| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದ್ವೇಮಾತಿಕಾಪಾಳಿ • Dvemātikāpāḷi |
೩. ಪತ್ತವಗ್ಗೋ
3. Pattavaggo
೧. ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā
ಪತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತೋ ಚ ಅವಿಕಪ್ಪಿತೋ ಚ, ಸೋ ಚ ಖೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮೋಮಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋವ, ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ‘‘ಅಡ್ಢಾಳ್ಹಕೋದನಂ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ ೬೦೨) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅನುಪಹತಪುರಾಣಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾನಂ ಸುಕೋಟ್ಟಿತಪರಿಸುದ್ಧಾನಂ ದ್ವೇ ಮಗಧನಾಳಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ತೇಹಿ ತಣ್ಡುಲೇಹಿ ಅನುತ್ತಣ್ಡುಲಮಕಿಲಿನ್ನಮಪಿಣ್ಡಿಕಂ ಸುವಿಸದಂ ಕುನ್ದಮಕುಳರಾಸಿಸದಿಸಂ ಅವಸ್ಸಾವಿತೋದನಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿರವಸೇಸಂ ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಓದನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ ನಾತಿಘನೋ ನಾತಿತನುಕೋ ಹತ್ಥಹಾರಿಯೋ ಸಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಸಙ್ಖತೋ ಮುಗ್ಗಸೂಪೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ, ತತೋ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ ಯಾವಚರಿಮಾಲೋಪಪ್ಪಹೋನಕಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ಸಪ್ಪಿತೇಲತಕ್ಕರಸಕಞ್ಜಿಯಾದೀನಿ ಪನ ಗಣನೂಪಗಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ। ತಾನಿ ಹಿ ಓದನಗತಿಕಾನೇವ, ನೇವ ಹಾಪೇತುಂ, ನ ವಡ್ಢೇತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಏವಮೇತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸಚೇ ಪತ್ತಸ್ಸ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮರಾಜಿಸಮಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸುತ್ತೇನ ವಾ ಹೀರೇನ ವಾ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಹೀರಸ್ಸ ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತಂ ಫುಸತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ। ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಥೂಪೀಕತಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋಮಕೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ। ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ನ ಸಮ್ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ। ಉಕ್ಕಟ್ಠತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಮಜ್ಝಿಮೋ। ಮಜ್ಝಿಮಪತ್ತತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಓಮಕೋ। ತೇಸಮ್ಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇಚ್ಚೇತೇಸು ನವಸು ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಓಮಕೋಮಕೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಅಪತ್ತಾ, ಸೇಸಾ ಸತ್ತ ಪತ್ತಾ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ನಾಮ, ಅಯಮೇತ್ಥಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೯೮ ಆದಯೋ) ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪೇನ ಪಕ್ಕಂ ಅಯೋಪತ್ತಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತಂ ವಾ ಲಭಿತ್ವಾ ಪುರಾಣಪತ್ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋದಸಾಹೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಮೂಲತೋ ಕಾಕಣಿಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ದಾತಬ್ಬಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧರನ್ತೇನ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಾಧಿಟ್ಠಾನಲಕ್ಖಣಂ ಚೀವರವಗ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ವಿಕಪ್ಪನಲಕ್ಖಣಂ ಪರತೋ ವಕ್ಖಾಮ। ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಅಪತ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖು ದಸ ಪತ್ತೇ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಅತ್ತನಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಏಕಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪುನ ದಿವಸೇ ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ವಸ್ಸಸತಮ್ಪಿ ಪರಿಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕಾ। ಯೋ ಪನಸ್ಸ ಪತ್ತೋ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತೋಕಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಕಙ್ಗುಸಿತ್ಥನಿಕ್ಖಮನಮತ್ತೇನ ಛಿದ್ದೇನ ಛಿದ್ದೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ। ಪುನ ಛಿದ್ದೇ ಪಾಕತಿಕೇ ಕತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಜಹನಂ ತಿಚೀವರೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Pattavaggassa paṭhame atirekapattoti anadhiṭṭhito ca avikappito ca, so ca kho ukkaṭṭhamajjhimomakānaṃ aññataro pamāṇayuttova, tassa pamāṇaṃ ‘‘aḍḍhāḷhakodanaṃ gaṇhātī’’tiādinā (pārā 602) nayena pāḷiyaṃ vuttaṃ. Tatrāyaṃ vinicchayo – anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhānaṃ dve magadhanāḷiyo gahetvā tehi taṇḍulehi anuttaṇḍulamakilinnamapiṇḍikaṃ suvisadaṃ kundamakuḷarāsisadisaṃ avassāvitodanaṃ pacitvā niravasesaṃ patte pakkhipitvā tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo, tato ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabbaṃ, sappitelatakkarasakañjiyādīni pana gaṇanūpagāni na honti. Tāni hi odanagatikāneva, neva hāpetuṃ, na vaḍḍhetuṃ sakkonti, evametaṃ sabbampi pakkhittaṃ sace pattassa mukhavaṭṭiyā heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, suttena vā hīrena vā chindantassa suttassa vā hīrassa vā heṭṭhimantaṃ phusati, ayaṃ ukkaṭṭho nāma patto. Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ ukkaṭṭhomako nāma patto. Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti, antogadhameva hoti, ayaṃ ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma patto. Ukkaṭṭhato upaḍḍhappamāṇo majjhimo. Majjhimapattato upaḍḍhappamāṇo omako. Tesampi vuttanayeneva bhedo veditabbo. Iccetesu navasu ukkaṭṭhukkaṭṭho ca omakomako cāti dve apattā, sesā satta pattā pamāṇayuttā nāma, ayametthasaṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.598 ādayo) vutto, tasmā evaṃ pamāṇayuttaṃ samaṇasāruppena pakkaṃ ayopattaṃ vā mattikāpattaṃ vā labhitvā purāṇapattaṃ paccuddharitvā antodasāhe adhiṭṭhātabbo. Sace panassa mūlato kākaṇikamattampi dātabbaṃ avasiṭṭhaṃ hoti, adhiṭṭhānupago na hoti, appaccuddharantena vikappetabbo. Tattha paccuddharaṇādhiṭṭhānalakkhaṇaṃ cīvaravagge vuttanayeneva veditabbaṃ, vikappanalakkhaṇaṃ parato vakkhāma. Sace pana koci apattako bhikkhu dasa patte labhitvā sabbe attanāva paribhuñjitukāmo hoti, ekaṃ pattaṃ adhiṭṭhāya puna divase taṃ paccuddharitvā añño adhiṭṭhātabbo, etenupāyena vassasatampi pariharituṃ sakkā. Yo panassa patto mukhavaṭṭito heṭṭhā dvaṅgulamattokāsato paṭṭhāya yatthakatthaci kaṅgusitthanikkhamanamattena chiddena chiddo hoti, so adhiṭṭhānupago na hoti. Puna chidde pākatike kate adhiṭṭhātabbo, sesaṃ adhiṭṭhānavijahanaṃ ticīvare vuttanayameva.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕಪತ್ತಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ।
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha atirekapattadhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, sesavaṇṇanākkamo cīvaravaggassa paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva veditabboti.
ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ದುತಿಯೇ ಊನಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ, ನಾಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಪೂರೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತೇನ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ, ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಅಬನ್ಧನಸ್ಸಾಪಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ನ ಪೂರೇನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ನತ್ಥಿತಾಯ, ತೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋ ವಾ ಏಕಬನ್ಧನೋ ವಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩) ವುತ್ತಂ। ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನಾ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತತ್ತಾ ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋಕಾಸೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಅಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ಪತ್ತೇ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಾ ಏಕಾಪಿ ರಾಜಿ ಹೋತಿ, ತಂ ತಸ್ಸಾ ರಾಜಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಯನ್ತೇ ಪತ್ತವೇಧಕೇನ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಸುತ್ತರಜ್ಜುಕಮಕಚಿರಜ್ಜುಕಾದೀಹಿ ವಾ ತಿಪುಸುತ್ತಕೇನ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತಂ ಬನ್ಧನಂ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅಲಗ್ಗನತ್ಥಂ ತಿಪುಪಟ್ಟಕೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಬದ್ಧಸಿಲೇಸಾದಿನಾ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಬ್ಬಂ, ಸೋ ಚ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಸುಖುಮಂ ವಾ ಛಿದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ, ಫಾಣಿತಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಬನ್ಧಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೇ ರಾಜಿಯೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಚತುರಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಬನ್ಧನಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನಿ। ಯಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಛಳಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ತೀಣಿ। ಯಸ್ಸ ಚತಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ಚತ್ತಾರಿ। ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ದಸಙ್ಗುಲಾ, ಸೋ ಬದ್ಧೋಪಿ ಅಬದ್ಧೋಪಿ ಅಪತ್ತೋಯೇವ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏಸ ತಾವ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
Dutiye ūnāni pañca bandhanāni assāti ūnapañcabandhano, nāssa pañca bandhanāni pūrentīti attho, tena ūnapañcabandhanena, itthambhūtassa lakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Tattha yasmā abandhanassāpi pañca bandhanāni na pūrenti sabbaso natthitāya, tenassa padabhājane ‘‘ūnapañcabandhano nāma patto abandhano vā ekabandhano vā’’tiādi (pārā. 613) vuttaṃ. ‘‘Ūnapañcabandhanenā’’ti ca vuttattā yassa pañcabandhano patto hoti pañcabandhanokāso vā, tassa so apatto, tasmā aññaṃ viññāpetuṃ vaṭṭati. Yasmiṃ pana patte mukhavaṭṭito heṭṭhā bhaṭṭhā dvaṅgulappamāṇā ekāpi rāji hoti, taṃ tassā rājiyā heṭṭhimapariyante pattavedhakena vijjhitvā pacitvā suttarajjukamakacirajjukādīhi vā tipusuttakena vā bandhitvā taṃ bandhanaṃ āmisassa alagganatthaṃ tipupaṭṭakena vā kenaci baddhasilesādinā vā paṭicchādetabbaṃ, so ca patto adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabbo, sukhumaṃ vā chiddaṃ katvā bandhitabbo, phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhitumpi vaṭṭati. Yassa pana dve rājiyo vā ekāyeva vā caturaṅgulā, tassa dve bandhanāni dātabbāni. Yassa tisso vā ekāyeva vā chaḷaṅgulā, tassa tīṇi. Yassa catasso vā ekāyeva vā aṭṭhaṅgulā, tassa cattāri. Yassa pañca vā ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyeva, añño viññāpetabbo, esa tāva mattikāpatte vinicchayo.
ಅಯೋಪತ್ತೇ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅತಿರೇಕಾನಿ ವಾ ಛಿದ್ದಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಯಚುಣ್ಣೇನ ವಾ ಆಣಿಯಾ ವಾ ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ವಾ ಬದ್ಧಾನಿ ಮಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಸ್ವೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಅಞ್ಞೋ ನ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ। ಅಥ ಪನ ಏಕಮ್ಪಿ ಛಿದ್ದಂ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ಬದ್ಧಮ್ಪಿ ಮಟ್ಠಂ ನ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೇ ಆಮಿಸಂ ಲಗ್ಗತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಅಯಂ ಪತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ। ಯೋ ಪನ ಏವಂ ಪತ್ತಸಙ್ಖೇಪಗತೇ ವಾ ಅಯೋಪತ್ತೇ, ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ಸತಿ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏವ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯಾತಿಏತ್ಥ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಕತಿಯಾ ಏವ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಸಮ್ಮತೇನ ಪತ್ತಗ್ಗಾಹಾಪಕೇನ ಪತ್ತಸ್ಸ ವಿಜ್ಜಮಾನಗುಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಥೇರೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಸೋ ಪತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ಸಚೇ ಪನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಥೇರಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ದುತಿಯತ್ಥೇರಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಯಾವ ಸಙ್ಘನವಕಾ ಗಾಹಾಪೇತಬ್ಬೋ, ತೇನ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಪತ್ತೋ ಪನ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ ನಾಮ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪದಾತಬ್ಬೋ। ತೇನಾಪಿ ಸೋ ಯಥಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಗಹಿತಪತ್ತೋ, ಏವಮೇವ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪನ ತಂ ಜಿಗುಚ್ಛನ್ತೋ ಅದೇಸೇ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಅಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ ವಾ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Ayopatte pana sacepi pañca vā atirekāni vā chiddāni honti, tāni ce ayacuṇṇena vā āṇiyā vā lohamaṇḍalena vā baddhāni maṭṭhāni honti, sveva paribhuñjitabbo, añño na viññāpetabbo. Atha pana ekampi chiddaṃ mahantaṃ hoti, lohamaṇḍalena baddhampi maṭṭhaṃ na hoti, patte āmisaṃ laggati, akappiyo hoti ayaṃ patto, añño viññāpetabbo. Yo pana evaṃ pattasaṅkhepagate vā ayopatte, ūnapañcabandhane vā mattikāpatte sati aññaṃ viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyo hoti, nissajjitabbo. Nissajjantena saṅghamajjhe eva nissajjitabbo, tena vuttaṃ ‘‘bhikkhuparisāya nissajjitabbo’’ti. Yo ca tassā bhikkhuparisāyātiettha tehi bhikkhūhi pakatiyā eva attano attano adhiṭṭhitaṃ pattaṃ gahetvā sannipatitabbaṃ, tato sammatena pattaggāhāpakena pattassa vijjamānaguṇaṃ vatvā ‘‘bhante, imaṃ gaṇhathā’’ti thero vattabbo. Sace therassa so patto na ruccati, appicchatāya vā na gaṇhāti, vaṭṭati. Tasmiṃ pana anukampāya agaṇhantassa dukkaṭaṃ. Sace pana gaṇhāti, therassa pattaṃ dutiyattheraṃ gāhāpetvā eteneva upāyena yāva saṅghanavakā gāhāpetabbo, tena pariccattapatto pana pattapariyanto nāma, so tassa bhikkhuno padātabbo. Tenāpi so yathā viññāpetvā gahitapatto, evameva sakkaccaṃ paribhuñjitabbo. Sace pana taṃ jigucchanto adese vā nikkhipati, aparibhogena vā paribhuñjati, vissajjeti vā, dukkaṭaṃ āpajjati.
ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಬಹೂ ಪತ್ತೇ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ , ಅಬನ್ಧನೇನ ಅಬನ್ಧನಂ, ಏಕಬನ್ಧನಂ, ದುಬನ್ಧನಂ, ತಿಬನ್ಧನಂ, ಚತುಬ್ಬನ್ಧನಂ, ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ, ಏಕದ್ವಿತಿಚತುಬ್ಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ಏವಂ ಏಕೇಕೇನ ಪತ್ತೇನ ದಸಧಾ ದಸವಿಧಂ ಪತ್ತಂ। ಚೇತಾಪನವಸೇನ ಪನ ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸತಂ ಹೋತಿ। ನಟ್ಠಪತ್ತಸ್ಸ, ಭಿನ್ನಪತ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿ , ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ।
Sakkesu chabbaggiye ārabbha bahū patte viññāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ , abandhanena abandhanaṃ, ekabandhanaṃ, dubandhanaṃ, tibandhanaṃ, catubbandhanaṃ, abandhanokāsaṃ, ekadviticatubbandhanokāsaṃ cetāpeti, evaṃ ekekena pattena dasadhā dasavidhaṃ pattaṃ. Cetāpanavasena pana ekaṃ nissaggiyapācittiyasataṃ hoti. Naṭṭhapattassa, bhinnapattassa, attano ñātakappavārite, aññassa ca ñātakappavārite, tassevatthāya viññāpentassa, attano dhanena gaṇhato, ummattakādīnañca anāpatti. Adhiṭṭhānupagapattassa ūnapañcabandhanatā, attuddesikatā, akataviññatti , tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni dhovāpanasikkhāpade vuttanayānevāti.
ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೩. ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā
ತತಿಯೇ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನೀತಿ ಪಟಿಸಾಯಿತಬ್ಬಾನಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನ ಸಯಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಾನಿ ಹಿ ಪಟಿಸಾಯಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಭೇಸಜ್ಜಾನೀತಿ ಭೇಸಜ್ಜಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಏವಂ ಲದ್ಧವೋಹಾರಾನಿ। ಸಪ್ಪಿ ನಾಮ ಗವಾದೀನಂ ಸಪ್ಪಿ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪಿ। ತಥಾ ನವನೀತಂ। ತೇಲಂ ನಾಮ ತಿಲಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕವಸಾದೀಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಂ। ಮಧು ನಾಮ ಮಕ್ಖಿಕಾಮಧುಮೇವ। ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುರಸಂ ಉಪಾದಾಯ ಪನ ಅಪಕ್ಕಾ ವಾ ಅವತ್ಥುಕಪಕ್ಕಾ ವಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಉಚ್ಛುವಿಕತಿ ‘‘ಫಾಣಿತ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ, ನ ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ। ಏತೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ವಸಾತೇಲಂ ಯಾನೇತ್ಥ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥುಕಾನಿ, ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ವಸಾತೇಲಂ ಪನ ಕಾಲೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ನಿಪಕ್ಕಂ ಕಾಲೇ ಸಂಸಟ್ಠಂ ತೇಲಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಸ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸವಸಂ ಅಞ್ಞಂ ಯಂಕಞ್ಚಿ ವಸಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಾಮಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತತೇಲಮ್ಪಿ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥೂನಂ ವತ್ಥುಂ ಪಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಸಪ್ಪಿ ವಾ ನವನೀತಂ ವಾ ಪಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಮ್ಪಿ ಸಾಮಿಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರಾದಿತೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ಕತಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಾನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಾನಿ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಸನ್ನಿಧಿಂ ಕತ್ವಾ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನಾಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪನ ತಾನಿ ಚ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ಚ ವಚನತೋ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಅಬ್ಭಞ್ಜನಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ಯಾವಜೀವಿಕಾನಿ ಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕಅಟ್ಠೀನಿ ತೇಲಕರಣತ್ಥಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತದಹೇವ ಕತತೇಲಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ದುತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಛಾಹಂ ವಟ್ಟತಿ, ತತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸತ್ತಮದಿವಸೇ ಕತಂ ತದಹೇವ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ಯಾವ ಅರುಣಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಅಟ್ಠಮದಿವಸೇ ಕತಂ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ, ಅನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯತ್ತಾ ಪನ ಬಾಹಿರಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ತೇಲತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಾಸಪಾದೀನಂ ಪನ ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತಸಪ್ಪಿಆದೀನಞ್ಚ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೀತುದಕೇನ ಕತಮಧೂಕಪುಪ್ಫಫಾಣಿತಂ ಪನ ಫಾಣಿತಗತಿಕಮೇವ, ಅಮ್ಬಫಾಣಿತಾದೀನಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಾನಿ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ತಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾಪಿ ಅರುಆದೀನಿ ವಾ ಮಕ್ಖೇತುಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪದೀಪೇ ಕಾಳವಣ್ಣೇ ವಾ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಯಿಕಪರಿಭೋಗಂ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಪುನ ಲಭತಿ, ತಂ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ವಿಸುಂ ಠಪಿತಸಪ್ಪಿಆದೀಸು, ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ಅಮಿಸ್ಸಿತೇಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ।
Tatiye paṭisāyanīyānīti paṭisāyitabbāni, paribhuñjitabbānīti attho. Etena sayaṃ uggahetvā nikkhittānaṃ sattāhātikkamepi anāpattiṃ dasseti, tāni hi paṭisāyituṃ na vaṭṭanti. Bhesajjānīti bhesajjakiccaṃ karontu vā, mā vā, evaṃ laddhavohārāni. Sappi nāma gavādīnaṃ sappi, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappi. Tathā navanītaṃ. Telaṃ nāma tilasāsapamadhūkaeraṇḍakavasādīhi nibbattitaṃ. Madhu nāma makkhikāmadhumeva. Phāṇitaṃ nāma ucchurasaṃ upādāya pana apakkā vā avatthukapakkā vā sabbāpi ucchuvikati ‘‘phāṇita’’nti veditabbaṃ. Tāni paṭiggahetvāti tāni bhesajjāni paṭiggahetvā, na tesaṃ vatthūni. Etena ṭhapetvā vasātelaṃ yānettha yāvakālikavatthukāni, tesaṃ vatthūni paṭiggahetvā katāni sappiādīni sattāhaṃ atikkāmayatopi anāpattiṃ dasseti. Vasātelaṃ pana kāle paṭiggahitaṃ kāle nipakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjituṃ anuññātaṃ, tasmā ṭhapetvā manussavasaṃ aññaṃ yaṃkañci vasaṃ purebhattaṃ paṭiggahetvā sāmaṃ pacitvā nibbattitatelampi sattāhaṃ nirāmisaparibhogena vaṭṭati. Anupasampannena pacitvā dinnaṃ pana tadahupurebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, aññesaṃ yāvakālikavatthūnaṃ vatthuṃ pacituṃ na vaṭṭatiyeva. Nibbattitasappi vā navanītaṃ vā pacituṃ vaṭṭati, taṃ pana tadahupurebhattampi sāmisaṃ paribhuñjituṃ na vaṭṭati. Purebhattaṃ paṭiggahitakhīrādito anupasampannena pacitvā katasappiādīni pana tadahupurebhattaṃ sāmisānipi vaṭṭanti, pacchābhattato paṭṭhāya anajjhoharaṇīyāni, sattāhātikkamepi anāpatti. Sannidhikārakaṃ paribhuñjitabbānīti sannidhiṃ katvā nidahitvā purebhattaṃ paṭiggahitāni tadahupurebhattaṃ sāmisaparibhogenāpi vaṭṭanti, pacchābhattato paṭṭhāya pana tāni ca, pacchābhattaṃ paṭiggahitāni ca sattāhaṃ nirāmisaparibhogena paribhuñjitabbānīti attho. ‘‘Paribhuñjitabbānī’’ti ca vacanato antosattāhe abbhañjanādīnaṃ atthāya adhiṭṭhahitvā ṭhapitesu anāpatti, yāvajīvikāni sāsapamadhūkaeraṇḍakaaṭṭhīni telakaraṇatthaṃ paṭiggahetvā tadaheva katatelaṃ sattāhakālikaṃ, dutiyadivase kataṃ chāhaṃ vaṭṭati, tatiyadivase kataṃ pañcāhaṃ, catutthapañcamachaṭṭhasattamadivase kataṃ tadaheva vaṭṭati. Sace yāva aruṇassa uggamanā tiṭṭhati, nissaggiyaṃ hoti, aṭṭhamadivase kataṃ anajjhoharaṇīyaṃ, anissaggiyattā pana bāhiraparibhogena vaṭṭati. Sacepi na karoti, telatthāya paṭiggahitasāsapādīnaṃ pana pāḷiyaṃ anāgatasappiādīnañca sattāhātikkame dukkaṭaṃ āpajjati. Sītudakena katamadhūkapupphaphāṇitaṃ pana phāṇitagatikameva, ambaphāṇitādīni yāvakālikāni. Yaṃ panettha sattāhakālikaṃ, taṃ nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvāpi aruādīni vā makkhetuṃ, ajjhoharituṃ vā na vaṭṭati. Padīpe kāḷavaṇṇe vā upanetabbaṃ, aññassa bhikkhuno kāyikaparibhogaṃ vaṭṭati. Yaṃ pana nirapekkho pariccajitvā puna labhati, taṃ ajjhoharitumpi vaṭṭati. Visuṃ ṭhapitasappiādīsu, ekabhājane vā amissitesu vatthugaṇanāya āpattiyo.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha sattāhaṃ atikkamanavatthusmiṃ paññattaṃ, sesaṃ cīvaravaggassa paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೪. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
4. Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā
ಚತುತ್ಥೇ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಗಿಮ್ಹಮಾಸಾನಂ ಏಕೋ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸೋ ಸೇಸೋ। ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ಕಾಲೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪನ ‘‘ದೇಥ ಮೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ। ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ ‘‘ದೇಥ ಮೇ’’ತಿಆದಿವಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ಸೂಚಿಕಮ್ಮನಿಟ್ಠಾನೇನ ಸಕಿಮ್ಪಿ ವಣ್ಣಭೇದಮತ್ತರಜನೇನ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಕರಣೇನ ಚ ಕತ್ವಾ ಪರಿದಹಿತಬ್ಬಾ। ಏತ್ತಾವತಾ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಪರಿಯೇಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ , ಪಚ್ಛಿಮೋ ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಕರಣನಿವಾಸನಕ್ಖೇತ್ತಮ್ಪಿ, ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ। ಯೋ ಚಾಯಂ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಏತ್ಥ ಕತಪರಿಯೇಸಿತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ಮಾಸೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ವಸ್ಸಂ ಉಕ್ಕಡ್ಢಿಯತಿ, ಪುನ ಮಾಸಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಪನ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇನ ವಾ ಅಪ್ಪಹೋನಕಭಾವೇನ ವಾ ಅಕತಾ ಹೋತಿ। ತೇ ಚ ದ್ವೇ ಮಾಸೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸನ್ತಿ ಛ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿಯತಿ, ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಲಭತಿ, ಏವಂ ದಸ ಮಾಸಾ ಹೋನ್ತಿ। ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ತಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮಾಸನ್ತಿ ಏವಂ ಏಕಾದಸ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಇತೋ ಪರಂ ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ।
Catutthe māso seso gimhānanti catunnaṃ gimhamāsānaṃ eko pacchimamāso seso. Pariyesitabbanti gimhānaṃ pacchimamāsassa paṭhamadivasato paṭṭhāya yāva kattikamāsassa pacchimadivaso, tāva ‘‘kālo vassikasāṭikāyā’’tiādinā satuppādakaraṇena, saṅghassa pavāritaṭṭhānato, attano ñātakappavāritaṭṭhānato pana ‘‘detha me vassikasāṭikacīvara’’ntiādikāya viññattiyāpi pariyesitabbaṃ. Aññātakaappavāritaṭṭhāne satuppādaṃ karontassa vattabhede dukkaṭaṃ, yathā vā tathā vā ‘‘detha me’’tiādivacanena viññāpentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Katvā nivāsetabbanti gimhānaṃ pacchimaddhamāsassa paṭhamadivasato paṭṭhāya yāva kattikamāsassa pacchimadivaso, tāva sūcikammaniṭṭhānena sakimpi vaṇṇabhedamattarajanena kappabindukaraṇena ca katvā paridahitabbā. Ettāvatā gimhānaṃ pacchimo māso pariyesanakkhettaṃ , pacchimo addhamāso karaṇanivāsanakkhettampi, vassānassa catūsu māsesu sabbampi taṃ vaṭṭatīti ayamattho dassito hoti. Yo cāyaṃ gimhānaṃ pacchimo māso anuññāto, ettha katapariyesitampi vassikasāṭikaṃ adhiṭṭhātuṃ na vaṭṭati. Sace tasmiṃ māse atikkante vassaṃ ukkaḍḍhiyati, puna māsaparihāraṃ labhati, dhovitvā pana nikkhipitvā vassūpanāyikadivase adhiṭṭhātabbā. Sace satisammosena vā appahonakabhāvena vā akatā hoti. Te ca dve māse vassānassa catumāsanti cha māse parihāraṃ labhati. Sace pana kattikamāse kathinaṃ atthariyati, aparepi cattāro māse labhati, evaṃ dasa māsā honti. Tato parampi satiyā paccāsāya taṃ mūlacīvaraṃ katvā ṭhapentassa ekamāsanti evaṃ ekādasa māse parihāraṃ labhati, ito paraṃ ekāhampi na labhati.
ಓರೇನ ಚೇ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಯಾವ ಹೇಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸೋ, ತಾವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತೇಸು ಸತ್ತಸು ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯಮಾಸೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ ಪರಿಯೇಸನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ। ಓರೇನದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸತೋ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅದ್ಧಮಾಸೇ। ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಧಮ್ಮೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಮ್ಪಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ।
Orena ce māsoseso gimhānanti gimhānaṃ pacchimamāsassa orimabhāge yāva hemantassa paṭhamadivaso, tāvāti attho. Pariyeseyyāti etesu sattasu piṭṭhisamayamāsesu aññātakaappavāritaṭṭhānato satuppādakaraṇena pariyesantassa nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, viññāpentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, ñātakappavārite viññāpentassa tena sikkhāpadena anāpatti, satuppādaṃ karontassa iminā sikkhāpadena āpatti. Orenaddhamāso seso gimhānanti gimhānassa pacchimaddhamāsato orimabhāge ekasmiṃ addhamāse. Katvā nivāseyyāti etthantare dhammena uppannampi katvā nivāsentassa nissaggiyaṃ hoti.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಪರಿಯೇಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕಮಾಸದ್ಧಮಾಸೇಸು ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಸತಿಯಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ನಗ್ಗಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಓವಸ್ಸಾಪಯತೋ। ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾದೀಸು ಪನ ನ್ಹಾಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಅನಿವತ್ಥಂ ಚೋರಾ ಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪದಾಸು ವಾ ನಿವಾಸಯತೋ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಸಮಯೇ ಪರಿಯೇಸನತಾ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನಿ ತಾವ ಪರಿಯೇಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ । ಸಚೀವರತಾ, ಆಪದಾಭಾವೋ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಸಕಭಾವೋ, ಅಸಮಯೇ ನಿವಾಸನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ನಿವಾಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ।
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha vassikasāṭikapariyesanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ūnakamāsaddhamāsesu atirekasaññino vematikassa vā dukkaṭaṃ, tathā satiyā vassikasāṭikāya naggassa kāyaṃ ovassāpayato. Pokkharaṇiyādīsu pana nhāyantassa vā acchinnacīvarassa vā naṭṭhacīvarassa vā ‘‘anivatthaṃ corā harantī’’ti evaṃ āpadāsu vā nivāsayato ummattakādīnañca anāpatti. Ettha ca vassikasāṭikāya attuddesikatā, asamaye pariyesanatā, tāya ca paṭilābhoti imāni tāva pariyesanāpattiyā tīṇi aṅgāni . Sacīvaratā, āpadābhāvo, vassikasāṭikāya sakabhāvo, asamaye nivāsananti imāni nivāsanāpattiyā cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni dhovāpanasikkhāpade vuttanayānevāti.
ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೫. ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
5. Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā
ಪಞ್ಚಮೇ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಪಚ್ಚಾಸಿಸಮಾನೋ ಸಯಮೇವ ದತ್ವಾ। ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯಾತಿಏತ್ಥ ಪನ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ದಾ’’ತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಸು ಯತ್ತಕಾನಿ ಆಣತ್ತಾನಿ, ತೇಸಂ ಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ।
Pañcame sāmaṃ cīvaraṃ datvāti veyyāvaccādīni paccāsisamāno sayameva datvā. Acchindeyyāti veyyāvaccādīni akarontaṃ disvā sakasaññāya acchindantassa vatthugaṇanāya āpattiyo. Acchindāpeyyātiettha pana ‘‘acchindā’’ti āṇattiyā dukkaṭaṃ, acchindesu yattakāni āṇattāni, tesaṃ gaṇanāya āpattiyo.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದತೋ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ತೇನ ತುಟ್ಠೇನ ವಾ ಕುಪಿತೇನ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರತಾ, ಸಾಮಂ ದಿನ್ನತಾ, ಸಕಸಞ್ಞಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಕೋಧವಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಂ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನಾಯ। ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖವೇದನಾಯೇವಾತಿ।
Sāvatthiyaṃ upanandaṃ ārabbha cīvaraacchindanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ. Anupasampanne upasampannasaññino, vematikassa, anupasampannasaññino vā, upasampannassāpi vikappanupagapacchimacīvaraṃ ṭhapetvā aññaṃ parikkhāraṃ, anupasampannassa ca yaṃkiñci acchindato vā dukkaṭaṃ. Tena tuṭṭhena vā kupitena vā dinnaṃ pana tassa vissāsaṃ vā gaṇhantassa ummattakādīnañca anāpatti. Vikappanupagapacchimacīvaratā, sāmaṃ dinnatā, sakasaññitā, upasampannatā, kodhavasena acchindanaṃ vā acchindāpanaṃ vāti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni aññatra vedanāya. Vedanā pana idha dukkhavedanāyevāti.
ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೬. ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Suttaviññattisikkhāpadavaṇṇanā
ಛಟ್ಠೇ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಛಬ್ಬಿಧಂ ಖೋಮಸುತ್ತಾದಿಂ ವಾ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಂ ವಾ। ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಚೀವರತ್ಥಾಯ ಯಾಚಿತ್ವಾ। ವಾಯಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಚೀವರಂ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ವಾಯಥಾ’’ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯೋ ತನ್ತವಾಯೋ ಚೀವರವಾಯನತ್ಥಂ ತುರಿವೇಮಸಜ್ಜನಾದಿಕೇ ಪಯೋಗೇ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ।
Chaṭṭhe suttanti chabbidhaṃ khomasuttādiṃ vā tesaṃ anulomaṃ vā. Viññāpetvāti cīvaratthāya yācitvā. Vāyāpeyyāti ‘‘cīvaraṃ me, āvuso, vāyathā’’ti akappiyāya viññattiyā vāyāpeyya. Nissaggiyanti evaṃ vāyāpentassa yo tantavāyo cīvaravāyanatthaṃ turivemasajjanādike payoge karoti, tassa sabbappayogesu dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti.
ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಾಯಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪಿತತನ್ತವಾಯೇನ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ದೀಘತೋ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತೇ ತಿರಿಯಞ್ಚ ಹತ್ಥಮತ್ತೇ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಇತಿ ಯಾವ ಚೀವರಂ ವಡ್ಢತಿ, ತಾವ ಇಮಿನಾ ಪಮಾಣೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವಡ್ಢನ್ತಿ। ತೇನೇವ ಪನ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ , ಏವಂ ಇಧ ದುಕ್ಕಟಂ। ತೇನೇವ ವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣೇನ ಕೇದಾರಬದ್ಧಂ ವಿಯ ಚೀವರಂ ಹೋತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಮಯೇ ಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತರಸ್ಮಿಂ ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟಂ। ತತೋ ಚೇ ಊನತರಾ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛೇದೇಸು ದುಕ್ಕಟಾನೇವ। ಅಥ ಏಕನ್ತರಿಕೇನ ವಾ ಸುತ್ತೇನ ದೀಘತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ತಿರಿಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ ಹೋತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಾನಿ। ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇ, ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಸುತ್ತೇಪಿ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇ ಚ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅವಾಯಾಪಿತೇ ವಾಯಾಪಿತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಆಯೋಗಕಾಯಬನ್ಧನಅಂಸಬದ್ಧಕಪತ್ತತ್ಥವಿಕಪರಿಸ್ಸಾವನಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ।
Rājagahe chabbaggiye bhikkhū ārabbha cīvaravāyāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, viññāpitasuttaṃ viññāpitatantavāyena vāyāpentassa dīghato vidatthimatte tiriyañca hatthamatte vīte nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Iti yāva cīvaraṃ vaḍḍhati, tāva iminā pamāṇena āpattiyo vaḍḍhanti. Teneva pana aviññattiyā laddhasuttaṃ vāyāpentassa yathā pubbe nissaggiyaṃ , evaṃ idha dukkaṭaṃ. Teneva viññattañca aviññattañca vāyāpentassa sace vuttappamāṇena kedārabaddhaṃ viya cīvaraṃ hoti, akappiyasuttamaye paricchede pācittiyaṃ, itarasmiṃ tatheva dukkaṭaṃ. Tato ce ūnatarā paricchedā, sabbaparicchedesu dukkaṭāneva. Atha ekantarikena vā suttena dīghato vā kappiyaṃ tiriyaṃ akappiyaṃ katvā vītaṃ hoti, pubbe vuttappamāṇagaṇanāya dukkaṭāni. Eteneva upāyena kappiyatantavāyena akappiyasutte, kappiyākappiyehi tantavāyehi suttepi kappiye akappiye kappiyākappiye ca āpattibhedo veditabbo. Tikapācittiyaṃ, avāyāpite vāyāpitasaññino vematikassa vā dukkaṭaṃ. Cīvarasibbanaāyogakāyabandhanaaṃsabaddhakapattatthavikaparissāvanānaṃ atthāya suttaṃ viññāpentassa, ñātakappavāritehi kappiyasuttaṃ vāyāpentassa, aññassatthāya, attano dhanena, ummattakādīnañca anāpatti, cīvaratthāya viññāpitasuttaṃ, attuddesikatā, akappiyatantavāyena akappiyaviññattiyā vāyāpananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni dhovāpanasikkhāpade vuttanayānevāti.
ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Suttaviññattisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೭. ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
7. Mahāpesakārasikkhāpadavaṇṇanā
ಸತ್ತಮೇ ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯತ್ರ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ತನ್ತವಾಯಾ, ತತ್ರ। ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕೇಹಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾ । ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಇದಾನಿ ಯೇನಾಕಾರೇನ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಆಯತನ್ತಿ ದೀಘಂ। ವಿತ್ಥತನ್ತಿ ಪುಥುಲಂ। ಅಪ್ಪಿತನ್ತಿ ಘನಂ। ಸುವೀತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ವೀತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ। ಸುಪ್ಪವಾಯಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಪವಾಯಿತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ತನ್ತೇ ಪಸಾರಿತಂ। ಸುವಿಲೇಖಿತನ್ತಿ ಲೇಖನಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಲೇಖಿತಂ। ಸುವಿತಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಕೋಚ್ಛೇನ ಸುಟ್ಠು ವಿತಚ್ಛಿತಂ, ಸುಟ್ಠು ನಿದ್ಧೋತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಚ ನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತದಾನಮತ್ತೇನ ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಪನ ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಚೀವರಸಾಮಿಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಸುತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಆಯತಂ ವಾ ವಿತ್ಥತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಥ ತೇಸಂ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ।
Sattame tatra ce so bhikkhūti yatra gāme vā nigame vā tantavāyā, tatra. Pubbe appavāritoti cīvarasāmikehi appavārito hutvā . Vikappaṃ āpajjeyyāti visiṭṭhakappaṃ adhikavidhānaṃ āpajjeyya. Idāni yenākārena vikappaṃ āpanno hoti, taṃ dassetuṃ idaṃ kho, āvusotiādi vuttaṃ. Tattha āyatanti dīghaṃ. Vitthatanti puthulaṃ. Appitanti ghanaṃ. Suvītanti suṭṭhu vītaṃ, sabbaṭṭhānesu samaṃ katvā vītaṃ. Suppavāyitanti suṭṭhu pavāyitaṃ, sabbaṭṭhānesu samaṃ katvā tante pasāritaṃ. Suvilekhitanti lekhaniyā suṭṭhu vilekhitaṃ. Suvitacchitanti kocchena suṭṭhu vitacchitaṃ, suṭṭhu niddhotanti attho. Piṇḍapātamattampīti ettha ca na bhikkhuno piṇḍapātadānamattena taṃ nissaggiyaṃ hoti, sace pana te tassa vacanena cīvarasāmikānaṃ hatthato suttaṃ gahetvā īsakampi āyataṃ vā vitthataṃ vā appitaṃ vā karonti, atha tesaṃ payoge bhikkhuno dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ, ಮಹಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇತುಕಾಮಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಮಾಪಜ್ಜನತಾ, ಚೀವರಸ್ಸ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಸುತ್ತವಡ್ಢನಂ, ಚೀವರಪ್ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ।
Sāvatthiyaṃ upanandaṃ ārabbha cīvare vikappaṃ āpajjanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ñātake aññātakasaññino vematikassa vā dukkaṭaṃ. Ñātakappavāritānaṃ tantavāyehi, aññassa vā atthāya, attano vā dhanena, mahagghaṃ vāyāpetukāmaṃ appagghaṃ vāyāpentassa, ummattakādīnañca anāpatti. Aññātakaappavāritānaṃ tantavāye upasaṅkamitvā vikappamāpajjanatā, cīvarassa attuddesikatā, tassa vacanena suttavaḍḍhanaṃ, cīvarappaṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni dhovāpanasikkhāpade vuttanayānevāti.
ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahāpesakārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೮. ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ಅಟ್ಠಮೇ ದಸಾಹಾನಾಗತನ್ತಿ ದಸ ಅಹಾನಿ ದಸಾಹಂ, ತೇನ ದಸಾಹೇನ ಅನಾಗತಾ ದಸಾಹಾನಾಗತಾ, ದಸಾಹೇನ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ದಸಾಹಾನಾಗತಂ, ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗವಸೇನ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮನ್ತಿ ಪಠಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ, ಇಧಾಪಿ ಪಠಮಪದಸ್ಸ ಅನುಪಯೋಗತಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಠಮಪ್ಪವಾರಣಾ ‘‘ದಸಾಹಾನಾಗತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಸಚೇಪಿ ತಾನಿ ದಿವಸಾನಿ ಅಚ್ಚನ್ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ‘‘ಅಚ್ಚೇಕಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಜಾನಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ। ತೇನ ಪವಾರಣಾಮಾಸಸ್ಸ ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪಞ್ಚಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿಧಾನಕಾಲೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ। ಕಾಮಞ್ಚೇಸ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾವ ಸಿದ್ಧೋ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ಅಪುಬ್ಬಂ ವಿಯ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಠಪಿತಂ। ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಗಮಿಕಗಿಲಾನಗಬ್ಭಿನಿಅಭಿನವುಪ್ಪನ್ನಸದ್ಧಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ‘‘ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ। ಸಚೇ ತಂ ಪುರೇ ಪವಾರಣಾಯ ವಿಭಜಿತಂ, ಯೇನ ಗಹಿತಂ, ತೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಕರೋತಿ ಚೇ, ತಂ ಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಹೋತಿ। ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯನ್ತಿ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ತಾವ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ।
Aṭṭhame dasāhānāgatanti dasa ahāni dasāhaṃ, tena dasāhena anāgatā dasāhānāgatā, dasāhena asampattāti attho, taṃ dasāhānāgataṃ, accantasaṃyogavasena bhummatthe upayogavacanaṃ. Kattikatemāsikapuṇṇamanti paṭhamakattikapuṇṇamaṃ, idhāpi paṭhamapadassa anupayogatā purimanayeneva bhummatthe upayogavacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – yato paṭṭhāya paṭhamappavāraṇā ‘‘dasāhānāgatā’’ti vuccati, sacepi tāni divasāni accantameva bhikkhuno accekacīvaraṃ uppajjeyya, ‘‘accekaṃ ida’’nti jānamānena bhikkhunā sabbampi paṭiggahetabbanti. Tena pavāraṇāmāsassa juṇhapakkhapañcamito paṭṭhāya uppannassa cīvarassa nidhānakālo dassito hoti. Kāmañcesa ‘‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’ntiimināva siddho, aṭṭhuppattivasena pana apubbaṃ viya atthaṃ dassetvā sikkhāpadaṃ ṭhapitaṃ. Accekacīvaranti gamikagilānagabbhiniabhinavuppannasaddhānaṃ puggalānaṃ aññatarena ‘‘vassāvāsikaṃ dassāmī’’ti evaṃ ārocetvā dinnaṃ. Sace taṃ pure pavāraṇāya vibhajitaṃ, yena gahitaṃ, tena vassacchedo na kātabbo, karoti ce, taṃ cīvaraṃ saṅghikaṃ hoti. Yāva cīvarakālasamayanti anatthate kathine yāva vassānassa pacchimo māso, atthate kathine yāva pañca māsā, tāva nikkhipitabbaṃ.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸ್ಸ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha accekacīvarassa cīvarakālasamayaṃ atikkamanavatthusmiṃ paññattaṃ, sesamettha cīvaravaggassa paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Accekacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೯. ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ನವಮೇ ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಪವಸ್ಸನ್ತಿ ಉಪವಸ್ಸ, ಉಪವಸಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿಆದೀಸು (ವಿಭ॰ ೫೭೦) ವಿಯ ಹೇತ್ಥ ಅನುನಾಸಿಕೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಸ್ಸ ಚ ಪದಸ್ಸ ‘‘ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚ ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಪರಿಯೋಸಾನಕಾಲಂ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ…ಪೇ॰… ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ। ತತ್ಥ ಆರಞ್ಞಕಾನೀತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಆರೋಪಿತೇನ ಆಚರಿಯಧನುನಾ ಗಾಮಸ್ಸ ಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚಧನುಸತಪ್ಪಮಾಣೇ ಪದೇಸೇ ಕತಸೇನಾಸನಾನಿ। ಸಚೇ ಪನ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಗಾಮತೋ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಬೋಧಿ ವಾ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಯಾವ , ತಂ ತಾವ ಪಕತಿಮಗ್ಗೇನ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಂ ಕಾತುಂ, ಅಮಗ್ಗೇನ ವಾ ಮಿನೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನೀತಿ ಚೋರಾದೀನಂ ನಿವಿಟ್ಠೋಕಾಸಾದಿದಸ್ಸನೇನ ‘‘ಸಾಸಙ್ಕಾನೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮತಾನಿ, ಏವಂ ಸಞ್ಞಾತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಹ ಪಟಿಭಯೇನ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ಚೋರೇಹಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಹತವಿಲುತ್ತಾಕೋಟಿತಭಾವದಸ್ಸನತೋ ಸನ್ನಿಹಿತಬಲವಭಯಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Navame upavassaṃ kho panāti ettha upavassanti upavassa, upavasitvāti vuttaṃ hoti, upasampajjantiādīsu (vibha. 570) viya hettha anunāsiko daṭṭhabbo, vassaṃ upagantvā vasitvā cāti attho. Imassa ca padassa ‘‘tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto’’tiiminā sambandho, idaṃ vuttaṃ hoti – vassaṃ upagantvā vasitvā ca tato paraṃ pacchimakattikapuṇṇamapariyosānakālaṃ yāni kho pana tāni āraññakāni…pe… antaraghare nikkhipeyyāti. Tattha āraññakānīti sabbapacchimāni āropitena ācariyadhanunā gāmassa indakhīlato paṭṭhāya pañcadhanusatappamāṇe padese katasenāsanāni. Sace pana aparikkhitto gāmo hoti, parikkhepārahaṭṭhānato paṭṭhāya minetabbaṃ. Sace vihārassa parikkhepo vā aparikkhittassa yaṃ gāmato sabbapaṭhamaṃ senāsanaṃ vā cetiyaṃ vā bodhi vā dhuvasannipātaṭṭhānaṃ vā yāva , taṃ tāva pakatimaggena minetabbaṃ, aññaṃ maggaṃ kātuṃ, amaggena vā minetuṃ na vaṭṭati. Sāsaṅkasammatānīti corādīnaṃ niviṭṭhokāsādidassanena ‘‘sāsaṅkānī’’ti sammatāni, evaṃ saññātānīti attho. Saha paṭibhayena sappaṭibhayāni, corehi manussānaṃ hataviluttākoṭitabhāvadassanato sannihitabalavabhayānīti attho.
ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಆರಞ್ಞಕಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಭಾಗೇಸು ಅತ್ತನಾ ಅಭಿರುಚಿತೇ ಗೋಚರಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಸತಿಯಾ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ, ತತ್ರಾಯಂ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿ – ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ, ಇದಮೇಕಂ ಅಙ್ಗಂ। ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋಯೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ। ಪಞ್ಚಧನುಸತಿಕಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ। ಊನಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ಗಾವುತತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನ ಲಭತಿ, ಯತ್ರ ಹಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುತ್ತವೇಲಾಯಮೇವ ಪುನ ವಿಹಾರಂ ಸಕ್ಕಾ ಆಗನ್ತುಂ, ತದೇವ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ। ಸಾಸಙ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಯಮೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತೀತಿ। ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಕಾರಣಂ। ತೇನ ಚೀವರೇನಾತಿ ತೇನ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಚೀವರೇನ। ವಿಪ್ಪವಾಸಾಯಾತಿ ವಿಯೋಗವಾಸಾಯ। ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಛಾರತ್ತತೋ ಉತ್ತರಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನೇ ಸತ್ತಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಥಾ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಪನ ಗಾಮಸೀಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚೀವರಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಛಾರತ್ತಂ ವಿಪ್ಪವಸತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ।
Antaraghare nikkhipeyyāti āraññakassa senāsanassa samantā sabbadisābhāgesu attanā abhirucite gocaragāme nikkhipeyya. Tañca kho satiyā aṅgasampattiyā, tatrāyaṃ aṅgasampatti – purimikāya upagantvā mahāpavāraṇāya pavārito hoti, idamekaṃ aṅgaṃ. Kattikamāsoyeva hoti, idaṃ dutiyaṃ aṅgaṃ. Pañcadhanusatikapacchimappamāṇayuttaṃ senāsanaṃ hoti, idaṃ tatiyaṃ aṅgaṃ. Ūnappamāṇe vā gāvutato atirekappamāṇe vā na labhati, yatra hi piṇḍāya caritvā bhuttavelāyameva puna vihāraṃ sakkā āgantuṃ, tadeva idhādhippetaṃ. Sāsaṅkasappaṭibhayameva hoti, idaṃ catutthaṃ aṅgaṃ hotīti. Kocideva paccayoti kiñcideva kāraṇaṃ. Tena cīvarenāti tena antaraghare nikkhittacīvarena. Vippavāsāyāti viyogavāsāya. Tato ce uttari vippavaseyyāti chārattato uttari tasmiṃ senāsane sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpeyyāti attho, tathā asakkontena pana gāmasīmaṃ okkamitvā sabhāyaṃ vā yattha katthaci vā vasitvā cīvarappavattiṃ ñatvā pakkamituṃ vaṭṭati. Aññatra bhikkhusammutiyāti yaṃ saṅgho gilānassa bhikkhuno cīvarena vippavāsasammutiṃ deti, taṃ ṭhapetvā aladdhasammutikassa atirekachārattaṃ vippavasato nissaggiyaṃ hoti.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
Sāvatthiyaṃ sambahule bhikkhū ārabbha cīvaravippavāsavatthusmiṃ paññattaṃ, sesamettha cīvaravaggassa dutiyasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೧೦. ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ದಸಮೇ ಸಙ್ಘಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ। ಸೋ ಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತತ್ತಾ ಹತ್ಥೇ ಅನಾರುಳ್ಹೋಪಿ ಏಕೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಸಙ್ಘಸನ್ತಕೋ ಹೋತಿ। ಲಾಭನ್ತಿ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಾದಿವತ್ಥುಂ। ಪರಿಣತನ್ತಿ ‘‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಚೀಭೇದೇನ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿನ್ನಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಂ। ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ದೇಥಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತೋ ಅತ್ತನಿನ್ನಂ ಕರೇಯ್ಯ। ಸಚೇ ಪನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ದಾತಬ್ಬಂ। ಪರಿಣತಂ ಪನ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ವಾ ಗಿಹೀನಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ।
Dasame saṅghikanti saṅghassa santakaṃ. So hi saṅghassa pariṇatattā hatthe anāruḷhopi ekena pariyāyena saṅghasantako hoti. Lābhanti labhitabbaṃ cīvarādivatthuṃ. Pariṇatanti ‘‘dassāma karissāmā’’ti vacībhedena vā hatthamuddāya vā saṅghassa ninnaṃ hutvā ṭhitaṃ. Attano pariṇāmeyyāti ‘‘idaṃ mayhaṃ dethā’’tiādīni vadanto attaninnaṃ kareyya. Sace pana saṅghassa dinnaṃ hoti, taṃ gahetuṃ na vaṭṭati, saṅghasseva dātabbaṃ. Pariṇataṃ pana sahadhammikānaṃ vā gihīnaṃ vā antamaso mātusantakampi attano pariṇāmentassa payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪರಿಣಾಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪರಿಣತೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಪುಗ್ಗಲೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸಙ್ಘಾದೀನಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ, ‘‘ಕತ್ಥ ದೇಮಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ‘‘ಯತ್ಥ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ, ತತ್ಥ ದೇಥ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೋ ಪರಿಭೋಗಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಙ್ಘೇ ಪರಿಣತಭಾವೋ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ।
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye bhikkhū ārabbha pariṇāmanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, pariṇate vematikassa, apariṇate pariṇatasaññino ceva vematikassa ca, saṅghacetiyapuggalesu yassa kassaci pariṇataṃ aññasaṅghādīnaṃ pariṇāmentassa ca dukkaṭaṃ. Apariṇatasaññino, ‘‘kattha demā’’ti pucchite ‘‘yattha tumhākaṃ cittaṃ pasīdati, tattha detha, tumhākaṃ deyyadhammo paribhogaṃ vā labheyyā’’tiādīni vadantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Saṅghe pariṇatabhāvo, taṃ ñatvā attano pariṇāmanaṃ, paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisānīti.
ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
Pattavaggo tatiyo.
ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nissaggiyapācittiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
