṃ deti, na sāmaṇeraṃ upaṭṭhāpeti, na bhikkhunovādakasammutiṃ sādiyati, sammatopi bhikkhuniyo na ovadati – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ.
‘‘अपरेहिपि, भिक्खवे, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं। याय आपत्तिया सङ्घेन, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं कतं होति तं आपत्तिं न आपज्जति, अञ्ञं वा तादिसिकं , ततो वा पापिट्ठतरं; कम्मं न गरहति, कम्मिके न गरहति – इमेहि खो, भिक्खवे, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं…पे॰…।
‘‘Aparehipi, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ. Yāya āpattiyā saṅghena, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ kataṃ hoti taṃ āpattiṃ na āpajjati, aññaṃ vā tādisikaṃ , tato vā pāpiṭṭhataraṃ; kammaṃ na garahati, kammike na garahati – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ…pe….
‘‘अट्ठहि, भिक्खवे, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं। न पकतत्तस्स भिक्खुनो उपोसथं ठपेति, न पवारणं ठपेति, न सवचनीयं करोति, न अनुवादं पट्ठपेति, न ओकासं कारेति, न चोदेति, न सारेति, न भिक्खूहि सम्पयोजेति – इमेहि खो, भिक्खवे, अट्ठहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेतब्बं’’।
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ. Na pakatattassa bhikkhuno uposathaṃ ṭhapeti, na pavāraṇaṃ ṭhapeti, na savacanīyaṃ karoti, na anuvādaṃ paṭṭhapeti, na okāsaṃ kāreti, na codeti, na sāreti, na bhikkhūhi sampayojeti – imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambhetabbaṃ’’.
पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खेपनीयकम्मे
Pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhepanīyakamme
पटिप्पस्सम्भेतब्बतेचत्तालीसकं निट्ठितं।
Paṭippassambhetabbatecattālīsakaṃ niṭṭhitaṃ.
७४. ‘‘एवञ्च पन, भिक्खवे, पटिप्पस्सम्भेतब्बं। तेन, भिक्खवे, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मकतेन भिक्खुना सङ्घं उपसङ्कमित्वा एकंसं उत्तरासङ्गं करित्वा वुड्ढानं भिक्खूनं पादे वन्दित्वा उक्कुटिकं निसीदित्वा अञ्जलिं पग्गहेत्वा एवमस्स वचनीयो – ‘अहं, भन्ते, सङ्घेन, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मकतो सम्मा वत्तामि, लोमं पातेमि, नेत्थारं वत्तामि, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धिं याचामी’ति। दुतियम्पि याचितब्बा। ततियम्पि याचितब्बा। ब्यत्तेन भिक्खुना पटिबलेन सङ्घो ञापेतब्बो –
74. ‘‘Evañca pana, bhikkhave, paṭippassambhetabbaṃ. Tena, bhikkhave, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammakatena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, saṅghena, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammakato sammā vattāmi, lomaṃ pātemi, netthāraṃ vattāmi, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhiṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु सङ्घेन, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मकतो सम्मा वत्तति, लोमं पातेति, नेत्थारं वत्तति, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धिं याचति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्लं, सङ्घो इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेय्य। एसा ञत्ति।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghena, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammakato sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhiṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambheyya. Esā ñatti.
‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु सङ्घेन, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मकतो सम्मा वत्तति, लोमं पातेति, नेत्थारं वत्तति, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे , उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धिं याचति। सङ्घो इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेति। यस्सायस्मतो खमति इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धि, सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghena, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammakato sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge , ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambheti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhi, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘दुतियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰… ततियम्पि एतमत्थं वदामि – सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो। अयं इत्थन्नामो भिक्खु सङ्घेन, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मकतो सम्मा वत्तति, लोमं पातेति, नेत्थारं वत्तति, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धिं याचति। सङ्घो इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं पटिप्पस्सम्भेति। यस्सायस्मतो खमति इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयस्स कम्मस्स पटिप्पस्सद्धि, सो तुण्हस्स; यस्स नक्खमति, सो भासेय्य।
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghena, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammakato sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ paṭippassambheti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyassa kammassa paṭippassaddhi, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘पटिप्पस्सद्धं सङ्घेन इत्थन्नामस्स भिक्खुनो, पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे, उक्खेपनीयकम्मं। खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
‘‘Paṭippassaddhaṃ saṅghena itthannāmassa bhikkhuno, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge, ukkhepanīyakammaṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे उक्खेपनीयकम्मं निट्ठितं सत्तमं।
Pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhepanīyakammaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
कम्मक्खन्धको पठमो।
Kammakkhandhako paṭhamo.
इमम्हि खन्धके वत्थू सत्त।
Imamhi khandhake vatthū satta.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
पण्डुलोहितका भिक्खू, सयं भण्डनकारका।
Paṇḍulohitakā bhikkhū, sayaṃ bhaṇḍanakārakā;
तादिसे उपसङ्कम्म, उस्सहिंसु च भण्डने॥
Tādise upasaṅkamma, ussahiṃsu ca bhaṇḍane.
सद्धम्मट्ठितिको बुद्धो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।
Saddhammaṭṭhitiko buddho, sayambhū aggapuggalo;
आणापेसि तज्जनीयकम्मं सावत्थियं जिनो॥
Āṇāpesi tajjanīyakammaṃ sāvatthiyaṃ jino.
असम्मुखाप्पटिपुच्छाप्पटिञ्ञाय कतञ्च यं।
Asammukhāppaṭipucchāppaṭiññāya katañca yaṃ;
अनापत्ति अदेसने, देसिताय कतञ्च यं॥
Anāpatti adesane, desitāya katañca yaṃ.
अचोदेत्वा असारेत्वा, अनारोपेत्वा च यं कतं।
Acodetvā asāretvā, anāropetvā ca yaṃ kataṃ;
अदेसनागामिनिया, अधम्मवग्गमेव च॥
Adesanāgāminiyā, adhammavaggameva ca.
देसिताय अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च।
Desitāya adhammena, vaggenāpi tatheva ca;
अचोदेत्वा अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च॥
Acodetvā adhammena, vaggenāpi tatheva ca.
असारेत्वा अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च।
Asāretvā adhammena, vaggenāpi tatheva ca;
अनारोपेत्वा अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च॥
Anāropetvā adhammena, vaggenāpi tatheva ca.
कण्हवारनयेनेव, सुक्कवारं विजानिया।
Kaṇhavāranayeneva, sukkavāraṃ vijāniyā;
सङ्घो आकङ्खमानो च यस्स तज्जनियं करे॥
Saṅgho ākaṅkhamāno ca yassa tajjaniyaṃ kare.
भण्डनं बालो संसट्ठो, अधिसीले अज्झाचारे।
Bhaṇḍanaṃ bālo saṃsaṭṭho, adhisīle ajjhācāre;
अतिदिट्ठिविपन्नस्स, सङ्घो तज्जनियं करे॥
Atidiṭṭhivipannassa, saṅgho tajjaniyaṃ kare.
बुद्धधम्मस्स सङ्घस्स, अवण्णं यो च भासति।
Buddhadhammassa saṅghassa, avaṇṇaṃ yo ca bhāsati;
तिण्णन्नम्पि च भिक्खूनं, सङ्घो तज्जनियं करे॥
Tiṇṇannampi ca bhikkhūnaṃ, saṅgho tajjaniyaṃ kare.
भण्डनं कारको एको, बालो संसग्गनिस्सितो।
Bhaṇḍanaṃ kārako eko, bālo saṃsagganissito;
अधिसीले अज्झाचारे, तथेव अतिदिट्ठिया॥
Adhisīle ajjhācāre, tatheva atidiṭṭhiyā.
बुद्धधम्मस्स सङ्घस्स, अवण्णं यो च भासति।
Buddhadhammassa saṅghassa, avaṇṇaṃ yo ca bhāsati;
तज्जनीयकम्मकतो, एवं सम्मानुवत्तना॥
Tajjanīyakammakato, evaṃ sammānuvattanā.
उपसम्पदनिस्सया, सामणेरं उपट्ठना।
Upasampadanissayā, sāmaṇeraṃ upaṭṭhanā;
ओवादसम्मतेनापि, न करे तज्जनीकतो॥
Ovādasammatenāpi, na kare tajjanīkato.
नापज्जे तञ्च आपत्तिं, तादिसञ्च ततो परं।
Nāpajje tañca āpattiṃ, tādisañca tato paraṃ;
कम्मञ्च कम्मिके चापि, न गरहे तथाविधो॥
Kammañca kammike cāpi, na garahe tathāvidho.
उपोसथं पवारणं, पकतत्तस्स नट्ठपे।
Uposathaṃ pavāraṇaṃ, pakatattassa naṭṭhape;
सारणं सम्पयोगञ्च, न करेय्य तथाविधो।
Sāraṇaṃ sampayogañca, na kareyya tathāvidho;
उपसम्पदनिस्सया, सामणेरं उपट्ठना॥
Upasampadanissayā, sāmaṇeraṃ upaṭṭhanā.
तञ्चापज्जति आपत्तिं, तादिसञ्च ततो परं॥
Tañcāpajjati āpattiṃ, tādisañca tato paraṃ.
कम्मञ्च कम्मिके चापि, गरहन्तो न सम्मति।
Kammañca kammike cāpi, garahanto na sammati;
उपोसथं पवारणं, सवचनीया च नोवादो॥
Uposathaṃ pavāraṇaṃ, savacanīyā ca novādo.
ओकासो चोदनञ्चेव, सारणा सम्पयोजना।
Okāso codanañceva, sāraṇā sampayojanā;
इमेहट्ठङ्गेहि यो युत्तो, तज्जनानुपसम्मति॥
Imehaṭṭhaṅgehi yo yutto, tajjanānupasammati.
कण्हवारनयेनेव, सुक्कवारं विजानिया।
Kaṇhavāranayeneva, sukkavāraṃ vijāniyā;
बालो आपत्तिबहुलो, संसट्ठोपि च सेय्यसो॥
Bālo āpattibahulo, saṃsaṭṭhopi ca seyyaso.
नियस्सकम्मं सम्बुद्धो, आणापेसि महामुनि।
Niyassakammaṃ sambuddho, āṇāpesi mahāmuni;
कीटागिरिस्मिं द्वे भिक्खू, अस्सजिपुनब्बसुका॥
Kīṭāgirismiṃ dve bhikkhū, assajipunabbasukā.
अनाचारञ्च विविधं, आचरिंसु असञ्ञता।
Anācārañca vividhaṃ, ācariṃsu asaññatā;
पब्बाजनीयं सम्बुद्धो, कम्मं सावत्थियं जिनो।
Pabbājanīyaṃ sambuddho, kammaṃ sāvatthiyaṃ jino;
मच्छिकासण्डे सुधम्मो, चित्तस्सावासिको अहु॥
Macchikāsaṇḍe sudhammo, cittassāvāsiko ahu.
जातिवादेन खुंसेति, सुधम्मो चित्तुपासकं।
Jātivādena khuṃseti, sudhammo cittupāsakaṃ;
पटिसारणीयकम्मं, आणापेसि तथागतो॥
Paṭisāraṇīyakammaṃ, āṇāpesi tathāgato.
कोसम्बियं छन्नं भिक्खुं, निच्छन्तापत्तिं पस्सितुं।
Kosambiyaṃ channaṃ bhikkhuṃ, nicchantāpattiṃ passituṃ;
अदस्सने उक्खिपितुं, आणापेसि जिनुत्तमो॥
Adassane ukkhipituṃ, āṇāpesi jinuttamo.
छन्नो तंयेव आपत्तिं, पटिकातुं न इच्छति।
Channo taṃyeva āpattiṃ, paṭikātuṃ na icchati;
उक्खेपनाप्पटिकम्मे, आणापेसि विनायको॥
Ukkhepanāppaṭikamme, āṇāpesi vināyako.
पापदिट्ठि अरिट्ठस्स, आसि अञ्ञाणनिस्सिता।
Pāpadiṭṭhi ariṭṭhassa, āsi aññāṇanissitā;
अदस्सनाप्पटिकम्मे , अनिस्सग्गे च दिट्ठिया॥
Adassanāppaṭikamme , anissagge ca diṭṭhiyā.
दवानाचारूपघाति, मिच्छाआजीवमेव च।
Davānācārūpaghāti, micchāājīvameva ca;
पब्बाजनीयकम्मम्हि, अतिरेकपदा इमे॥
Pabbājanīyakammamhi, atirekapadā ime.
पटिसारणीयकम्मम्हि, अतिरेकपदा इमे॥
Paṭisāraṇīyakammamhi, atirekapadā ime.
तयो उक्खेपना कम्मा, सदिसा ते विभत्तितो।
Tayo ukkhepanā kammā, sadisā te vibhattito;
तज्जनीयनयेनापि, सेसकम्मं विजानियाति॥
Tajjanīyanayenāpi, sesakammaṃ vijāniyāti.
कम्मक्खन्धकं निट्ठितं।
Kammakkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
