Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ౩. పత్తవగ్గో

    3. Pattavaggo

    ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    ౫౯౮. బహూ పత్తే సన్నిచయన్తి ఏత్థ సన్నిచయన్తి భావనపుంసకం, బహూ పత్తే వా గహేత్వా సన్నిచయం కరిస్సన్తీతి అత్థో. ‘‘అడ్ఢతేరసపలమాసానం గాహికా’’తి లిఖితం. ఏత్థ –

    598.Bahūpatte sannicayanti ettha sannicayanti bhāvanapuṃsakaṃ, bahū patte vā gahetvā sannicayaṃ karissantīti attho. ‘‘Aḍḍhaterasapalamāsānaṃ gāhikā’’ti likhitaṃ. Ettha –

    ‘‘కుడువో చతుపలేయ్యో, కుడువానం చతుగ్గుణం;

    ‘‘Kuḍuvo catupaleyyo, kuḍuvānaṃ catugguṇaṃ;

    పత్థం చతుగ్గుణో మాసా-తి కమాహు చతుగ్గుణ’’న్తి. –

    Patthaṃ catugguṇo māsā-ti kamāhu catugguṇa’’nti. –

    ఆదిం లోకవోహారం దస్సేత్వావ కేచి పపఞ్చేన్తి.

    Ādiṃ lokavohāraṃ dassetvāva keci papañcenti.

    ౬౦౨. ఖాదనన్తి ఖాదనీయం సూపాది. ‘‘బ్యఞ్జనస్స మత్తా నామ ఓదనతో చతుత్థో భాగో’’తి (మ॰ ని॰ అట్ఠ॰ ౨.౩౮౭) బ్రహ్మాయుసుత్తట్ఠకథాయం వుత్తత్తా ఆలోపస్స చతుత్థభాగం బ్యఞ్జనం అనురూపన్తి గహేతబ్బం. ‘‘భిక్ఖునియా పత్తసన్నిచయస్స వారితత్తా తదనులోమతో భిక్ఖూనమ్పి దుతియో వారితో’’తి వుత్తం, తం న యుత్తం, పాళియఞ్హి ‘‘సన్నిచయం కరేయ్యాతి అనధిట్ఠితో అవికప్పితో’’తి (పాచి॰ ౭౩౫) వుత్తం. సో హి కథినక్ఖన్ధకే (మహావ॰ ౩౦౬ ఆదయో) నిచయసన్నిధి వియ ఏకోపి పునదివసే ‘‘సన్నిచయో’’తి వుచ్చతి. అనన్తరసిక్ఖాపదే పన ‘‘దుతియో వారితోతి అధిట్ఠానం నియతం, తస్మా ద్వే పత్తే అధిట్ఠాతుం న లభతి. సచే ఏకతో అధిట్ఠాతి, ద్వేపి న అధిట్ఠితా హోన్తి. విసుం విసుం అధిట్ఠాతి, దుతియో అనధిట్ఠితో’’తి వదన్తి. వికప్పేతుం పన బహూపి లభతి. ఇదాని వత్తబ్బం సన్ధాయ ‘‘నామమత్తే విసేసో’’తి వుత్తం. తత్థ నామన్తి మజ్ఝిమో మజ్ఝిమోమకో మజ్ఝిముక్కట్ఠోతిఆది.

    602.Khādananti khādanīyaṃ sūpādi. ‘‘Byañjanassa mattā nāma odanato catuttho bhāgo’’ti (ma. ni. aṭṭha. 2.387) brahmāyusuttaṭṭhakathāyaṃ vuttattā ālopassa catutthabhāgaṃ byañjanaṃ anurūpanti gahetabbaṃ. ‘‘Bhikkhuniyā pattasannicayassa vāritattā tadanulomato bhikkhūnampi dutiyo vārito’’ti vuttaṃ, taṃ na yuttaṃ, pāḷiyañhi ‘‘sannicayaṃ kareyyāti anadhiṭṭhito avikappito’’ti (pāci. 735) vuttaṃ. So hi kathinakkhandhake (mahāva. 306 ādayo) nicayasannidhi viya ekopi punadivase ‘‘sannicayo’’ti vuccati. Anantarasikkhāpade pana ‘‘dutiyo vāritoti adhiṭṭhānaṃ niyataṃ, tasmā dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhati. Sace ekato adhiṭṭhāti, dvepi na adhiṭṭhitā honti. Visuṃ visuṃ adhiṭṭhāti, dutiyo anadhiṭṭhito’’ti vadanti. Vikappetuṃ pana bahūpi labhati. Idāni vattabbaṃ sandhāya ‘‘nāmamatte viseso’’ti vuttaṃ. Tattha nāmanti majjhimo majjhimomako majjhimukkaṭṭhotiādi.

    ౬౦౮. ‘‘పాకస్స హి ఊనత్తా పత్తసఙ్ఖ్యం న గచ్ఛతీ’’తి వచనతో అధిట్ఠితపత్తోపి ఖరపాకేన సేతత్తా అధిట్ఠానం విజహతీతి చే? న, అధిట్ఠానవిజహనేసు నవసు అనాగతత్తా, తస్మా పఠమపాకానం ఏవ ఊనత్తా పత్తసఙ్ఖ్యం న గచ్ఛతి, తస్మిం సతి అఞ్ఞం విఞ్ఞాపేతుం న వట్టతి. ‘‘ఊనపఞ్చబన్ధనేనా’’తి హి వుత్తం. ఛిద్దే, రాజియా వా హి సతి తేహి అధిట్ఠానం విజహతీతి విజహితే నాయం పటిసేధో, తస్మా పచ్చుద్ధరిత్వా, వికప్పేత్వాపి అఞ్ఞం విఞ్ఞాపేతుం న లభతి.

    608. ‘‘Pākassa hi ūnattā pattasaṅkhyaṃ na gacchatī’’ti vacanato adhiṭṭhitapattopi kharapākena setattā adhiṭṭhānaṃ vijahatīti ce? Na, adhiṭṭhānavijahanesu navasu anāgatattā, tasmā paṭhamapākānaṃ eva ūnattā pattasaṅkhyaṃ na gacchati, tasmiṃ sati aññaṃ viññāpetuṃ na vaṭṭati. ‘‘Ūnapañcabandhanenā’’ti hi vuttaṃ. Chidde, rājiyā vā hi sati tehi adhiṭṭhānaṃ vijahatīti vijahite nāyaṃ paṭisedho, tasmā paccuddharitvā, vikappetvāpi aññaṃ viññāpetuṃ na labhati.

    ఏవం పత్తకారకో మూలం లభిత్వాతి ఏత్థ పచిత్వా ఠపితదివసతో పట్ఠాయ. దాతుకామో హుత్వాతి ఏత్థ దిన్నదివసతో, సుతదివసతో వా పట్ఠాయ దసాహం వేదితబ్బం. లిఙ్గపరివత్తేన పన దసాహాతిక్కమే పత్తసామికస్స భిక్ఖుస్స, భిక్ఖునియా పన రత్తాతిక్కమే నిస్సగ్గియం.

    Evaṃ pattakārako mūlaṃ labhitvāti ettha pacitvā ṭhapitadivasato paṭṭhāya. Dātukāmo hutvāti ettha dinnadivasato, sutadivasato vā paṭṭhāya dasāhaṃ veditabbaṃ. Liṅgaparivattena pana dasāhātikkame pattasāmikassa bhikkhussa, bhikkhuniyā pana rattātikkame nissaggiyaṃ.

    పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. పత్తసిక్ఖాపదం • 1. Pattasikkhāpadaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧. పత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact