| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(7) 2. පත්‌තකම්‌මවග්‌ගො
(7) 2. Pattakammavaggo
1. පත්‌තකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Pattakammasuttavaṇṇanā
61. දුතියස්‌ස පඨමෙ අනිට්‌ඨපටික්‌ඛෙපෙන ඉට්‌ඨා. මනෙ කමන්‌ති පවිසන්‌තීති කන්‌තා. මනං අප්‌පායන්‌ති පවඩ්‌ඪෙන්‌තීති මනාපා. දුල්‌ලභාති පරමදුල්‌ලභා. භොගාති භුඤ්‌ජිතබ්‌බා රූපාදයො විසයා. සහධම්‌මෙනාති ධම්‌මෙනෙව සද්‌ධිං උප්‌පජ්‌ජන්‌තු, මා ධම්‌මූපඝාතං කත්‌වා අධම්‌මෙනාති. අථවා සහධම්‌මෙනාති සකාරණෙන, තෙන තෙන සෙනාපතිසෙට්‌ඨිට්‌ඨානාදිකාරණෙන සද්‌ධිංයෙව උප්‌පජ්‌ජන්‌තූති අත්‌ථො. යසොති පරිවාරසම්‌පත්‌ති. සහ ඤාතීභීති ඤාතකෙහි සද්‌ධිං. සහ උපජ්‌ඣායෙහීති සුඛදුක්‌ඛෙසු උපනිජ්‌ඣායිතබ්‌බත්‌තා උපජ්‌ඣායසඞ්‌ඛාතෙහි සන්‌දිට්‌ඨසම්‌භත්‌තෙහි සද්‌ධිං.
61. Dutiyassa paṭhame aniṭṭhapaṭikkhepena iṭṭhā. Mane kamanti pavisantīti kantā. Manaṃ appāyanti pavaḍḍhentīti manāpā. Dullabhāti paramadullabhā. Bhogāti bhuñjitabbā rūpādayo visayā. Sahadhammenāti dhammeneva saddhiṃ uppajjantu, mā dhammūpaghātaṃ katvā adhammenāti. Athavā sahadhammenāti sakāraṇena, tena tena senāpatiseṭṭhiṭṭhānādikāraṇena saddhiṃyeva uppajjantūti attho. Yasoti parivārasampatti. Sahañātībhīti ñātakehi saddhiṃ. Saha upajjhāyehīti sukhadukkhesu upanijjhāyitabbattā upajjhāyasaṅkhātehi sandiṭṭhasambhattehi saddhiṃ.
අකිච්‌චං කරොතීති අකාතබ්‌බං කරොති. කිච්‌චං අපරාධෙතීති කත්‌තබ්‌බයුත්‌තකං කිච්‌චං අකරොන්‌තො තං අපරාධෙති නාම. ධංසතීති පතති පරිහායති. අභිජ්‌ඣාවිසමලොභන්‌ති අභිජ්‌ඣාසඞ්‌ඛාතං විසමලොභං. පජහතීති නුදති නීහරති. මහාපඤ්‌ඤොති මහන්‌තපඤ්‌ඤො. පුථුපඤ්‌ඤොති පුථුලපඤ්‌ඤො. ආපාතදසොති තං තං අත්‌ථං ආපාතෙති තමෙව පස්‌සති, සුඛුමම්‌පිස්‌ස අත්‌ථජාතං ආපාතං ආගච්‌ඡතියෙවාති අත්‌ථො.
Akiccaṃ karotīti akātabbaṃ karoti. Kiccaṃ aparādhetīti kattabbayuttakaṃ kiccaṃ akaronto taṃ aparādheti nāma. Dhaṃsatīti patati parihāyati. Abhijjhāvisamalobhanti abhijjhāsaṅkhātaṃ visamalobhaṃ. Pajahatīti nudati nīharati. Mahāpaññoti mahantapañño. Puthupaññoti puthulapañño. Āpātadasoti taṃ taṃ atthaṃ āpāteti tameva passati, sukhumampissa atthajātaṃ āpātaṃ āgacchatiyevāti attho.
උට්‌ඨානවීරියාධිගතෙහීති උට්‌ඨානසඞ්‌ඛාතෙන වීරියෙන අධිගතෙහි. බාහාබලපරිචිතෙහීති බාහාබලෙන පරිචිතෙහි වඩ්‌ඪිතෙහි. සෙදාවක්‌ඛිත්‌තෙහීති අවක්‌ඛිත්‌තසෙදෙහි, සෙදං මුඤ්‌චිත්‌වා වායාමෙන පයොගෙන සමධිගතෙහීති අත්‌ථො. ධම්‌මිකෙහීති ධම්‌මයුත්‌තෙහි. ධම්‌මලද්‌ධෙහීති දසකුසලකම්‌මපථධම්‌මෙ අකොපෙත්‌වා ලද්‌ධෙහි. පත්‌තකම්‌මානීති යුත්‌තකම්‌මානි අනුච්‌ඡවිකකම්‌මානි. සුඛෙතීති සුඛිතං කරොති. පීණෙතීති පීණිතං බලසම්‌පන්‌නං කරොති. ඨානගතං හොතීති කාරණගතං හොති. කිං පන තන්‌ති? චතූසු පත්‌තකම්‌මෙසු එකං භොගෙහි කත්‌තබ්‌බකම්‌මං භොගජාතමෙව ඨානගතං. පත්‌තගතන්‌ති යුත්‌තප්‌පත්‌තට්‌ඨානගතං. ආයතනසො පරිභුත්‌තන්‌ති කාරණෙනෙව පරිභුත්‌තං භොගජාතං හොති.
Uṭṭhānavīriyādhigatehīti uṭṭhānasaṅkhātena vīriyena adhigatehi. Bāhābalaparicitehīti bāhābalena paricitehi vaḍḍhitehi. Sedāvakkhittehīti avakkhittasedehi, sedaṃ muñcitvā vāyāmena payogena samadhigatehīti attho. Dhammikehīti dhammayuttehi. Dhammaladdhehīti dasakusalakammapathadhamme akopetvā laddhehi. Pattakammānīti yuttakammāni anucchavikakammāni. Sukhetīti sukhitaṃ karoti. Pīṇetīti pīṇitaṃ balasampannaṃ karoti. Ṭhānagataṃ hotīti kāraṇagataṃ hoti. Kiṃ pana tanti? Catūsu pattakammesu ekaṃ bhogehi kattabbakammaṃ bhogajātameva ṭhānagataṃ. Pattagatanti yuttappattaṭṭhānagataṃ. Āyatanaso paribhuttanti kāraṇeneva paribhuttaṃ bhogajātaṃ hoti.
පරියොධාය සංවත්‌තතීති පිදහිත්‌වා වත්‌තති. යථා අග්‌ගිආදීහි උප්‌පන්‌නාසු ආපදාසු, එවං ආදිත්‌තගෙහනිබ්‌බාපනාදීනං අත්‌ථාය ධනපරිච්‌චාගං කත්‌වා තාසං ආපදානං මග්‌ගං පිදහති නිවාරෙති. සොත්‌ථිං අත්‌තානං කරොතීති නිරුපද්‌දවං ඛෙමං අත්‌තානං කරොති. ඤාතිබලින්‌ති ඤාතකානං බලිං. අතිථිබලින්‌ති ආගන්‌තුකානං බලිං. පුබ්‌බපෙතබලින්‌ති පරලොකගතානං ඤාතකානං බලිං. රාජබලින්‌ති රඤ්‌ඤො කත්‌තබ්‌බයුත්‌තකං රාජබලිං. දෙවතාබලින්‌ති දෙවතානං කත්‌තබ්‌බබලිං. සබ්‌බමෙතං තෙසං තෙසං යථානුච්‌ඡවිකවසෙන දාතබ්‌බදානස්‌ස අධිවචනං.
Pariyodhāyasaṃvattatīti pidahitvā vattati. Yathā aggiādīhi uppannāsu āpadāsu, evaṃ ādittagehanibbāpanādīnaṃ atthāya dhanapariccāgaṃ katvā tāsaṃ āpadānaṃ maggaṃ pidahati nivāreti. Sotthiṃ attānaṃ karotīti nirupaddavaṃ khemaṃ attānaṃ karoti. Ñātibalinti ñātakānaṃ baliṃ. Atithibalinti āgantukānaṃ baliṃ. Pubbapetabalinti paralokagatānaṃ ñātakānaṃ baliṃ. Rājabalinti rañño kattabbayuttakaṃ rājabaliṃ. Devatābalinti devatānaṃ kattabbabaliṃ. Sabbametaṃ tesaṃ tesaṃ yathānucchavikavasena dātabbadānassa adhivacanaṃ.
ඛන්‌තිසොරච්‌චෙ නිවිට්‌ඨාති අධිවාසනක්‌ඛන්‌තියඤ්‌ච සුසීලතාය ච නිවිට්‌ඨා. එකමත්‌තානං දමෙන්‌තීති එකං අත්‌තනොව අත්‌තභාවං ඉන්‌ද්‍රියදමෙන දමෙන්‌ති. සමෙන්‌තීති අත්‌තනො චිත්‌තං කිලෙසවූපසමනෙන සමෙන්‌ති. පරිනිබ්‌බාපෙන්‌තීති කිලෙසපරිනිබ්‌බානෙනෙව පරිනිබ්‌බාපෙන්‌ති. උද්‌ධග්‌ගිකන්‌තිආදීසු උපරූපරිභූමීසු ඵලදානවසෙන උද්‌ධමග්‌ගමස්‌සාති උද්‌ධග්‌ගිකා. සග්‌ගස්‌ස හිතාති තත්‍රුපපත්‌තිජනනතො සොවග්‌ගිකා. නිබ්‌බත්‌තනිබ්‌බත්‌තට්‌ඨානෙ සුඛොව විපාකො අස්‌සාති සුඛවිපාකා. සුට්‌ඨු අග්‌ගානං දිබ්‌බවණ්‌ණාදීනං දසන්‌නං විසෙසානං නිබ්‌බත්‌තනතො සග්‌ගසංවත්‌තනිකා, එවරූපං දක්‌ඛිණං පතිට්‌ඨාපෙතීති අත්‌ථො.
Khantisoracce niviṭṭhāti adhivāsanakkhantiyañca susīlatāya ca niviṭṭhā. Ekamattānaṃ damentīti ekaṃ attanova attabhāvaṃ indriyadamena damenti. Samentīti attano cittaṃ kilesavūpasamanena samenti. Parinibbāpentīti kilesaparinibbāneneva parinibbāpenti. Uddhaggikantiādīsu uparūparibhūmīsu phaladānavasena uddhamaggamassāti uddhaggikā. Saggassa hitāti tatrupapattijananato sovaggikā. Nibbattanibbattaṭṭhāne sukhova vipāko assāti sukhavipākā. Suṭṭhu aggānaṃ dibbavaṇṇādīnaṃ dasannaṃ visesānaṃ nibbattanato saggasaṃvattanikā, evarūpaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpetīti attho.
අරියධම්‌මෙ ඨිතොති පඤ්‌චසීලධම්‌මෙ පතිට්‌ඨිතො. පෙච්‌ච සග්‌ගෙ පමොදතීති පරලොකං ගන්‌ත්‌වා යත්‌ථ සග්‌ගෙ පටිසන්‌ධිං ගණ්‌හාති, තත්‌ථ මොදති. සොතාපන්‌නසකදාගාමිනො වා හොන්‌තු අනාගාමී වා, සබ්‌බෙසං අයං පටිපදා ලබ්‌භතෙවාති.
Ariyadhamme ṭhitoti pañcasīladhamme patiṭṭhito. Pecca sagge pamodatīti paralokaṃ gantvā yattha sagge paṭisandhiṃ gaṇhāti, tattha modati. Sotāpannasakadāgāmino vā hontu anāgāmī vā, sabbesaṃ ayaṃ paṭipadā labbhatevāti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1. පත්‌තකම්‌මසුත්‌තං • 1. Pattakammasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-4. පත්‌තකම්‌මසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-4. Pattakammasuttādivaṇṇanā
