Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൨. പടിസന്ദഹനപഞ്ഹോ
2. Paṭisandahanapañho
൨. രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, യോ ന പടിസന്ദഹതി, ജാനാതി സോ ‘ന പടിസന്ദഹിസ്സാമീ’തി? ‘‘ആമ, മഹാരാജ, യോ ന പടിസന്ദഹതി, ജാനാതി സോ ‘ന പടിസന്ദഹിസ്സാമീ’തി. ‘‘കഥം, ഭന്തേ, ജാനാതീ’’തി? ‘‘യോ ഹേതു യോ പച്ചയോ, മഹാരാജ, പടിസന്ദഹനായ, തസ്സ ഹേതുസ്സ തസ്സ പച്ചയസ്സ ഉപരമാ ജാനാതി സോ ‘ന പടിസന്ദഹിസ്സാമീ’’’തി.
2. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yo na paṭisandahati, jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti? ‘‘Āma, mahārāja, yo na paṭisandahati, jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, jānātī’’ti? ‘‘Yo hetu yo paccayo, mahārāja, paṭisandahanāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’’’ti.
‘‘ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കസ്സകോ ഗഹപതികോ കസിത്വാ ച വപിത്വാ ച ധഞ്ഞാഗാരം പരിപൂരേയ്യ. സോ അപരേന സമയേന നേവ കസ്സേയ്യ ന വപ്പേയ്യ, യഥാസമ്ഭതഞ്ച ധഞ്ഞം പരിഭുഞ്ജേയ്യ വാ വിസജ്ജേയ്യ വാ യഥാ പച്ചയം വാ കരേയ്യ, ജാനേയ്യ സോ, മഹാരാജ, കസ്സകോ ഗഹപതികോ ‘ന മേ ധഞ്ഞാഗാരം പരിപൂരേസ്സതീ’തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ, ജാനേയ്യാ’’തി. ‘‘കഥം ജാനേയ്യാ’’തി? ‘‘യോ ഹേതു യോ പച്ചയോ ധഞ്ഞാഗാരസ്സ പരിപൂരണായ, തസ്സ ഹേതുസ്സ തസ്സ പച്ചയസ്സ ഉപരമാ ജാനാതി ‘ന മേ ധഞ്ഞാഗാരം പരിപൂരേസ്സതീ’’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോ ഹേതു യോ പച്ചയോ പടിസന്ദഹനായ, തസ്സ ഹേതുസ്സ തസ്സ പച്ചയസ്സ ഉപരമാ ജാനാതി സോ ‘ന പടിസന്ദഹിസ്സാമീ’തി.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kassako gahapatiko kasitvā ca vapitvā ca dhaññāgāraṃ paripūreyya. So aparena samayena neva kasseyya na vappeyya, yathāsambhatañca dhaññaṃ paribhuñjeyya vā visajjeyya vā yathā paccayaṃ vā kareyya, jāneyya so, mahārāja, kassako gahapatiko ‘na me dhaññāgāraṃ paripūressatī’ti? ‘‘Āma, bhante, jāneyyā’’ti. ‘‘Kathaṃ jāneyyā’’ti? ‘‘Yo hetu yo paccayo dhaññāgārassa paripūraṇāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti ‘na me dhaññāgāraṃ paripūressatī’’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, yo hetu yo paccayo paṭisandahanāya, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā jānāti so ‘na paṭisandahissāmī’ti.
‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
പടിസന്ദഹനപഞ്ഹോ ദുതിയോ.
Paṭisandahanapañho dutiyo.