| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៧. បវារណាសុត្តវណ្ណនា
7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
២១៥. សត្តមេ តទហូតិ តស្មិំ អហុ, តស្មិំ ទិវសេតិ អត្ថោ។ ឧបវសន្តិ ឯត្ថាតិ ឧបោសថោ។ ឧបវសន្តីតិ ច សីលេន វា អនសនេន វា ឧបេតា ហុត្វា វសន្តីតិ អត្ថោ។ សោ បនេស ឧបោសថទិវសោ អដ្ឋមីចាតុទ្ទសីបន្នរសីភេទេន តិវិធោ, តស្មា សេសទ្វយនិវារណត្ថំ បន្នរសេតិ វុត្តំ។ បវារណាយាតិ វស្សំ-វុដ្ឋ-បវារណាយ។ វិសុទ្ធិបវារណាតិបិ ឯតិស្សាវ នាមំ។ និសិន្នោ ហោតីតិ សាយន្ហសមយេ សម្បត្តបរិសាយ កាលយុត្តំ ធម្មំ ទេសេត្វា ឧទកកោដ្ឋកេ គត្តានិ បរិសិញ្ចិត្វា និវត្ថនិវាសនោ ឯកំសំ សុគតមហាចីវរំ កត្វា មជ្ឈិមត្ថម្ភំ និស្សាយ បញ្ញត្តេ វរពុទ្ធាសនេ បុរត្ថិមទិសាយ ឧដ្ឋហតោ ចន្ទមណ្ឌលស្ស សិរិំ សិរិយា អភិភវមានោ និសិន្នោ ហោតិ។ តុណ្ហីភូតំ តុណ្ហីភូតន្តិ យតោ យតោ អនុវិលោកេតិ, តតោ តតោ តុណ្ហីភូតមេវ។ តត្ថ ហិ ឯកភិក្ខុស្សាបិ ហត្ថកុក្កុច្ចំ វា បាទកុក្កុច្ចំ វា នត្ថិ, សព្ពេ និរវា សន្តេន ឥរិយាបថេន និសីទិំសុ។ អនុវិលោកេត្វាតិ ទិស្សមានបញ្ចបសាទេហិ នេត្តេហិ អនុវិលោកេត្វា។ ហន្ទាតិ វោស្សគ្គត្ថេ និបាតោ។ ន ច មេ កិញ្ចិ គរហថាតិ ឯត្ថ ន ច កិញ្ចីតិ បុច្ឆនត្ថេ ន-ការោ។ កិំ មេ កិញ្ចិ គរហថ? យទិ គរហថ, វទថ, ឥច្ឆាបេមិ វោ វត្តុន្តិ អត្ថោ។ កាយិកំ វា វាចសិកំ វាតិ ឥមិនា កាយវចីទ្វារានេវ បវារេតិ, ន មនោទ្វារំ។ កស្មា? អបាកដត្តា។ កាយវចីទ្វារេសុ ហិ ទោសោ បាកដោ ហោតិ, ន មនោទ្វារេ។ ‘‘ឯកមញ្ចេ សយតោបិ ហិ កិំ ចិន្តេសី’’តិ? បុច្ឆិត្វា ចិត្តាចារំ ជានាតិ។ ឥតិ មនោទ្វារំ អបាកដត្តា ន បវារេតិ, នោ អបរិសុទ្ធត្តា។ ពោធិសត្តភូតស្សាបិ ហិ តស្ស ភូរិទត្តឆទ្ទន្តសង្ខបាលធម្មបាលាទិកាលេ មនោទ្វារំ បរិសុទ្ធំ, ឥទានេត្ថ វត្តព្ពមេវ នត្ថិ។
215. Sattame tadahūti tasmiṃ ahu, tasmiṃ divaseti attho. Upavasanti etthāti uposatho. Upavasantīti ca sīlena vā anasanena vā upetā hutvā vasantīti attho. So panesa uposathadivaso aṭṭhamīcātuddasīpannarasībhedena tividho, tasmā sesadvayanivāraṇatthaṃ pannaraseti vuttaṃ. Pavāraṇāyāti vassaṃ-vuṭṭha-pavāraṇāya. Visuddhipavāraṇātipi etissāva nāmaṃ. Nisinno hotīti sāyanhasamaye sampattaparisāya kālayuttaṃ dhammaṃ desetvā udakakoṭṭhake gattāni parisiñcitvā nivatthanivāsano ekaṃsaṃ sugatamahācīvaraṃ katvā majjhimatthambhaṃ nissāya paññatte varabuddhāsane puratthimadisāya uṭṭhahato candamaṇḍalassa siriṃ siriyā abhibhavamāno nisinno hoti. Tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtanti yato yato anuviloketi, tato tato tuṇhībhūtameva. Tattha hi ekabhikkhussāpi hatthakukkuccaṃ vā pādakukkuccaṃ vā natthi, sabbe niravā santena iriyāpathena nisīdiṃsu. Anuviloketvāti dissamānapañcapasādehi nettehi anuviloketvā. Handāti vossaggatthe nipāto. Na ca me kiñci garahathāti ettha na ca kiñcīti pucchanatthe na-kāro. Kiṃ me kiñci garahatha? Yadi garahatha, vadatha, icchāpemi vo vattunti attho. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti iminā kāyavacīdvārāneva pavāreti, na manodvāraṃ. Kasmā? Apākaṭattā. Kāyavacīdvāresu hi doso pākaṭo hoti, na manodvāre. ‘‘Ekamañce sayatopi hi kiṃ cintesī’’ti? Pucchitvā cittācāraṃ jānāti. Iti manodvāraṃ apākaṭattā na pavāreti, no aparisuddhattā. Bodhisattabhūtassāpi hi tassa bhūridattachaddantasaṅkhapāladhammapālādikāle manodvāraṃ parisuddhaṃ, idānettha vattabbameva natthi.
ឯតទវោចាតិ ធម្មសេនាបតិដ្ឋានេ ឋិតត្តា ភិក្ខុសង្ឃស្ស ភារំ វហន្តោ ឯតំ អវោច។ ន ខោ មយំ, ភន្តេតិ, ភន្តេ, មយំ ភគវតោ ន កិញ្ចិ គរហាម។ កាយិកំ វា វាចសិកំ វាតិ ឥទំ ចតុន្នំ អរក្ខិយតំ សន្ធាយ ថេរោ អាហ។ ភគវតោ ហិ ចត្តារិ អរក្ខិយានិ។ យថាហ –
Etadavocāti dhammasenāpatiṭṭhāne ṭhitattā bhikkhusaṅghassa bhāraṃ vahanto etaṃ avoca. Na kho mayaṃ, bhanteti, bhante, mayaṃ bhagavato na kiñci garahāma. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti idaṃ catunnaṃ arakkhiyataṃ sandhāya thero āha. Bhagavato hi cattāri arakkhiyāni. Yathāha –
‘‘ចត្តារិមានិ , ភិក្ខវេ, តថាគតស្ស អរក្ខិយានិ។ កតមានិ ចត្តារិ? បរិសុទ្ធកាយសមាចារោ, ភិក្ខវេ, តថាគតោ, នត្ថិ តថាគតស្ស កាយទុច្ចរិតំ, យំ តថាគតោ រក្ខេយ្យ ‘មា មេ ឥទំ បរោ អញ្ញាសី’តិ។ បរិសុទ្ធវចីសមាចារោ, ភិក្ខវេ, តថាគតោ, នត្ថិ តថាគតស្ស វចីទុច្ចរិតំ, យំ តថាគតោ រក្ខេយ្យ, ‘មា មេ ឥទំ បរោ អញ្ញាសី’តិ។ បរិសុទ្ធមនោសមាចារោ, ភិក្ខវេ, តថាគតោ, នត្ថិ តថាគតស្ស មនោទុច្ចរិតំ, យំ តថាគតោ រក្ខេយ្យ, ‘មា មេ ឥទំ បរោ អញ្ញាសី’តិ។ បរិសុទ្ធាជីវោ, ភិក្ខវេ, តថាគតោ, នត្ថិ តថាគតស្ស មិច្ឆាអាជីវោ, យំ តថាគតោ រក្ខេយ្យ ‘‘មា មេ ឥទំ បរោ អញ្ញាសី’’តិ (អ. និ. ៧.៥៨)។
‘‘Cattārimāni , bhikkhave, tathāgatassa arakkhiyāni. Katamāni cattāri? Parisuddhakāyasamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa kāyaduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhavacīsamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa vacīduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhamanosamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa manoduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhājīvo, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa micchāājīvo, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘‘mā me idaṃ paro aññāsī’’ti (a. ni. 7.58).
ឥទានិ ភគវតោ យថាភូតគុណេ កថេន្តោ ភគវា ហិ, ភន្តេតិអាទិមាហ។ តត្ថ អនុប្បន្នស្សាតិ កស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធតោ បដ្ឋាយ អញ្ញេន សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា អនុប្បាទិតបុព្ពស្ស។ អសញ្ជាតស្សាតិ ឥទំ អនុប្បន្នវេវចនមេវ។ អនក្ខាតស្សាតិ អញ្ញេន អទេសិតស្ស។ បច្ឆា សមន្នាគតាតិ បឋមគតស្ស ភគវតោ បច្ឆា សមនុអាគតា។ ឥតិ ថេរោ យស្មា សព្ពេបិ ភគវតោ សីលាទយោ គុណា អរហត្តមគ្គមេវ និស្សាយ អាគតា, តស្មា អរហត្តមគ្គមេវ និស្សាយ គុណំ កថេសិ។ តេន សព្ពគុណា កថិតាវ ហោន្តិ។ អហញ្ច ខោ, ភន្តេតិ ឥទំ ថេរោ សទេវកេ លោកេ អគ្គបុគ្គលស្ស អត្តនោ ចេវ សង្ឃស្ស ច កាយិកវាចសិកំ បវារេន្តោ អាហ។
Idāni bhagavato yathābhūtaguṇe kathento bhagavā hi, bhantetiādimāha. Tattha anuppannassāti kassapasammāsambuddhato paṭṭhāya aññena samaṇena vā brāhmaṇena vā anuppāditapubbassa. Asañjātassāti idaṃ anuppannavevacanameva. Anakkhātassāti aññena adesitassa. Pacchā samannāgatāti paṭhamagatassa bhagavato pacchā samanuāgatā. Iti thero yasmā sabbepi bhagavato sīlādayo guṇā arahattamaggameva nissāya āgatā, tasmā arahattamaggameva nissāya guṇaṃ kathesi. Tena sabbaguṇā kathitāva honti. Ahañca kho, bhanteti idaṃ thero sadevake loke aggapuggalassa attano ceva saṅghassa ca kāyikavācasikaṃ pavārento āha.
បិតរា បវត្តិតន្តិ ចក្កវត្តិម្ហិ កាលង្កតេ វា បព្ពជិតេ វា សត្តាហច្ចយេន ចក្កំ អន្តរធាយតិ, តតោ ទសវិធំ ទ្វាទសវិធំ ចក្កវត្តិវត្តំ បូរេត្វា និសិន្នស្ស បុត្តស្ស អញ្ញំ បាតុភវតិ, តំ សោ បវត្តេតិ។ រតនមយត្តា បន សទិសដ្ឋេន តទេវ វត្តំ កត្វា ‘‘បិតរា បវត្តិត’’ន្តិ វុត្តំ។ យស្មា វា សោ ‘‘អប្បោស្សុក្កោ ត្វំ, ទេវ, ហោហិ, អហមនុសាសិស្សាមី’’តិ អាហ, តស្មា បិតរា បវត្តិតំ អាណាចក្កំ អនុប្បវត្តេតិ នាម។ សម្មទេវ អនុប្បវត្តេសីតិ សម្មា នយេន ហេតុនា ការណេនេវ អនុប្បវត្តេសិ។ ភគវា ហិ ចតុសច្ចធម្មំ កថេតិ, ថេរោ តមេវ អនុកថេតិ, តស្មា ឯវមាហ។ ឧភតោភាគវិមុត្តាតិ ទ្វីហិ ភាគេហិ វិមុត្តា , អរូបាវចរសមាបត្តិយា រូបកាយតោ វិមុត្តា, អគ្គមគ្គេន នាមកាយតោតិ។ បញ្ញាវិមុត្តាតិ បញ្ញាយ វិមុត្តា តេវិជ្ជាទិភាវំ អប្បត្តា ខីណាសវា។
Pitarāpavattitanti cakkavattimhi kālaṅkate vā pabbajite vā sattāhaccayena cakkaṃ antaradhāyati, tato dasavidhaṃ dvādasavidhaṃ cakkavattivattaṃ pūretvā nisinnassa puttassa aññaṃ pātubhavati, taṃ so pavatteti. Ratanamayattā pana sadisaṭṭhena tadeva vattaṃ katvā ‘‘pitarā pavattita’’nti vuttaṃ. Yasmā vā so ‘‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’’ti āha, tasmā pitarā pavattitaṃ āṇācakkaṃ anuppavatteti nāma. Sammadeva anuppavattesīti sammā nayena hetunā kāraṇeneva anuppavattesi. Bhagavā hi catusaccadhammaṃ katheti, thero tameva anukatheti, tasmā evamāha. Ubhatobhāgavimuttāti dvīhi bhāgehi vimuttā , arūpāvacarasamāpattiyā rūpakāyato vimuttā, aggamaggena nāmakāyatoti. Paññāvimuttāti paññāya vimuttā tevijjādibhāvaṃ appattā khīṇāsavā.
វិសុទ្ធិយាតិ វិសុទ្ធត្ថាយ។ សំយោជនពន្ធនច្ឆិទាតិ សំយោជនសង្ខាតេ ចេវ ពន្ធនសង្ខាតេ ច កិលេសេ ឆិន្ទិត្វា ឋិតា។ វិជិតសង្គាមន្តិ វិជិតរាគទោសមោហសង្គាមំ, មារពលស្ស វិជិតត្តាបិ វិជិតសង្គាមំ។ សត្ថវាហន្តិ អដ្ឋង្គិកមគ្គរថេ អារោបេត្វា វេនេយ្យសត្ថំ វាហេតិ សំសារកន្តារំ ឧត្តារេតីតិ ភគវា សត្ថវាហោ, តំ សត្ថវាហំ។ បលាបោតិ អន្តោតុច្ឆោ ទុស្សីលោ។ អាទិច្ចពន្ធុនន្តិ អាទិច្ចពន្ធុំ សត្ថារំ ទសពលំ វន្ទាមីតិ វទតិ។ សត្តមំ។
Visuddhiyāti visuddhatthāya. Saṃyojanabandhanacchidāti saṃyojanasaṅkhāte ceva bandhanasaṅkhāte ca kilese chinditvā ṭhitā. Vijitasaṅgāmanti vijitarāgadosamohasaṅgāmaṃ, mārabalassa vijitattāpi vijitasaṅgāmaṃ. Satthavāhanti aṭṭhaṅgikamaggarathe āropetvā veneyyasatthaṃ vāheti saṃsārakantāraṃ uttāretīti bhagavā satthavāho, taṃ satthavāhaṃ. Palāpoti antotuccho dussīlo. Ādiccabandhunanti ādiccabandhuṃ satthāraṃ dasabalaṃ vandāmīti vadati. Sattamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. បវារណាសុត្តំ • 7. Pavāraṇāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៧. បវារណាសុត្តវណ្ណនា • 7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
