Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
൭. പവാരണാനിദ്ദേസവണ്ണനാ
7. Pavāraṇāniddesavaṇṇanā
൭൩. യേന ഇരിയാപഥേന ഉപലക്ഖിതോ പഞ്ചന്നം ഭോജനാനം യം കിഞ്ചി ഭോജനം ഭുഞ്ജമാനോ അയം ഭിക്ഖു കപ്പിയാനം പഞ്ചന്നം ഭോജനാനം ഹത്ഥപാസോപനീതാനം പവാരിതോ, തതോ ഇരിയാപഥതോ അഞ്ഞേന ഇരിയാപഥേന അനതിരിത്തകം യാവകാലികം ഭുഞ്ജേയ്യ ചേ, ഇമസ്സ പാചിത്തി ഹോതീതി പദത്ഥയോജനാ. ഭുഞ്ജനത്ഥായ പടിഗ്ഗഹണേ പന ദുക്കടം. തത്ഥ ഇരിയായ കായികകിരിയായ പഥോ പവത്തനൂപായോ ഇരിയാപഥോ, ഠാനഗമനനിസജ്ജനസയനാനി. പവാരേതി പടിക്ഖിപതീതി പവാരിതോ, അഥ വാ പവാരണം പടിക്ഖിപനം പവാരിതം, തമസ്സ അത്ഥീതി പവാരിതോ, കതപ്പവാരണോ കതപ്പടിക്ഖേപോതി അത്ഥോ, അഥ വാ പരിവേസകേന വാരീയതീതി പവാരിതോ പടിക്ഖേപിതോ. അനതിരിത്തകന്തി യം പവാരേത്വാ ആസനാ വുട്ഠഹന്തസ്സ ‘‘അലമേതം സബ്ബ’’ന്തി ഏവം അതിരിത്തകരണാദീഹി സത്തഹി വിനയകമ്മാകാരേഹി കപ്പിയം കതം, തഞ്ച ‘‘അജ്ജ വാ യദാ വാ ഇച്ഛതി, തദാ ഖാദിസ്സതീ’’തി ആഹടം, ഗിലാനാതിരിത്തഞ്ച അതിരിത്തം അധികന്തി വുച്ചതി, തതോ അഞ്ഞം അനതിരിത്തകം അനധികന്തി അത്ഥോ. കുസലം ചിത്തം പാതേതീതി പാചിത്തി, തസ്മാ ഇത്ഥിയം തിമ്ഹി ത-കാരസ്സ ച-കാരേ, ദ്വിത്തേ ച പാചിത്തി. യാമകാലികം സത്താഹകാലികം യാവജീവികം ആഹാരത്ഥായ പടിഗ്ഗണ്ഹതോ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ, അജ്ഝോഹാരേ അജ്ഝോഹാരേ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
73. Yena iriyāpathena upalakkhito pañcannaṃ bhojanānaṃ yaṃ kiñci bhojanaṃ bhuñjamāno ayaṃ bhikkhu kappiyānaṃ pañcannaṃ bhojanānaṃ hatthapāsopanītānaṃ pavārito, tato iriyāpathato aññena iriyāpathena anatirittakaṃ yāvakālikaṃ bhuñjeyya ce, imassa pācitti hotīti padatthayojanā. Bhuñjanatthāya paṭiggahaṇe pana dukkaṭaṃ. Tattha iriyāya kāyikakiriyāya patho pavattanūpāyo iriyāpatho, ṭhānagamananisajjanasayanāni. Pavāreti paṭikkhipatīti pavārito, atha vā pavāraṇaṃ paṭikkhipanaṃ pavāritaṃ, tamassa atthīti pavārito, katappavāraṇo katappaṭikkhepoti attho, atha vā parivesakena vārīyatīti pavārito paṭikkhepito. Anatirittakanti yaṃ pavāretvā āsanā vuṭṭhahantassa ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ atirittakaraṇādīhi sattahi vinayakammākārehi kappiyaṃ kataṃ, tañca ‘‘ajja vā yadā vā icchati, tadā khādissatī’’ti āhaṭaṃ, gilānātirittañca atirittaṃ adhikanti vuccati, tato aññaṃ anatirittakaṃ anadhikanti attho. Kusalaṃ cittaṃ pātetīti pācitti, tasmā itthiyaṃ timhi ta-kārassa ca-kāre, dvitte ca pācitti. Yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya paṭiggaṇhato āpatti dukkaṭassa, ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassa.
൭൪. ഇദാനി യായ പവാരിതാ, സാ പഞ്ചങ്ഗസമ്പന്നായേവ പവാരണാ നാമ ഹോതീതി ദസ്സേതും ‘‘അസന’’ന്തിആദിമാഹ. തത്ഥ അസനന്തി ഭുഞ്ജമാനസ്സ ഭുഞ്ജനം. ഇമിനാ യം വിപ്പകതം ഭോജനം, തം ദസ്സേതി. ഭോജനഞ്ചേവാതി പവാരണപ്പഹോനകം ഭോജനഞ്ചേവ ഹോതീതി. അഭിഹാരോതി ദായകസ്സ കായേന പവാരണപ്പഹോനകസ്സ അഭിഹരണം, ന വാചായ. സമീപതാതി അഡ്ഢതേയ്യഹത്ഥപ്പമാണസങ്ഖാതാ സമീപതാ ച. ഏത്ഥ പന സചേ ഭിക്ഖു നിസിന്നോ ഹോതി, ആസനസ്സ പച്ഛിമന്തതോ പട്ഠായ, സചേ ഠിതോ, പണ്ഹിഅന്തതോ പട്ഠായ, സചേ നിപന്നോ, യേന പസ്സേന നിപന്നോ, തസ്സ പാരിമന്തതോ പട്ഠായ ദായകസ്സ ഠിതസ്സ വാ നിസിന്നസ്സ വാ നിപന്നസ്സ വാ ഠപേത്വാ പസാരിതഹത്ഥം യം ആസന്നതരം അങ്ഗം, തസ്സ ഓരിമന്തേന പരിച്ഛിന്ദിത്വാ അഡ്ഢതേയ്യഹത്ഥപാസോ വേദിതബ്ബോ. കായവാചാപടിക്ഖേപോതി തസ്സ അഭിഹടഭോജനസ്സ അങ്ഗുലിചലനാദികായവികാരേന വാ ‘‘അല’’ന്തിആദിനാ വചീവികാരേന വാ പടിക്ഖിപനം. ഇതി ഇമേഹി പഞ്ചഹങ്ഗേഹി പവാരണാ പകാരയുത്തവാരണാ പഞ്ചഅങ്ഗാതി സമ്ബന്ധോ. പഞ്ച അങ്ഗാനി യസ്സാ സാ പഞ്ചഅങ്ഗാ.
74. Idāni yāya pavāritā, sā pañcaṅgasampannāyeva pavāraṇā nāma hotīti dassetuṃ ‘‘asana’’ntiādimāha. Tattha asananti bhuñjamānassa bhuñjanaṃ. Iminā yaṃ vippakataṃ bhojanaṃ, taṃ dasseti. Bhojanañcevāti pavāraṇappahonakaṃ bhojanañceva hotīti. Abhihāroti dāyakassa kāyena pavāraṇappahonakassa abhiharaṇaṃ, na vācāya. Samīpatāti aḍḍhateyyahatthappamāṇasaṅkhātā samīpatā ca. Ettha pana sace bhikkhu nisinno hoti, āsanassa pacchimantato paṭṭhāya, sace ṭhito, paṇhiantato paṭṭhāya, sace nipanno, yena passena nipanno, tassa pārimantato paṭṭhāya dāyakassa ṭhitassa vā nisinnassa vā nipannassa vā ṭhapetvā pasāritahatthaṃ yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena paricchinditvā aḍḍhateyyahatthapāso veditabbo. Kāyavācāpaṭikkhepoti tassa abhihaṭabhojanassa aṅgulicalanādikāyavikārena vā ‘‘ala’’ntiādinā vacīvikārena vā paṭikkhipanaṃ. Iti imehi pañcahaṅgehi pavāraṇā pakārayuttavāraṇā pañcaaṅgāti sambandho. Pañca aṅgāni yassā sā pañcaaṅgā.
൭൫. ഇദാനി ഏതേസു ഓദനാദിപഞ്ചവിധം ഭോജനം ദസ്സേത്വാ താനി ച പുന വിഭജിത്വാ ദസ്സേതും ‘‘ഓദനോ’’തിആദി ആരദ്ധം. തത്ഥ സാലീതി രത്തസാലിആദികാ സബ്ബാപി സാലിജാതി. വീഹീതി സബ്ബാപി വീഹിനാമികാ വീഹിജാതി. കങ്ഗൂതി സേതരത്തകാളഭേദാ സബ്ബാപി കങ്ഗുജാതി. കുദ്രൂസോ നാമ കാളകോദ്രവോ. വരകോ നാമ സേതവണ്ണോ കോദ്രവോ. യവഗോധുമേസു പന ഭേദോ നത്ഥി. ഏവം യഥാവുത്താനം സാനുലോമാനം സത്തന്നം ധഞ്ഞാനം ഭോജ്ജയാഗു ചാതി സമ്ബന്ധോ. ഭോജ്ജയാഗു ചാതി ഉണ്ഹം വാ സീതലം വാ ഭുഞ്ജന്താനം ഭോജനകാലേ ഗഹിതട്ഠാനേ ഓധി പഞ്ഞായതി, സാ ഭോജ്ജയാഗു. ച-സദ്ദേന ഓദനോ ചാതി സമ്ബന്ധോ , ഓദനോ നാമാതി അത്ഥോ. സചേ പന ഭത്തേ ഉദകകഞ്ജികഖീരാദീനി ആകിരിത്വാ ‘‘യാഗും ഗണ്ഹഥാ’’തി ദേന്തി, കിഞ്ചാപി തനുകാ ഹോതി, പവാരണം ജനേതി. സചേ പന ഉദകാദീസു പക്ഖിപിത്വാ പചിത്വാ ദേന്തി, യാഗുസങ്ഗഹമേവ ഗച്ഛതി. സചേ പന തനുകായപി യാഗുയാ സാസപമത്തമ്പി മച്ഛമംസഖണ്ഡം വാ ന്ഹാരു വാ പക്ഖിത്തം ഹോതി, പവാരണം ജനേതി.
75. Idāni etesu odanādipañcavidhaṃ bhojanaṃ dassetvā tāni ca puna vibhajitvā dassetuṃ ‘‘odano’’tiādi āraddhaṃ. Tattha sālīti rattasāliādikā sabbāpi sālijāti. Vīhīti sabbāpi vīhināmikā vīhijāti. Kaṅgūti setarattakāḷabhedā sabbāpi kaṅgujāti. Kudrūso nāma kāḷakodravo. Varako nāma setavaṇṇo kodravo. Yavagodhumesu pana bhedo natthi. Evaṃ yathāvuttānaṃ sānulomānaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ bhojjayāgu cāti sambandho. Bhojjayāgu cāti uṇhaṃ vā sītalaṃ vā bhuñjantānaṃ bhojanakāle gahitaṭṭhāne odhi paññāyati, sā bhojjayāgu. Ca-saddena odano cāti sambandho , odano nāmāti attho. Sace pana bhatte udakakañjikakhīrādīni ākiritvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti denti, kiñcāpi tanukā hoti, pavāraṇaṃ janeti. Sace pana udakādīsu pakkhipitvā pacitvā denti, yāgusaṅgahameva gacchati. Sace pana tanukāyapi yāguyā sāsapamattampi macchamaṃsakhaṇḍaṃ vā nhāru vā pakkhittaṃ hoti, pavāraṇaṃ janeti.
൭൬. സാമാകാദിതിണം കുദ്രൂസകേ സങ്ഗഹം ഗതം, വരകചോരകോ വരകേ സങ്ഗഹം ഗതോ, നീവാരോ ചേവ സാലിയം സങ്ഗഹം ഗതോതി യോജനാ. സാമാകാദിതിണന്തി സാമാകോ ആദി യസ്സ, തമേവ തിണം തിണധഞ്ഞന്തി സമാസോ.
76. Sāmākāditiṇaṃ kudrūsake saṅgahaṃ gataṃ, varakacorako varake saṅgahaṃ gato, nīvāro ceva sāliyaṃ saṅgahaṃ gatoti yojanā. Sāmākāditiṇanti sāmāko ādi yassa, tameva tiṇaṃ tiṇadhaññanti samāso.
൭൭. ഭട്ഠധഞ്ഞമയോതി ഖരപാകഭജ്ജിതേഹി സത്തവിധേഹി ധഞ്ഞേഹി കോട്ടേത്വാ കതോ, അന്തമസോ ചുണ്ണമ്പി കുണ്ഡകമ്പി സത്തു നാമാതി അത്ഥോ. സമപാകഭജ്ജിതാനം പന ആതപസുക്ഖാനം വാ തണ്ഡുലാനം സത്തു വാ കുണ്ഡകാനി ഏവ വാ ന പവാരേന്തി. യവേന സമ്ഭവോ ഉപ്പത്തി അസ്സാതി യവസമ്ഭവോ, കുമ്മാസോ കുമ്മാസോ നാമ. മുഗ്ഗാദീഹി കതോ പന പവാരണം ന ജനേതി. കപ്പിയോ ചാതി കപ്പിയോയേവ മംസോ ‘‘മംസോ’’തി വുത്തോതി യോജനാ. ചാതി അവധാരണേ. അകപ്പിയോ പന പടിക്ഖിപിതബ്ബോവ. പടിക്ഖിത്തോപി ന പവാരേതി. ഉദകേ സമ്ഭവോ യസ്സ സോ മച്ഛോ നാമ. ദ്വീസു പനേതേസു സചേ യാഗും പിവന്തസ്സ യാഗുസിത്ഥമത്തേസുപി മച്ഛഖണ്ഡേസു വാ മംസഖണ്ഡേസു വാ ഏകം ഖാദിതം ഏകം ഹത്ഥേ വാ പത്തേ വാ ഹോതി, സോ ചേ അഞ്ഞം പടിക്ഖിപതി, പവാരേതി. ദ്വേപി ഖാദിതാനി ഹോന്തി, മുഖേ സാസപമത്തമ്പി അവസിട്ഠം നത്ഥി, സചേപി അഞ്ഞം പടിക്ഖിപതി, ന പവാരേതി.
77.Bhaṭṭhadhaññamayoti kharapākabhajjitehi sattavidhehi dhaññehi koṭṭetvā kato, antamaso cuṇṇampi kuṇḍakampi sattu nāmāti attho. Samapākabhajjitānaṃ pana ātapasukkhānaṃ vā taṇḍulānaṃ sattu vā kuṇḍakāni eva vā na pavārenti. Yavena sambhavo uppatti assāti yavasambhavo, kummāso kummāso nāma. Muggādīhi kato pana pavāraṇaṃ na janeti. Kappiyo cāti kappiyoyeva maṃso ‘‘maṃso’’ti vuttoti yojanā. Cāti avadhāraṇe. Akappiyo pana paṭikkhipitabbova. Paṭikkhittopi na pavāreti. Udake sambhavo yassa so maccho nāma. Dvīsu panetesu sace yāguṃ pivantassa yāgusitthamattesupi macchakhaṇḍesu vā maṃsakhaṇḍesu vā ekaṃ khāditaṃ ekaṃ hatthe vā patte vā hoti, so ce aññaṃ paṭikkhipati, pavāreti. Dvepi khāditāni honti, mukhe sāsapamattampi avasiṭṭhaṃ natthi, sacepi aññaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
൭൮. ഇദാനി ‘‘കീദിസം ഭുഞ്ജന്തോ കിന്തി വത്വാ ഉപനീതം കിം നാമ നിസേധേന്തോ പവാരേതി നാമാ’’തി ചോദനം മനസി നിധായാഹ ‘‘ഭുഞ്ജന്തോ’’തിആദി . തത്ഥ കപ്പം വാ അകപ്പം വാ പഞ്ചസു ഭോജനേസു യം കിഞ്ചി ഭോജനം ഭുഞ്ജന്തോ ഭിക്ഖു തന്നാമേന തേസം പവാരണാജനകഭോജനാനം നാമേന വാ ‘‘ഇമ’’ന്തി സാമഞ്ഞേന വാ വത്വാ അഭിഹടം ഹത്ഥപാസോപനീതം കപ്പം കപ്പിയം യഥാവുത്തഭോജനം നിസേധയം നിസേധയന്തോ പവാരേയ്യാതി പദത്ഥസമ്ബന്ധോ. അയമേത്ഥ അധിപ്പായോ – യേന ചേ അകപ്പിയമംസഞ്ച കുലദൂസനവേജ്ജകമ്മഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാരോചനസാദിതരൂപിയാദീഹി നിബ്ബത്തം അകപ്പിയഭോജനഞ്ച തഥാ അഞ്ഞഞ്ച കപ്പിയം വാ അകപ്പിയം വാ ഏകസിത്ഥമത്തമ്പി അജ്ഝോഹടം ഹോതി, സോ സചേ പത്തമുഖഹത്ഥേസു യത്ഥ കത്ഥചി ഭോജനേ സതി സാപേക്ഖോവ അഞ്ഞം ഹത്ഥപാസേ ഠിതേന ‘‘ഓദനം ഗണ്ഹഥാ’’തിആദിനാ പവാരണപ്പഹോനകസ്സേവ നാമേന വാ ‘‘ഇമ’’ന്തി സാമഞ്ഞവസേനേവ വാ കായേനേവ അഭിഹടം വുത്തലക്ഖണം കപ്പിയമേവ ഭോജനം കേവലം വാ മിസ്സം വാ കായേന വാ വാചായ വാ പടിക്ഖിപതി പവാരേതീതി. ‘‘ആകിര ആകിര, കോട്ടേത്വാ കോട്ടേത്വാ പൂരേഹീ’’തി പന വത്തും വട്ടതി.
78. Idāni ‘‘kīdisaṃ bhuñjanto kinti vatvā upanītaṃ kiṃ nāma nisedhento pavāreti nāmā’’ti codanaṃ manasi nidhāyāha ‘‘bhuñjanto’’tiādi . Tattha kappaṃ vā akappaṃ vā pañcasu bhojanesu yaṃ kiñci bhojanaṃ bhuñjanto bhikkhu tannāmena tesaṃ pavāraṇājanakabhojanānaṃ nāmena vā ‘‘ima’’nti sāmaññena vā vatvā abhihaṭaṃ hatthapāsopanītaṃ kappaṃ kappiyaṃ yathāvuttabhojanaṃ nisedhayaṃ nisedhayanto pavāreyyāti padatthasambandho. Ayamettha adhippāyo – yena ce akappiyamaṃsañca kuladūsanavejjakammauttarimanussadhammārocanasāditarūpiyādīhi nibbattaṃ akappiyabhojanañca tathā aññañca kappiyaṃ vā akappiyaṃ vā ekasitthamattampi ajjhohaṭaṃ hoti, so sace pattamukhahatthesu yattha katthaci bhojane sati sāpekkhova aññaṃ hatthapāse ṭhitena ‘‘odanaṃ gaṇhathā’’tiādinā pavāraṇappahonakasseva nāmena vā ‘‘ima’’nti sāmaññavaseneva vā kāyeneva abhihaṭaṃ vuttalakkhaṇaṃ kappiyameva bhojanaṃ kevalaṃ vā missaṃ vā kāyena vā vācāya vā paṭikkhipati pavāretīti. ‘‘Ākira ākira, koṭṭetvā koṭṭetvā pūrehī’’ti pana vattuṃ vaṭṭati.
൭൯-൮൦. ഇദാനി യേ പവാരണം ന ജനേന്തി, തേ ദസ്സേതും ‘‘ലാജാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ ലാജാ…പേ॰… ഫലാദീനി പവാരണം ന ജനേന്തീതി സമ്ബന്ധോ. ലാജാതി സാലിആദീഹി കതാ ലാജാ. തംസത്തുഭത്താനീതി തേഹി ലാജേഹി കതാ സത്തു ചേവ ഭത്താനി ച. ഗോരസോതി ഗുന്നം രസോ ഖീരാദി. സുദ്ധഖജ്ജകോതി മച്ഛമംസേഹി അസമ്മിസ്സതായ സുദ്ധഖജ്ജകോ. സത്തുയോ പിണ്ഡേത്വാ കതോ അപക്കോ സത്തുഗുളോ പന സത്തുമോദകസങ്ഖാതോ പവാരേതി. തണ്ഡുലാതി സമപാകഭജ്ജിതാനം സാലിആദീനം തണ്ഡുലാ, ഭജ്ജിതതണ്ഡുലാ ഏവ വാ. ഭട്ഠപിട്ഠന്തി സുദ്ധം യം കിഞ്ചി ഭജ്ജിതം പിട്ഠം. പുഥുകാതി സാലിആദീനം പുഥുകാ. പുഥുകാ ഹി തന്തിആഗമയുത്തിയാ വിസുമ്പി ഗയ്ഹതി, ഏകതോപി, തസ്മാ വുത്താവസേസാനം പുഥുകാവേളുആദീനം ഭത്തന്തി ച സമ്ബന്ധോ. വേളൂതി തേസം തണ്ഡുലാ വുച്ചന്തി. പുഥുകാ ച വേളു ച, തേ ആദയോ യേസന്തി സമാസോ. ച-സദ്ദോ പനേത്ഥ സബ്ബത്ഥാപി യോജേതബ്ബോ. ആദി-സദ്ദേന കന്ദമൂലഫലാനിപി ഗയ്ഹന്തി. വുത്താവസേസാനന്തി വുത്തേഹി സത്തവിധേഹി ധഞ്ഞേഹി അവസേസാനം. രസയാഗൂതി രസേഹി പക്കമംസാദീഹി സമ്മിസ്സാ യാഗു. രസോപി താദിസോവ. സുദ്ധയാഗൂതി മംസാദീഹി അമിസ്സാ സുദ്ധയാഗു. ഫലാദീനീതി ആദി-സദ്ദേന കന്ദാദീനമ്പി ഗഹണം. അപി ചാതി നിപാതോ, നിപാതസമുദായോ വാ സമുച്ചയേ, സോ പച്ചേകം യോജേതബ്ബോ.
79-80. Idāni ye pavāraṇaṃ na janenti, te dassetuṃ ‘‘lājā’’tiādimāha. Tattha lājā…pe… phalādīni pavāraṇaṃ na janentīti sambandho. Lājāti sāliādīhi katā lājā. Taṃsattubhattānīti tehi lājehi katā sattu ceva bhattāni ca. Gorasoti gunnaṃ raso khīrādi. Suddhakhajjakoti macchamaṃsehi asammissatāya suddhakhajjako. Sattuyo piṇḍetvā kato apakko sattuguḷo pana sattumodakasaṅkhāto pavāreti. Taṇḍulāti samapākabhajjitānaṃ sāliādīnaṃ taṇḍulā, bhajjitataṇḍulā eva vā. Bhaṭṭhapiṭṭhanti suddhaṃ yaṃ kiñci bhajjitaṃ piṭṭhaṃ. Puthukāti sāliādīnaṃ puthukā. Puthukā hi tantiāgamayuttiyā visumpi gayhati, ekatopi, tasmā vuttāvasesānaṃ puthukāveḷuādīnaṃ bhattanti ca sambandho. Veḷūti tesaṃ taṇḍulā vuccanti. Puthukā ca veḷu ca, te ādayo yesanti samāso. Ca-saddo panettha sabbatthāpi yojetabbo. Ādi-saddena kandamūlaphalānipi gayhanti. Vuttāvasesānanti vuttehi sattavidhehi dhaññehi avasesānaṃ. Rasayāgūti rasehi pakkamaṃsādīhi sammissā yāgu. Rasopi tādisova. Suddhayāgūti maṃsādīhi amissā suddhayāgu. Phalādīnīti ādi-saddena kandādīnampi gahaṇaṃ. Api cāti nipāto, nipātasamudāyo vā samuccaye, so paccekaṃ yojetabbo.
൮൧. ഇദാനി യസ്മാ സത്തഹി വിനയകമ്മാകാരേഹി യം അതിരിത്തം അകതം, തത്ഥ പാചിത്തിയം വുത്തം, ബ്യതിരേകതോ അതിരിത്തകതേ നത്ഥി, തസ്മാ അതിരിത്തം കരോന്തേന ഏവം കാതബ്ബന്തി ദസ്സേന്തോ ‘‘പവാരിതേനാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ പവാരിതേന വുട്ഠായ അതിരിത്തം ന കാതബ്ബം, ഭോജനം അഭുത്തേന ച അതിരിത്തം ന കാതബ്ബന്തി സമ്ബന്ധോ. ഭോജനന്തി പവാരണപ്പഹോനകഭോജനം. അഭുത്തേനാതി ഏകസിത്ഥമത്തമ്പി അഭുത്താവിനാ. യേന യംവാ പുരേ കതന്തി ഏത്ഥ ച ഏവ-സദ്ദോ ദീഘം കത്വാ നിദ്ദിട്ഠോ, സോ ച അജ്ഝാഹടേന തം-സദ്ദേന സമ്ബന്ധീയതി, തസ്മാ യേന ഭിക്ഖുനാ യം ഭോജനം പുരേ പുബ്ബേ അതിരിത്തം കതം, തേനേവ തമേവ അതിരിത്തം ന കാതബ്ബന്തി യോജേത്വാ അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. തസ്മാ കപ്പിയം കാരേത്വാ ഭുഞ്ജന്തസ്സ അഞ്ഞം ആമിസം ആകിരന്തി, തം സോ പുന കാതും ന ലഭതി, തസ്മിം ഭോജനേ കരിയമാനേ പഠമകതേന സദ്ധിം കതം ഹോതീതി. അഞ്ഞസ്മിം പന തേന വാ അഞ്ഞേന വാ കാതും വട്ടതി.
81. Idāni yasmā sattahi vinayakammākārehi yaṃ atirittaṃ akataṃ, tattha pācittiyaṃ vuttaṃ, byatirekato atirittakate natthi, tasmā atirittaṃ karontena evaṃ kātabbanti dassento ‘‘pavāritenā’’tiādimāha. Tattha pavāritena vuṭṭhāya atirittaṃ na kātabbaṃ, bhojanaṃ abhuttena ca atirittaṃ na kātabbanti sambandho. Bhojananti pavāraṇappahonakabhojanaṃ. Abhuttenāti ekasitthamattampi abhuttāvinā. Yena yaṃvā pure katanti ettha ca eva-saddo dīghaṃ katvā niddiṭṭho, so ca ajjhāhaṭena taṃ-saddena sambandhīyati, tasmā yena bhikkhunā yaṃ bhojanaṃ pure pubbe atirittaṃ kataṃ, teneva tameva atirittaṃ na kātabbanti yojetvā attho veditabbo. Tasmā kappiyaṃ kāretvā bhuñjantassa aññaṃ āmisaṃ ākiranti, taṃ so puna kātuṃ na labhati, tasmiṃ bhojane kariyamāne paṭhamakatena saddhiṃ kataṃ hotīti. Aññasmiṃ pana tena vā aññena vā kātuṃ vaṭṭati.
൮൨. ‘‘കപ്പിയ’’ന്തിആദീനി ‘‘കരോന്തോ’’തി ഏതസ്സ കമ്മപദാനി. കപ്പിയഞ്ചേവ ഗഹിതഞ്ചേവ ഉച്ചാരിതഞ്ചേവ ഹത്ഥപാസഗഞ്ചേവ യാവകാലികം അതിരിത്തം കരോന്തോ ‘‘അലമേതം സബ്ബ’’ന്തി ഏവം ഭാസതൂതി യോജനാ. തത്ഥയം ഫലം വാ കന്ദമൂലാദി വാ പഞ്ചഹി സമണകപ്പേഹി കപ്പിയം കതം, യഞ്ച കപ്പിയമംസം വാ കപ്പിയഭോജനം വാ, ഏതം കപ്പിയം നാമ. ഗഹിതന്തി ഭിക്ഖുനാ പടിഗ്ഗഹിതം. ഉച്ചാരിതന്തി കപ്പിയം കാരേതും ആഗതേന ഭിക്ഖുനാ ഈസകമ്പി ഉക്ഖിത്തം വാ അപനാമിതം വാ, തം പന അതിരിത്തകാരകേന ‘‘അലമേതം സബ്ബ’’ന്തി വുത്തേന കാതബ്ബം. ഹത്ഥപാസഗന്തി കപ്പിയം കാരേതും ആഗതേന ഹത്ഥപാസം ഗതം. അതിരിത്തം കരോന്തോതി ഈദിസം ചതുബ്ബിധാകാരസമ്പന്നം ഭോജനം അതിരിത്തം കരോന്തോ പവാരേത്വാ ആസനാ അവുട്ഠിതോ വാ അപ്പവാരേത്വാപി സബ്ബഥാ ഭുത്തോ വാതി ഏവം ദുവിധവിനയകമ്മാകാരസമ്പന്നോ ഭിക്ഖു. അലമേതം സബ്ബന്തി ഏവം ഭാസതൂതി അലമേതം സബ്ബം ഇതി ഏവം ഭാസതു. ഏവം സത്തവിധം വിനയകമ്മാകാരം സമ്പാദേന്തോ വചീഭേദം കത്വാ സകിമ്പി ഏവം വദേയ്യാതി അത്ഥോ.
82.‘‘Kappiya’’ntiādīni ‘‘karonto’’ti etassa kammapadāni. Kappiyañceva gahitañceva uccāritañceva hatthapāsagañceva yāvakālikaṃ atirittaṃ karonto ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ bhāsatūti yojanā. Tatthayaṃ phalaṃ vā kandamūlādi vā pañcahi samaṇakappehi kappiyaṃ kataṃ, yañca kappiyamaṃsaṃ vā kappiyabhojanaṃ vā, etaṃ kappiyaṃ nāma. Gahitanti bhikkhunā paṭiggahitaṃ. Uccāritanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena bhikkhunā īsakampi ukkhittaṃ vā apanāmitaṃ vā, taṃ pana atirittakārakena ‘‘alametaṃ sabba’’nti vuttena kātabbaṃ. Hatthapāsaganti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena hatthapāsaṃ gataṃ. Atirittaṃ karontoti īdisaṃ catubbidhākārasampannaṃ bhojanaṃ atirittaṃ karonto pavāretvā āsanā avuṭṭhito vā appavāretvāpi sabbathā bhutto vāti evaṃ duvidhavinayakammākārasampanno bhikkhu. Alametaṃ sabbanti evaṃ bhāsatūti alametaṃ sabbaṃ iti evaṃ bhāsatu. Evaṃ sattavidhaṃ vinayakammākāraṃ sampādento vacībhedaṃ katvā sakimpi evaṃ vadeyyāti attho.
൮൩. കപ്പിയം കരോന്തേന പന അനുപസമ്പന്നസ്സ ഹത്ഥേ ഠിതം ന കാതബ്ബം. തേനാഹ ‘‘ന കരേ…പേ॰… ഹത്ഥഗ’’ന്തി. ഉപസമ്പന്നതോ അഞ്ഞോ അനുപസമ്പന്നോ, തസ്സ ഹത്ഥേ ഗതം അനുപസമ്പന്നഹത്ഥഗം. പേസയിത്വാപീതി സചേ തത്ഥ അഞ്ഞോ ബ്യത്തോ ഭിക്ഖു നത്ഥി, യത്ഥ അത്ഥി, തത്ഥ പേസയിത്വാപി. തം അതിരിത്തകതം അകാരകോ അതിരിത്തകാരകതോ അഞ്ഞോ സബ്ബോ പവാരിതോപി അപ്പവാരിതോപി ഭുഞ്ജിതും ലബ്ഭതേതി സമ്ബന്ധനീയം. പവാരിതേന പന മുഖഞ്ച ഹത്ഥഞ്ച സോധേത്വാ ഭുഞ്ജിതബ്ബം.
83. Kappiyaṃ karontena pana anupasampannassa hatthe ṭhitaṃ na kātabbaṃ. Tenāha ‘‘na kare…pe… hatthaga’’nti. Upasampannato añño anupasampanno, tassa hatthe gataṃ anupasampannahatthagaṃ. Pesayitvāpīti sace tattha añño byatto bhikkhu natthi, yattha atthi, tattha pesayitvāpi. Taṃ atirittakataṃ akārako atirittakārakato añño sabbo pavāritopi appavāritopi bhuñjituṃ labbhateti sambandhanīyaṃ. Pavāritena pana mukhañca hatthañca sodhetvā bhuñjitabbaṃ.
പവാരണാനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pavāraṇāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.