| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៩. បដុប្បន្នញាណកថាវណ្ណនា
9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
៤៤១-៤៤២. ឥទានិ បដុប្បន្នញាណកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ យេសំ ‘‘សព្ពសង្ខារេសុ អនិច្ចតោ ទិដ្ឋេសុ តម្បិ ញាណំ អនិច្ចតោ ទិដ្ឋំ ហោតី’’តិ វចនំ និស្សាយ ‘‘អវិសេសេន សព្ពស្មិំ បច្ចុប្បន្នេ ញាណំ អត្ថី’’តិ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ អន្ធកានំ; តេ សន្ធាយ បដុប្បន្នេតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ អថ នំ ‘‘យទិ អវិសេសេន បដុប្បន្នេ ញាណំ អត្ថិ, ខណបច្ចុប្បន្នេបិ តេន ភវិតព្ពំ។ ឯវំ សន្តេ ទ្វិន្នំ ញាណានំ ឯកតោ អភាវា តេនេវ ញាណេន តំ ជានិតព្ពំ ហោតី’’តិ ចោទនត្ថំ តេនាតិ អនុយោគោ សកវាទិស្ស។ តត្ថ បឋមបញ្ហេ តេនេវ តំ ជានិតុំ ន សក្កាតិ បដិក្ខេបោ ឥតរស្ស។ ទុតិយបញ្ហេ សន្តតិំ សន្ធាយ បដិញ្ញា តស្សេវ។ បដិបាដិតោ ភង្គំ បស្សន្តោ ភង្គានុបស្សនេនេវ ភង្គានុបស្សនាញាណំ បស្សតីតិ អធិប្បាយោ។ តេន ញាណេន តំ ញាណំ ជានាតីតិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ តេន ផស្សេន តំ ផស្សន្តិអាទីនិស្ស លេសោកាសនិវារណត្ថំ វុត្តានិ ។ យំ បនេតេន លទ្ធិបតិដ្ឋាបនត្ថំ ននុ សព្ពសង្ខារេតិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ នយតោ តំ ញាណំ ទិដ្ឋំ ហោតិ, ន អារម្មណតោតិ អធិប្បាយេន បដិញ្ញា សកវាទិស្ស។ តស្មា ឯវំ បតិដ្ឋិតាបិស្ស លទ្ធិ អប្បតិដ្ឋិតាវ ហោតិ។
441-442. Idāni paṭuppannañāṇakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbasaṅkhāresu aniccato diṭṭhesu tampi ñāṇaṃ aniccato diṭṭhaṃ hotī’’ti vacanaṃ nissāya ‘‘avisesena sabbasmiṃ paccuppanne ñāṇaṃ atthī’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya paṭuppanneti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi avisesena paṭuppanne ñāṇaṃ atthi, khaṇapaccuppannepi tena bhavitabbaṃ. Evaṃ sante dvinnaṃ ñāṇānaṃ ekato abhāvā teneva ñāṇena taṃ jānitabbaṃ hotī’’ti codanatthaṃ tenāti anuyogo sakavādissa. Tattha paṭhamapañhe teneva taṃ jānituṃ na sakkāti paṭikkhepo itarassa. Dutiyapañhe santatiṃ sandhāya paṭiññā tasseva. Paṭipāṭito bhaṅgaṃ passanto bhaṅgānupassaneneva bhaṅgānupassanāñāṇaṃ passatīti adhippāyo. Tena ñāṇena taṃ ñāṇaṃ jānātītiādīsupi eseva nayo. Tena phassena taṃ phassantiādīnissa lesokāsanivāraṇatthaṃ vuttāni . Yaṃ panetena laddhipatiṭṭhāpanatthaṃ nanu sabbasaṅkhāretiādi vuttaṃ. Tattha nayato taṃ ñāṇaṃ diṭṭhaṃ hoti, na ārammaṇatoti adhippāyena paṭiññā sakavādissa. Tasmā evaṃ patiṭṭhitāpissa laddhi appatiṭṭhitāva hoti.
បដុប្បន្នញាណកថាវណ្ណនា។
Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៥១) ៩. បដុប្បន្នកថា • (51) 9. Paṭuppannakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៩. បដុប្បន្នញាណកថាវណ្ណនា • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៩. បដុប្បន្នញាណកថាវណ្ណនា • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
