| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੪. ਪਟਿਸਨ੍ਦਹਨਪੁਗ੍ਗਲવੇਦਿਯਨਪਞ੍ਹੋ
4. Paṭisandahanapuggalavediyanapañho
੪. ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯੋ ਨ ਪਟਿਸਨ੍ਦਹਤਿ, વੇਦੇਤਿ ਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੁਕ੍ਖਂ વੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਥੇਰੋ ਆਹ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ વੇਦੇਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ વੇਦੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ વੇਦੇਤਿ, ਕਿਂ ਨ વੇਦੇਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕਾਯਿਕਂ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਦਨਂ વੇਦੇਤਿ, ਚੇਤਸਿਕਂ વੇਦਨਂ ਨ વੇਦੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਯਿਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦੇਤਿ, ਕਥਂ ਚੇਤਸਿਕਂ વੇਦਨਂ ਨ વੇਦੇਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਹੇਤੁ ਯੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਕਾਯਿਕਾਯ ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਅਨੁਪਰਮਾ ਕਾਯਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨਂ વੇਦੇਤਿ, ਯੋ ਹੇਤੁ ਯੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਚੇਤਸਿਕਾਯ ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨਾਯ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ, ਤਸ੍ਸ ਹੇਤੁਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਉਪਰਮਾ ਚੇਤਸਿਕਂ ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨਂ ਨ વੇਦੇਤਿ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ – ‘ਸੋ ਏਕਂ વੇਦਨਂ વੇਦੇਤਿ ਕਾਯਿਕਂ ਨ ਚੇਤਸਿਕ’’’ਨ੍ਤਿ।
4. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yo na paṭisandahati, vedeti so kiñci dukkhaṃ vedana’’nti? Thero āha ‘‘kiñci vedeti, kiñci na vedetī’’ti. ‘‘Kiṃ vedeti, kiṃ na vedetī’’ti? ‘‘Kāyikaṃ, mahārāja, vedanaṃ vedeti, cetasikaṃ vedanaṃ na vedetī’’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, kāyikaṃ vedanaṃ vedeti, kathaṃ cetasikaṃ vedanaṃ na vedetī’’ti? ‘‘Yo hetu yo paccayo kāyikāya dukkhavedanāya uppattiyā, tassa hetussa tassa paccayassa anuparamā kāyikaṃ dukkhavedanaṃ vedeti, yo hetu yo paccayo cetasikāya dukkhavedanāya uppattiyā, tassa hetussa tassa paccayassa uparamā cetasikaṃ dukkhavedanaṃ na vedeti. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘so ekaṃ vedanaṃ vedeti kāyikaṃ na cetasika’’’nti.
‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯੋ ਦੁਕ੍ਖਂ વੇਦਨਂ વੇਦੇਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਹਤੋ ਅਨੁਨਯੋ વਾ ਪਟਿਘੋ વਾ, ਨ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਅਪਕ੍ਕਂ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮੇਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਥੇਰੇਨ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨਾ –
‘‘Bhante nāgasena, yo dukkhaṃ vedanaṃ vedeti, kasmā so na parinibbāyatī’’ti? ‘‘Natthi, mahārāja, arahato anunayo vā paṭigho vā, na ca arahanto apakkaṃ pātenti paripākaṃ āgamenti paṇḍitā. Bhāsitampetaṃ , mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀવਿਤਂ।
‘‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ॥
Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.
‘‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀવਿਤਂ।
‘‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ’’’ਤਿ॥
Kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’’ti.
ਪਟਿਸਨ੍ਦਹਨਪੁਗ੍ਗਲવੇਦਿਯਨਪਞ੍ਹੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।
Paṭisandahanapuggalavediyanapañho catuttho.
Footnotes:
