| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೭. ಪವಾರಣಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
7. Pavāraṇāniddesavaṇṇanā
೭೩. ಯೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ಉಪಲಕ್ಖಿತೋ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ಕಪ್ಪಿಯಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೋಪನೀತಾನಂ ಪವಾರಿತೋ, ತತೋ ಇರಿಯಾಪಥತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ಅನತಿರಿತ್ತಕಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇ, ಇಮಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಪದತ್ಥಯೋಜನಾ। ಭುಞ್ಜನತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಪನ ದುಕ್ಕಟಂ। ತತ್ಥ ಇರಿಯಾಯ ಕಾಯಿಕಕಿರಿಯಾಯ ಪಥೋ ಪವತ್ತನೂಪಾಯೋ ಇರಿಯಾಪಥೋ, ಠಾನಗಮನನಿಸಜ್ಜನಸಯನಾನಿ। ಪವಾರೇತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೀತಿ ಪವಾರಿತೋ, ಅಥ ವಾ ಪವಾರಣಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನಂ ಪವಾರಿತಂ, ತಮಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಪವಾರಿತೋ, ಕತಪ್ಪವಾರಣೋ ಕತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅಥ ವಾ ಪರಿವೇಸಕೇನ ವಾರೀಯತೀತಿ ಪವಾರಿತೋ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಿತೋ। ಅನತಿರಿತ್ತಕನ್ತಿ ಯಂ ಪವಾರೇತ್ವಾ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅತಿರಿತ್ತಕರಣಾದೀಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತಂ, ತಞ್ಚ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಯದಾ ವಾ ಇಚ್ಛತಿ, ತದಾ ಖಾದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಹಟಂ, ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಞ್ಚ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಅಧಿಕನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಅನತಿರಿತ್ತಕಂ ಅನಧಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಾತೇತೀತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇತ್ಥಿಯಂ ತಿಮ್ಹಿ ತ-ಕಾರಸ್ಸ ಚ-ಕಾರೇ, ದ್ವಿತ್ತೇ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿ। ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ।
73. Yena iriyāpathena upalakkhito pañcannaṃ bhojanānaṃ yaṃ kiñci bhojanaṃ bhuñjamāno ayaṃ bhikkhu kappiyānaṃ pañcannaṃ bhojanānaṃ hatthapāsopanītānaṃ pavārito, tato iriyāpathato aññena iriyāpathena anatirittakaṃ yāvakālikaṃ bhuñjeyya ce, imassa pācitti hotīti padatthayojanā. Bhuñjanatthāya paṭiggahaṇe pana dukkaṭaṃ. Tattha iriyāya kāyikakiriyāya patho pavattanūpāyo iriyāpatho, ṭhānagamananisajjanasayanāni. Pavāreti paṭikkhipatīti pavārito, atha vā pavāraṇaṃ paṭikkhipanaṃ pavāritaṃ, tamassa atthīti pavārito, katappavāraṇo katappaṭikkhepoti attho, atha vā parivesakena vārīyatīti pavārito paṭikkhepito. Anatirittakanti yaṃ pavāretvā āsanā vuṭṭhahantassa ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ atirittakaraṇādīhi sattahi vinayakammākārehi kappiyaṃ kataṃ, tañca ‘‘ajja vā yadā vā icchati, tadā khādissatī’’ti āhaṭaṃ, gilānātirittañca atirittaṃ adhikanti vuccati, tato aññaṃ anatirittakaṃ anadhikanti attho. Kusalaṃ cittaṃ pātetīti pācitti, tasmā itthiyaṃ timhi ta-kārassa ca-kāre, dvitte ca pācitti. Yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya paṭiggaṇhato āpatti dukkaṭassa, ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassa.
೭೪. ಇದಾನಿ ಯಾಯ ಪವಾರಿತಾ, ಸಾ ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮ್ಪನ್ನಾಯೇವ ಪವಾರಣಾ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಸನ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅಸನನ್ತಿ ಭುಞ್ಜಮಾನಸ್ಸ ಭುಞ್ಜನಂ। ಇಮಿನಾ ಯಂ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಭೋಜನಂ, ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಭೋಜನಞ್ಚೇವಾತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಭೋಜನಞ್ಚೇವ ಹೋತೀತಿ। ಅಭಿಹಾರೋತಿ ದಾಯಕಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಸ್ಸ ಅಭಿಹರಣಂ, ನ ವಾಚಾಯ। ಸಮೀಪತಾತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಸಙ್ಖಾತಾ ಸಮೀಪತಾ ಚ। ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಆಸನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ಠಿತೋ, ಪಣ್ಹಿಅನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ನಿಪನ್ನೋ, ಯೇನ ಪಸ್ಸೇನ ನಿಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾಯಕಸ್ಸ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪಾಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕಾಯವಾಚಾಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ತಸ್ಸ ಅಭಿಹಟಭೋಜನಸ್ಸ ಅಙ್ಗುಲಿಚಲನಾದಿಕಾಯವಿಕಾರೇನ ವಾ ‘‘ಅಲ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ವಚೀವಿಕಾರೇನ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನಂ। ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಙ್ಗೇಹಿ ಪವಾರಣಾ ಪಕಾರಯುತ್ತವಾರಣಾ ಪಞ್ಚಅಙ್ಗಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಪಞ್ಚಅಙ್ಗಾ।
74. Idāni yāya pavāritā, sā pañcaṅgasampannāyeva pavāraṇā nāma hotīti dassetuṃ ‘‘asana’’ntiādimāha. Tattha asananti bhuñjamānassa bhuñjanaṃ. Iminā yaṃ vippakataṃ bhojanaṃ, taṃ dasseti. Bhojanañcevāti pavāraṇappahonakaṃ bhojanañceva hotīti. Abhihāroti dāyakassa kāyena pavāraṇappahonakassa abhiharaṇaṃ, na vācāya. Samīpatāti aḍḍhateyyahatthappamāṇasaṅkhātā samīpatā ca. Ettha pana sace bhikkhu nisinno hoti, āsanassa pacchimantato paṭṭhāya, sace ṭhito, paṇhiantato paṭṭhāya, sace nipanno, yena passena nipanno, tassa pārimantato paṭṭhāya dāyakassa ṭhitassa vā nisinnassa vā nipannassa vā ṭhapetvā pasāritahatthaṃ yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena paricchinditvā aḍḍhateyyahatthapāso veditabbo. Kāyavācāpaṭikkhepoti tassa abhihaṭabhojanassa aṅgulicalanādikāyavikārena vā ‘‘ala’’ntiādinā vacīvikārena vā paṭikkhipanaṃ. Iti imehi pañcahaṅgehi pavāraṇā pakārayuttavāraṇā pañcaaṅgāti sambandho. Pañca aṅgāni yassā sā pañcaaṅgā.
೭೫. ಇದಾನಿ ಏತೇಸು ಓದನಾದಿಪಞ್ಚವಿಧಂ ಭೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತಾನಿ ಚ ಪುನ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಓದನೋ’’ತಿಆದಿ ಆರದ್ಧಂ। ತತ್ಥ ಸಾಲೀತಿ ರತ್ತಸಾಲಿಆದಿಕಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಾಲಿಜಾತಿ। ವೀಹೀತಿ ಸಬ್ಬಾಪಿ ವೀಹಿನಾಮಿಕಾ ವೀಹಿಜಾತಿ। ಕಙ್ಗೂತಿ ಸೇತರತ್ತಕಾಳಭೇದಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಕಙ್ಗುಜಾತಿ। ಕುದ್ರೂಸೋ ನಾಮ ಕಾಳಕೋದ್ರವೋ। ವರಕೋ ನಾಮ ಸೇತವಣ್ಣೋ ಕೋದ್ರವೋ। ಯವಗೋಧುಮೇಸು ಪನ ಭೇದೋ ನತ್ಥಿ। ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಾನಂ ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ಚಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ಚಾತಿ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ಸೀತಲಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಭೋಜನಕಾಲೇ ಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಸಾ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು। ಚ-ಸದ್ದೇನ ಓದನೋ ಚಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ , ಓದನೋ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಚೇ ಪನ ಭತ್ತೇ ಉದಕಕಞ್ಜಿಕಖೀರಾದೀನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತನುಕಾ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಉದಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯಾಗುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ। ಸಚೇ ಪನ ತನುಕಾಯಪಿ ಯಾಗುಯಾ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಮಚ್ಛಮಂಸಖಣ್ಡಂ ವಾ ನ್ಹಾರು ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ।
75. Idāni etesu odanādipañcavidhaṃ bhojanaṃ dassetvā tāni ca puna vibhajitvā dassetuṃ ‘‘odano’’tiādi āraddhaṃ. Tattha sālīti rattasāliādikā sabbāpi sālijāti. Vīhīti sabbāpi vīhināmikā vīhijāti. Kaṅgūti setarattakāḷabhedā sabbāpi kaṅgujāti. Kudrūso nāma kāḷakodravo. Varako nāma setavaṇṇo kodravo. Yavagodhumesu pana bhedo natthi. Evaṃ yathāvuttānaṃ sānulomānaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ bhojjayāgu cāti sambandho. Bhojjayāgu cāti uṇhaṃ vā sītalaṃ vā bhuñjantānaṃ bhojanakāle gahitaṭṭhāne odhi paññāyati, sā bhojjayāgu. Ca-saddena odano cāti sambandho , odano nāmāti attho. Sace pana bhatte udakakañjikakhīrādīni ākiritvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti denti, kiñcāpi tanukā hoti, pavāraṇaṃ janeti. Sace pana udakādīsu pakkhipitvā pacitvā denti, yāgusaṅgahameva gacchati. Sace pana tanukāyapi yāguyā sāsapamattampi macchamaṃsakhaṇḍaṃ vā nhāru vā pakkhittaṃ hoti, pavāraṇaṃ janeti.
೭೬. ಸಾಮಾಕಾದಿತಿಣಂ ಕುದ್ರೂಸಕೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತಂ, ವರಕಚೋರಕೋ ವರಕೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತೋ, ನೀವಾರೋ ಚೇವ ಸಾಲಿಯಂ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಾಮಾಕಾದಿತಿಣನ್ತಿ ಸಾಮಾಕೋ ಆದಿ ಯಸ್ಸ, ತಮೇವ ತಿಣಂ ತಿಣಧಞ್ಞನ್ತಿ ಸಮಾಸೋ।
76. Sāmākāditiṇaṃ kudrūsake saṅgahaṃ gataṃ, varakacorako varake saṅgahaṃ gato, nīvāro ceva sāliyaṃ saṅgahaṃ gatoti yojanā. Sāmākāditiṇanti sāmāko ādi yassa, tameva tiṇaṃ tiṇadhaññanti samāso.
೭೭. ಭಟ್ಠಧಞ್ಞಮಯೋತಿ ಖರಪಾಕಭಜ್ಜಿತೇಹಿ ಸತ್ತವಿಧೇಹಿ ಧಞ್ಞೇಹಿ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತೋ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಮ್ಪಿ ಕುಣ್ಡಕಮ್ಪಿ ಸತ್ತು ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಪನ ಆತಪಸುಕ್ಖಾನಂ ವಾ ತಣ್ಡುಲಾನಂ ಸತ್ತು ವಾ ಕುಣ್ಡಕಾನಿ ಏವ ವಾ ನ ಪವಾರೇನ್ತಿ। ಯವೇನ ಸಮ್ಭವೋ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಯವಸಮ್ಭವೋ, ಕುಮ್ಮಾಸೋ ಕುಮ್ಮಾಸೋ ನಾಮ। ಮುಗ್ಗಾದೀಹಿ ಕತೋ ಪನ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ। ಕಪ್ಪಿಯೋ ಚಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯೋಯೇವ ಮಂಸೋ ‘‘ಮಂಸೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಚಾತಿ ಅವಧಾರಣೇ। ಅಕಪ್ಪಿಯೋ ಪನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋವ। ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ। ಉದಕೇ ಸಮ್ಭವೋ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಮಚ್ಛೋ ನಾಮ। ದ್ವೀಸು ಪನೇತೇಸು ಸಚೇ ಯಾಗುಂ ಪಿವನ್ತಸ್ಸ ಯಾಗುಸಿತ್ಥಮತ್ತೇಸುಪಿ ಮಚ್ಛಖಣ್ಡೇಸು ವಾ ಮಂಸಖಣ್ಡೇಸು ವಾ ಏಕಂ ಖಾದಿತಂ ಏಕಂ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪವಾರೇತಿ। ದ್ವೇಪಿ ಖಾದಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಮುಖೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ನತ್ಥಿ, ಸಚೇಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ।
77.Bhaṭṭhadhaññamayoti kharapākabhajjitehi sattavidhehi dhaññehi koṭṭetvā kato, antamaso cuṇṇampi kuṇḍakampi sattu nāmāti attho. Samapākabhajjitānaṃ pana ātapasukkhānaṃ vā taṇḍulānaṃ sattu vā kuṇḍakāni eva vā na pavārenti. Yavena sambhavo uppatti assāti yavasambhavo, kummāso kummāso nāma. Muggādīhi kato pana pavāraṇaṃ na janeti. Kappiyo cāti kappiyoyeva maṃso ‘‘maṃso’’ti vuttoti yojanā. Cāti avadhāraṇe. Akappiyo pana paṭikkhipitabbova. Paṭikkhittopi na pavāreti. Udake sambhavo yassa so maccho nāma. Dvīsu panetesu sace yāguṃ pivantassa yāgusitthamattesupi macchakhaṇḍesu vā maṃsakhaṇḍesu vā ekaṃ khāditaṃ ekaṃ hatthe vā patte vā hoti, so ce aññaṃ paṭikkhipati, pavāreti. Dvepi khāditāni honti, mukhe sāsapamattampi avasiṭṭhaṃ natthi, sacepi aññaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
೭೮. ಇದಾನಿ ‘‘ಕೀದಿಸಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ ಕಿನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಉಪನೀತಂ ಕಿಂ ನಾಮ ನಿಸೇಧೇನ್ತೋ ಪವಾರೇತಿ ನಾಮಾ’’ತಿ ಚೋದನಂ ಮನಸಿ ನಿಧಾಯಾಹ ‘‘ಭುಞ್ಜನ್ತೋ’’ತಿಆದಿ । ತತ್ಥ ಕಪ್ಪಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಂ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ಭೋಜನೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ತನ್ನಾಮೇನ ತೇಸಂ ಪವಾರಣಾಜನಕಭೋಜನಾನಂ ನಾಮೇನ ವಾ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವಾ ವತ್ವಾ ಅಭಿಹಟಂ ಹತ್ಥಪಾಸೋಪನೀತಂ ಕಪ್ಪಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಯಥಾವುತ್ತಭೋಜನಂ ನಿಸೇಧಯಂ ನಿಸೇಧಯನ್ತೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಪದತ್ಥಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯೇನ ಚೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಞ್ಚ ಕುಲದೂಸನವೇಜ್ಜಕಮ್ಮಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನಸಾದಿತರೂಪಿಯಾದೀಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಞ್ಚ ತಥಾ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಏಕಸಿತ್ಥಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಟಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಪತ್ತಮುಖಹತ್ಥೇಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಭೋಜನೇ ಸತಿ ಸಾಪೇಕ್ಖೋವ ಅಞ್ಞಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ‘‘ಓದನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಸ್ಸೇವ ನಾಮೇನ ವಾ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞವಸೇನೇವ ವಾ ಕಾಯೇನೇವ ಅಭಿಹಟಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಕಪ್ಪಿಯಮೇವ ಭೋಜನಂ ಕೇವಲಂ ವಾ ಮಿಸ್ಸಂ ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಪವಾರೇತೀತಿ। ‘‘ಆಕಿರ ಆಕಿರ, ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪೂರೇಹೀ’’ತಿ ಪನ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
78. Idāni ‘‘kīdisaṃ bhuñjanto kinti vatvā upanītaṃ kiṃ nāma nisedhento pavāreti nāmā’’ti codanaṃ manasi nidhāyāha ‘‘bhuñjanto’’tiādi . Tattha kappaṃ vā akappaṃ vā pañcasu bhojanesu yaṃ kiñci bhojanaṃ bhuñjanto bhikkhu tannāmena tesaṃ pavāraṇājanakabhojanānaṃ nāmena vā ‘‘ima’’nti sāmaññena vā vatvā abhihaṭaṃ hatthapāsopanītaṃ kappaṃ kappiyaṃ yathāvuttabhojanaṃ nisedhayaṃ nisedhayanto pavāreyyāti padatthasambandho. Ayamettha adhippāyo – yena ce akappiyamaṃsañca kuladūsanavejjakammauttarimanussadhammārocanasāditarūpiyādīhi nibbattaṃ akappiyabhojanañca tathā aññañca kappiyaṃ vā akappiyaṃ vā ekasitthamattampi ajjhohaṭaṃ hoti, so sace pattamukhahatthesu yattha katthaci bhojane sati sāpekkhova aññaṃ hatthapāse ṭhitena ‘‘odanaṃ gaṇhathā’’tiādinā pavāraṇappahonakasseva nāmena vā ‘‘ima’’nti sāmaññavaseneva vā kāyeneva abhihaṭaṃ vuttalakkhaṇaṃ kappiyameva bhojanaṃ kevalaṃ vā missaṃ vā kāyena vā vācāya vā paṭikkhipati pavāretīti. ‘‘Ākira ākira, koṭṭetvā koṭṭetvā pūrehī’’ti pana vattuṃ vaṭṭati.
೭೯-೮೦. ಇದಾನಿ ಯೇ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇನ್ತಿ, ತೇ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಲಾಜಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಲಾಜಾ…ಪೇ॰… ಫಲಾದೀನಿ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಲಾಜಾತಿ ಸಾಲಿಆದೀಹಿ ಕತಾ ಲಾಜಾ। ತಂಸತ್ತುಭತ್ತಾನೀತಿ ತೇಹಿ ಲಾಜೇಹಿ ಕತಾ ಸತ್ತು ಚೇವ ಭತ್ತಾನಿ ಚ। ಗೋರಸೋತಿ ಗುನ್ನಂ ರಸೋ ಖೀರಾದಿ। ಸುದ್ಧಖಜ್ಜಕೋತಿ ಮಚ್ಛಮಂಸೇಹಿ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸತಾಯ ಸುದ್ಧಖಜ್ಜಕೋ। ಸತ್ತುಯೋ ಪಿಣ್ಡೇತ್ವಾ ಕತೋ ಅಪಕ್ಕೋ ಸತ್ತುಗುಳೋ ಪನ ಸತ್ತುಮೋದಕಸಙ್ಖಾತೋ ಪವಾರೇತಿ। ತಣ್ಡುಲಾತಿ ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಸಾಲಿಆದೀನಂ ತಣ್ಡುಲಾ, ಭಜ್ಜಿತತಣ್ಡುಲಾ ಏವ ವಾ। ಭಟ್ಠಪಿಟ್ಠನ್ತಿ ಸುದ್ಧಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಜ್ಜಿತಂ ಪಿಟ್ಠಂ। ಪುಥುಕಾತಿ ಸಾಲಿಆದೀನಂ ಪುಥುಕಾ। ಪುಥುಕಾ ಹಿ ತನ್ತಿಆಗಮಯುತ್ತಿಯಾ ವಿಸುಮ್ಪಿ ಗಯ್ಹತಿ, ಏಕತೋಪಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಾವಸೇಸಾನಂ ಪುಥುಕಾವೇಳುಆದೀನಂ ಭತ್ತನ್ತಿ ಚ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವೇಳೂತಿ ತೇಸಂ ತಣ್ಡುಲಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಪುಥುಕಾ ಚ ವೇಳು ಚ, ತೇ ಆದಯೋ ಯೇಸನ್ತಿ ಸಮಾಸೋ। ಚ-ಸದ್ದೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಕನ್ದಮೂಲಫಲಾನಿಪಿ ಗಯ್ಹನ್ತಿ। ವುತ್ತಾವಸೇಸಾನನ್ತಿ ವುತ್ತೇಹಿ ಸತ್ತವಿಧೇಹಿ ಧಞ್ಞೇಹಿ ಅವಸೇಸಾನಂ। ರಸಯಾಗೂತಿ ರಸೇಹಿ ಪಕ್ಕಮಂಸಾದೀಹಿ ಸಮ್ಮಿಸ್ಸಾ ಯಾಗು। ರಸೋಪಿ ತಾದಿಸೋವ। ಸುದ್ಧಯಾಗೂತಿ ಮಂಸಾದೀಹಿ ಅಮಿಸ್ಸಾ ಸುದ್ಧಯಾಗು। ಫಲಾದೀನೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಕನ್ದಾದೀನಮ್ಪಿ ಗಹಣಂ। ಅಪಿ ಚಾತಿ ನಿಪಾತೋ, ನಿಪಾತಸಮುದಾಯೋ ವಾ ಸಮುಚ್ಚಯೇ, ಸೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ।
79-80. Idāni ye pavāraṇaṃ na janenti, te dassetuṃ ‘‘lājā’’tiādimāha. Tattha lājā…pe… phalādīni pavāraṇaṃ na janentīti sambandho. Lājāti sāliādīhi katā lājā. Taṃsattubhattānīti tehi lājehi katā sattu ceva bhattāni ca. Gorasoti gunnaṃ raso khīrādi. Suddhakhajjakoti macchamaṃsehi asammissatāya suddhakhajjako. Sattuyo piṇḍetvā kato apakko sattuguḷo pana sattumodakasaṅkhāto pavāreti. Taṇḍulāti samapākabhajjitānaṃ sāliādīnaṃ taṇḍulā, bhajjitataṇḍulā eva vā. Bhaṭṭhapiṭṭhanti suddhaṃ yaṃ kiñci bhajjitaṃ piṭṭhaṃ. Puthukāti sāliādīnaṃ puthukā. Puthukā hi tantiāgamayuttiyā visumpi gayhati, ekatopi, tasmā vuttāvasesānaṃ puthukāveḷuādīnaṃ bhattanti ca sambandho. Veḷūti tesaṃ taṇḍulā vuccanti. Puthukā ca veḷu ca, te ādayo yesanti samāso. Ca-saddo panettha sabbatthāpi yojetabbo. Ādi-saddena kandamūlaphalānipi gayhanti. Vuttāvasesānanti vuttehi sattavidhehi dhaññehi avasesānaṃ. Rasayāgūti rasehi pakkamaṃsādīhi sammissā yāgu. Rasopi tādisova. Suddhayāgūti maṃsādīhi amissā suddhayāgu. Phalādīnīti ādi-saddena kandādīnampi gahaṇaṃ. Api cāti nipāto, nipātasamudāyo vā samuccaye, so paccekaṃ yojetabbo.
೮೧. ಇದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಯಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಅಕತಂ, ತತ್ಥ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ, ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಅತಿರಿತ್ತಕತೇ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಪವಾರಿತೇನಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಪವಾರಿತೇನ ವುಟ್ಠಾಯ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಭೋಜನಂ ಅಭುತ್ತೇನ ಚ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಭೋಜನನ್ತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಭೋಜನಂ। ಅಭುತ್ತೇನಾತಿ ಏಕಸಿತ್ಥಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಭುತ್ತಾವಿನಾ। ಯೇನ ಯಂವಾ ಪುರೇ ಕತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಏವ-ಸದ್ದೋ ದೀಘಂ ಕತ್ವಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ, ಸೋ ಚ ಅಜ್ಝಾಹಟೇನ ತಂ-ಸದ್ದೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧೀಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯಂ ಭೋಜನಂ ಪುರೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತಂ, ತೇನೇವ ತಮೇವ ಅತಿರಿತ್ತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಸ್ಮಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಂ ಆಮಿಸಂ ಆಕಿರನ್ತಿ, ತಂ ಸೋ ಪುನ ಕಾತುಂ ನ ಲಭತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಭೋಜನೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಪಠಮಕತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ। ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪನ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
81. Idāni yasmā sattahi vinayakammākārehi yaṃ atirittaṃ akataṃ, tattha pācittiyaṃ vuttaṃ, byatirekato atirittakate natthi, tasmā atirittaṃ karontena evaṃ kātabbanti dassento ‘‘pavāritenā’’tiādimāha. Tattha pavāritena vuṭṭhāya atirittaṃ na kātabbaṃ, bhojanaṃ abhuttena ca atirittaṃ na kātabbanti sambandho. Bhojananti pavāraṇappahonakabhojanaṃ. Abhuttenāti ekasitthamattampi abhuttāvinā. Yena yaṃvā pure katanti ettha ca eva-saddo dīghaṃ katvā niddiṭṭho, so ca ajjhāhaṭena taṃ-saddena sambandhīyati, tasmā yena bhikkhunā yaṃ bhojanaṃ pure pubbe atirittaṃ kataṃ, teneva tameva atirittaṃ na kātabbanti yojetvā attho veditabbo. Tasmā kappiyaṃ kāretvā bhuñjantassa aññaṃ āmisaṃ ākiranti, taṃ so puna kātuṃ na labhati, tasmiṃ bhojane kariyamāne paṭhamakatena saddhiṃ kataṃ hotīti. Aññasmiṃ pana tena vā aññena vā kātuṃ vaṭṭati.
೮೨. ‘‘ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ‘‘ಕರೋನ್ತೋ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಪದಾನಿ। ಕಪ್ಪಿಯಞ್ಚೇವ ಗಹಿತಞ್ಚೇವ ಉಚ್ಚಾರಿತಞ್ಚೇವ ಹತ್ಥಪಾಸಗಞ್ಚೇವ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಭಾಸತೂತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥಯಂ ಫಲಂ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಾದಿ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತಂ, ಯಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ವಾ, ಏತಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ। ಗಹಿತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ। ಉಚ್ಚಾರಿತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಅಪನಾಮಿತಂ ವಾ, ತಂ ಪನ ಅತಿರಿತ್ತಕಾರಕೇನ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಹತ್ಥಪಾಸಗನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತೇನ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಗತಂ। ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋತಿ ಈದಿಸಂ ಚತುಬ್ಬಿಧಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನಂ ಭೋಜನಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪವಾರೇತ್ವಾ ಆಸನಾ ಅವುಟ್ಠಿತೋ ವಾ ಅಪ್ಪವಾರೇತ್ವಾಪಿ ಸಬ್ಬಥಾ ಭುತ್ತೋ ವಾತಿ ಏವಂ ದುವಿಧವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು। ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ಭಾಸತೂತಿ ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬಂ ಇತಿ ಏವಂ ಭಾಸತು। ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧಂ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರಂ ಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೋ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಸಕಿಮ್ಪಿ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
82.‘‘Kappiya’’ntiādīni ‘‘karonto’’ti etassa kammapadāni. Kappiyañceva gahitañceva uccāritañceva hatthapāsagañceva yāvakālikaṃ atirittaṃ karonto ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ bhāsatūti yojanā. Tatthayaṃ phalaṃ vā kandamūlādi vā pañcahi samaṇakappehi kappiyaṃ kataṃ, yañca kappiyamaṃsaṃ vā kappiyabhojanaṃ vā, etaṃ kappiyaṃ nāma. Gahitanti bhikkhunā paṭiggahitaṃ. Uccāritanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena bhikkhunā īsakampi ukkhittaṃ vā apanāmitaṃ vā, taṃ pana atirittakārakena ‘‘alametaṃ sabba’’nti vuttena kātabbaṃ. Hatthapāsaganti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena hatthapāsaṃ gataṃ. Atirittaṃ karontoti īdisaṃ catubbidhākārasampannaṃ bhojanaṃ atirittaṃ karonto pavāretvā āsanā avuṭṭhito vā appavāretvāpi sabbathā bhutto vāti evaṃ duvidhavinayakammākārasampanno bhikkhu. Alametaṃ sabbanti evaṃ bhāsatūti alametaṃ sabbaṃ iti evaṃ bhāsatu. Evaṃ sattavidhaṃ vinayakammākāraṃ sampādento vacībhedaṃ katvā sakimpi evaṃ vadeyyāti attho.
೮೩. ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಠಿತಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ಕರೇ…ಪೇ॰… ಹತ್ಥಗ’’ನ್ತಿ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತೋ ಅಞ್ಞೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಗತಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಹತ್ಥಗಂ। ಪೇಸಯಿತ್ವಾಪೀತಿ ಸಚೇ ತತ್ಥ ಅಞ್ಞೋ ಬ್ಯತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ನತ್ಥಿ, ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಪೇಸಯಿತ್ವಾಪಿ। ತಂ ಅತಿರಿತ್ತಕತಂ ಅಕಾರಕೋ ಅತಿರಿತ್ತಕಾರಕತೋ ಅಞ್ಞೋ ಸಬ್ಬೋ ಪವಾರಿತೋಪಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಲಬ್ಭತೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ। ಪವಾರಿತೇನ ಪನ ಮುಖಞ್ಚ ಹತ್ಥಞ್ಚ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ।
83. Kappiyaṃ karontena pana anupasampannassa hatthe ṭhitaṃ na kātabbaṃ. Tenāha ‘‘na kare…pe… hatthaga’’nti. Upasampannato añño anupasampanno, tassa hatthe gataṃ anupasampannahatthagaṃ. Pesayitvāpīti sace tattha añño byatto bhikkhu natthi, yattha atthi, tattha pesayitvāpi. Taṃ atirittakataṃ akārako atirittakārakato añño sabbo pavāritopi appavāritopi bhuñjituṃ labbhateti sambandhanīyaṃ. Pavāritena pana mukhañca hatthañca sodhetvā bhuñjitabbaṃ.
ಪವಾರಣಾನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pavāraṇāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
