Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
படிஸாரணீயகம்மகதா²வண்ணனா
Paṭisāraṇīyakammakathāvaṇṇanā
33. ஸுத⁴ம்மவத்து²ஸ்மிங் மச்சி²காஸண்டே³தி ஏவங்னாமகே நக³ரே. தத்த² கிர (த⁴॰ ப॰ அட்ட²॰ 1.72 சித்தக³ஹபதிவத்து²) சித்தோ க³ஹபதி பஞ்சவக்³கி³யானங் அப்³ப⁴ந்தரங் மஹானாமத்தே²ரங் பிண்டா³ய சரமானங் தி³ஸ்வா தஸ்ஸ இரியாபதே² பஸீதி³த்வா பத்தங் ஆதா³ய கே³ஹங் பவேஸெத்வா போ⁴ஜெத்வா ப⁴த்தகிச்சாவஸானே த⁴ம்மகத²ங் ஸுணந்தோ ஸோதாபத்திப²லங் பத்வா அசலஸத்³தோ⁴ ஹுத்வா அம்பா³டகவனங் நாம அத்தனோ உய்யானங் ஸங்கா⁴ராமங் காதுகாமோ தே²ரஸ்ஸ ஹத்தே² உத³கங் பாதெத்வா நிய்யாதேஸி. தஸ்மிங் க²ணே ‘‘பதிட்டி²தங் பு³த்³த⁴ஸாஸன’’ந்தி உத³கபரியந்தங் கத்வா மஹாபத²வீ கம்பி, மஹாஸெட்டி² உய்யானே மஹாவிஹாரங் காரேஸி. தத்தா²யங் ஸுத⁴ம்மோ பி⁴க்கு² ஆவாஸிகோ அஹோஸி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘ஆயஸ்மா ஸுத⁴ம்மோ மச்சி²காஸண்டே³ சித்தஸ்ஸ க³ஹபதினோ ஆவாஸிகோ ஹோதீ’’திஆதி³. தத்த² து⁴வப⁴த்திகோதி நிச்சப⁴த்திகோ.
33. Sudhammavatthusmiṃ macchikāsaṇḍeti evaṃnāmake nagare. Tattha kira (dha. pa. aṭṭha. 1.72 cittagahapativatthu) citto gahapati pañcavaggiyānaṃ abbhantaraṃ mahānāmattheraṃ piṇḍāya caramānaṃ disvā tassa iriyāpathe pasīditvā pattaṃ ādāya gehaṃ pavesetvā bhojetvā bhattakiccāvasāne dhammakathaṃ suṇanto sotāpattiphalaṃ patvā acalasaddho hutvā ambāṭakavanaṃ nāma attano uyyānaṃ saṅghārāmaṃ kātukāmo therassa hatthe udakaṃ pātetvā niyyātesi. Tasmiṃ khaṇe ‘‘patiṭṭhitaṃ buddhasāsana’’nti udakapariyantaṃ katvā mahāpathavī kampi, mahāseṭṭhi uyyāne mahāvihāraṃ kāresi. Tatthāyaṃ sudhammo bhikkhu āvāsiko ahosi. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘āyasmā sudhammo macchikāsaṇḍe cittassa gahapatino āvāsiko hotī’’tiādi. Tattha dhuvabhattikoti niccabhattiko.
அபரேன ஸமயேன சித்தஸ்ஸ கு³ணகத²ங் ஸுத்வா பி⁴க்கு²ஸஹஸ்ஸேன ஸத்³தி⁴ங் த்³வே அக்³க³ஸாவகா தஸ்ஸ ஸங்க³ஹங் கத்துகாமா மச்சி²காஸண்ட³ங் அக³மங்ஸு. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன ஸம்ப³ஹுலா தே²ரா’’திஆதி³. சித்தோ க³ஹபதி தேஸங் ஆக³மனங் ஸுத்வா அத்³த⁴யோஜனமத்தங் பச்சுக்³க³ந்த்வா தே ஆதா³ய அத்தனோ விஹாரங் பவேஸெத்வா ஆக³ந்துகவத்தங் கத்வா ‘‘ப⁴ந்தே, தோ²கங் த⁴ம்மகத²ங் ஸோதுகாமொம்ஹீ’’தி த⁴ம்மஸேனாபதிங் யாசி. அத² நங் தே²ரோ ‘‘உபாஸக, அத்³தா⁴னேனாம்ஹா கிலந்தரூபா, அபிச தோ²கங் ஸுணாஹீ’’தி தஸ்ஸ த⁴ம்மகத²ங் கதே²ஸி. தேன வுத்தங் ‘‘ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² சித்தங் க³ஹபதிங் ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ த⁴ம்மியா கதா²ய ஸந்த³ஸ்ஸேஸீ’’திஆதி³. ஸோ தே²ரஸ்ஸ த⁴ம்மகத²ங் ஸுணந்தோவ அனாகா³மிப²லங் பாபுணி.
Aparena samayena cittassa guṇakathaṃ sutvā bhikkhusahassena saddhiṃ dve aggasāvakā tassa saṅgahaṃ kattukāmā macchikāsaṇḍaṃ agamaṃsu. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘tena kho pana samayena sambahulā therā’’tiādi. Citto gahapati tesaṃ āgamanaṃ sutvā addhayojanamattaṃ paccuggantvā te ādāya attano vihāraṃ pavesetvā āgantukavattaṃ katvā ‘‘bhante, thokaṃ dhammakathaṃ sotukāmomhī’’ti dhammasenāpatiṃ yāci. Atha naṃ thero ‘‘upāsaka, addhānenāmhā kilantarūpā, apica thokaṃ suṇāhī’’ti tassa dhammakathaṃ kathesi. Tena vuttaṃ ‘‘ekamantaṃ nisinnaṃ kho cittaṃ gahapatiṃ āyasmā sāriputto dhammiyā kathāya sandassesī’’tiādi. So therassa dhammakathaṃ suṇantova anāgāmiphalaṃ pāpuṇi.
41. நாஸக்கி² சித்தங் க³ஹபதிங் க²மாபேதுந்தி ஸோ தத்த² க³ந்த்வா ‘‘க³ஹபதி, மய்ஹமேவ ஸோ தோ³ஸோ , க²மாஹி மே’’தி வத்வாபி ‘‘நாஹங் க²மாமீ’’தி தேன படிக்கி²த்தோ மங்குபூ⁴தோ தங் க²மாபேதுங் நாஸக்கி². புனதே³வ ஸத்து² ஸந்திகங் பச்சாக³மாஸி. ஸத்தா² ‘‘நாஸ்ஸ உபாஸகோ க²மிஸ்ஸதீ’’தி ஜானந்தோபி ‘‘மானத²த்³தோ⁴ ஏஸ திங்ஸயோஜனங் க³ந்த்வாவ பச்சாக³ச்ச²தூ’’தி க²மனுபாயங் அனாசிக்கி²த்வாவ உய்யோஜேஸி. அத²ஸ்ஸ புன ஆக³தகாலே நிஹதமானஸ்ஸ அனுதூ³தங் த³த்வா ‘‘க³ச்ச², இமினா ஸத்³தி⁴ங் க³ந்த்வா உபாஸகங் க²மாபேஹீ’’தி வத்வா ‘‘ஸமணேன நாம ‘மய்ஹங் விஹாரோ, மய்ஹங் நிவாஸட்டா²னங், மய்ஹங் உபாஸகோ, மய்ஹங் உபாஸிகா’தி மானங் வா இஸ்ஸங் வா காதுங் ந வட்டதி. ஏவங் கரொந்தஸ்ஸ ஹி இச்சா²மானாத³யோ கிலேஸா வட்³ட⁴ந்தீ’’தி ஓவத³ந்தோ –
41.Nāsakkhi cittaṃ gahapatiṃ khamāpetunti so tattha gantvā ‘‘gahapati, mayhameva so doso , khamāhi me’’ti vatvāpi ‘‘nāhaṃ khamāmī’’ti tena paṭikkhitto maṅkubhūto taṃ khamāpetuṃ nāsakkhi. Punadeva satthu santikaṃ paccāgamāsi. Satthā ‘‘nāssa upāsako khamissatī’’ti jānantopi ‘‘mānathaddho esa tiṃsayojanaṃ gantvāva paccāgacchatū’’ti khamanupāyaṃ anācikkhitvāva uyyojesi. Athassa puna āgatakāle nihatamānassa anudūtaṃ datvā ‘‘gaccha, iminā saddhiṃ gantvā upāsakaṃ khamāpehī’’ti vatvā ‘‘samaṇena nāma ‘mayhaṃ vihāro, mayhaṃ nivāsaṭṭhānaṃ, mayhaṃ upāsako, mayhaṃ upāsikā’ti mānaṃ vā issaṃ vā kātuṃ na vaṭṭati. Evaṃ karontassa hi icchāmānādayo kilesā vaḍḍhantī’’ti ovadanto –
‘‘அஸந்தங் பா⁴வனமிச்செ²ய்ய, புரெக்கா²ரஞ்ச பி⁴க்கு²ஸு;
‘‘Asantaṃ bhāvanamiccheyya, purekkhārañca bhikkhusu;
ஆவாஸேஸு ச இஸ்ஸரியங், பூஜா பரகுலேஸு ச.
Āvāsesu ca issariyaṃ, pūjā parakulesu ca.
‘‘மமேவ கத மஞ்ஞந்து, கி³ஹீ பப்³ப³ஜிதா உபோ⁴;
‘‘Mameva kata maññantu, gihī pabbajitā ubho;
மமேவாதிவஸா அஸ்ஸு, கிச்சாகிச்சேஸு கிஸ்மிசி;
Mamevātivasā assu, kiccākiccesu kismici;
இதி பா³லஸ்ஸ ஸங்கப்போ, இச்சா² மானோ ச வட்³ட⁴தீ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 73-74) –
Iti bālassa saṅkappo, icchā māno ca vaḍḍhatī’’ti. (dha. pa. 73-74) –
த⁴ம்மபதே³ இமா கா³தா² அபா⁴ஸி.
Dhammapade imā gāthā abhāsi.
ஸுத⁴ம்மத்தே²ரோபி இமங் ஓவாத³ங் ஸுத்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா உட்டா²யாஸனா பத³க்கி²ணங் கத்வா தேன அனுதூ³தேன பி⁴க்கு²னா ஸத்³தி⁴ங் க³ந்த்வா உபாஸகஸ்ஸ சக்கு²பதே² ஆபத்திங் படிகரித்வா உபாஸகங் க²மாபேஸி. ஸோ உபாஸகேன ‘‘க²மாமஹங் ப⁴ந்தே, ஸசே மய்ஹங் தோ³ஸோ அத்தி², க²மத² மே’’தி படிக²மாபிதோ ஸத்தா²ரா தி³ன்னஓவாதே³ ட²த்வா கதிபாஹேனேவ ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அரஹத்தங் பாபுணி.
Sudhammattheropi imaṃ ovādaṃ sutvā satthāraṃ vanditvā uṭṭhāyāsanā padakkhiṇaṃ katvā tena anudūtena bhikkhunā saddhiṃ gantvā upāsakassa cakkhupathe āpattiṃ paṭikaritvā upāsakaṃ khamāpesi. So upāsakena ‘‘khamāmahaṃ bhante, sace mayhaṃ doso atthi, khamatha me’’ti paṭikhamāpito satthārā dinnaovāde ṭhatvā katipāheneva saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇi.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / சூளவக்³க³பாளி • Cūḷavaggapāḷi
4. படிஸாரணீயகம்மங் • 4. Paṭisāraṇīyakammaṃ
அட்டா²ரஸவத்தங் • Aṭṭhārasavattaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / சூளவக்³க³-அட்ட²கதா² • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / படிஸாரணீயகம்மகதா² • Paṭisāraṇīyakammakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / அத⁴ம்மகம்மத்³வாத³ஸககதா²வண்ணனா • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / நியஸ்ஸகம்மகதா²தி³வண்ணனா • Niyassakammakathādivaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 4. படிஸாரணீயகம்மகதா² • 4. Paṭisāraṇīyakammakathā