Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    ౩. పత్తవగ్గో

    3. Pattavaggo

    ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    ౫౯౮. తేన సమయేనాతి పత్తసిక్ఖాపదం. తత్థ పత్తవాణిజ్జన్తి గామనిగమాదీసు విచరన్తా పత్తవాణిజ్జం వా కరిస్సన్తి. ఆమత్తికాపణం వాతి అమత్తాని వుచ్చన్తి భాజనాని, తాని యేసం భణ్డం తే ఆమత్తికా, తేసం ఆమత్తికానం ఆపణం ఆమత్తికాపణం, కులాలభణ్డవాణిజకాపణన్తి అత్థో.

    598.Tena samayenāti pattasikkhāpadaṃ. Tattha pattavāṇijjanti gāmanigamādīsu vicarantā pattavāṇijjaṃ vā karissanti. Āmattikāpaṇaṃ vāti amattāni vuccanti bhājanāni, tāni yesaṃ bhaṇḍaṃ te āmattikā, tesaṃ āmattikānaṃ āpaṇaṃ āmattikāpaṇaṃ, kulālabhaṇḍavāṇijakāpaṇanti attho.

    ౬౦౨. తయో పత్తస్స వణ్ణాతి తీణి పత్తస్స పమాణాని. అడ్ఢాళ్హకోదనం గణ్హాతీతి మగధనాళియా ద్విన్నం తణ్డులనాళీనం ఓదనం గణ్హాతి. మగధనాళి నామ అడ్ఢతేరసపలా హోతీతి అన్ధకట్ఠకథాయం వుత్తం. సీహళదీపే పకతినాళి మహన్తా, దమిళనాళి ఖుద్దకా, మగధనాళి పమాణయుత్తా, తాయ మగధనాళియా దియడ్ఢనాళి ఏకా సీహళనాళి హోతీతి మహాఅట్ఠకథాయం వుత్తం. చతుభాగం ఖాదనన్తి ఓదనస్స చతుత్థభాగప్పమాణం ఖాదనం, తం హత్థహారియస్స ముగ్గసూపస్స వసేన వేదితబ్బం. తదుపియం బ్యఞ్జనన్తి తస్స ఓదనస్స అనురూపం మచ్ఛమంససాకఫలకళీరాదిబ్యఞ్జనం.

    602.Tayopattassa vaṇṇāti tīṇi pattassa pamāṇāni. Aḍḍhāḷhakodanaṃ gaṇhātīti magadhanāḷiyā dvinnaṃ taṇḍulanāḷīnaṃ odanaṃ gaṇhāti. Magadhanāḷi nāma aḍḍhaterasapalā hotīti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Sīhaḷadīpe pakatināḷi mahantā, damiḷanāḷi khuddakā, magadhanāḷi pamāṇayuttā, tāya magadhanāḷiyā diyaḍḍhanāḷi ekā sīhaḷanāḷi hotīti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Catubhāgaṃ khādananti odanassa catutthabhāgappamāṇaṃ khādanaṃ, taṃ hatthahāriyassa muggasūpassa vasena veditabbaṃ. Tadupiyaṃ byañjananti tassa odanassa anurūpaṃ macchamaṃsasākaphalakaḷīrādibyañjanaṃ.

    తత్రాయం వినిచ్ఛయో – అనుపహతపురాణసాలితణ్డులానం సుకోట్టితపరిసుద్ధానం ద్వే మగధనాళియో గహేత్వా తేహి తణ్డులేహి అనుత్తణ్డులం అకిలిన్నం అపిణ్డితం సువిసదం కున్దమకుళరాసిసదిసం అవస్సావితోదనం పచిత్వా నిరవసేసం పత్తే పక్ఖిపిత్వా తస్స ఓదనస్స చతుత్థభాగప్పమాణో నాతిఘనో నాతితనుకో హత్థహారియో సబ్బసమ్భారసఙ్ఖతో ముగ్గసూపో పక్ఖిపితబ్బో. తతో ఆలోపస్స ఆలోపస్స అనురూపం యావచరిమాలోపప్పహోనకం మచ్ఛమంసాదిబ్యఞ్జనం పక్ఖిపితబ్బం, సప్పితేలతక్కరసకఞ్జికాదీని పన గణనూపగాని న హోన్తి, తాని హి ఓదనగతికానేవ, నేవ హాపేతుం న వడ్ఢేతుం సక్కోన్తి. ఏవమేతం సబ్బమ్పి పక్ఖిత్తం సచే పత్తస్స ముఖవట్టియా హేట్ఠిమరాజిసమం తిట్ఠతి, సుత్తేన వా హీరేన వా ఛిన్దన్తస్స సుత్తస్స వా హీరస్స వా హేట్ఠిమన్తం ఫుసతి, అయం ఉక్కట్ఠో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం అతిక్కమ్మ థూపీకతం తిట్ఠతి, అయం ఉక్కట్ఠోమకో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం న సమ్పాపుణాతి, అన్తోగతమేవ హోతి, అయం ఉక్కట్ఠుక్కట్ఠో నామ పత్తో.

    Tatrāyaṃ vinicchayo – anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhānaṃ dve magadhanāḷiyo gahetvā tehi taṇḍulehi anuttaṇḍulaṃ akilinnaṃ apiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakuḷarāsisadisaṃ avassāvitodanaṃ pacitvā niravasesaṃ patte pakkhipitvā tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo. Tato ālopassa ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabbaṃ, sappitelatakkarasakañjikādīni pana gaṇanūpagāni na honti, tāni hi odanagatikāneva, neva hāpetuṃ na vaḍḍhetuṃ sakkonti. Evametaṃ sabbampi pakkhittaṃ sace pattassa mukhavaṭṭiyā heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, suttena vā hīrena vā chindantassa suttassa vā hīrassa vā heṭṭhimantaṃ phusati, ayaṃ ukkaṭṭho nāma patto. Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ ukkaṭṭhomako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti, antogatameva hoti, ayaṃ ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma patto.

    నాళికోదనన్తి మగధనాళియా ఏకాయ తణ్డులనాళియా ఓదనం. పత్థోదనన్తి మగధనాళియా ఉపడ్ఢనాళికోదనం. సేసం వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బం. అయం పన నామమత్తే విసేసో – సచే నాళికోదనాది సబ్బమ్పి పక్ఖిత్తం వుత్తనయేనేవ హేట్ఠిమరాజిసమం తిట్ఠతి, అయం మజ్ఝిమో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం అతిక్కమ్మ థూపీకతం తిట్ఠతి, అయం మజ్ఝిమోమకో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం న సమ్పాపుణాతి అన్తోగతమేవ హోతి, అయం మజ్ఝిముక్కట్ఠో నామ పత్తో. సచే పత్థోదనాది సబ్బమ్పి పక్ఖిత్తం హేట్ఠిమరాజిసమం తిట్ఠతి, అయం ఓమకో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం అతిక్కమ్మ థూపీకతం తిట్ఠతి, అయం ఓమకోమకో నామ పత్తో. సచే తం రాజిం న పాపుణాతి అన్తోగతమేవ హోతి, అయం ఓమకుక్కట్ఠో నామ పత్తోతి ఏవమేతే నవ పత్తా. తేసు ద్వే అపత్తా ఉక్కట్ఠుక్కట్ఠో చ ఓమకోమకో చ. ‘‘తతో ఉక్కట్ఠో అపత్తో ఓమకో అపత్తో’’తి ఇదఞ్హి ఏతే సన్ధాయ వుత్తం. ఉక్కట్ఠుక్కట్ఠో హి ఏత్థ ఉక్కట్ఠతో ఉక్కట్ఠత్తా ‘‘తతో ఉక్కట్ఠో అపత్తో’’తి వుత్తో. ఓమకోమకో చ ఓమకతో ఓమకత్తా తతో ఓమకో అపత్తోతి వుత్తో. తస్మా ఏతే భాజనపరిభోగేన పరిభుఞ్జితబ్బా, న అధిట్ఠానుపగా, న వికప్పనుపగా. ఇతరే పన సత్త అధిట్ఠహిత్వా వా వికప్పేత్వా వా పరిభుఞ్జితబ్బా, ఏవం అకత్వా తం దసాహం అతిక్కామయతో నిస్సగ్గియం పాచిత్తియన్తి తం సత్తవిధమ్పి పత్తం దసాహపరమం కాలం అతిక్కామయతో నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం.

    Nāḷikodananti magadhanāḷiyā ekāya taṇḍulanāḷiyā odanaṃ. Patthodananti magadhanāḷiyā upaḍḍhanāḷikodanaṃ. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ. Ayaṃ pana nāmamatte viseso – sace nāḷikodanādi sabbampi pakkhittaṃ vuttanayeneva heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, ayaṃ majjhimo nāma patto. Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ majjhimomako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti antogatameva hoti, ayaṃ majjhimukkaṭṭho nāma patto. Sace patthodanādi sabbampi pakkhittaṃ heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, ayaṃ omako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ omakomako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ na pāpuṇāti antogatameva hoti, ayaṃ omakukkaṭṭho nāma pattoti evamete nava pattā. Tesu dve apattā ukkaṭṭhukkaṭṭho ca omakomako ca. ‘‘Tato ukkaṭṭho apatto omako apatto’’ti idañhi ete sandhāya vuttaṃ. Ukkaṭṭhukkaṭṭho hi ettha ukkaṭṭhato ukkaṭṭhattā ‘‘tato ukkaṭṭho apatto’’ti vutto. Omakomako ca omakato omakattā tato omako apattoti vutto. Tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā, na adhiṭṭhānupagā, na vikappanupagā. Itare pana satta adhiṭṭhahitvā vā vikappetvā vā paribhuñjitabbā, evaṃ akatvā taṃ dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyanti taṃ sattavidhampi pattaṃ dasāhaparamaṃ kālaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.

    ౬౦౭. నిస్సగ్గియం పత్తం అనిస్సజ్జిత్వా పరిభుఞ్జతీతి యాగుం పివిత్వా ధోతే దుక్కటం, ఖఞ్జకం ఖాదిత్వా భత్తం భుఞ్జిత్వా ధోతే దుక్కటన్తి ఏవం పయోగే పయోగే దుక్కటం.

    607.Nissaggiyaṃ pattaṃ anissajjitvā paribhuñjatīti yāguṃ pivitvā dhote dukkaṭaṃ, khañjakaṃ khāditvā bhattaṃ bhuñjitvā dhote dukkaṭanti evaṃ payoge payoge dukkaṭaṃ.

    ౬౦౮. అనాపత్తి అన్తోదసాహం అధిట్ఠేతి వికప్పేతీతి ఏత్థ పన పమాణయుత్తస్సపి అధిట్ఠానవికప్పనుపగత్తం ఏవం వేదితబ్బం – అయోపత్తో పఞ్చహి పాకేహి మత్తికాపత్తో ద్వీహి పాకేహి పక్కో అధిట్ఠానుపగో, ఉభోపి యం మూలం దాతబ్బం, తస్మిం దిన్నేయేవ. సచే ఏకోపి పాకో ఊనో హోతి, కాకణికమత్తమ్పి వా మూలం అదిన్నం, న అధిట్ఠానుపగో. సచేపి పత్తసామికో వదతి ‘‘యదా తుమ్హాకం మూలం భవిస్సతి, తదా దస్సథ, అధిట్ఠహిత్వా పరిభుఞ్జథా’’తి నేవ అధిట్ఠానుపగో హోతి, పాకస్స హి ఊనత్తా పత్తసఙ్ఖం న గచ్ఛతి, మూలస్స సకలస్స వా ఏకదేసస్స వా అదిన్నత్తా సకభావం న ఉపేతి, అఞ్ఞస్సేవ సన్తకో హోతి, తస్మా పాకే చ మూలే చ నిట్ఠితేయేవ అధిట్ఠానుపగో హోతి. యో అధిట్ఠానుపగో, స్వేవ వికప్పనుపగో, సో హత్థం ఆగతోపి అనాగతోపి అధిట్ఠాతబ్బో వికప్పేతబ్బో వా. యది హి పత్తకారకో మూలం లభిత్వా సయం వా దాతుకామో హుత్వా ‘‘అహం, భన్తే, తుమ్హాకం పత్తం కత్వా అసుకదివసే నామ పచిత్వా ఠపేస్సామీ’’తి వదతి, భిక్ఖు చ తేన పరిచ్ఛిన్నదివసతో దసాహం అతిక్కామేతి, నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. సచే పన పత్తకారకో ‘‘అహం తుమ్హాకం పత్తం కత్వా పచిత్వా సాసనం పేసేస్సామీ’’తి వత్వా తథేవ కరోతి, తేన పేసితభిక్ఖు పన తస్స భిక్ఖునో న ఆరోచేతి, అఞ్ఞో దిస్వా వా సుత్వా వా ‘‘తుమ్హాకం, భన్తే, పత్తో నిట్ఠితో’’తి ఆరోచేతి, ఏతస్స ఆరోచనం నపమాణం. యదా పన తేన పేసితోయేవ ఆరోచేతి, తస్స వచనం సుతదివసతో పట్ఠాయ దసాహం అతిక్కామయతో నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. సచే పత్తకారకో ‘‘అహం తుమ్హాకం పత్తం కత్వా పచిత్వా కస్సచి హత్థే పహిణిస్సామీ’’తి వత్వా తథేవ కరోతి, పత్తం గహేత్వా ఆగతభిక్ఖు పన అత్తనో పరివేణే ఠపేత్వా తస్స న ఆరోచేతి, అఞ్ఞో కోచి భణతి ‘‘అపి, భన్తే, అధునా ఆభతో పత్తో సున్దరో’’తి! ‘‘కుహిం, ఆవుసో, పత్తో’’తి? ‘‘ఇత్థన్నామస్స హత్థే పేసితో’’తి. ఏతస్సపి వచనం న పమాణం. యదా పన సో భిక్ఖు పత్తం దేతి , లద్ధదివసతో పట్ఠాయ దసాహం అతిక్కామయతో నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. తస్మా దసాహం అనతిక్కామేత్వావ అధిట్ఠాతబ్బో వికప్పేతబ్బో వా.

    608.Anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti vikappetīti ettha pana pamāṇayuttassapi adhiṭṭhānavikappanupagattaṃ evaṃ veditabbaṃ – ayopatto pañcahi pākehi mattikāpatto dvīhi pākehi pakko adhiṭṭhānupago, ubhopi yaṃ mūlaṃ dātabbaṃ, tasmiṃ dinneyeva. Sace ekopi pāko ūno hoti, kākaṇikamattampi vā mūlaṃ adinnaṃ, na adhiṭṭhānupago. Sacepi pattasāmiko vadati ‘‘yadā tumhākaṃ mūlaṃ bhavissati, tadā dassatha, adhiṭṭhahitvā paribhuñjathā’’ti neva adhiṭṭhānupago hoti, pākassa hi ūnattā pattasaṅkhaṃ na gacchati, mūlassa sakalassa vā ekadesassa vā adinnattā sakabhāvaṃ na upeti, aññasseva santako hoti, tasmā pāke ca mūle ca niṭṭhiteyeva adhiṭṭhānupago hoti. Yo adhiṭṭhānupago, sveva vikappanupago, so hatthaṃ āgatopi anāgatopi adhiṭṭhātabbo vikappetabbo vā. Yadi hi pattakārako mūlaṃ labhitvā sayaṃ vā dātukāmo hutvā ‘‘ahaṃ, bhante, tumhākaṃ pattaṃ katvā asukadivase nāma pacitvā ṭhapessāmī’’ti vadati, bhikkhu ca tena paricchinnadivasato dasāhaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Sace pana pattakārako ‘‘ahaṃ tumhākaṃ pattaṃ katvā pacitvā sāsanaṃ pesessāmī’’ti vatvā tatheva karoti, tena pesitabhikkhu pana tassa bhikkhuno na āroceti, añño disvā vā sutvā vā ‘‘tumhākaṃ, bhante, patto niṭṭhito’’ti āroceti, etassa ārocanaṃ napamāṇaṃ. Yadā pana tena pesitoyeva āroceti, tassa vacanaṃ sutadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Sace pattakārako ‘‘ahaṃ tumhākaṃ pattaṃ katvā pacitvā kassaci hatthe pahiṇissāmī’’ti vatvā tatheva karoti, pattaṃ gahetvā āgatabhikkhu pana attano pariveṇe ṭhapetvā tassa na āroceti, añño koci bhaṇati ‘‘api, bhante, adhunā ābhato patto sundaro’’ti! ‘‘Kuhiṃ, āvuso, patto’’ti? ‘‘Itthannāmassa hatthe pesito’’ti. Etassapi vacanaṃ na pamāṇaṃ. Yadā pana so bhikkhu pattaṃ deti , laddhadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Tasmā dasāhaṃ anatikkāmetvāva adhiṭṭhātabbo vikappetabbo vā.

    తత్థ ద్వే పత్తస్స అధిట్ఠానా – కాయేన వా అధిట్ఠాతి, వాచాయ వా అధిట్ఠాతి. తేసం వసేన అధిట్ఠహన్తేన చ ‘‘ఇమం పత్తం పచ్చుద్ధరామీ’’తి వా ‘‘ఏతం పత్తం పచ్చుద్ధరామీ’’తి వా ఏవం సమ్ముఖే వా పరమ్ముఖే వా ఠితం పురాణపత్తం పచ్చుద్ధరిత్వా అఞ్ఞస్స వా దత్వా నవం పత్తం యత్థ కత్థచి ఠితం హత్థేన పరామసిత్వా ‘‘ఇమం పత్తం అధిట్ఠామీ’’తి చిత్తేన ఆభోగం కత్వా కాయవికారం కరోన్తేన కాయేన వా అధిట్ఠాతబ్బో, వచీభేదం కత్వా వాచాయ వా అధిట్ఠాతబ్బో. తత్ర దువిధం అధిట్ఠానం – సచే హత్థపాసే హోతి ‘‘ఇమం పత్తం అధిట్ఠామీ’’తి వాచా భిన్దితబ్బా. అథ అన్తోగబ్భే వా ఉపరిపాసాదే వా సామన్తవిహారే వా హోతి, ఠపితట్ఠానం సల్లక్ఖేత్వా ‘‘ఏతం పత్తం అధిట్ఠామీ’’తి వాచా భిన్దితబ్బా.

    Tattha dve pattassa adhiṭṭhānā – kāyena vā adhiṭṭhāti, vācāya vā adhiṭṭhāti. Tesaṃ vasena adhiṭṭhahantena ca ‘‘imaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’ti vā ‘‘etaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’ti vā evaṃ sammukhe vā parammukhe vā ṭhitaṃ purāṇapattaṃ paccuddharitvā aññassa vā datvā navaṃ pattaṃ yattha katthaci ṭhitaṃ hatthena parāmasitvā ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti cittena ābhogaṃ katvā kāyavikāraṃ karontena kāyena vā adhiṭṭhātabbo, vacībhedaṃ katvā vācāya vā adhiṭṭhātabbo. Tatra duvidhaṃ adhiṭṭhānaṃ – sace hatthapāse hoti ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā. Atha antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā hoti, ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā.

    అధిట్ఠహన్తేన పన ఏకకేన అధిట్ఠాతుమ్పి వట్టతి, అఞ్ఞస్స సన్తికే అధిట్ఠాతుమ్పి వట్టతి. అఞ్ఞస్స సన్తికే అయమానిసంసో – సచస్స ‘‘అధిట్ఠితో ను ఖో మే, నో’’తి విమతి ఉప్పజ్జతి, ఇతరో సారేత్వా విమతిం ఛిన్దిస్సతీతి. సచే కోచి దస పత్తే లభిత్వా సబ్బేవ అత్తనావ పరిభుఞ్జితుకామో హోతి, న సబ్బే అధిట్ఠాతబ్బా. ఏకం పత్తం అధిట్ఠాయ పునదివసే తం పచ్చుద్ధరిత్వా అఞ్ఞో అధిట్ఠాతబ్బో. ఏతేనుపాయేన వస్ససతమ్పి పరిహరితుం సక్కా.

    Adhiṭṭhahantena pana ekakena adhiṭṭhātumpi vaṭṭati, aññassa santike adhiṭṭhātumpi vaṭṭati. Aññassa santike ayamānisaṃso – sacassa ‘‘adhiṭṭhito nu kho me, no’’ti vimati uppajjati, itaro sāretvā vimatiṃ chindissatīti. Sace koci dasa patte labhitvā sabbeva attanāva paribhuñjitukāmo hoti, na sabbe adhiṭṭhātabbā. Ekaṃ pattaṃ adhiṭṭhāya punadivase taṃ paccuddharitvā añño adhiṭṭhātabbo. Etenupāyena vassasatampi pariharituṃ sakkā.

    ఏవం అప్పమత్తస్స భిక్ఖునో సియా అధిట్ఠానవిజహనన్తి? సియా. సచే హి అయం పత్తం అఞ్ఞస్స వా దేతి, విబ్భమతి వా సిక్ఖం వా పచ్చక్ఖాతి, కాలం వా కరోతి, లిఙ్గం వాస్స పరివత్తతి, పచ్చుద్ధరతి వా, పత్తే వా ఛిద్దం హోతి, అధిట్ఠానం విజహతి. వుత్తమ్పి చేతం –

    Evaṃ appamattassa bhikkhuno siyā adhiṭṭhānavijahananti? Siyā. Sace hi ayaṃ pattaṃ aññassa vā deti, vibbhamati vā sikkhaṃ vā paccakkhāti, kālaṃ vā karoti, liṅgaṃ vāssa parivattati, paccuddharati vā, patte vā chiddaṃ hoti, adhiṭṭhānaṃ vijahati. Vuttampi cetaṃ –

    ‘‘దిన్నవిబ్భన్తపచ్చక్ఖా , కాలంకిరియకతేన చ;

    ‘‘Dinnavibbhantapaccakkhā , kālaṃkiriyakatena ca;

    లిఙ్గపచ్చుద్ధరా చేవ, ఛిద్దేన భవతి సత్తమ’’న్తి.

    Liṅgapaccuddharā ceva, chiddena bhavati sattama’’nti.

    చోరహరణవిస్సాసగ్గాహేహిపి విజహతియేవ. కిత్తకేన ఛిద్దేన అధిట్ఠానం భిజ్జతి? యేన కఙ్గుసిత్థం నిక్ఖమతి చేవ పవిసతి చ. ఇదఞ్హి సత్తన్నం ధఞ్ఞానం లామకధఞ్ఞసిత్థం, తస్మిం అయచుణ్ణేన వా ఆణియా వా పటిపాకతికే కతే దసాహబ్భన్తరే పున అధిట్ఠాతబ్బో. అయం తావ ‘‘అన్తోదసాహం అధిట్ఠేతి వికప్పేతీ’’తి ఏత్థ అధిట్ఠానే వినిచ్ఛయో.

    Coraharaṇavissāsaggāhehipi vijahatiyeva. Kittakena chiddena adhiṭṭhānaṃ bhijjati? Yena kaṅgusitthaṃ nikkhamati ceva pavisati ca. Idañhi sattannaṃ dhaññānaṃ lāmakadhaññasitthaṃ, tasmiṃ ayacuṇṇena vā āṇiyā vā paṭipākatike kate dasāhabbhantare puna adhiṭṭhātabbo. Ayaṃ tāva ‘‘antodasāhaṃ adhiṭṭheti vikappetī’’ti ettha adhiṭṭhāne vinicchayo.

    వికప్పనే పన ద్వే వికప్పనా – సమ్ముఖావికప్పనా చ పరమ్ముఖావికప్పనా చ. కథం సమ్ముఖావికప్పనా హోతి? పత్తానం ఏకబహుభావం సన్నిహితాసన్నిహితభావఞ్చ ఞత్వా ‘‘ఇమం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఇమే పత్తే’’తి వా ‘‘ఏతం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఏతే పత్తే’’తి వా వత్వా ‘‘తుయ్హం వికప్పేమీ’’తి వత్తబ్బం. అయమేకా సమ్ముఖావికప్పనా. ఏత్తావతా నిధేతుం వట్టతి, పరిభుఞ్జితుం వా విస్సజ్జేతుం వా అధిట్ఠాతుం వా న వట్టతి. ‘‘మయ్హం సన్తకం పరిభుఞ్జ వా విస్సజ్జేహి వా యథాపచ్చయం వా కరోహీ’’తి ఏవం పన వుత్తే పచ్చుద్ధారో నామ హోతి, తతోపభుతి పరిభోగాదయోపి వట్టన్తి.

    Vikappane pana dve vikappanā – sammukhāvikappanā ca parammukhāvikappanā ca. Kathaṃ sammukhāvikappanā hoti? Pattānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappemī’’ti vattabbaṃ. Ayamekā sammukhāvikappanā. Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhuñjituṃ vā vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭati. ‘‘Mayhaṃ santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti evaṃ pana vutte paccuddhāro nāma hoti, tatopabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.

    అపరో నయో – తథేవ పత్తానం ఏకబహుభావం సన్నిహితాసన్నిహితభావఞ్చ ఞత్వా తస్సేవ భిక్ఖునో సన్తికే ‘‘ఇమం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఇమే పత్తే’’తి వా ‘‘ఏతం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఏతే పత్తే’’తి వా వత్వా పఞ్చసు సహధమ్మికేసు అఞ్ఞతరస్స అత్తనా అభిరుచితస్స యస్స కస్సచి నామం గహేత్వా ‘‘తిస్సస్స భిక్ఖునో వికప్పేమీ’’తి వా ‘‘తిస్సాయ భిక్ఖునియా సిక్ఖమానాయ సామణేరస్స తిస్సాయ సామణేరియా వికప్పేమీ’’తి వా వత్తబ్బం, అయం అపరాపి సమ్ముఖావికప్పనా. ఏత్తావతా నిధేతుం వట్టతి, పరిభోగాదీసు పన ఏకమ్పి న వట్టతి. తేన పన భిక్ఖునా ‘‘తిస్సస్స భిక్ఖునో సన్తకం…పే॰… తిస్సాయ సామణేరియా సన్తకం పరిభుఞ్జ వా విస్సజ్జేహి వా యథాపచ్చయం వా కరోహీ’’తి వుత్తే పచ్చుద్ధారో నామ హోతి. తతోపభుతి పరిభోగాదయోపి వట్టన్తి.

    Aparo nayo – tatheva pattānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā tasseva bhikkhuno santike ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā pañcasu sahadhammikesu aññatarassa attanā abhirucitassa yassa kassaci nāmaṃ gahetvā ‘‘tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vā ‘‘tissāya bhikkhuniyā sikkhamānāya sāmaṇerassa tissāya sāmaṇeriyā vikappemī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ aparāpi sammukhāvikappanā. Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati. Tena pana bhikkhunā ‘‘tissassa bhikkhuno santakaṃ…pe… tissāya sāmaṇeriyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti. Tatopabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.

    కథం పరమ్ముఖావికప్పనా హోతి? పత్తానం తథేవ ఏకబహుభావం సన్నిహితాసన్నిహితభావఞ్చ ఞత్వా ‘‘ఇమం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఇమే పత్తే’’తి వా ‘‘ఏతం పత్త’’న్తి వా ‘‘ఏతే పత్తే’’తి వా వత్వా ‘‘తుయ్హం వికప్పనత్థాయ దమ్మీ’’తి వత్తబ్బం. తేన వత్తబ్బో – ‘‘కో తే మిత్తో వా సన్దిట్ఠో వా’’తి? తతో ఇతరేన పురిమనయేనేవ ‘‘తిస్సో భిక్ఖూతి వా…పే॰… తిస్సా సామణేరీ’’తి వా వత్తబ్బం. పున తేన భిక్ఖునా ‘‘అహం తిస్సస్స భిక్ఖునో దమ్మీ’’తి వా…పే॰… ‘‘తిస్సాయ సామణేరియా దమ్మీ’’తి వా వత్తబ్బం, అయం పరమ్ముఖావికప్పనా. ఏత్తావత్తా నిధేతుం వట్టతి, పరిభోగాదీసు పన ఏకమ్పి న వట్టతి. తేన పన భిక్ఖునా దుతియసమ్ముఖావికప్పనాయం వుత్తనయేనేవ ‘‘ఇత్థన్నామస్స సన్తకం పరిభుఞ్జ వా విస్సజ్జేహి వా యథాపచ్చయం వా కరోహీ’’తి వుత్తే పచ్చుద్ధారో నామ హోతి. తతోపభుతి పరిభోగాదయోపి వట్టన్తి.

    Kathaṃ parammukhāvikappanā hoti? Pattānaṃ tatheva ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappanatthāya dammī’’ti vattabbaṃ. Tena vattabbo – ‘‘ko te mitto vā sandiṭṭho vā’’ti? Tato itarena purimanayeneva ‘‘tisso bhikkhūti vā…pe… tissā sāmaṇerī’’ti vā vattabbaṃ. Puna tena bhikkhunā ‘‘ahaṃ tissassa bhikkhuno dammī’’ti vā…pe… ‘‘tissāya sāmaṇeriyā dammī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ parammukhāvikappanā. Ettāvattā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati. Tena pana bhikkhunā dutiyasammukhāvikappanāyaṃ vuttanayeneva ‘‘itthannāmassa santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti. Tatopabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.

    ఇమాసం పన ద్విన్నం వికప్పనానం నానాకరణం, అవసేసో చ వచనక్కమో సబ్బో పఠమకథినసిక్ఖాపదవణ్ణనాయం వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బో సద్ధిం సముట్ఠానాదీహీతి.

    Imāsaṃ pana dvinnaṃ vikappanānaṃ nānākaraṇaṃ, avaseso ca vacanakkamo sabbo paṭhamakathinasikkhāpadavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbo saddhiṃ samuṭṭhānādīhīti.

    పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. పత్తసిక్ఖాపదం • 1. Pattasikkhāpadaṃ

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact