Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga |
൩. പത്തവഗ്ഗോ
3. Pattavaggo
൧. പത്തസിക്ഖാപദം
1. Pattasikkhāpadaṃ
൫൯൮. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ബഹൂ പത്തേ സന്നിചയം കരോന്തി. മനുസ്സാ വിഹാരചാരികം ആഹിണ്ഡന്താ പസ്സിത്വാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ സമണാ സക്യപുത്തിയാ ബഹൂ പത്തേ സന്നിചയം കരിസ്സന്തി, പത്തവാണിജ്ജം വാ സമണാ സക്യപുത്തിയാ കരിസ്സന്തി ആമത്തികാപണം വാ പസാരേസ്സന്തീ’’തി! അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖൂ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചേന്താനം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അതിരേകപത്തം ധാരേസ്സന്തീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, അതിരേകപത്തം ധാരേഥാ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, മോഘപുരിസാ, അതിരേകപത്തം ധാരേസ്സഥ! നേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ …പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസേയ്യാഥ –
598. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bahū patte sannicayaṃ karonti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā bahū patte sannicayaṃ karissanti, pattavāṇijjaṃ vā samaṇā sakyaputtiyā karissanti āmattikāpaṇaṃ vā pasāressantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekapattaṃ dhāressantī’’ti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, atirekapattaṃ dhārethā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, atirekapattaṃ dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya …pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
൫൯൯. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു അതിരേകപത്തം ധാരേയ്യ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയ’’ന്തി.
599.‘‘Yo pana bhikkhu atirekapattaṃ dhāreyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
൬൦൦. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ അതിരേകപത്തോ ഉപ്പന്നോ ഹോതി. ആയസ്മാ ച ആനന്ദോ തം പത്തം ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ ദാതുകാമോ ഹോതി. ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ സാകേതേ വിഹരതി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം – ‘ന അതിരേകപത്തോ ധാരേതബ്ബോ’തി. അയഞ്ച മേ അതിരേകപത്തോ ഉപ്പന്നോ. അഹഞ്ചിമം പത്തം ആയസ്മതോ സാരിപുത്തസ്സ ദാതുകാമോ. ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ സാകേതേ വിഹരതി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘കീവചിരം പനാനന്ദ, സാരിപുത്തോ ആഗച്ഛിസ്സതീ’’തി? ‘‘നവമം വാ, ഭഗവാ, ദിവസം ദസമം വാ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ , ദസാഹപരമം അതിരേകപത്തം ധാരേതും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസേയ്യാഥ –
600. Tena kho pana samayena āyasmato ānandassa atirekapatto uppanno hoti. Āyasmā ca ānando taṃ pattaṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo hoti. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ – ‘na atirekapatto dhāretabbo’ti. Ayañca me atirekapatto uppanno. Ahañcimaṃ pattaṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kīvaciraṃ panānanda, sāriputto āgacchissatī’’ti? ‘‘Navamaṃ vā, bhagavā, divasaṃ dasamaṃ vā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave , dasāhaparamaṃ atirekapattaṃ dhāretuṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
൬൦൧. ‘‘ദസാഹപരമം അതിരേകപത്തോ ധാരേതബ്ബോ. തം അതിക്കാമയതോ നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയ’’ന്തി.
601.‘‘Dasāhaparamaṃ atirekapatto dhāretabbo. Taṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
൬൦൨. ദസാഹപരമന്തി ദസാഹപരമതാ ധാരേതബ്ബോ.
602.Dasāhaparamanti dasāhaparamatā dhāretabbo.
അതിരേകപത്തോ നാമ അനധിട്ഠിതോ അവികപ്പിതോ.
Atirekapatto nāma anadhiṭṭhito avikappito.
പത്തോ നാമ ദ്വേ പത്താ അയോപത്തോ മത്തികാപത്തോതി.
Patto nāma dve pattā ayopatto mattikāpattoti.
തയോ പത്തസ്സ വണ്ണാ ഉക്കട്ഠോ പത്തോ മജ്ഝിമോ പത്തോ ഓമകോ പത്തോ. ഉക്കട്ഠോ നാമ പത്തോ അഡ്ഢാള്ഹകോദനം ഗണ്ഹാതി ചതുഭാഗം ഖാദനം തദുപിയം ബ്യഞ്ജനം. മജ്ഝിമോ നാമ പത്തോ നാളികോദനം ഗണ്ഹാതി ചതുഭാഗം ഖാദനം തദുപിയം ബ്യഞ്ജനം. ഓമകോ നാമ പത്തോ പത്ഥോദനം ഗണ്ഹാതി ചതുഭാഗം ഖാദനം തദുപിയം ബ്യഞ്ജനം. തതോ ഉക്കട്ഠോ അപത്തോ, ഓമകോ അപത്തോ.
Tayo pattassa vaṇṇā ukkaṭṭho patto majjhimo patto omako patto. Ukkaṭṭho nāma patto aḍḍhāḷhakodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Majjhimo nāma patto nāḷikodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Omako nāma patto patthodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Tato ukkaṭṭho apatto, omako apatto.
തം അതിക്കാമയതോ നിസ്സഗ്ഗിയോ ഹോതീതി ഏകാദസേ അരുണുഗ്ഗമനേ നിസ്സഗ്ഗിയോ ഹോതി. നിസ്സജ്ജിതബ്ബോ സങ്ഘസ്സ വാ ഗണസ്സ വാ പുഗ്ഗലസ്സ വാ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, നിസ്സജ്ജിതബ്ബോ. തേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘‘അയം മേ, ഭന്തേ, പത്തോ ദസാഹാതിക്കന്തോ നിസ്സഗ്ഗിയോ. ഇമാഹം സങ്ഘസ്സ നിസ്സജ്ജാമീ’’തി. നിസ്സജ്ജിത്വാ ആപത്തി ദേസേതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന ആപത്തി പടിഗ്ഗഹേതബ്ബാ, നിസ്സട്ഠപത്തോ ദാതബ്ബോ.
Taṃ atikkāmayato nissaggiyo hotīti ekādase aruṇuggamane nissaggiyo hoti. Nissajjitabbo saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbo. Tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo.
൬൦൩. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം പത്തോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിസ്സഗ്ഗിയോ സങ്ഘസ്സ നിസ്സട്ഠോ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇമം പത്തം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദദേയ്യാ’’തി.
603. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ patto itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyo saṅghassa nissaṭṭho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ pattaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti.
൬൦൪. തേന ഭിക്ഖുനാ സമ്ബഹുലേ ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘‘അയം മേ, ഭന്തേ, പത്തോ ദസാഹാതിക്കന്തോ നിസ്സഗ്ഗിയോ. ഇമാഹം ആയസ്മന്താനം നിസ്സജ്ജാമീ’’തി. നിസ്സജ്ജിത്വാ ആപത്തി ദേസേതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന ആപത്തി പടിഗ്ഗഹേതബ്ബാ, നിസ്സട്ഠപത്തോ ദാതബ്ബോ.
604. Tena bhikkhunā sambahule bhikkhū upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassu vacanīyā – ‘‘ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ āyasmantānaṃ nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo.
൬൦൫. ‘‘സുണന്തു മേ ആയസ്മന്താ. അയം പത്തോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിസ്സഗ്ഗിയോ ആയസ്മന്താനം നിസ്സട്ഠോ. യദായസ്മന്താനം പത്തകല്ലം, ആയസ്മന്താ ഇമം പത്തം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദദേയ്യു’’ന്തി.
605. ‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ patto itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyo āyasmantānaṃ nissaṭṭho. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ pattaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti.
൬൦൬. തേന ഭിക്ഖുനാ ഏകം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘‘അയം മേ, ആവുസോ, പത്തോ ദസാഹാതിക്കന്തോ നിസ്സഗ്ഗിയോ. ഇമാഹം ആയസ്മതോ നിസ്സജ്ജാമീ’’തി. നിസ്സജ്ജിത്വാ ആപത്തി ദേസേതബ്ബാ. തേന ഭിക്ഖുനാ ആപത്തി പടിഗ്ഗഹേതബ്ബാ, നിസ്സട്ഠപത്തോ ദാതബ്ബോ – ‘‘ഇമം പത്തം ആയസ്മതോ ദമ്മീ’’തി.
606. Tena bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ayaṃ me, āvuso, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Tena bhikkhunā āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo – ‘‘imaṃ pattaṃ āyasmato dammī’’ti.
൬൦൭. ദസാഹാതിക്കന്തേ അതിക്കന്തസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. ദസാഹാതിക്കന്തേ വേമതികോ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. ദസാഹാതിക്കന്തേ അനതിക്കന്തസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അനധിട്ഠിതേ അധിട്ഠിതസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അവികപ്പിതേ വികപ്പിതസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അവിസ്സജ്ജിതേ വിസ്സജ്ജിതസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അനട്ഠേ നട്ഠസഞ്ഞീ നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അവിനട്ഠേ വിനട്ഠസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം . അഭിന്നേ ഭിന്നസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അവിലുത്തേ വിലുത്തസഞ്ഞീ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം.
607. Dasāhātikkante atikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante vematiko, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante anatikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avikappite vikappitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avissajjite vissajjitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anaṭṭhe naṭṭhasaññī nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Abhinne bhinnasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avilutte viluttasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
നിസ്സഗ്ഗിയം പത്തം അനിസ്സജ്ജിത്വാ പരിഭുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ദസാഹാനതിക്കന്തേ അതിക്കന്തസഞ്ഞീ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ദസാഹാനതിക്കന്തേ വേമതികോ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ദസാഹാനതിക്കന്തേ അനതിക്കന്തസഞ്ഞീ, അനാപത്തി.
Nissaggiyaṃ pattaṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante atikkantasaññī, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante vematiko, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante anatikkantasaññī, anāpatti.
൬൦൮. അനാപത്തി അന്തോദസാഹം അധിട്ഠേതി, വികപ്പേതി, വിസ്സജ്ജേതി, നസ്സതി, വിനസ്സതി, ഭിജ്ജതി, അച്ഛിന്ദിത്വാ ഗണ്ഹന്തി, വിസ്സാസം ഗണ്ഹന്തി, ഉമ്മത്തകസ്സ, ആദികമ്മികസ്സാതി.
608. Anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati, vinassati, bhijjati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādikammikassāti.
തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ നിസ്സട്ഠപത്തം ന ദേന്തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, നിസ്സട്ഠപത്തോ ന ദാതബ്ബോ. യോ ന ദദേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nissaṭṭhapattaṃ na denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, nissaṭṭhapatto na dātabbo. Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
പത്തസിക്ഖാപദം നിട്ഠിതം പഠമം.
Pattasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പത്തസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൧. പത്തസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൧. പത്തസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. പത്തസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā