| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೭. ಪವಾರಣಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
7. Pavāraṇāniddesavaṇṇanā
೭೩. ಇದಾನಿ ಪವಾರಣಾವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಪವಾರಣಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೩೮-೨೩೯; ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೨೩೯; ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ಪದಂ ಉದ್ಧಟಂ। ತತ್ಥ ಇರಿಯಾಪಥೇನಾತಿ ಠಾನಗಮನಸಯನನಿಸಜ್ಜಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತೋ ಇರಿಯಾಪಥತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ಅನತಿರಿತ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಾಚಿತ್ತಿನತಿರಿತ್ತಕನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಅನತಿರಿತ್ತಕಂ।
73. Idāni pavāraṇāvidhiṃ dassetuṃ ‘‘pavāraṇā’’ti (pāci. 238-239; pāci. aṭṭha. 238-239; kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā) padaṃ uddhaṭaṃ. Tattha iriyāpathenāti ṭhānagamanasayananisajjānaṃ aññatarena iriyāpathenāti attho. Tato iriyāpathato aññena iriyāpathena anatirittakaṃ paribhuñjeyya ce, pācittiyanti attho. Pācittinatirittakanti pācitti anatirittakaṃ.
೭೪. ಇದಾನಿ ಯೇಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ, ತಾನಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಸನ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅಸನನ್ತಿ ಏತೇನ ಅವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನತಾ ವುತ್ತಾ, ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಚ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭೋಜನಞ್ಚೇವಾತಿ ಯಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ ಪವಾರೇತಿ, ತಂ ಓದನೋ ಕುಮ್ಮಾಸೋ ಸತ್ತು ಮಚ್ಛೋ ಮಂಸನ್ತಿ ಇಮೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಹಾರೋತಿ ದಾಯಕೋ ತಸ್ಸ ತಂ ಭತ್ತಂ ಕಾಯೇನ ಅಭಿಹರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ವಾಚಾಭಿಹಾರೋ ಪನ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಸಮೀಪತಾತಿ ದಾಯಕೋ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಭೋಜನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇ ಓಕಾಸೇ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಯವಾಚಾಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಭಿಕ್ಖಂ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಆನಿಸದಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ಠಿತೋ, ಪಣ್ಹಿಅನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ನಿಪನ್ನೋ, ಯೇನ ಪಸ್ಸೇನ ನಿಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾಯಕಸ್ಸಾಪಿ ತಥಾವಿಧಸ್ಸ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ತಸ್ಸ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾ ಪವಾರಣಾತಿ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೩೯; ಪರಿ॰ ೪೨೮) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತೇಹಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಪವಾರಣಾ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
74. Idāni yehi aṅgehi pavāraṇā hoti, tāni aṅgāni dassetuṃ ‘‘asana’’ntiādimāha. Tattha asananti etena avippakatabhojanatā vuttā, bhuñjamāno ca so puggalo hotīti attho. Bhojanañcevāti yaṃ bhuñjanto pavāreti, taṃ odano kummāso sattu maccho maṃsanti imesu aññataraṃ hotīti attho. Abhihāroti dāyako tassa taṃ bhattaṃ kāyena abhiharatīti attho, vācābhihāro pana na gahetabbo. Samīpatāti dāyako pavāraṇappahonakabhojanaṃ gahetvā aḍḍhateyyahatthappamāṇe okāse hotīti attho. Kāyavācāpaṭikkhepoti hatthapāse ṭhitena abhihaṭaṃ bhikkhaṃ kāyena vā vācāya vā paṭikkhipeyyāti attho. Ettha pana sace bhikkhu nisinno hoti, ānisadassa pārimantato paṭṭhāya, sace ṭhito, paṇhiantato paṭṭhāya, sace nipanno, yena passena nipanno, tassa pārimantato paṭṭhāya dāyakassāpi tathāvidhassa ṭhapetvā pasāritahatthaṃ yaṃ tassa āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa vasena paricchedo kātabbo. Pañca aṅgā pavāraṇāti ‘‘asanaṃ paññāyati, bhojanaṃ paññāyati, hatthapāse ṭhito abhiharati, paṭikkhepo paññāyatī’’ti (pāci. 239; pari. 428) pāḷiyaṃ vuttehi imehi pañcahi aṅgehi pavāraṇā hotīti attho.
೭೫. ಇದಾನಿ ಏತೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಭೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಓದನೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಇದಾನಿ ಓದನಾದಯೋ ಇಮೇಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಾಲೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸೇತರತ್ತಕಾಳಭೇದಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಕಙ್ಗುಜಾತಿಯೋ ಕಙ್ಗೂತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಕಾಳಸೇತಾ ಕುದ್ರೂಸವರಕಾ। ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ಓದನೋ ಚ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ಚ ಓದನೋ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
75. Idāni etesu pañcasu bhojanaṃ dassetuṃ ‘‘odano’’tiādi vuttaṃ. Idāni odanādayo imehi nibbattāti dassetuṃ ‘‘sālī’’tiādimāha. Tattha setarattakāḷabhedā sabbāpi kaṅgujātiyo kaṅgūti gahetabbā. Kāḷasetā kudrūsavarakā. Imesaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ odano ca bhojjayāgu ca odano nāmāti attho.
೭೬. ಸಾಮಾಕಾದಿತಿಣಂ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೨೩೯) ಕುದ್ರೂಸಕೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ವರಕಚೋರಕೋ ವರಕೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತೋ, ಸಾಲಿಯಞ್ಚೇವ ನೀವಾರೋ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತೋ ಸೇತತ್ತಾತಿ ವದನ್ತಿ। ಇಮೇಸಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಪಚಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭತ್ತಂ ಪಚಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸನ್ಧಾಯ ಪಚನ್ತಿ, ಸಚೇ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ಸೀತಲಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಭೋಜನಕಾಲೇ ಗಹಿತಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಅಯಂ ಓದನೋ ನಾಮ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ। ಯೋಪಿ ಪಾಯಾಸೋ ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಯಾಗು ವಾ ಉದ್ಧನತೋ ಓತಾರಿತಮತ್ತಾ ಅಬ್ಭುಣ್ಹಾ ಆವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಿವಿತುಂ ಸಕ್ಕಾ, ಗಹಿತೋಕಾಸೇಪಿ ಓಧಿಂ ನ ದಸ್ಸೇತಿ, ಅಯಂ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ। ಉಸುಮಾಯ ಪನ ವಿಗತಾಯ ಘನಭಾವಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪುನ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ತನುಕಭಾವೋ ನ ರಕ್ಖತಿ। ಭತ್ತೇ ಪನ ಉದಕಕಞ್ಜಿಕಖೀರಾದೀನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತನುಕಾ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿಯೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಯಾಗುಯಾ ನತ್ಥಿಭಾವತೋ। ಸಚೇ ಪನ ಪಕ್ಕುಥಿತೇಸು ಉದಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯಾಗುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ।
76. Sāmākāditiṇaṃ (pāci. aṭṭha. 238-239) kudrūsake saṅgahaṃ gatanti attho. Varakacorako varake saṅgahaṃ gato, sāliyañceva nīvāro saṅgahaṃ gato setattāti vadanti. Imesaṃ vuttappakārānaṃ sānulomānaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ taṇḍule gahetvā ‘‘yāguṃ pacissāmā’’ti vā ‘‘bhattaṃ pacissāmā’’ti vā yaṃ kiñci sandhāya pacanti, sace uṇhaṃ vā sītalaṃ vā bhuñjantānaṃ bhojanakāle gahitagahitaṭṭhāne odhi paññāyati, ayaṃ odano nāma, pavāraṇaṃ janeti. Yopi pāyāso vā ambilayāgu vā uddhanato otāritamattā abbhuṇhā āvijjhitvā pivituṃ sakkā, gahitokāsepi odhiṃ na dasseti, ayaṃ pavāraṇaṃ na janeti. Usumāya pana vigatāya ghanabhāvaṃ gacchati, odhi paññāyati, puna pavāraṇaṃ janeti, pubbe tanukabhāvo na rakkhati. Bhatte pana udakakañjikakhīrādīni ākiritvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti vadanti, kiñcāpi tanukā hoti, pavāraṇaṃ janetiyeva tasmiṃ yāguyā natthibhāvato. Sace pana pakkuthitesu udakādīsu pakkhipitvā pacitvā denti, yāgusaṅgahameva gacchati.
೭೭. ಭಟ್ಠಧಞ್ಞಮಯೋತಿ ಸತ್ತವಿಧಾನಿಪಿ ಧಞ್ಞಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಖರಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ತೇಸಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಚುಣ್ಣಕುಣ್ಡಕಾನಿ ಸತ್ತು ನಾಮ। ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಪನ ಆತಪಸುಕ್ಖಾನಂ ವಾ ತಣ್ಡುಲಾನಂ ಚುಣ್ಣಕುಣ್ಡಕಾನಿ ಸತ್ತುಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಯವಸಮ್ಭವೋತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪನ ಮುಗ್ಗಾದೀಹಿ ಕತಕುಮ್ಮಾಸೋ ನ ಪವಾರೇತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಉದಕಸಮ್ಭವೋತಿ ಇಮಿನಾ ಕಕ್ಕಟಕಸಿಪ್ಪಿಕಸಮ್ಬುಕಾದಯೋಪಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಸಚೇ ಯಾಗುಪಾನಕಾಲೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ವಾ ಖಾದನ್ತಿ, ತೇ ಚೇ ಅಖಾದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ। ಖಾದಿತೇಪಿ ಸಚೇ ಮುಖೇ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ನತ್ಥಿ, ತದಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿಯೇವ। ಸಚೇ ಪತ್ತೇ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಅತ್ಥಿ, ಮುಖೇ ನತ್ಥಿ, ತಞ್ಚೇ ಅಖಾದಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಖಾದಿತುಕಾಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿಯೇವ।
77.Bhaṭṭhadhaññamayoti sattavidhānipi dhaññāni gahetvā kharapākabhajjitānaṃ tesaṃ taṇḍule koṭṭetvā katacuṇṇakuṇḍakāni sattu nāma. Samapākabhajjitānaṃ pana ātapasukkhānaṃ vā taṇḍulānaṃ cuṇṇakuṇḍakāni sattusaṅkhyaṃ na gacchanti. Yavasambhavoti aññehi pana muggādīhi katakummāso na pavāretīti adhippāyo. Udakasambhavoti iminā kakkaṭakasippikasambukādayopi saṅgahaṃ gacchanti. Sace yāgupānakāle ekasmiṃ bhājane ṭhapetvā macchamaṃsaṃ vā khādanti, te ce akhādanto aññaṃ pavāraṇappahonakaṃ paṭikkhipati, na pavāreti. Khāditepi sace mukhe avasiṭṭhaṃ natthi, tadā paṭikkhipantopi na pavāretiyeva. Sace patte avasiṭṭhaṃ atthi, mukhe natthi, tañce akhāditukāmo hoti, aññattha vā gantvā khāditukāmo, tasmiṃ khaṇe paṭikkhipantopi na pavāretiyeva.
೭೮. ಭೋಜನನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೨೩೯) ಪಞ್ಚಸು ಭೋಜನೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೋಜನಂ। ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನಿಸೇಧಯನ್ತಿ ಕಾಯೇನಾಭಿಹಟಂ ಅಙ್ಗುಲಿಚಲನಾದಿನಾ ವಾ ಭಮುಕವಿಕಾರೇನ ವಾ ಕುದ್ಧಭಾವೇನ ಓಲೋಕೇನ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ‘‘ಅಲ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ನ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಮಾ ಆಕಿರಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅಪಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ವಾ ಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ವಾಚಾಯ ವಾ ನಿಸೇಧಯನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಮೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಸೋ ಪವಾರೇತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ವಾ ಭೋಜನಂ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ನ ಪವಾರೇತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಠಿತತ್ತಾ। ಸಚೇ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬತೋ। ಇದಾನಿ ಮಿಸ್ಸಕನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ತನ್ನಾಮೇನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ರಾಯಂ ಪಿಣ್ಡತ್ಥೋ – ತನ್ನಾಮೇನ ವಾ ಇಮನ್ತಿ ವಾ ಅಭಿಹಟಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ನಿಸೇಧಯಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ। ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ? ಯೋ ಪನ ಮಚ್ಛಮಂಸಮಿಸ್ಸಂ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ; ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೨೩೯) ಯಾಗುಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಮಚ್ಛಂ ಗಣ್ಹಥ, ಮಂಸಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥ, ರಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನ ಹೋತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಿತಾಯ। ಸಚೇ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಸವತ್ಥುಕಂ ಕತ್ವಾ ದೇತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ। ಭತ್ತಮಿಸ್ಸಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಚೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿಯೇವ।
78.Bhojananti (pāci. aṭṭha. 238-239) pañcasu bhojanesu yaṃ kiñci bhojanaṃ. Kappiyaṃ vā akappiyaṃ vā bhuñjantoti sambandho. Nisedhayanti kāyenābhihaṭaṃ aṅgulicalanādinā vā bhamukavikārena vā kuddhabhāvena olokena vā paṭikkhipanto kāyena vā ‘‘ala’’nti vā ‘‘na gaṇhāmī’’ti vā ‘‘mā ākirā’’ti vā ‘‘apagacchā’’ti vā ādinā nayena paṭikkhipanto vācāya vā nisedhayantoti attho. Kappanti kappiyabhojanameva paṭikkhipanto so pavāreti, akappiyamaṃsaṃ vā bhojanaṃ vā paṭikkhipanto na pavāreti. Kasmā? Tassa paṭikkhipitabbaṭṭhāne ṭhitattā. Sace kappiyabhojanaṃ bhuñjamāno akappiyaṃ paṭikkhipati, na pavāreti. Kasmā? Tassa paṭikkhipitabbato. Idāni missakanayaṃ dassetuṃ ‘‘tannāmenā’’tiādi vuttaṃ. Tatrāyaṃ piṇḍattho – tannāmena vā imanti vā abhihaṭaṃ kappiyaṃ nisedhayaṃ pavāreyyāti. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yo pana macchamaṃsamissaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā; pāci. aṭṭha. 238-239) yāguṃ byañjanaṃ vā āharitvā ‘‘macchaṃ gaṇhatha, maṃsaṃ gaṇhathā’’ti vadati, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā hoti. Sace ‘‘yāguṃ gaṇhatha, rasabyañjanaṃ gaṇhathā’’ti vadati, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā na hoti. Kasmā? Tassāpi atthitāya. Sace ‘‘imaṃ gaṇhathā’’ti savatthukaṃ katvā deti, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā hoti. Bhattamissakepi eseva nayo. Sace aññassa abhihaṭaṃ paṭikkhipati, pavāraṇā natthiyeva.
೭೯-೮೦. ಇದಾನಿ ಪವಾರಣಂ ಅಜನೇನ್ತೇ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಲಾಜಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಲಾಜಾ ತಂಸತ್ತುಭತ್ತಾನೀತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ಲಾಜಾ ಚ ಲಾಜೇಹಿ ಕತಸತ್ತುಭತ್ತಾನಿ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಚ್ಛಮಂಸಪೂವೇಸು ಪನ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸುದ್ಧಖಜ್ಜಕೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಭಟ್ಠಪಿಟ್ಠನ್ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಆಮಕಂ ಪಚ್ಛಾ ಭಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವೇಳುಆದೀನಂ ವುತ್ತಾವಸೇಸಾನಂ ಭತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ರಸಯಾಗು ರಸೋ ಪಕ್ಕಯಾಗು। ಮಂಸಾದೀಹಿ ಅಮಿಸ್ಸಿತಾ ಸುದ್ಧಯಾಗು। ಪುಥುಕಾಮಯಂ ಪನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ।
79-80. Idāni pavāraṇaṃ ajanente dassetuṃ ‘‘lājā’’tiādi vuttaṃ. Ettha lājā taṃsattubhattānīti (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapavāraṇāsikkhāpadavaṇṇanā) lājā ca lājehi katasattubhattāni cāti attho. Macchamaṃsapūvesu pana pavāraṇā hoti, tasmā ‘‘suddhakhajjako’’ti vuttaṃ. Bhaṭṭhapiṭṭhanti pubbe āmakaṃ pacchā bhajjitabbanti vuttaṃ hoti. Veḷuādīnaṃ vuttāvasesānaṃ bhattanti sambandho. Rasayāgu raso pakkayāgu. Maṃsādīhi amissitā suddhayāgu. Puthukāmayaṃ pana yaṃ kiñci pavāraṇaṃ na janeti.
೮೧. ವುಟ್ಠಾಯಾತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೩೮-೨೩೯) ಆಸನಾ ಉಟ್ಠಾಯ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಚೇ ಪವಾರೇತ್ವಾ ಆಸನಾ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ ಭಿಕ್ಖು, ತಸ್ಸಾಪಿ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾತುಂ ಲಭತಿ। ಅಭುತ್ತೇನ ಚ ಭೋಜನನ್ತಿ ಯೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಕುಸಗ್ಗೇನಾಪಿ ನ ಭುತ್ತಂ, ತೇನಾಪಿ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೇನ ಪನ ಅರುಣುಗ್ಗಮೇಪಿ ಭುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚೇ ಅಪವಾರಿತೋ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಿತೋಪಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯೇಪಿ ಪುನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭುತ್ವಾಪಿ ಕಾತುಂ ಲಭತಿ। ಯೇನ ಯಂ ವಾ ಪುರೇ ಕತನ್ತಿ ಯೇನ ಯಂ ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ಕತಂ, ತೇನ ತಮ್ಪಿ ಪಚ್ಛಾ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಅಞ್ಞೇನ ಪನ ತಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವದನ್ತಿ।
81.Vuṭṭhāyāti (pāci. aṭṭha. 238-239) āsanā uṭṭhāya atirittaṃ na kātabbanti sambandho. Sace pavāretvā āsanā na vuṭṭhāti bhikkhu, tassāpi atirittaṃ kātuṃ labhati. Abhuttena ca bhojananti yena pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhojanaṃ antamaso kusaggenāpi na bhuttaṃ, tenāpi atirittaṃ na kātabbanti attho. Yena pana aruṇuggamepi bhuttaṃ hoti, so ce apavārito āsanā vuṭṭhitopi majjhanhikasamayepi puna kiñci abhutvāpi kātuṃ labhati. Yena yaṃ vāpure katanti yena yaṃ vā pubbe kataṃ, tena tampi pacchā na kātabbaṃ. Aññena pana taṃ kātuṃ vaṭṭatīti vadanti.
೮೨. ಯಂ ಫಲಂ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಂ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪೇಹಿ ಕತಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ವಾ, ಇದಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ, ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರವಿಪರೀತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ, ತಸ್ಮಿಂ ಅತಿರಿತ್ತಕರಣಂ ನ ರುಹತಿ, ಯಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನ ಗಹಿತಂ, ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನ ರುಹತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಗಹಿತಞ್ಚೇವಾ’’ತಿ। ಉಚ್ಚಾರಿತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಅಪನಮಿತಂ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಬಹಿ ಠಿತಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸಗ’’ನ್ತಿ। ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೇವನ್ತಿ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಏವಂ ಭಾಸತೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಕಿರ ಆಚಿಣ್ಣೋ। ವಿನಯಧರಾ ಕಿರ ಪನ ‘‘ಸಕಿಂ ಏವ ವತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ವೋ ಅಧಿಕಂ, ಇತೋ ಅಞ್ಞಂ ನ ಲಚ್ಛಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
82. Yaṃ phalaṃ vā kandamūlaṃ vā pañcahi samaṇakappehi katakappiyaṃ aññampi kappiyabhojanaṃ vā kappiyamaṃsaṃ vā, idaṃ kappiyaṃ nāma, vuttappakāraviparītaṃ akappiyaṃ nāma, tasmiṃ atirittakaraṇaṃ na ruhati, yañca paṭiggahetvā na gahitaṃ, tasmimpi na ruhati, tena vuttaṃ ‘‘kappiyaṃ gahitañcevā’’ti. Uccāritanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena bhikkhunā īsakampi ukkhittaṃ vā apanamitaṃ vāti attho. Hatthapāsato bahi ṭhitaṃ kātuṃ na vaṭṭati, tena vuttaṃ ‘‘hatthapāsaga’’nti. Atirittaṃ karontevanti atirittaṃ karonto ‘‘alametaṃ sabba’’nti vacībhedaṃ katvā evaṃ bhāsatūti attho. ‘‘Alametaṃ sabba’’nti tikkhattuṃ vattabbaṃ, ayaṃ kira āciṇṇo. Vinayadharā kira pana ‘‘sakiṃ eva vattabba’’nti vadanti. Alametaṃ sabbanti idampi vo adhikaṃ, ito aññaṃ na lacchasīti attho.
೮೩. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಹತ್ಥಗನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಠಿತಂಯೇವ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ, ತಂ ಪನ ಅಞ್ಞೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಠಿತಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅತ್ತನಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಚ ಪೇಸಯಿತ್ವಾಪಿ ಕಾರೇತುಂ ಲಬ್ಭತೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಂ ಪನ ಅತಿರಿತ್ತಕಾರಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಸಬ್ಬೋ ಪವಾರಿತೋಪಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಲಭತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಚೇ ಪವಾರಿತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಯಥಾ ಅಕತೇನ ಮಿಸ್ಸಂ ನ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಮುಖಞ್ಚ ಹತ್ಥಞ್ಚ ಸುದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭುತ್ತಾವಸೇಸಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ವಾ ಖಾದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಹಟಮ್ಪಿ ಅನತಿರಿತ್ತಕತಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ। ಪವಾರಣಾವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
83.Anupasampannahatthaganti kappiyaṃ karontena pana anupasampannassa hatthe ṭhitaṃyeva na kātabbaṃ, taṃ pana aññena bhikkhunā paṭiggahāpetvā tassa hatthe ṭhitaṃ atirittaṃ katvā anupasampannassa dātuṃ vaṭṭati. Attanā āgantvā aññassa hatthe ca pesayitvāpi kāretuṃ labbhateti attho. Taṃ pana atirittakārakaṃ ṭhapetvā añño sabbo pavāritopi appavāritopi bhuñjituṃ labhatīti attho. Sace pavārito paribhuñjati, yathā akatena missaṃ na hoti, tathā mukhañca hatthañca suddhaṃ katvā bhuñjitabbaṃ. Gilānassa bhuttāvasesampi tassa ‘‘ajja vā sve vā khādissatī’’ti āhaṭampi anatirittakataṃ bhuñjituṃ vaṭṭatīti. Pavāraṇāvinicchayo.
ಪವಾರಣಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pavāraṇāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
