| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಪಟಿಸ್ಸವದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Paṭissavadukkaṭāpattikathāvaṇṇanā
೨೦೭. ಯಸ್ಮಾ ನಾನಾಸೀಮಾಯಂ ದ್ವೀಸು ಆವಾಸೇಸು ವಸ್ಸಂ ವಸನ್ತಸ್ಸ ದುತಿಯೇ ‘‘ವಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಠಮಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ಪುನ ಪಠಮೇಯೇವ ‘‘ವಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ದುತಿಯೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ತಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪುರಿಮಿಕಾ ಚ ನ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ವಿಸಂವಾದನಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಸತಿಯೇವ ಪಟಿಸ್ಸವೇ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸವೇ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ತಞ್ಚ ಖೋ…ಪೇ॰… ಪಚ್ಛಾ ವಿಸಂವಾದನಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ।
207. Yasmā nānāsīmāyaṃ dvīsu āvāsesu vassaṃ vasantassa dutiye ‘‘vasāmī’’ti citte uppanne paṭhamasenāsanaggāho paṭippassambhati, puna paṭhameyeva ‘‘vasāmī’’ti citte uppanne dutiyo paṭippassambhati, tasmā ‘‘tassa, bhikkhave, bhikkhuno purimikā ca na paññāyatī’’ti vuttaṃ. Paṭissavassa visaṃvādanapaccayā hontampi dukkaṭaṃ satiyeva paṭissave hotīti āha ‘‘tassa tassa paṭissave dukkaṭa’’nti. Tenevāha ‘‘tañca kho…pe… pacchā visaṃvādanapaccayā’’ti.
ಅಕರಣೀಯೋತಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಅಕರಣೀಯೋ। ಸಕರಣೀಯೋತಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನೇವ ಸಕರಣೀಯೋ। ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಅಕರಣೀಯೋ ಸಕರಣೀಯೋ’’ತಿ ಚ ಕಸ್ಮಾ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ? ‘‘ಅಕರಣೀಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಸಕರಣೀಯಾಕರಣೀಯತಾ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಕತ್ವಾ ನ ವುತ್ತಂ। ಯದಿ ಏವಂ ಪರತೋ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ವಾರದ್ವಯೇಪಿ ‘‘ಸಕರಣೀಯೋ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ಕಸ್ಮಾ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ತತ್ಥ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಸಕರಣೀಯೋ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸೋ ತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೀತಿನಾಮೇತೀತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುನ್ತಿ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏವಞ್ಹಿ ವುತ್ತೇ ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಅಧಿಕತತ್ತಾ ಸೋ ತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಬಹಿ ವೀತಿನಾಮೇತೀತಿ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ।
Akaraṇīyoti sattāhakaraṇīyena akaraṇīyo. Sakaraṇīyoti sattāhakaraṇīyeneva sakaraṇīyo. Yadi evaṃ ‘‘sattāhakaraṇīyena akaraṇīyo sakaraṇīyo’’ti ca kasmā na vuttanti? ‘‘Akaraṇīyo’’ti vuttepi sattāhakaraṇīyena sakaraṇīyākaraṇīyatā viññāyatīti katvā na vuttaṃ. Yadi evaṃ parato ‘‘sattāhakaraṇīyena pakkamatī’’ti vāradvayepi ‘‘sakaraṇīyo pakkamatī’’ti ettakameva kasmā na vuttanti? Vuccate – tattha ‘‘sattāhakaraṇīyenā’’ti avatvā ‘‘sakaraṇīyo pakkamatī’’ti vutte so taṃ sattāhaṃ bahiddhā vītināmetīti na sakkā vattunti ‘‘sattāhakaraṇīyena pakkamatī’’ti vuttaṃ. Evañhi vutte sattāhassa adhikatattā so taṃ sattāhaṃ bahi vītināmetīti sakkā vattuṃ.
ಏತ್ಥ ಚ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚತ್ತಾರೋ ವಾರಾ ನಿರಪೇಕ್ಖಗಮನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಾ, ತತ್ಥಾಪಿ ಪುರಿಮಾ ದ್ವೇ ವಾರಾ ವಸ್ಸಂ ಅನುಪಗತಸ್ಸ ವಸೇನ ವುತ್ತಾ, ಪಚ್ಛಿಮಾ ಪನ ದ್ವೇ ವಾರಾ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತಸ್ಸ ವಸೇನ, ತತೋ ಪರಂ ದ್ವೇ ವಾರಾ ಸಾಪೇಕ್ಖಗಮನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಾ, ತತ್ಥಾಪಿ ಪಠಮವಾರೋ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸಪಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೀತಿನಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತೋ, ಇತರೋ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ‘‘ಸೋ ಸತ್ತಾಹಂ ಅನಾಗತಾಯ ಪವಾರಣಾಯ ಸಕರಣೀಯೋ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ಅಯಂ ಪನ ವಾರೋ ನವಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗನ್ತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೀತಿನಾಮೇನ್ತಸ್ಸಪಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತೋ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಅಕರಣೀಯೋ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ದುತಿಯವಾರಸ್ಸ ಅನಾಗತತ್ತಾ ನವಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೇನಪಿ ಸತಿಯೇವ ಕರಣೀಯೇ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ನಾಸತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಇಮೇ ಚ ಸತ್ತ ವಾರಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಕತಉಪೋಸಥಿಕಸ್ಸ ವಸೇನ ಆಗತಾ, ಅಪರೇ ಸತ್ತ ಅನ್ತೋವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕತಉಪೋಸಥಸ್ಸ ವಸೇನಾತಿ ಏವಂ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸೇನ ಚುದ್ದಸ ವಾರಾ ವುತ್ತಾ, ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ವಸೇನ ತೇಯೇವ ಚುದ್ದಸ ವಾರಾ ವುತ್ತಾತಿ ಏವಮೇತೇಸಂ ನಾನಾಕರಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Ettha ca ādimhi cattāro vārā nirapekkhagamanaṃ sandhāya vuttā, tatthāpi purimā dve vārā vassaṃ anupagatassa vasena vuttā, pacchimā pana dve vārā vassaṃ upagatassa vasena, tato paraṃ dve vārā sāpekkhagamanaṃ sandhāya vuttā, tatthāpi paṭhamavāro sāpekkhassapi sattāhakaraṇīyena gantvā taṃ sattāhaṃ bahiddhā vītināmentassa vassacchedadassanatthaṃ vutto, itaro vuttanayeneva gantvā antosattāhe nivattantassa vassacchedābhāvadassanatthaṃ. ‘‘So sattāhaṃ anāgatāya pavāraṇāya sakaraṇīyo pakkamatī’’ti ayaṃ pana vāro navamito paṭṭhāya gantvā sattāhaṃ bahiddhā vītināmentassapi vassacchedābhāvadassanatthaṃ vutto. Ettha ca ‘‘akaraṇīyo pakkamatī’’ti dutiyavārassa anāgatattā navamito paṭṭhāya gacchantenapi satiyeva karaṇīye gantabbaṃ, nāsatīti daṭṭhabbaṃ. Ime ca satta vārā bahiddhā katauposathikassa vasena āgatā, apare satta antovihāraṃ gantvā katauposathassa vasenāti evaṃ purimikāya vasena cuddasa vārā vuttā, tato paraṃ pacchimikāya vasena teyeva cuddasa vārā vuttāti evametesaṃ nānākaraṇaṃ veditabbaṃ.
ಇಮೇಹಿ ಪನ ಸಬ್ಬವಾರೇಹಿ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸೋ ತದಹೇವ ಅಕರಣೀಯೋತಿಆದೀಸೂ’’ತಿಆದಿ ಆರದ್ಧಂ। ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ದ್ವೀಹತೀಹಂ ವಸಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸಾತಿ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ದ್ವೀಹತೀಹಂ ವಸಿತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಕೋ ಪನ ವಾದೋ, ಕಥಾ ಏವ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಸತಿಯಾ ಪನ ವಸ್ಸಂ ನ ಉಪೇತೀತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ನ ಉಪೇತಿ।
Imehi pana sabbavārehi vuttamatthaṃ sampiṇḍetvā dassetuṃ ‘‘so tadaheva akaraṇīyotiādīsū’’tiādi āraddhaṃ. Ko pana vādo dvīhatīhaṃ vasitvā antosattāhe nivattantassāti vassaṃ upagantvā dvīhatīhaṃ vasitvā sattāhakaraṇīyena gantvā antosattāhe nivattantassa ko pana vādo, kathā eva natthīti adhippāyo. Asatiyā pana vassaṃ na upetīti ‘‘imasmiṃ vihāre imaṃ temāsaṃ vassaṃ upemī’’ti vacībhedaṃ katvā na upeti.
ಕೋಮುದಿಯಾ ಚಾತುಮಾಸಿನಿಯಾತಿ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾಯಂ। ಸಾ ಹಿ ಕುಮುದಾನಂ ಅತ್ಥಿತಾಯ ಕೋಮುದೀ, ಚತುನ್ನಂ ವಸ್ಸಿಕಾನಂ ಮಾಸಾನಂ ಪರಿಯೋಸಾನತ್ತಾ ‘‘ಚಾತುಮಾಸಿನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತದಾ ಹಿ ಕುಮುದಾನಿ ಸುಪುಪ್ಫಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕುಮುದಾನಂ ಸಮೂಹೋ, ಕುಮುದಾನಿ ಏವ ವಾ ಕೋಮುದಾ, ತೇ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥೀತಿ ‘‘ಕೋಮುದೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಕುಮುದವತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Komudiyā cātumāsiniyāti pacchimakattikapuṇṇamāyaṃ. Sā hi kumudānaṃ atthitāya komudī, catunnaṃ vassikānaṃ māsānaṃ pariyosānattā ‘‘cātumāsinī’’ti vuccati. Tadā hi kumudāni supupphitāni honti, tasmā kumudānaṃ samūho, kumudāni eva vā komudā, te ettha atthīti ‘‘komudī’’ti vuccati, kumudavatīti vuttaṃ hoti. Sesamettha uttānameva.
ಪಟಿಸ್ಸವದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭissavadukkaṭāpattikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vassūpanāyikakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೧೮. ಪಟಿಸ್ಸವದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ • 118. Paṭissavadukkaṭāpatti
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಅಧಮ್ಮಿಕಕತಿಕಾದಿಕಥಾ • Adhammikakatikādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅಧಮ್ಮಿಕಕತಿಕಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Adhammikakatikādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಧಮ್ಮಿಕಕತಿಕಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Adhammikakatikādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೧೮. ಪಟಿಸ್ಸವದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಕಥಾ • 118. Paṭissavadukkaṭāpattikathā
