| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
9. පටුප්‌පන්‌නඤාණකථාවණ්‌ණනා
9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
441-442. ඉදානි පටුප්‌පන්‌නඤාණකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං ‘‘සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙසු අනිච්‌චතො දිට්‌ඨෙසු තම්‌පි ඤාණං අනිච්‌චතො දිට්‌ඨං හොතී’’ති වචනං නිස්‌සාය ‘‘අවිසෙසෙන සබ්‌බස්‌මිං පච්‌චුප්‌පන්‌නෙ ඤාණං අත්‌ථී’’ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි අන්‌ධකානං; තෙ සන්‌ධාය පටුප්‌පන්‌නෙති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං ‘‘යදි අවිසෙසෙන පටුප්‌පන්‌නෙ ඤාණං අත්‌ථි, ඛණපච්‌චුප්‌පන්‌නෙපි තෙන භවිතබ්‌බං. එවං සන්‌තෙ ද්‌වින්‌නං ඤාණානං එකතො අභාවා තෙනෙව ඤාණෙන තං ජානිතබ්‌බං හොතී’’ති චොදනත්‌ථං තෙනාති අනුයොගො සකවාදිස්‌ස. තත්‌ථ පඨමපඤ්‌හෙ තෙනෙව තං ජානිතුං න සක්‌කාති පටික්‌ඛෙපො ඉතරස්‌ස. දුතියපඤ්‌හෙ සන්‌තතිං සන්‌ධාය පටිඤ්‌ඤා තස්‌සෙව. පටිපාටිතො භඞ්‌ගං පස්‌සන්‌තො භඞ්‌ගානුපස්‌සනෙනෙව භඞ්‌ගානුපස්‌සනාඤාණං පස්‌සතීති අධිප්‌පායො. තෙන ඤාණෙන තං ඤාණං ජානාතීතිආදීසුපි එසෙව නයො. තෙන ඵස්‌සෙන තං ඵස්‌සන්‌තිආදීනිස්‌ස ලෙසොකාසනිවාරණත්‌ථං වුත්‌තානි . යං පනෙතෙන ලද්‌ධිපතිට්‌ඨාපනත්‌ථං නනු සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙතිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ නයතො තං ඤාණං දිට්‌ඨං හොති, න ආරම්‌මණතොති අධිප්‌පායෙන පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. තස්‌මා එවං පතිට්‌ඨිතාපිස්‌ස ලද්‌ධි අප්‌පතිට්‌ඨිතාව හොති.
441-442. Idāni paṭuppannañāṇakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbasaṅkhāresu aniccato diṭṭhesu tampi ñāṇaṃ aniccato diṭṭhaṃ hotī’’ti vacanaṃ nissāya ‘‘avisesena sabbasmiṃ paccuppanne ñāṇaṃ atthī’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya paṭuppanneti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi avisesena paṭuppanne ñāṇaṃ atthi, khaṇapaccuppannepi tena bhavitabbaṃ. Evaṃ sante dvinnaṃ ñāṇānaṃ ekato abhāvā teneva ñāṇena taṃ jānitabbaṃ hotī’’ti codanatthaṃ tenāti anuyogo sakavādissa. Tattha paṭhamapañhe teneva taṃ jānituṃ na sakkāti paṭikkhepo itarassa. Dutiyapañhe santatiṃ sandhāya paṭiññā tasseva. Paṭipāṭito bhaṅgaṃ passanto bhaṅgānupassaneneva bhaṅgānupassanāñāṇaṃ passatīti adhippāyo. Tena ñāṇena taṃ ñāṇaṃ jānātītiādīsupi eseva nayo. Tena phassena taṃ phassantiādīnissa lesokāsanivāraṇatthaṃ vuttāni . Yaṃ panetena laddhipatiṭṭhāpanatthaṃ nanu sabbasaṅkhāretiādi vuttaṃ. Tattha nayato taṃ ñāṇaṃ diṭṭhaṃ hoti, na ārammaṇatoti adhippāyena paṭiññā sakavādissa. Tasmā evaṃ patiṭṭhitāpissa laddhi appatiṭṭhitāva hoti.
පටුප්‌පන්‌නඤාණකථාවණ්‌ණනා.
Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (51) 9. පටුප්‌පන්‌නකථා • (51) 9. Paṭuppannakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 9. පටුප්‌පන්‌නඤාණකථාවණ්‌ණනා • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 9. පටුප්‌පන්‌නඤාණකථාවණ්‌ණනා • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
