| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
೩. ಪತ್ತವಗ್ಗೋ
3. Pattavaggo
೧. ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ದ್ವೇ ಅಪತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಏತೇ ಭಾಜನಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾ, ನಅಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗಾನವಿಕಪ್ಪನೂಪಗತಾತಿ ಅತ್ಥೋತಿ ಚ। ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪೇನ ಪಕ್ಕನ್ತಿ ಅಯೋಪತ್ತೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಾಕೇಹಿ ಪಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೋ ದ್ವೀಹಿ। ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚ್ಚಯಸ್ಸ ವಾರಿತತ್ತಾ (ವಜಿರ॰ ಟೀ॰ ಪಾರಾಜಿಕ ೬೦೨) ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಪಿ ತಂ ‘ಅನನುರೂಪ’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ‘ಪುರಾಣಪತ್ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ’ತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಚ ಲಿಖಿತಂ, ತಂ ನ ಯುತ್ತಂ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಸನ್ನಿಚ್ಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತೋ ಅವಿಕಪ್ಪಿತೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೭೩೫) ವುತ್ತತ್ತಾ। ಸೋ ಹಿ ಕಥಿನಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಮಹಾವ॰ ೩೦೬ ಆದಯೋ) ನಿಚ್ಚಯಸನ್ನಿಧಿ ವಿಯ ಏಕೋಪಿ ಪುನದಿವಸೇ ‘‘ಸನ್ನಿಚ್ಚಯೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪನ ‘‘ದುತಿಯೋ ವಾರಿತೋ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ನಿಯತಂ। ತಸ್ಮಾ ದ್ವೇ ಪತ್ತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ಲಭತಿ। ಸಚೇ ಏಕತೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ದ್ವೇಪಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ, ದುತಿಯೋ ಅನಧಿಟ್ಠಿತೋ। ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ಪನ ಬಹೂಪಿ ಲಭತಿ। ಕಾಕಣಿಕಮತ್ತಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಕಾರೋ ‘‘ಏಕಪಾಕಮ್ಪಿ ಜನೇತೀ’’ತಿ ಪಾಕಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ। ಅಥ ವಾ ಸಚೇ ಏಕಪಾಕೇನೇವ ಸಾರುಪ್ಪೋ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಪಾಕಪರಿಮಾಣಂ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಅಪತ್ತತ್ತಾ ಅಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗೋ ನ ಹೋತಿ। ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರನ್ತೇನ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಪುರಾಣಪತ್ತಂ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರನ್ತೇನ ಸೋ ಪತ್ತೋ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋತಿ ಲಿಖಿತಂ।
Dve apattā, tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā, naadhiṭṭhānūpagānavikappanūpagatāti atthoti ca. Samaṇasāruppena pakkanti ayopatto pañcahi pākehi pakko hoti, mattikāpatto dvīhi. ‘‘Bhikkhuniyā pattasanniccayassa vāritattā (vajira. ṭī. pārājika 602) bhikkhussapi taṃ ‘ananurūpa’nti katvā ‘purāṇapattaṃ paccuddharitvā’ti vutta’’nti ca likhitaṃ, taṃ na yuttaṃ pāḷiyaṃ ‘‘sanniccayaṃ kareyyāti anadhiṭṭhito avikappito’’ti (pāci. 735) vuttattā. So hi kathinakkhandhake (mahāva. 306 ādayo) niccayasannidhi viya ekopi punadivase ‘‘sanniccayo’’ti vuccati. Anantarasikkhāpade pana ‘‘dutiyo vārito’’ti adhiṭṭhānaṃ niyataṃ. Tasmā dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhati. Sace ekato adhiṭṭhāti, dvepi anadhiṭṭhitā honti. Visuṃ visuṃ adhiṭṭhāti, dutiyo anadhiṭṭhito. Vikappetuṃ pana bahūpi labhati. Kākaṇikamattampīti ettha pi-kāro ‘‘ekapākampi janetī’’ti pākaṃ sampiṇḍeti. Atha vā sace ekapākeneva sāruppo, vaṭṭatīti pākaparimāṇaṃ na vuttanti gahetabbaṃ. Apattattā adhiṭṭhānūpagona hoti. Apaccuddharantena vikappetabboti purāṇapattaṃ apaccuddharantena so patto vikappetabboti atthoti likhitaṃ.
ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
